Μέσα στο κλίμα της μεταπολίτευσης και της κυριαρχίας του πολιτικού τραγουδιού, ο Γιώργος Νταλάρας τον Οκτώβριο του 1975 επιχειρεί να στρέψει την προσοχή του κοινού σ' ένα είδος που για χρόνια βρισκόταν στην αφάνεια και είχε περιφρονηθεί από πολλούς για τη θεματολογία του: Το ρεμπέτικο, το οποίο έκτοτε έγινε "μόδα" και ακριβώς γι' αυτό δεν επέτρεψε στον τραγουδιστή να συνεχίσει σε ανάλογους δρόμους και να ηχογραφήσει επιπλέον σχετικό υλικό, με εξαίρεση τα "Ρεμπέτικα της κατοχής" το 1980.
Η επιτυχία είναι πρωτοφανής για εκείνη την περίοδο, αφού ο διπλός δίσκος ξεπέρασε σε πωλήσεις τις 300.000 αντίτυπα αποδεικνύοντας ότι ο κόσμος είχε κουραστεί από τα πομπώδη "εμβατήρια" που γράφονταν κατά κόρον τότε από τους περισσότερους συνθέτες και θέλησε να γυρίσει πίσω και να ξαναθυμηθεί ή ν' ανακαλύψει ένα σημαντικό κομμάτι της ελληνικής παράδοσης.
Ο ίδιος ο Νταλάρας κατέβαλλε μεγάλες προσπάθειες ώστε να πείσει την εταιρεία να εκδώσει το δίσκο, μια και οι υπεύθυνοί της αντιμετώπιζαν με αδιαφορία αυτά τα τραγούδια και ίσως φοβούνταν ότι η "αλλαγή πλεύσης" του τραγουδιστή θα στοίχιζε στον εμπορικό τομέα. Ας μη ξεχνάμε ότι τότε εκείνος είχε συνδεθεί σχεδόν αποκλειστικά με τον Σταύρο Κουγιουμτζή και κατά δεύτερο λόγο με τον Μάνο Λοϊζο και τον Απόστολο Καλδάρα που είχε περάσει στο "έντεχνο", οπότε ήταν ρίσκο η επιλογή να τραγουδήσει ένα είδος που θεωρούταν ξεχασμένο και "περιθωριακό".
Εν τέλει, τίποτε από όλα αυτά δεν ίσχυσε. Λίγο πριν την κυκλοφορία του δίσκου, βγήκαν στην αγορά αντίστοιχοι με τα ίδια τραγούδια ερμηνευμένα από τους "πρώτους διδάξαντες" σε αυθεντικές εκτελέσεις. Αυτό λίγο έλειψε να τινάξει τα πάντα στον αέρα, αφού ο Νταλάρας απογοητεύτηκε και προς στιγμή σκέφτηκε ν' αναβάλλει την έκδοση για είκοσι χρόνια, όπως είχε πει τότε στον ερευνητή και μελετητή του ρεμπέτικου τραγουδιού Κώστα Χατζηδουλή. Τούτο βεβαίως δεν έγινε ποτέ και ο συγκεκριμένος δίσκος έχει πλέον τη δική του ξεχωριστή θέση στο πάνθεον της ελληνικής δισκογραφίας.

