ΚΩΣΤΑΣ ΤΟΥΡΝΑΣ

Το ελληνικό τραγούδι ζει σε "θερμοκήπιο"!

Συνέντευξη εφ' όλης της ύλης στον Παύλο Ζέρβα
Music Corner - 4/2/2003

Ένας σπουδαίος καλλιτέχνης που για 4 δεκαετίες κοσμεί το χώρο της ελληνικής μουσικής, κάνει πρεμιέρα στις συνεντεύξεις του Music Corner για το 2003! Ο Κώστας Τουρνάς δεν χρειάζεται συστάσεις. Το έργο του είναι γνωστό σε όλους και πολλά τραγούδια του φωλιάζουν στις καρδιές μας... Από την εποχή των Poll με τα "άνθρωπε αγάπα", "ήλιε μου", "η γενιά μας", μέχρι τα τραγούδια που γεννήθηκαν κατά τη διάρκεια της solo καριέρας του, ο Κώστας Τουρνάς κατάφερε να ξυπνήσει μέσα μας συναισθήματα και εικόνες. Αυτός άλλωστε, όπως μας λέει ο ίδιος, είναι ο λόγος που γράφει τραγούδια. Και μέσα από αυτή τη τακτική δημιούργησε πραγματικά "αριστουργήματα" όπως τα "απέραντα χωράφια", τα "αστρόνειρα", το "κυρίες και κύριοι" και τόσα άλλα...

Σήμερα ζει με την οικογένειά του στην Κυψέλη. Μια ζωή ήρεμη, χωρίς υπερβολές και περιττή δημοσιότητα. Το προσωπικό του studio αποτελεί τη πηγή έμπνευσής του, το χώρο που εργάζεται και δημιουργεί. Σ' αυτό τον ιδιαίτερο χώρο, μας υποδέχθηκε και μας παραχώρησε τη συνέντευξη που ακολουθεί...

Ο Κώστας Τουρνάς είχε πολλά να μας πει... Ας δώσουμε το λόγο στον ίδιο...


Κάντε "κλικ" για να κατεβάσετε το αυτόγραφο - "wallpaper"
του Κώστα Τουρνά...

σε ανάλυση
800Χ600 ή 1024Χ768

MC: Κώστα να ξεκινήσουμε με τα δισκογραφικά... Η BMG μας τελείωσε. Που βρίσκεσαι εσύ πλέον;
Κ.Τ.: Τον κατάλογο της BMG τον έχει πλέον η EMI, από την οποία μου ζήτησαν να κάνουν ένα "best" με τα καλύτερα τραγούδια μου και να γράψω και μερικά κομμάτια συμπληρωματικά. Αυτό βέβαια είναι κάτι που δεν "τρέχει" ακόμη, είναι ένα πλάνο που μπορεί να γίνει, μπορεί όμως και να μη γίνει.

MC: Πως βλέπεις τα δισκογραφικά πράγματα στη χώρα μας, έτσι όπως εξελίσσονται τα τελευταία χρόνια; Εταιρείες κλείνουν, ανοίγουν άλλες που υποστηρίζονται από τηλεοπτικά κανάλια... Λίγο μπερδεμένα τα πράγματα;
Κ.Τ.: Είναι δύσκολο ο απλός άνθρωπος να νιώσει τι σημαίνει να έχεις την ευχέρεια να κινηθείς. Κάποιος που έχει πρόσωπο στην αγορά και κεφάλαια, κινείται πολύ πιο άνετα από κάποιον άλλο που δεν τα διαθέτει. Είναι κυρίαρχος. Μια εταιρεία για παράδειγμα με πρόσωπο, με όνομα στην αγορά, μπορεί ανά πάσα στιγμή να πάρει ότι δάνειο θέλει. Όταν λοιπόν υπάρχει μια τέτοια δυνατότητα είναι λογικό η εταιρεία αυτή να κάνει και κανάλια και εφημερίδες και δισκογραφικές και οτιδήποτε άλλο μπορεί να αυξήσει την δύναμη, την επιρροή και τα οικονομικά της.

