«Το κυνήγι της επιτυχίας είναι μια μεγάλη υπόθεση και μια μεγάλη παγίδα. Αν πας να επαναλάβεις μια συνταγή για να κάνεις επιτυχία συνήθως δε σου χαρίζεται»…

Συνέντευξη εφ’ όλης της ύλης στον Κώστα Φροντιστή
Music Corner – 19/7/2010

Μέσα σε 15 χρόνια παρουσίας του στην δισκογραφία έχει καταφέρει να συνδέσει το όνομα του με τραγούδια που έχουν αγαπηθεί πολύ από τον κόσμο και αντέχουν στο χρόνο. Ελένη Τσαλιγοπούλου, Ανδριάνα Μπάμπαλη, Γιάννης Κότσιρας, Γιώργος Δημητριάδης, Νίκος Πορτοκάλογλου, Μανώλης Λιδάκης, Μίλτος Πασχαλίδης και Μπάμπης Στόκας είναι μόνο κάποιοι ερμηνευτές από αυτούς που τον έχουν εμπιστευθεί και έχουν αναδείξει τις μελωδίες και τους στίχους του. Ο λόγος για τον Κώστα Λειβαδά, έναν καλλιτέχνη που με την ιδιότητα του συνθέτη γράφει τραγούδια περισσότερο για άλλους ερμηνευτές και λιγότερο για τον εαυτό του και για το λόγο αυτό βρίσκεται συνήθως πίσω από τις επιτυχίες του και δεν έχουμε πολλές ευκαιρίες να τον ακούμε να δίνει συνεντεύξεις. Με αφορμή όμως την πρόσφατη κυκλοφορία της τέταρτης προσωπικής του δουλειάς, με τίτλο «Κρατήσου απ’ τη στάχτη», μας υποδέχτηκε στο σπίτι του στην Πεντέλη, ένα μεσημέρι Τετάρτης, για να μας δώσει μια συνέντευξη εφ’ όλης της ύλης και παράλληλα μια ευκαιρία να τον γνωρίσουμε καλύτερα…

Δείτε βιντεοσκοπημένα αποσπάσματα από τη συνέντευξη του Κώστα Λειβαδά στο MusicCorner.gr
Το video είναι τραβηγμένο σε High Definition ανάλυση. Για να το δείτε σωστά, επιλέξτε 720p στη σχετική επιλογή (κάτω δεξιά στο video)

Music Corner: Μετά από 5 χρόνια δισκογραφικής απουσίας, επιστρέφεις με ένα νέο δίσκο. Ήταν εσκεμμένη αυτή η απουσία ή δε σου είχε δοθεί κάποια αφορμή για να γράψεις;
Κώστας Λειβαδάς: Όχι, αν εξαιρέσεις μερικές περιόδους που όλοι περνάμε, είτε «αγρανάπαυσης» ηθελημένης, είτε γιατί περνάς μια περίοδο που τα ερεθίσματα τα μαζεύεις αλλά δεν έχει έρθει η ώρα τους να σου «μιλήσουν», είχα πάντα μια μαγιά τραγουδιών στο συρτάρι. Και μπορώ να πω ότι αυτό είναι και κάτι που με κράτησε και με έσωσε στη δουλειά, δηλαδή το ότι υπήρχαν πάντα τραγούδια που κατά καιρούς κυκλοφορούσαν, χωρίς απαραίτητα να σημαίνει ότι ήξερα για ποιόν τραγουδιστή θα κυκλοφορήσουν όταν τα έγραφα. Κάποιες φορές ήξερα, όπως για παράδειγμα με τον «Αστυνόμο Μπέκα» ή με το «Πρώτη φορά νονός» που ήταν μια δουλειά γύρω από το σενάριο. Θα έλεγα ότι είμαι ίσως ο μόνος της γενιάς μου που δούλεψε κυρίως σαν συνθέτης για άλλους. Τώρα τελευταία είδα ότι συμπληρώνω σχεδόν 200 τραγούδια στη δισκογραφία, που αν τα μοιράσεις σε σχέση με όσα από αυτά πέρασαν στη προσωπική μου δισκογραφία, θα δεις ότι είναι τρομερά μεγαλύτερη η μερίδα τραγουδιών που έκανα για άλλους. Αυτό σε βγάζει και λίγο πιο έξω χρονικά στον σχεδιασμό των προσωπικών δίσκων, όμως από την άλλη σε ωριμάζει, έχεις τον πλούτο του ταξιδιού και των εμπειριών που μάζεψες από εκεί. Ήταν μια οριακή στιγμή πάντως για εμένα γιατί τα τραγούδια αυτά είναι γραμμένα από καιρό, άσχετα αν ακούγοντας τα κάποιος ανυποψίαστος τώρα, φαντάζουν σαν να είναι γραμμένα χθες σαν ρεπορτάζ. Είναι γραμμένα από καιρό από τις ζυμώσεις των ερεθισμάτων που παίρνω όλο αυτό τον καιρό και από την προσωπική μου ζωή και από την κοινωνία και σίγουρα είναι αυτό που θα λέγαμε ένας προσωπικός δίσκος.