Η ερμηνεία του τραγουδιστή είναι εξαιρετική και στα 25 "διαμάντια" της μουσικής μας, την ενορχηστρωτική επιμέλεια των οποίων είχε ο ίδιος συμβάλλοντας τα μέγιστα στο ν' αποκτήσουν μια νέα ταυτότητα και ν’ ακούγονται ως σύγχρονα. Σε καμία περίπτωση δε θυμίζουν ούτε στο ελάχιστο τις πρώτες εκτελέσεις κι αυτό είναι το μεγάλο πλεονέκτημα του δίσκου. Η ορχήστρα αποτελείται από σπουδαίους μουσικούς, όπως μεταξύ άλλων οι Χρήστος Νικολόπουλος, Θανάσης Πολυκανδριώτης και οι Δομένικος και Στέλιος Βαμβακάρης στα μπουζούκια, ο Τίτος Καλλίρης και ο Μάριος Κώστογλου στις κιθάρες, ο Τάκης Σούκας στο σαντούρι, ο Θόδωρος Δερβενιώτης και ο Πάνος Ιατρού στους μπαγλαμάδες κ.α. Δεύτερες φωνές κάνουν οι Χάρις Αλεξίου και Πάνος Λαμπρόπουλος.
Να πούμε εδώ ότι για τον εν λόγω δίσκο ηχογραφήθηκαν κι άλλα δύο τραγούδια, που ωστόσο λόγω χώρου δε συμπεριλήφθηκαν: Το "Ότι κι αν πω δεν σε ξεχνώ" του Βασίλη Τσιτσάνη και "Τα νέα της Αλεξάνδρας" του Κώστα Γιαννίδη, τα οποία όμως βρήκαν τη θέση τους στο "Μουσικό κουτί" του Γιώργου Νταλάρα με τα 9 που κυκλοφόρησε το 1997, προσθέτοντας άλλες δύο σπουδαίες ερμηνείες στο ενεργητικό του καλλιτέχνη...
Ακόμη, να συμπληρώσουμε ότι στο δίσκο συναντάμε κι ένα τραγούδι που γράφτηκε το 1973 (δηλαδή δυο χρόνια πριν την κυκλοφορία του), το "Ανεμόσκαλα θα δέσω" του Στέλιου Βαμβακάρη σε στίχους του Δημήτρη Γκούτη, ενώ ο γιος του Μάρκου διασκεύασε το "Σαν σουρώνω" που ως "αδέσποτο" είχε ξεχαστεί μέσα στα χρόνια.
Το εσώφυλλο του δίσκου είναι αρκετά "πλούσιο", καθώς υπάρχει ειδικό ένθετο με σημείωμα του Γιώργου Νταλάρα για τους λόγους που τον οδήγησαν στο να τραγουδήσει τα ρεμπέτικα, αναλυτική ιστορία του κάθε τραγουδιού με αναφορά στους πρώτους ερμηνευτές, καθώς και φωτογραφίες μερικών από τις μεγαλύτερες μορφές της λαϊκής και ρεμπέτικης μουσικής μας.
Η παραγωγή ανήκει στον Αχιλλέα Θεοφίλου και η ηχογράφηση έγινε στα στούντιο της Columbia με ηχολήπτη τον Στέλιο Γιαννακόπουλο και βοηθούς τους Μίμη Καννή και Γιώργο Τζάννες.

Τα τραγούδια του δίσκου
1. Γλυκοχαράζουν τα βουνά (Β. Τσιτσάνη)
2. Τι σου λέει η μάνα σου (Κ. Σκαρβέλη)
3. Του Βοτανικού ο μάγκας (Γρ. Μπιθικώτση-Λ. Τσώλη)
4. Θα κάνω ντου βρε πονηρή (Β. Τσιτσάνη)
5. Όλοι οι ρεμπέτες (Μ. Βαμβακάρη)
6. Το γράμμα (Γ. Ζαμπέτα-Γ. Μητσάκη)
7. Για την απονιά σου (Ν. Γούναρη-Ρ. Τάλμα)
8. Το χρήμα δεν το λογαριάζω (Μ. Χιώτη)
9. Ένας αλήτης πέθανε (Κ. Καπλάνη-Κ. Μάνεση)
10. Άλλα μου λεν τα μάτια σου (Θ. Δερβενιώτη-Κ. Μάνεση)
11. Τι τραβάω (Γρ. Μπιθικώτση)
12. Μπρος στο ρημαγμένο σπίτι (Β. Τσιτσάνη)
13. Ήρθε ο χειμώνας (Η παλτουδιά) (Π. Τούντα-Κ. Κοφινιώτη)
14. Ο Μανόλης (Κ. Νούρου-Ι. Δραγάτση)
15. Γιοβάν Τσαούς (Γ. Εϊζηρίδη)
16. Όμορφη Πειραιώτισσα (Κ. Καπλάνη)
17. Τα παιδιά της γειτονιάς σου (Σαν σουρώνω) (Διασκευή Στ. Βαμβακάρη)
18. Παραπονιάρικό μου (Απ. Χατζηχρήστου)
19. Πέφτεις σε λάθη (Β. Τσιτσάνη)
20. Ο Κάβουρας (Μ. Βαμβακάρη)
21. Ανεμόσκαλα θα δέσω (Στ. Βαμβακάρη-Δ. Γκούτη)
22. Το Βαρβάκειο (Πρ. Τσαουσάκη-Σ. Τσιλιβερδή)
23. Για σένα μαυρομάτα μου (Μ. Βαμβακάρη)
24. Το σχολείο (Γ. Μουφλουζέλη)
25. Ο Πίκινος (Κ. Ρούκουνα)