MC: Πόσο όμως αυτό το σκηνικό επηρεάζει την μουσική, αρνητικά ή θετικά;
Κ.Τ.: Είναι δεδομένο ότι αυτό το σκηνικό, όπως και η πειρατεία που υπάρχει σήμερα, δημιουργούν "πλαστότητα" στην εικόνα της μουσικής που υπάρχει. Ο κόσμος σήμερα δεν είναι αφελής, όμως δεν είναι και υποχρεωμένος να ξέρει για παράδειγμα με τι σπόρο γίνονται τα φασόλια που τρώει. Αυτό συμβαίνει και με τη μουσική. Όταν η εντύπωση που περνάει είναι ότι η Βανδή και η Βίσση ή ο Τσαλίκης και ο Ρέμος είναι κυρίαρχα πλάσματα, αν ένας από αυτούς λίγο σου κάνει, αν κάποιο τραγούδι τους λίγο σου αρέσει, είναι πολύ εύκολο να συμφωνήσεις τελικά με αυτή την εικόνα της κυριαρχίας. Η πραγματικότητα όμως στηρίζεται μονοδιάστατα σε μια αλήθεια. Στο ότι ενισχύουμε αποκλειστικά ότι μας δίνει την εντύπωση πως μπορεί να πουλήσει. Μια πραγματικότητα δηλαδή καθαρά εμπορική. Δεν στηρίζεται πουθενά αλλού. Δεν υπάρχει δοκιμή, δεν υπάρχει ευκαιρία, δεν υπάρχει εναλλακτικό προϊόν. Όταν πρόσφατα βγήκε ο Πορτοκάλογλου με την "σκοτεινή θάλασσα" χάλασε σε κάποιους τη συνταγή. Άρχισαν να αναρωτιούνται, πως βγήκε αυτός και έκανε όλη αυτή την επιτυχία από μόνος του. Έκανε ζημιά ο Πορτοκάλογλου σε κάποιους κύκλους. Όταν βλέπουμε τη μουσική μονοδιάστατα, με μόνη πραγματικότητα το "θέλω να πουλήσω", τότε πολύ απλά δεν έχουμε μουσική. Για να έρθω λοιπόν στο ερώτημά σου θα σου πω πως η μουσική στην Ελλάδα δεν κινείται σε ένα "φυσικό αγρό". Είναι σε θερμοκήπιο, με ειδικές συνθήκες, με ειδικούς σπόρους και με ειδικά προϊόντα. Αυτό πάντως το κάνουν οι σύγχρονες δυτικές κοινωνίες σε κάθε δραστηριότητά τους. Μερικές φορές όμως, υπάρχει η "εκδίκηση της γυφτιάς" και σ' αυτή τη περίπτωση τοποθετώ το παράδειγμα με τον Πορτοκάλογλου που ανέφερα πριν. Η μουσική είναι "αλλοιωμένη" σαν εικόνα στην Ελλάδα, αλλά πιστεύω πως αυτό δεν μπορεί να κρατήσει πολύ...