Music Corner: Είπες ότι τα τραγούδια ήταν γραμμένα από πριν παρόλο που μιλούν για το σήμερα. Ποια ήταν η αφορμή που σου δόθηκε για να γράψεις αυτούς τους στίχους;
Κώστας Λειβαδάς: Η αφορμή είναι αυτή η τρομερή εποχή που διανύουμε. Κάθε εποχή έχει τα δικά της βέβαια. Γυρνώντας λίγο πίσω βλέπω ότι μια μεγάλη νίκη που είχαμε με την Ελένη (Τσαλιγοπούλου), ήταν που ένα τραγούδι σαν «Τα παιδιά των δρόμων», που ήταν ένα κοινωνικοπολιτικό τραγούδι, αγαπήθηκε τόσο πολύ και ανέβηκε στην πρώτη θέση ενός ραδιοφώνου που το 90% των τραγουδιών ασχολιόταν με τον έρωτα και με ασάφειες. Μετά ήρθε το «Έχω άνθρωπο» σε λόγια του Γκόνη, που είναι ένας ολόκληρος δίσκος κοινωνικοπολιτικός. Έγινε το τραγούδι «Μπες στο κλίμα» για την εκστρατεία του WWF που τραγούδησε ο Νίκος Πορτοκάλογλου, η Ελένη Τσαλιγοπούλου, η Ανδριάνα Μπάμπαλη κι εγώ, και πιο τρανταχτό παράδειγμα το τραγούδι «Κόψε την πείνα σου» που τραγούδησε ο Πασχαλίδης. Δυστυχώς σαν λαός αργούμε να δεχτούμε τα ερεθίσματα. Πρέπει να φτάσουν βαθιά στην τσέπη μας ή να πληγώσουν την ψυχή μας. Το μάτι του τραγουδοποιού όμως είναι καλό να λειτουργεί αντανακλαστικά. Άρα θα σου έλεγα ότι αφορμή είναι όλη αυτή η 5ετία που αν ζει κάποιος μέσα στην πιάτσα το βλέπει. Μία πτώχευση ηθική, μια πτώχευση ψυχολογική, φοβερή έλλειψη κινήτρων για οράματα και όνειρα, το αδιέξοδο των νέων, οι ατελείωτες ουρές ανεργίας για να φτάσουμε τώρα στην καρδιά της οικονομικής κρίσης. Παράλληλα εγώ επειδή ζω και στην Πεντέλη έχω πάντα αυξημένο ενδιαφέρον για τα περιβαλλοντικά θέματα.

Music Corner: Διάβασα και μέσα στο δίσκο ότι το σπίτι που ζεις κινδύνευσε 2 φορές να καεί 2 φορές. Από αυτό φαντάζομαι προκύπτει και ο τίτλος του δίσκου «Κρατήσου από τη στάχτη», ενώ αναφέρεσαι και πολλές φορές στη λέξη «φωτιά» στα τραγούδια.
Κώστας Λειβαδάς: Βέβαια, απλά έχει και τη μεταφορική του έννοια. Όλα αυτή η αίσθηση της απαξίας που έχουμε απέναντι στα κόμματα και όχι στην πολιτική σαν προβληματική σκέψη και θέσεις. Όλα αυτά είναι πράγματα που δεν μπορούν να σε αφήνουν αδιάφορο. Το ηλεκτρικό τραγούδι που τελευταία βλέπω να απομακρύνεται διαρκώς από κάποιες από τις σοβαρές για εμένα προυποθέσεις του: Την ύπαρξη παρέας αρχικά και δεύτερον, και δεύτερον μια ιδεολογία, ή έστω ένα ιδεολογικό πρόσχημα στη βάση, που συνήθως γεννάει αυτό την παρέα.

Music Corner: Άρα η μουσική σήμερα οφείλει να έχει ρόλο σε τέτοιες καταστάσεις;
Κ. Λειβαδάς: Εγώ δε μπορώ να πω ηθικο-διδακτικά τι οφείλει. Ξέρω ότι είναι περίεργο που δεν έχει ρόλο. Είναι αληθινά περίεργο σε μια τέτοια εποχή. Με τις λαμπρές εξαιρέσεις βέβαια, τραγουδιών που ακόμα και ερωτικά να είναι, έχουν γραφτεί πολύ έξυπνα και κατά βάθος είναι πολιτικά και έχουν κάτι να πουν. Υπάρχουν τραγούδια στο παρελθόν όπως το «Γυρίζω τις πλάτες μου στο μέλλον» του Τσακνή που είναι μια συνολική κατάθεση. Εγώ ήθελα να κάνω τα τελευταία χρόνια τραγούδια πιο declare, πιο σταράτα που να λένε τα πράγματα με το όνομα τους, και μεγάλο μέρος αυτού του δίσκου είναι τέτοια τραγούδια. Και τραγούδια που σε βοηθάνε να πας παραπέρα και να χαρείς. Όλοι θα ανησυχούμε και θα μελαγχολήσουμε αυτή την περίοδο αλλά πρέπει να πάμε παρακάτω.