Στα τέλη της δεκαετίας του '70 και στις αρχές εκείνης του '80 το πολιτικό τραγούδι είχε πάψει πλέον να εκφράζει το μεγαλύτερο κομμάτι του λαού μας, αφού ο ρόλος που κλήθηκε να παίξει μετά την πτώση της δικτατορίας και τα πρώτα βήματα της νεοσύστατης δημοκρατίας είχε ολοκληρωθεί. Από εκεί και πέρα, ο Έλληνας θέλησε να ξεδώσει, να γλεντήσει και να ξεχάσει τα δύσκολα χρόνια που πέρασε. Τι καλύτερο "φάρμακο" λοιπόν από τα παλιά λαϊκά τραγούδια, τα οποία την εποχή εκείνη άρχισαν να παίρνουν ξανά τη θέση τους στα πικάπ, στα κασετόφωνα και στις καρδιές όλων
Στο πλαίσιο αυτό, άρχισαν να δημιουργούνται διάφορες κομπανίες που συνέβαλαν τα μέγιστα στην "αποκατάσταση" του είδους. Μία από τούτες (και κατά τη γνώμη μου η καλύτερη) ήταν και η Αθηναϊκή, η οποία από τότε και μέχρι σήμερα παραμένει στις επάλξεις και υπερασπίζεται το καθαρό και αγνό λαϊκό τραγούδι. Είναι η μόνη που δεν επηρεάστηκε από τη δίνη του χρόνου και συνεχίζει το έργο της, αφού οι υπόλοιπες αργά ή γρήγορα διαλύθηκαν.
"Ψυχή" αυτής της κομπανίας ήταν και παραμένουν οι Δημήτρης Χατζηδιάκος (μπουζούκι-τραγούδι), Χρήστος Κανελλόπουλος (μπαγλαμάς-τραγούδι), Γιώργος Νικολέρης (μπουζούκι) και Νίκος Δούκας (κιθάρα), ενώ οι μοναδικές αλλαγές εντοπίζονται στις γυναικείες φωνές: Ξεκίνησε μόνη η Σοφία Εμφιετζή, λίγο αργότερα προστέθηκε η Βούλα Καραχάλιου κάνοντας "δίδυμο" μαζί της για κάποια χρόνια (καταπληκτικές λαϊκές φωνές και οι δυο) και μετά την αποχώρηση αμφοτέρων, τη θέση τους πήρε η πολύ καλή τραγουδίστρια Ελένη Φιδάκη που εξακολουθεί και σήμερα να βρίσκεται στην "ομάδα".

Αυτός ο δίσκος που κυκλοφόρησε τον Μάρτιο του 1982 είναι ο πρώτος που ηχογράφησε η Αθηναϊκή κομπανία με επανεκτελέσεις παλιών λαϊκών τραγουδιών, μια και ακολούθησε τον Δεκέμβριο του 1984 το "Χόρεψέ το θείε Τάκη" που περιλάμβανε λιγότερο γνωστά κομμάτια του είδους. Να πούμε ότι η πρώτη της δισκογραφική δουλειά είχε κυκλοφορήσει τα Χριστούγεννα του 1981 με τίτλο "Αγαπητέ μου θείε Τάκη", με μουσική και στίχους του Δημήτρη Χατζηδιάκου (θ' αναφερθούμε στο μέλλον σ' αυτήν μέσα από τη στήλη).
Στο δίσκο που εξετάζουμε, υπάρχουν 15 αρκετά έως πολύ γνωστά λαϊκά τραγούδια που καλύπτουν μια περίοδο από τη δεκαετία του '30 ως εκείνη του '60, όπως αναφέρεται και στο εξώφυλλο. Η ενορχήστρωση και η ερμηνεία τους ναι μεν έχουν κάτι από τα παλιά, ωστόσο ακούγονται τόσο "φρέσκα" και "ζωντανά" σαν να είχαν γραφτεί την περίοδο που κυκλοφόρησαν. Οι τραγουδιστές της κομπανίας δίνουν τον καλύτερο εαυτό τους (εξαιρετική η Καραχάλιου στα "Αργοσβήνεις μόνη" και "Σεράχ" και η Εμφιετζή στη "Γκιουλμπαχάρ" χωρίς να υστερούν οι υπόλοιπες ερμηνείες) και δημιουργούν έναν υπέροχο δίσκο, που είχε και σημαντική εμπορική επιτυχία.
Ωστόσο, η καλύτερη στιγμή -κατά την γνώμη μου- είναι "Το κουρασμένο βήμα σου" που αποτελεί μέχρι τις μέρες μας σήμα κατατεθέν της Αθηναϊκής κομπανίας και ακούγεται σε κάθε της εμφάνιση. Συν τοις άλλοις, αποτελεί και μεγάλη προσωπική μου αδυναμία από την πρώτη στιγμή που το άκουσα σε ηλικία πέντε ετών και το θεωρώ ένα από τα καλύτερα ζεϊμπέκικα που γράφτηκαν ποτέ. Γενικότερα, πρόκειται για έναν εξαιρετικό δίσκο που αξίζει να υπάρχει σε κάθε δισκοθήκη που σέβεται τον εαυτό της.
Η παραγωγή ανήκει στον Ηλία Μπενέτο και η ηχογράφηση έγινε στο στούντιο της Columbia από τον Γιάννη Σκιαδά, ενώ την ενορχήστρωση και τη διεύθυνση ορχήστρας επιμελήθηκαν τα ίδια τα μέλη της κομπανίας.