MC: Πες μου για τον τελευταίο σου δίσκο που κυκλοφόρησε πριν περίπου 2,5 χρόνια. Είσαι ικανοποιημένος από την πορεία του album "κλέβει ο καιρός"; Κάλυψε τις προσδοκίες σου; Σου έφερε αυτά που περίμενες;
Κ.Τ.: Υπάρχουν δύο τραγούδια στην καριέρα μου που έγιναν αιτίες να γευτώ αυτό που λέμε "άμεσο hit". Το ένα ήταν το "άνθρωπε αγάπα" και το άλλο το "autobianchi". Ίσως και το "μη της το πεις". Τραγούδια που έγιναν γρήγορα επιτυχίες. Ίσως και τα μοναδικά που μπορούν άνετα να σταθούν στη σημερινή μονοδιάστατη νοοτροπία που έλεγα πιο πριν, της άμεσης δηλαδή επιτυχίας. Όλη η άλλη μου πορεία και μιλάω για σχεδόν 30 δίσκους, έχει να κάνει με τραγούδια που "ψήνονται" στο χρόνο. Δημιουργούν τη δική τους τοποθέτηση μέσα στην αγορά ή τους ανθρώπους. Έτσι συμπεριφέρθηκε και ο τελευταίος μου δίσκος. Είναι πολύ ευχάριστο το συναίσθημα της άμεσης αποδοχής και διευκολύνει πάρα πολλές διαδικασίες. Αλλά για μένα δεν είναι ποτέ αυτό το ζητούμενο. Εμένα με σκλαβώνει η διαδικασία του hit, μου δημιουργεί προβλήματα. Προτιμώ να σκέφτομαι τι θέλω να πω, να γράφω πως βλέπω τα πράγματα, παρά να δουλεύω με γνώμονα το πως να κάνω εντύπωση για να πουλήσω. Δεν ακολουθώ τις τάσεις της εποχής. Και γι' αυτό πολλές φορές έχω υποστεί κριτικές πως είμαι "παλιομοδίτης", πως η μουσική μου είναι άλλης εποχής. Δεν με αφορούν αυτά. Η έννοια μου δεν είναι να μαζέψω όλο το νεανικό κοινό να τρέχει να αγοράζει το δίσκο μου. Έννοια μου είναι στη δουλειά μου να υπάρχει έκφραση αληθινή, ανθρώπινη. Ο τελευταίος μου δίσκος είναι μια δουλειά που αγαπάω πολύ. Για τη δική μου αντίληψη έχει αρτιότητες σε πάρα πολλά σημεία, τόσες που δεν θέλω πια να ασχοληθώ μαζί του. Είναι ένας δίσκος που με ευχαριστεί, χάρηκα το αποτέλεσμα και αυτό είναι όλο. Η συμπεριφορά του στην αγορά ήταν η αναμενόμενη, ενώ βλέπω πως γράφει τη δική του ιστορία και κατατάσσεται μέσα στα πράγματα. Αυτό έχει γίνει και με τους περισσότερους δίσκους μου.

MC: Το ότι δημιουργικά έχεις κινηθεί σχεδόν σε όλα τα μήκη και πλάτη της μουσικής, είναι μια συνεχής προσπάθεια να ανακαλύψεις τον εαυτό σου ή να δοκιμάσεις τις δυνάμεις σου σε νέα πράγματα; Ή ίσως και να εκμεταλλευθείς την καλή εικόνα κάποιου άλλου τραγουδιστή, δίνοντάς του τραγούδια, αφού έχεις δώσει κομμάτια σε αρκετούς συναδέλφους σου...
Κ.Τ.: Κάποιες φορές το ότι κάτι θα γίνει πιο εύκολα ή ότι θα έχει καλές προδιαγραφές σε ορισμένους τομείς, όπως είναι ο εμπορικός, είναι δέλεαρ. Δεν το γλιτώνει κανείς. Όμως ποτέ δεν ήταν για μένα η κυρίαρχη αιτία. Απόδειξη πως ποτέ δεν ήμουν στην "πιάτσα" του στυλ "φέρτε ότι κουνιέται, ότι πουλάει". Δεν με αφορά κατ' αυτό το τρόπο η μουσική.

MC: Έχεις πάντως συνεργαστεί με πολλά ονόματα έξω από το δικό σου στυλ, αυτό που μας έχεις συνηθίσει στην πολύχρονη πορεία σου. Μέχρι και με την Βίκυ Κουλιανού που στην ουσία δεν είναι καν επαγγελματίας τραγουδίστρια.
Κ.Τ.: Ναι, ήμασταν μαζί στην τηλεόραση για σχεδόν δύο χρόνια και υπήρξε μια φιλική σχέση. Καμιά φορά αυτά τα "πυροτεχνήματα" τα επιχειρείς. Όπως όταν σε όλη σου τη ζωή κυκλοφορείς με κουστούμι και γραβάτα και κάποια στιγμή μπορεί να φορέσεις και το τζην και τις αρβύλες σου. Τα κάνεις αυτά τα πράγματα, τα χρωστάς στον εαυτό σου για να μην είσαι μονοδιάστατος, αυτά που λέγαμε πριν. Άλλοτε μπορεί να λειτουργήσουν θετικά, άλλοτε αρνητικά, άλλοτε να σε μπερδέψουν, όμως τα ευχαριστιέσαι.