Music Corner: Σε επίπεδο studio, πως ήταν η εμπειρία να γυρίσεις εκεί μετά από 5 χρόνια να ηχογραφήσεις για εσένα; Ένοιωσες σαν τον μαθητή που γυρνάει στα θρανία;
Κώστας Λειβαδάς:
 Όχι σαν τον μαθητή, ήταν ένα πολύ κρίσιμο ραντεβού μου, ήταν ένα στοίχημα. Να μαζευτεί το υλικό, ποιο θα είναι το υλικό και να έχει ενότητα, την όρεξη των συνεργατών, που θα γίνουν οι πρόβες, ξανά και ξανά να γυρίσω πίσω να δω το υλικό, οι ενορχηστρώσεις..

Music Corner: Το ένοιωσες πιο έντονα από άλλες δισκογραφικές δουλειές σου;
Κώστας Λειβαδάς: Κοίτα, έγινε πιο έντονα γιατί τώρα είναι πιο ενήλικο και συνειδητό και το καταλαβαίνεις. Τα περισσότερα πράγματα τα έχω απολαύσει και χαρεί, χωρίς να τα καταλάβω τη στιγμή που τα έκανα. Τώρα αρχίζω να καταλαβαίνω τι συμβαίνει.

Music Corner: Στην ουσία όσο περνάει ο καιρός, περνάς δηλαδή από τον αυθορμητισμό του καινούριου στην ωριμότητα;
Κώστας Λειβαδάς: Όλη η ζωή είναι ένα ταξίδι προς την ωριμότητα, απλά δεν πρέπει να χάσεις ποτέ τον αυθορμητισμό. Δεν είναι αντίθετα ο αυθορμητισμός και η ωριμότητα. Καλό είναι να μη χάνεις τη χαρά του αυθορμητισμού. Θα έλεγα ότι πια αποφάσισα να ελέγξω πιο καλά τα πράγματα και το παιχνίδι σε ότι αφορά την ηχογράφηση γύρω από τον εαυτό μου και με βοήθησαν πολύ και οι φίλοι μουσικοί με όλους τους τρόπους, στις δύσκολες εποχές που διανύουμε. Αν θες να αναφέρω κάποια ονόματα είναι ο Βαγγέλης Τζάτσος και ο Τσίκο, δυο μόνιμοι συνεργάτες όλα αυτά τα χρόνια, ο Γιώργος Ζαχαρίου, ο Άκης Κατσουπάκης, η ομάδα από το «Έχω άνθρωπο» και τέλος βέβαια καταλυτικοί είναι οι guest που ήρθαν σε αυτό το δίσκο.

Music Corner: Μιλάς για τις τρεις συμμετοχές που υπάρχουν;
Κώστας Λειβαδάς: Ε βέβαια. Η Ρίτα (Αντωνοπούλου) είναι μικρότερη από εμένα αλλά τη θαύμαζα από την εποχή που συνεργαστήκαμε με την Σπείρα-σπείρα του Σταμάτη Κραουνάκη και την καμαρώνω σε όλα αυτά τα εξαιρετικά βήματα που έχει κάνει τελευταία με τον Θάνο Μικρούτσικο. Οι άλλοι δυο όμως ο Γιώργος Ρωμανός με τον οποίο είμαστε και πολύ φίλοι, αλλά και η Δέσποινα Γλέζου, είναι δυο άνθρωποι που είναι ήρωες μου. Είναι δυο πολύ λαμπερά πρόσωπα, το καθένα για τους δικούς του λόγους, που πάντα μας συνδέουν με το αθώο, πολύχρωμο και πάντα πολιτικοποιημένο (ακόμα και ερήμην του) ποτάμι των 60’s. Ένα μέρος του δίσκου έχει να κάνει με τα καλά πράγματα των 60’s, όχι μόνο λόγω των συμμετοχών αλλά και λίγο στον ήχο και στη ματιά. Για αρχή μπορώ να σου πω ότι είμαι στην πιο ευτυχή μου στιγμή όπως το βίωσα όλο αυτό. Μια φράση που διάβασα τελευταία του David Bern, των Talking Heads από τον τελευταίο δίσκο τους με τον Brian Eno, λέει: “I feel my stuff”. Έτσι κι εγώ αρχίζω να νοιώθω το υλικό μου.

