Τα δισκογραφικά live της Ελευθερίας Αρβανιτάκη
(πρώτο μέρος)

Μετά τη Χαρούλα Αλεξίου και τη Δήμητρα Γαλάνη, σειρά στην "Κιβωτό" έχει η Ελευθερία Αρβανιτάκη και τα δικά της δισκογραφικά live.

Την Ελευθερία Αρβανιτάκη τη ..."χρωστάμε" στον Σταμάτη Σπανουδάκη. Μαζί του έκανε το πρώτο της δισκογραφικό βήμα, στη μετά την Οπισθοδρομική Κομπανία εποχή της. Ήταν το 1986, με το δίσκο "Κοντραμπάντο". Κοιτάζοντας τη δισκογραφία της, αναφορικά με τα live, θα δούμε πως ενώ συμμετείχε σε πολλά ζωντανά ηχογραφημένα άλμπουμ άλλων, οι δικοί της προσωπικοί δίσκοι είναι μετρημένοι. Η αρχή έγινε το 1993 με το διπλό δίσκο "Η νύχτα κατεβαίνει", από μια σειρά εμφανίσεων στον "Απόλλωνα". Μαζί της ο Δημήτρης Ζερβουδάκης και η κυρία Ανθούλα Αλιφραγκή.
Το πρόγραμμα επιμελήθηκε η Λίνα Νικολακοπούλου και τις ενορχηστρώσεις ο Κώστας Γανωσέλης με τον Αντώνη Μιτζέλο. Στον "Απόλλωνα", η Ελευθερία Αρβανιτάκη τραγούδησε πολλά και διάφορα. Τραγούδια από το δικό της ρεπερτόριο, αλλά και τραγούδια άλλων, όπως το "Αν σ' αρνηθώ αγάπη μου" του Μίμη Πλέσσα και της Δανάης, που πρωτόπε ο Κώστας Χατζής στην ταινία του Ορέστη Λάσκου "Φτωχαδάκια και λεφτάδες". Επίσης, το "Ξύπνα αγάπη μου" του Κώστα Γιαννίδη, τη "Σεράχ" του Βασίλη Τσιτσάνη, το "Είμ' ερωτευμένος με τα μάτια σου" του Γιάννη Βέλλα και του Κώστα Κοφινιώτη, μέχρι και το ηπειρώτικο "Γιάννη μου το μαντήλι σου"!
Από τα δικά της, ξεχωριστή θέση είχαν τα τραγούδια του δίσκου "Μένω εκτός", που είχε κυκλοφορήσει πριν από δύο χρόνια: "Με το ίδιο μακό" του Αντώνη Μιτζέλου και της Λίνας Νικολακοπούλου, "Κύμα το κύμα" του Γιώργου Ζήκα, "Δυνατά" του Ara Dinkjian και "Της καληνύχτας τα φιλιά" του Χρήστου Νικολόπουλου, αμφότερα με τους στίχους της Λίνας Νικολακοπούλου. Να κρατήσουμε από τις παραστάσεις στον "Απόλλωνα" και το ντουέτο της Αρβανιτάκη με το Δημήτρη Ζερβουδάκη. Στο τραγούδι "Πριν το τέλος" του Lucio Battisti με τους ελληνικούς στίχους της Λ. Νικολακοπούλου, που είχε ηχογραφήσει ο Βασίλης Παπακωνσταντίνου στη δισκογραφική του "Διαίρεση" το 1984.
Ακόμα, στο "Η νύχτα κατεβαίνει" υπάρχει και το τραγούδι του Γιώργου Ζήκα "Στις άκρες απ' τα μάτια σου" (με το οποίο η Αρβανιτάκη συμμετείχε το 1985 στο δίσκο του Ζήκα "Με τα φεγγάρια χάνομαι") και "Το κόκκινο φουστάνι" - συμμετοχή της Αρβανιτάκη το 1986 στο δίσκο του Σταύρου Κουγιουμτζή με το Γιώργο Νταλάρα "Τρελοί και άγγελοι" - και η "Ζωή κλεμμένη" του Σταμάτη Σπανουδάκη από το δίσκο "Τανιράμα", τη δεύτερη ολοκληρωμένη συνεργασία του με την Ελευθερία, τρία χρόνια μετά το "Κοντραμπάντο"...