MC: Και δεν φοβάσαι μήπως αυτές οι συνεργασίες ακόμη και με λαϊκούς τραγουδιστές, χαλάσουν το "image" που έχεις δημιουργήσει όλα αυτά τα χρόνια;
Κ.Τ.: Η αλήθεια είναι πως δεν με επηρεάζει μια επιφανειακή κρίση κάποιου "ειδικού". Μπορεί να φτάσει να με ενοχλήσει κάποια φορά όταν κάποιος εμβαθύνει στα γεγονότα, αλλά γενικά αυτές οι κρίσεις δεν με αφορούν. Δεν ζω για να δίνω εξετάσεις σε τρίτους, ειδικά σε αυτούς που η διάθεσή τους είναι πάντα να ανακαλύπτουν ψεγάδια. Υπάρχει αυτή η τάση, κι εγώ το κάνω καμιά φορά. Λέω "κοίτα πως είναι αυτός". Το θέμα είναι να ψάξουμε την ουσία των πραγμάτων. Η ουσία λοιπόν είναι πως εγώ αγαπάω μια συγκεκριμένη τάση έκφρασης και αυτή δεν την αλλάζω ποτέ. Αν τώρα κάπου στη μουσική μου, μπει και ένα μπουζούκι, απέναντι στο οποίο δεν έχω καμία εχθρική στάση, δεν τρέχει τίποτα. Μήπως είπα ποτέ πως είμαι ο "σωτήρας της ελληνικής μουσικής"; Δεν είπα ποτέ κάτι τέτοιο, ούτε και με αφορά. Απλώς είναι πράγματα που αγαπάω, είναι συνθήκες που διαμορφώνονται, που δεν θέλω να τις βάζω σε ένα "κλουβί" και πολλές φορές προκαλώ και τον ίδιο μου τον εαυτό να μη μπαίνω σε ένα τέτοιο "κλουβί". Έζησα μια περίοδο που ως performer δεν έπρεπε να είμαι ερωτευμένος, δεν έπρεπε να έχω γυναίκα, έπρεπε να είμαι προστατευμένος στο "χρυσό κλουβί". Κάτι τέτοιο ζει φαντάζομαι και ο Ρουβάς σήμερα. Πρέπει να ανήκεις μόνο στο νεανικό σου κοινό και πουθενά αλλού. Αυτό είναι μια παράνοια. Και αυτή η συμπεριφορά εντάσσεται στα "marketing tricks". Ε, όσο μεγαλώνεις, τόσο θέλεις να απαλλαγείς από αυτό και πολλές φορές κάνεις και κινήσεις για να απαλλαγείς από μια τέτοια κατάσταση.

MC: Το τραγούδι κάνει τον τραγουδιστή ή ο τραγουδιστής το τραγούδι;
Κ.Τ.:
Νομίζω ότι είναι μια χημεία πραγμάτων, ένα "μαγείρεμα" κατά περίπτωση. Υπάρχουν περιπτώσεις εξαιρετικών τραγουδιών που δεν μπόρεσαν να συνυπάρξουν με τον τραγουδιστή, υπάρχουν και άλλες περιπτώσεις εξαιρετικών ερμηνευτών που κρατούσαν στα χέρια τους μετριότερα πράγματα... Το θέμα όμως εδώ είναι να βρούμε ποιο είναι το μέτρο. Το τραγούδι δεν είναι μια διαδικασία "ανοιξιάτικου πουκάμισου". Δεν λες ότι αυτή τη περίοδο θέλω κάτι βαμβακερό ή ότι αυτή τη περίοδο θα χρειαστώ ζεστά ρούχα. Το τραγούδι είναι μια διαδικασία που εκφράζει κατά περίοδο τους ανθρώπους και ευτυχής τελικά είναι αυτός που γράφει τραγούδια και καταφέρνει να μπει στη ψυχή και στο στόμα πολλών ανθρώπων. Αυτό όμως δεν τον κάνει σημαντικό. Σημαντικό σε κάνει η δημιουργία έκφρασης, η δημιουργία απελευθέρωσης αισθημάτων μέσα από αυτό που γράφεις. Έστω κι αν αυτό δεν λειτουργήσει κατ' αυτό το τρόπο σε πολλούς ανθρώπους. Αν αυτός που γράφει καταφέρει να εκφράσει κάποιους ανθρώπους, τότε έχει πετύχει το στόχο του. Τα τραγούδια είναι για όταν τα χρειαζόμαστε. Σήμερα είμαι θλιμμένος και βρίσκω μια ηθική υποστήριξη σε ένα τραγούδι. Είμαι χαρούμενος και συνοδεύω το συναίσθημά μου με μουσική. Αυτά μπορεί να κάνει το τραγούδι. Όταν κάποιος λέει στην αγαπημένη του ακούγοντας ένα τραγούδι "αυτό δικό σου", τι σημαίνει αυτό; Πολύ απλά ότι δεν είχε ποτέ τα λόγια να της τα πει και βρίσκει την ευκαιρία μέσα από ένα τραγούδι. Αυτό θέλουμε οι άνθρωποι, μια δικαίωση, μια λύτρωση, θέλουμε να μας δικαιώσει το τραγούδι.