Τα τραγούδια του δίσκου
1. Το κουρασμένο βήμα σου (Μπ. Μπακάλη-Κ. Βίρβου)
2. Αργοσβήνεις μόνη (Ο έρωτας) (Β. Τσιτσάνη
3. Ντροπιασμένος στη ζωή (Β. Τσιτσάνη)
4. Γκιουλμπαχάρ (Β. Τσιτσάνη)
5. Γραμμόφωνα
6. Μικρός αρραβωνιάστηκα (Μ. Βαμβακάρη)
7. Ήσουνα τι ήσουνα
8. Γιατί θες να φύγεις (Στρ. Ατταλίδη-Κ. Βίρβου)
9. Άμα θες να φύγεις (Απ. Καλδάρα-Γ. Σαμολαδά)
10. Τα νέα της Αλεξάνδρας (Το τάβλι) (Κ. Γιαννίδη)
11. Σεράχ (Β. Τσιτσάνη)
12. Δεν με πονάς (Π. Γαβαλά-Αν. Κουλούρη)
13. Το 'πες και το 'κανες (Στ. Μακρυδάκη-Δ. Γκούτη)
14. Φύγε κι άσε με (Θ. Δερβενιώτη-Κ. Βίρβου)
15. Σήκω χόρεψε κουκλί μου (Στ. Καζαντζίδη)

Με αυτό τον διπλό δίσκο η μεγαλύτερη τραγουδίστρια των τελευταίων 35 χρόνων κλείνει τον πρώτο κύκλο της καριέρας της. Κι αυτό το λέμε γιατί στο ξεκίνημά της στη δισκογραφία ηχογράφησε πολλά παλιά λαϊκά τραγούδια, τα οποία έγιναν μεγάλες επιτυχίες και την καθιέρωσαν ("Δημητρούλα μου", "Η γκαρσόνα", "Μανταλιώ" κ.α.). Με τα "Τσίλικα" λοιπόν ολοκληρώνει αυτή την περίοδο των επανεκτελέσεων, αφού από τον Απρίλιο του 1983 που κυκλοφόρησε ο δίσκος μέχρι και σήμερα δεν παρουσίασε ξανά στο βινύλιο ή σε cd τέτοιου είδους κομμάτια.

Εδώ συναντάμε τραγούδια που καλύπτουν τη χρονική περίοδο από τη δεκαετία του 1920 μέχρι και το 1949 με μιαν Αλεξίου να τα αποδίδει μοναδικά και με μεγάλο κέφι, όπως φαίνεται από ορισμένα χαρακτηριστικά επιφωνήματά της σε δυο-τρία από αυτά. Βαδίζοντας στα χνάρια της Ρόζας Εσκενάζυ, της Ρίτας Αμπατζή και των άλλων μεγάλων λαϊκών φωνών που υπήρχαν στις αρχές του 20ού αιώνα, τραγουδά με το δικό της τρόπο αυτούς τους ξεχωριστούς μουσικούς θησαυρούς του τόπου μας και μεταφέρει νοερά τον ακροατή σε μιαν άλλη, όμορφη και γλεντζέδικη εποχή. Κοινό χαρακτηριστικό των τραγουδιών είναι ότι όλα σχετίζονται με τη Μικρά Ασία, ανεξάντλητη πηγή μουσικών αριστουργημάτων στις πρώτες δεκαετίες του περασμένου αιώνα.