Καλοκαίρι του 1995, η Ελευθερία Αρβανιτάκη τραγουδά στο Θέατρο Βράχων. Δύο τραγούδια του Ara Dinkjian σε στίχους της Λίνας Νικολακοπούλου ("Μένω Εκτός" & "Δυνατά") και ένα ορχηστρικό από κείνη τη συναυλία αποτέλεσαν το υλικό του cd single "Ζωντανά στους βράχους". Συμμετείχαν ο Ara Dinkjian και ο Arto Tuncboyaciyan. Ένα dvd video, που αποτυπώνει τη συναυλία στους Βράχους κυκλοφόρησε δέκα χρόνια μετά, το 2005, στο διπλό άλμπουμ - συλλογή "Δρόμοι παράλληλοι". Στην εν λόγω έκδοση, που συγκεντρώνει τις κατά καιρούς συμμετοχές της Ελευθερίας σε δίσκους άλλων καλλιτεχνών, υπάρχουν και τρεις ακυκλοφόρητες ως τότε ζωντανές ηχογραφήσεις: "Η σκλάβα" (Γιώργος Μουζάκης - Γ. Γιαννακόπουλος) "Άδεια μου αγκαλιά" (Nick Cave - Διονύσης Σαββόπουλος) και "Ανάθεμά σε" (Παντελής Θαλασσινός).

Τρία χρόνια μετά το Θέατρο Βράχων, η Ελευθερία Αρβανιτάκη και οι συνεργάτες της παρουσίασαν στο "Σταυρό του Νότου" στην Αθήνα και στο "Μύλο" της Θεσσαλονίκης μια παράσταση "Εκτός προγράμματος", που κυκλοφόρησε σε ένα διπλό cd. Σε ενορχήστρωση του Σωτήρη Λεμονίδη, η Αρβανιτάκη τραγούδησε αποκλειστικά λαϊκά και παραδοσιακά τραγούδια, όπως π. χ. ο "Κίνδυνος θάνατος" του Μανώλη Χιώτη και του Νίκου Μουρκάκου ή οι "Χίλιες βραδιές" του Μίμη Πλέσσα και του Ηλία Λυμπερόπουλου. Θα την ακούσετε ακόμα στα "Λιανοχορταρούδια", μαζί με το Μάνο Αχαλινωτόπουλο, στο "Τζιβαέρι", στον "Αμάραντο", αλλά και "Μες στου Αιγαίου τα νερά". Το πρόγραμμα κλείνει με το τραγούδι του Αλέκου Χρυσοβέργη και του Σπύρου Γιατρά "Της γυναίκας η καρδιά", που τραγούδησε πρώτος ο Στράτος Διονυσίου. Το αναφέρω, γιατί η Ελευθερία αλλάζει ένα στίχο του κι εκεί που λέει πως "της γυναίκας η καρδιά είναι μια άβυσσος", εκείνη επιμένει πως "είναι παράδεισος"...!