MC: Θα σε γυρίσω για λίγο πίσω στο χρόνο. Θα πάμε στην εποχή των Poll. Θέλω να σε ρωτήσω τι σου έχει μείνει από τους Poll και αν πιστεύεις πως υπάρχει σήμερα κάποιο group που να σου θυμίζει κάτι από το δικό σου συγκρότημα...
Κ.Τ.:
Νομίζω ότι όλοι οι άνθρωποι ανεξαιρέτως κάποια στιγμή περνάνε από το βάσανο του "σταυροδρομιού του Ηρακλή"! Αρετή και κακία. Είναι δεδομένο πως σε νεαρές ηλικίες όλοι γοητευόμαστε από την οδό της αρετής. Έτσι και σήμερα είναι δεδομένο πως υπάρχουν νεαρά παιδιά που έχουν κάνει group και σκέφτονται με βάση την οδό της αρετής, σκέφτονται τι μπορούμε να κάνουμε για να προσφέρουμε. Από την άλλη πρέπει να προσθέσουμε και το γεγονός πως αν δεν προσφέρεις δεν μπορείς να υπάρχεις. Αν θες να υπάρχεις χωρίς να προσφέρεις, τότε καταγράφεσαι στην οδό της κακίας. Υπάρχουν λοιπόν σήμερα τέτοια συγκροτήματα. Το θέμα όμως είναι αν μένουν, αν προσφέρουν ή κάποια στιγμή η ευκολία νικάει; Ευκολία δεν είναι το να γράψεις ένα εύκολο τραγούδι ή να το κάνεις εμπορικό. Ευκολία είναι όταν θέλεις τα λεφτά τώρα. Όταν έχεις αυτό στο νου σου είναι δεδομένο πως δεν θα γράψεις καλά και δεν θα προσφέρεις. Υπάρχουν και θα υπάρχουν πάντα καλά συγκροτήματα. Όχι Poll, ακόμα καλύτεροι. Είναι δεδομένο αυτό. Το θέμα είναι αν αυτοί προλαβαίνουν να δώσουν πράγματα και αν μπορούν να παραμένουν σ' αυτή τη λογική.

MC: Από τους Poll τι σου έχει μείνει; Τι θυμάσαι έντονα;
Κ.Τ.:
Κατ' αρχήν μπορώ να ανακαλέσω αυτή την αγνότητα που σου λέω. Αυτή την επιθυμία να ακολουθούμε την οδό της αρετής. Αυτή την επιθυμία την είχαμε στο έπακρο τότε. Ίσως βοηθούσε και η εποχή... Ξέρεις όταν έχεις έναν ορατό εχθρό απέναντί σου - ότι κι αν είναι αυτός, πολιτικός, κοινωνικός, οικονομικός - σε διευκολύνει να πάρεις και θέση απέναντι του. Αν ο εχθρός δεν είναι και τόσο ορατός, τότε μπερδεύεσαι και δεν δημιουργείς ξεκάθαρη στάση απέναντι στα πράγματα. Λες έτσι είναι, καλά είμαστε.