Αν κι έξι ετών τη χρονιά που βγήκαν οι δίσκοι αυτοί, θυμάμαι πολύ έντονα ότι τους αγοράσαμε μόλις κυκλοφόρησαν και ολόκληρο το καλοκαίρι του '83 τους έβαζα και τους ξανάβαζα στο πικάπ-βαλιτσάκι που είχαμε, σε σημείο που εκνεύριζα τους γονείς μου αλλά και όσους παραθέριζαν μαζί μας. Παρά την "ταλαιπωρία" που υπέστησαν από το συχνό παίξιμο, αμφότεροι εξακολουθούν να βρίσκονται σε άριστη κατάσταση και συνεχίζουν μέχρι τώρα να μου προσφέρουν τις εκπληκτικές ερμηνείες της Χαρούλας μέσα από τα αυλάκια τους.
Τα τραγούδια που ακούστηκαν περισσότερο εκείνη την εποχή ήταν το "Αμάν Κατερίνα μου", το υπέροχο λαϊκό βαλς "Ας μη ξημέρωνε ποτέ" και φυσικά ο θρυλικός "Μπαρμπαγιαννακάκης" που η Αλεξίου φροντίζει να θυμίζει στο κοινό της στα εκάστοτε προγράμματά
της. Ακόμη έχω μέσα στα αυτιά μου τη συγκλονιστική της ερμηνεία σ' αυτό το τραγούδι στη συναυλία της στο "Αλεξάνδρειο Μέλαθρο" της Θεσσαλονίκης τον Ιούνιο του 1996.
Να προσθέσουμε ότι το "Θα μεθώ και θα τα σπάω" είχε τραγουδήσει το 1975 και η Λίτσα Διαμάντη στο δίσκο της "Τα τσαχπίνικα" με ελαφρά παραλλαγμένους τους στίχους από τον Γ. Χατζή, σε μουσική διασκευή του Βασίλη Βασιλειάδη και με τίτλο "Θεσσαλονικιέ τσαχπίνη". Επίσης, το "Έμαθα πως είσαι μάγκας" είχε γίνει ευρέως γνωστό από τον αξέχαστο Χρηστάκη στη δεκαετία του '60.
Στο εσώφυλλο των "Τσίλικων" (τίτλος που δόθηκε από μιαν ιδέα του Λευτέρη Παπαδόπουλου) υπάρχουν δύο φωτογραφικά πορτραίτα της Αλεξίου, καθώς και ξεχωριστό δισέλιδο ένθετο με τους στίχους των τραγουδιών και την ιστορία τους, τα βιογραφικά και φωτογραφίες όλων των συνθετών, καθώς και σημείωμα του υπεύθυνου του "Κέντρου έρευνας και μελέτης των ρεμπέτικων τραγουδιών" Παναγιώτη Κουνάδη.
Η ενορχήστρωση ανήκει στον Χρήστο Νικολόπουλο, η παραγωγή στον Αχιλλέα Θεοφίλου (τότε σύζυγο της τραγουδίστριας) και η ηχογράφηση έγινε στα στούντιο της Columbia, με ηχολήπτες τον Στέλιο Γιαννακόπουλο και τον Μίμη Καννή. Δεύτερες φωνές κάνουν ο Γιώργος Σαρρής (αδελφός της Αλεξίου), ο Θόδωρος Παπαδόπουλος και ο Αγάθωνας Ιακωβίδης, ο οποίος συμμετέχει στο "Αερόπλανο θα πάρω".

Τα τραγούδια του δίσκου
1. Μπαρμπαγιαννακάκης (Παραδοσιακό)
2. Καμωματού (Ι. Δραγάτση)
3. Αερόπλανο θα πάρω (Π. Τούντα)
4. Έμαθα πως είσαι μάγκας (Παραδοσιακό)
5. Σε γελάσανε (Κ. Σκαρβέλη)
6. Μη μου χαλάς τα γούστα μου (Παραδοσιακό)
7. Αμάν Κατερίνα μου (Π. Τούντα)
8. Ας μη ξημέρωνε ποτέ (Απ. Χατζηχρήστου-Κ. Μάνεση)
9. Της το βγάλανε (Β. Παπάζογλου)
10. Λιλή η σκανταλιάρα (Π. Τούντα)
11. Μόρτισσα της Κοκκινιάς (Κ. Καρίπη)
12. Τηλεγράφημα στην Κάρμεν (Π. Τούντα)
13. Γιαλέλι (Παραδοσιακό)
14. Γλυκοβραδιάζει (Απ. Χατζηχρήστου)
15. Μη μου λες πως δεν πονάω (Κ. Σκαρβέλη)
16. Δυο μάγκες μεσ' στη φυλακή (Κ. Τζόβενου)
17. Μάγκικο (Κ. Καρίπη)
18. Μ' έμπλεξε ένας μόρτης (Π. Τούντα)
19. Μπουρνοβαλιός μανές (Παραδοσιακό)
20. Θα μεθώ και θα τα σπάω (Ι. Δραγάτση)
21. Κρασοπίνω (Γρ. Ασίκη)
22. Ναζιάρα μου (Π. Τούντα)
23. Πες το ναι (Κ. Σκαρβέλη)
24. Παγκρατιώτισσα (Π. Τούντα)
25. Ο μάγκας (Παραδοσιακό)