Ο επόμενος live δίσκος ήρθε το 2002 και ήταν από το Γυάλινο Μουσικό Θέατρο. Άλλο ρεπερτόριο εδώ. Περισσότερο "έντεχνο", με κάποιες λαϊκές αποχρώσεις συν κομμάτια από την προσωπική της δισκογραφία. Η Ελευθερία Αρβανιτάκη τραγούδησε "Live" στο "Γυάλινο" Σταύρο Ξαρχάκο ("Να με θυμάσαι", σε στίχους Βαγγέλη Γκούφα, γραμμένο το '64 για την "Ελλάδα της Μελίνας"), Μάνο Χατζιδάκι (το κινηματογραφικό "Πες μου μια λέξη" σε στίχους Αλέκου Σακελλάριου), Θάνο Μικρούτσικο ("Το μηδέν" σε στίχους του Λάκη Λαζόπουλου, από το δίσκο του '96 "Ψάξε στ' όνειρό μας"), αλλά και Άκη Πάνου ("Θα κλείσω τα μάτια") και Ζαμπέτα ("Σταλιά σταλιά" σε στίχους Διονύση Τζεφρώνη) και Γιώργο Μουζάκη ("Θέλω κοντά σου να μείνω") και τα δικά της "Έφυγες νωρίς" (Σταμάτης Σπανουδάκης - Αντώνης Ανδρικάκης) δεκαπέντε χρόνια μετά την πρώτη του κυκλοφορία, το αρμένικο "Παράπονο - Η ξενιτιά" με τους ελληνικούς στίχους της Λίνας Νικολακοπούλου από "Τα κορμιά και τα μαχαίρια", "Το παράπονο" του Οδυσσέα Ελύτη μελοποιημένο από το Δημήτρη Παπαδημητρίου το 1996 στα "Τραγούδια για τους μήνες", το "Τέλος" (Όλα αρχίζουν εδώ) του Νίκου Πορτοκάλογλου από το o.s.t. "Βrazilero" του 2001...

Το "Live" από το Γυάλινο Μουσικό Θέατρο επανακυκλοφόρησε το 2003 με διαφορετικό εξώφυλλο και με προορισμό - αυτή τη φορά - τις ευρωπαϊκές χώρες. Το βρίσκουμε, στην εν λόγω έκδοση, εμπλουτισμένο με τρία τραγούδια: "Sodade" (ντουέτο της Ελευθερίας με τη Cesaria Evora, ζωντανά ηχογραφημένο από την κοινή τους εμφάνιση στην "Ιερά Οδό" το Μάρτιο του 1999, με τη συνδρομή του Μιχάλη Γκανά στο μέρος των ελληνικών στίχων), τα τρία κομμάτια από το cd single "Ζωντανά στους Βράχους", "Τα κορμιά και τα μαχαίρια" του Αra Dinkjian και του Μιχάλη Γκανά από τον ομότιτλο δίσκο του '94 και το παραδοσιακό σμυρναίικο "Θα Σπάσω Κούπες", ζωντανά ηχογραφημένα στο "Vox" το Mάρτιο του 2003.

Για την επόμενη εβδομάδα, μας μένουν οι συμμετοχές της Ελευθερίας Αρβανιτάκη σε δισκογραφικά live άλλων. Αρχής γενομένης από το 1987 στην πρώτη "Λεωφόρο" (Βουτσινάς - Νικολακοπούλου - Κραουνάκης) με την Άλκηστη Πρωτοψάλτη, μέχρι τη συναυλία για τη Βίκυ Μοσχολιού στο θέατρο Βράχων, το καλοκαίρι του 2005.

Μας μένουν, κυρίως, οι συναυλίες της με τη Δήμητρα Γαλάνη κατά τη διάρκεια του φετινού καλοκαιριού σε πολλές ελληνικές πόλεις. Οι δυο τους δισκογραφικά συναντήθηκαν μέχρι τώρα σε δύο άλμπουμ της Γαλάνη: Στο "Χορό με τη σκιά μου" (1998) τραγούδησαν μαζί τα "Λιανοτράγουδα" από το "Μεγάλο Ερωτικό" του Μάνου Χατζιδάκι και στο "Μετά" (2001) της Δήμητρας Γαλάνη με τον Κωνσταντίνο Βήτα μοιράστηκαν ένα παραδοσιακό σμυρναίικο, το "Αλητάκι" (Αλανιάρικη ζωή) διασκευασμένο από τον Κ. Β. Ακόμα, η Ελευθερία Αρβανιτάκη στο cd της "Όλα στο φως" (2004) τραγούδησε το "Δεν έχει επιστροφή", ένα τραγούδι σε μουσική Δήμητρας Γαλάνη και στίχους Ελεάνας Βραχάλη.

---