MC: Μέσα από αυτή την αγνότητά σας όμως, ήσασταν και λίγο ανατρεπτικοί; Το λέω αυτό γνωρίζοντας πως η χούντα εκείνο το καιρό, προσπαθούσε να απαγορέψει κάποια τραγούδια σας...
Κ.Τ.:
Πολλά γίνονταν τότε. Σταθήκαμε απέναντι στη χούντα αλλά με μια σχετική εφηβική δειλία. Κανείς μας δεν ήθελε να γίνει εμφανώς ήρωας και να τα βάλει μαζί τους. Υπήρχε φόβος.

MC: Επιστρέφουμε στην εποχή μας. Νιώθεις πως σήμερα έχουμε γεμίσει τραγουδιστές; Παρατηρούμε ότι πολλά νέα παιδιά ασχολούνται με το τραγούδι. Ακόμη και όσοι βγαίνουν από τηλεπαιχνίδια, προκειμένου να διατηρήσουν τη φήμη που αποκτούν από τη τηλεόραση, στρέφονται στο τραγούδι. Γιατί στρέφονται στο τραγούδι και δεν στρέφονται κάπου αλλού, ας πούμε στην ηθοποιία. Όλοι γίνονται τραγουδιστές. Είναι όλοι τόσο καλές φωνές; Τι πιστεύεις;
Κ.Τ.:
Όταν ήμουν έφηβος προσπαθούσα να σκεφτώ τι μπορούσα να κάνω για να βγάλω χρήματα. Έλεγα λοιπόν θα γίνω πολιτικός μηχανικός. Αργότερα έλεγα θα πάω στο Πολεμικό Ναυτικό. Μετά από κανένα χρόνο είδα πως το Εμπορικό Ναυτικό βγάζει περισσότερα χρήματα. Έλεγα λοιπόν θα πάω στο Εμπορικό Ναυτικό! Γενικά όταν είσαι νέος, οραματίζεσαι ότι μπορεί να σου εξασφαλίσει μια άνετη ζωή. Αυτό το αχαλίνωτο όνειρο μπορεί να το έχεις και σε μεγαλύτερες ηλικίες, στα 25 ή τα 30 σου.

MC: Το τραγούδι όμως έχει τόσα χρήματα σήμερα; Ακούμε για κρίση στα μαγαζιά, κρίση στις δισκογραφικές με την πειρατεία...
Κ.Τ.:
Όχι δεν έχει χρήμα. Έχει αυτό που είχε πάντα. Λίγοι καλλιτέχνες κερδίζουν πολλά. Αυτό συμβαίνει με τους κορυφαίους σε κάθε χώρο. Αυτά που βγάζει ας πούμε ο κορυφαίος γιατρός ή ένας κορυφαίος δημοσιογράφος, μπορεί ο κορυφαίος τραγουδιστής να μη τα βλέπει ούτε στον ύπνο του! Όμως το τραγούδι είναι ένα επάγγελμα που δίνει μια εσφαλμένη εντύπωση πως είναι "καλοπερασάκικο" - πράγμα που είναι ψέμα γιατί έχει στοιχεία πρωταθλητισμού - πως είναι ένα επάγγελμα που "λάμπει", που τραβάει... Μοιάζει πιο εύκολο από το να κάτσεις 10 χρόνια στο Πανεπιστήμιο και άλλα τόσα σε μετεκπαιδεύσεις. "Γυαλίζει" σαν επάγγελμα. Πιο εύκολα θα πει ένα νέο κορίτσι πως θα γίνει τραγουδίστρια, παρά πως θα γίνει νοσηλεύτρια. Και περισσότερα λεφτά πιστεύει θα πάρει και πιο εύκολα θα εξασκήσει το επάγγελμα. Και δεν θα χρειαστεί να μάθει να κάνει ...ενέσεις!

MC: Έχεις ασχοληθεί πάρα πολύ με τα συνδικαλιστικά των τραγουδιστών και είσαι από τους πλέον αρμόδιους να μιλήσεις για το θέμα της πειρατείας, στον χώρο της δισκογραφίας. Υπάρχει περίπτωση να λυθεί ποτέ αυτό το πρόβλημα στη χώρα μας;
Κ.Τ.:
Έχω απογοητευθεί κατ' αρχήν από την πρόθεση της πολιτείας να ασχοληθεί με το ζήτημα. Από την άλλη πολλές φορές ο καλλιτέχνης ωφελείται από την πειρατεία. Αν δηλαδή σαν τραγουδιστής καταφέρεις να δημιουργήσεις μια "αιχμή ενδιαφέροντος" και να πουλήσεις 200.000 πειρατικά cd, ωφελείσαι από αυτό. Θα βρεθείς σε μια πίστα και θα έχεις και 200.000 "ενημερωμένους" θαυμαστές σου να σιγοντάρουν κάθε τραγουδάκι που θα λες. Με αυτό θέλω να πω πως το ζήτημα της πειρατείας έχει πολλές παραμέτρους. Δεν νομίζω πως θα λυθεί ποτέ. Η τεχνολογία θα βοηθάει πάντα στην εξάπλωση του προβλήματος.

MC: Γιατί όμως ο κόσμος προτιμάει το πειρατικό και όχι το γνήσιο cd;
Κ.Τ.:
Πρώτ' απ' όλα δεν έχει λεφτά. Δεύτερον το επίσημο cd μπαίνει στη διαδικασία "τι απώλειες είχαμε φέτος; 17% στα κέρδη; Ωραία, αύξηση 17% στην τιμή για να σβήσουμε τις απώλειες". Όταν κάποιος έχει μπροστά του ένα cd που κοστίζει 20 € και μπορεί να το βρει και με 5 €, τότε θα προτιμήσει τη φθηνή λύση. Θέλω να πω ότι η πειρατεία θα υπάρχει πάντα, από την άλλη όμως κυριολεκτικά το τραγούδι πεθαίνει μέσα από αυτό το πρόβλημα.

MC: Έτσι όπως οδηγούνται τα πράγματα δηλαδή, κάποια στιγμή θα πάψει η δισκογραφία και οι τραγουδιστές θα ενδιαφέρονται μόνο για τα live τους;
Κ.Τ.:
Μα ήδη ως ένα βαθμό, αυτό συμβαίνει. Έχουμε μια διαφορά της τάξεως του 100% στην παραγωγή δισκογραφίας.

MC: Λειτουργείς με τα ίδια κριτήρια είτε ετοιμάζεις ένα τραγούδι για τον εαυτό σου, είτε για κάποιον άλλο καλλιτέχνη;
Κ.Τ.:
Όχι. Μπορώ να σου πω ότι αυτό που δεν αλλάζει ποτέ είναι ο λόγος που κάνω ένα τραγούδι. Είναι όμως σαφές πως αλλιώς θα σου παίξει ένα βιολί και αλλιώς ένα πιάνο. Αλλιώς μια κιθάρα κλασσική και αλλιώς μια ηλεκτρική. Παίζει ρόλο το ερμηνευτικό σου εργαλείο ποιο είναι, τι ευχέρεια έχει, γιατί το διαλέγεις.

MC: Πάντως δεν μου μοιάζεις να προσπαθείς να προσαρμοστείς στον καλλιτέχνη που του γράφεις τραγούδια. Για παράδειγμα στην Καίτη Γαρμπή είχες δώσει τραγούδια πολύ διαφορετικά από το στυλ που την είχαμε συνηθίσει.
Κ.Τ.:
Όχι, δεν προσαρμόζομαι. Δεν επιχειρώ να αλλάξω τον καλλιτέχνη, αλλά δεν αλλάζω κι εγώ. Όπου "βρεθούμε"! Αυτό είναι και το ενδιαφέρον της τέχνης. Η πρόκληση του να ταιριάξεις, να συμβαδίσεις.

MC: Προσπαθείς να κάνεις πράγματα που θα σε διατηρήσουν στο χρόνο και όχι στη στιγμή;
Κ.Τ.:
Προσπαθώ να κάνω αυτό για το οποίο γίνεται κάτι! Σου ομολογώ ότι είναι μεγάλος αγώνας να προσπαθείς να δουλεύεις επί της ουσίας και να μη γοητεύεσαι από τα λεφτά. Ποιον δεν τραβάνε από τη μύτη τα λεφτά; Ποιος δεν θα μπει στον πειρασμό να κερδίσει εύκολα χρήματα; Παίζει πολύ μεγάλο ρόλο να μένεις στα αρχικά σου κίνητρα. Το πρόβλημά μου δεν είναι αν θα μείνω σαν καλλιτέχνης στο πέρασμα του χρόνου. Το πρόβλημά μου είναι αν αυτό που κάνω γίνεται όπως πρέπει. Πόσο επιτυχημένο είναι τελικά αυτό που κάνω δεν με ενδιαφέρει, όσο η πρόθεση του γιατί το κάνω. Ναι να πάρεις λεφτά, να τα αναζητήσεις, αλλά αν αυτός είναι ο μοναδικός σου στόχος, τότε κάποια στιγμή θα το πληρώσεις ο ίδιος.

MC: Γνωρίζεις ότι οι παλιοί σου δίσκοι πουλιούνται στο Μοναστηράκι πανάκριβα, ως "σπάνια - συλλεκτικά αντικείμενα";
Κ.Τ.:
Συμβαίνει πολύ καιρό αυτό. Και στοιχίζουν πανάκριβα. Έχω τύχει το 1978, με απόσταση μόλις 7 χρόνων από την έκδοσή τους, να πουλιούνται τα "απέραντα χωράφια" στο Μοναστηράκι, τότε 20.000 δρχ.! Μιλάμε για πάρα πολλά λεφτά...

MC: Η Βίσση και η Βανδή είναι οι κορυφαίες της εποχής;
Κ.Τ.:
Ο κόσμος έτσι καταλαβαίνει. Και πολύ σωστά έτσι καταλαβαίνει αφού αυτό κυριαρχεί. Γιατί θα πρέπει κάποιος να γίνει "φωστήρας" και να κάνει υψηλή κριτική ώστε να εμβαθύνει και να ξέρει αν αυτές οι δύο τραγουδίστριες πράγματι αξίζουν να λέγονται κορυφαίες; Ή αν πρέπει να είναι κορυφαία ας πούμε η Πασπαλά; Ο κόσμος σήμερα δεν έχει το χρόνο να το ψάξει το πράγμα.

MC: Έχεις παρακολουθήσει κάποια προγράμματα φέτος;
Κ.Τ.:
Ναι έχω δει τους Πάριο - Βίσση, έχω δει Ρέμο - Πρωτοψάλτη, τους Human Touch, Γαρμπή - Τσαλίκη... Αυτά όμως οφείλω να σου πω πως ήταν μια συμπεριφορά μου φετινή επειδή έχασα την μεγάλη μου αδελφή πριν ένα μήνα. Η αντίδρασή μου σ' αυτό το θλιβερό γεγονός, ήρθε με ένα τρόπο τελείως παιδικό. Αναζήτησα τη "φασαρία" για να αντιδράσω. Το έκανα κυριολεκτικά με μηχανικό τρόπο. Οι επιλογές μου δεν θα ήταν αυτές κάτω από φυσιολογικές συνθήκες.

MC: Στο άμεσο μέλλον τι να περιμένουμε από τον Κώστα Τουρνά;
Κ.Τ.:
Δεν υπάρχει κάτι δρομολογημένο. Έχω στο νου μου διάφορα πράγματα, αλλά δεν μπορώ να πω με ασφάλεια κάτι συγκεκριμένο. Δουλεύω κάποια τραγούδια αυτό το καιρό, αλλά δεν ξέρω ακόμα πότε θα κυκλοφορήσουν.

*** Για να στέιλετε e-mail στον Κώστα Τουρνά: tour@hol.gr
*** Η συνέντευξη πραγματοποιήθηκε στο "City Studio" του Κώστα Τουρνά.
*** Oι φωτογραφίες έχουν τραβηχθεί με ψηφιακή φωτογραφική μηχανή, Olympus C-3000 zoom
*** Απαγορεύεται η αναδημοσίευση υλικού (κειμένων ή φωτογραφιών) χωρίς την άδεια του Music Corner.