Music Corner: Άρα στο παρελθόν πιστεύεις ότι υπήρξε κάποια στιγμή που έβλεπες τη μουσική πιο ερασιτεχνικά, ενώ τώρα πιο επαγγελματικά;
Κώστας Λειβαδάς: Κοίταξε, οπωσδήποτε μαθαίνεις, γεμίζεις εμπειρίες, δύσκολα ξανακάνεις τα ίδια λάθη. Δε θα έλεγα ότι έχω μετανιώσει για κάποια πράγματα γιατί κάθε φορά έκανα κατά πως ένιωθα. Με βοήθησε ο Θεός σε αυτό πολύ. Όσο πιο νέος είσαι βέβαια, βλέπεις τα πράγματα αλλιώς, έχεις το μυαλό πάνω από το κεφάλι σου, συνδέεσαι συναισθηματικά με τη μουσική, νοιώθεις πιο πολύ το βάρος της ευθύνης και δε θες να έχεις ευθύνες και η ηχογράφηση σου φαίνεται βουνό. Βέβαια πολλά από αυτά δεν τελειώνουν ποτέ. Εσύ αλλάζεις και η θέση σου απέναντι σε αυτά. Οπωσδήποτε είναι διαφορετική η αγωνία τώρα ποιοτικά, θες να είσαι πιο σίγουρος, έχεις πιο έντονη την αίσθηση πως το τραγούδι είναι κάτι που θα μείνει για πάντα. Είναι φυσικά ζωντανοί οργανισμοί τα τραγούδια που μπορούν να επανεκτελεστούν και να τροποποιηθούν. Κάτι που δεν άλλαξε ποτέ στη ζωή μου – τώρα πια μπορώ να το πω με σιγουριά- είναι ότι έγινα επαγγελματίας ακροατής. Νοιώθω πιο πολύ ερασιτέχνης σε αυτό και πιο πολύ επαγγελματίας σαν ακροατής. Πάντα άκουγα και ακούω πάρα πολύ μουσική μέσα στο 24ωρο και κυρίως σαν μοναχική διαδικασία, οπότε με τα χρόνια έγινα επαγγελματίας ακροατής.

Music Corner: Η μουσική που άκουγες τόσα χρόνια, πιστεύεις ότι έχει επηρεάσει τον τρόπο που γράφεις;
Κώστας Λειβαδάς: Βέβαια. Αυτό είμαστε. Χωνεύουμε και μέσα από το δικό μας φίλτρο αν είμαστε τυχεροί και εργατικοί, τότε παράγουμε.

Music Corner: Από το πρώτο δισκογραφικό σου βήμα, είχες πάρει πολύ καλές κριτικές και από το κοινό και από επαγγελματίες. Αυτό ήταν αγχωτικό για το πως θα εξελιχθείς, ή ανακουφιστικό γιατί πήρες μια αναγνώριση;
Κώστας Λειβαδάς: Ήταν όλα αυτά μαζί. Δεν το κατάλαβα και πολύ καλά. Χαιρόμουν γιατί έβλεπα ότι υπήρχαν τραγούδια με τα οποία ο κόσμος χαιρόταν ή ονειρευόταν με αυτά, και αυτό μου έκανε πολύ μεγάλη εντύπωση. Είτε ήταν το «Κάθε μπαλκόνι έχει άλλη θέα» είτε το «Καράβι για τη Φολέγανδρο» είτε το τραγούδι που γράψαμε με το Γιώργο Δημητριάδη, το «Σαν να μην πέρασε μια μέρα» πόσο μάλλον με την πρώτη δουλειά με την Ελένη Τσαλιγοπούλου, με το «Πιάσε με» και το «Παραμιλητό» που συνεχίστηκε με τον Κότσιρα και τον Λιδάκη. Το «Για να σε συναντήσω» ήταν μια μεγάλη στιγμή για εμένα, όπως και το «Μοίρα μου έγινες» με την Ανδριάνα Μπάμπαλη. Είναι όλα αυτά κομμάτια με τα οποία συνδέεσαι και πορεύεσαι.

Music Corner: Έχει αλλάξει κάτι για εσένα από την εποχή εκείνου του δίσκου μέχρι σήμερα;
Κώστας Λειβαδάς: Έχουν αλλάξει πάρα πολλά. Δηλαδή πιο πολύ τότε εμπιστευόμουν την τυχαιότητα και οι κινήσεις μου ήταν ενστικτώδεις. Τώρα σε πολλά πράγματα, πώς να το κάνεις, μοιραία νοιώθω ότι μεγάλωσα (γέλια).

Music Corner: Φτάνοντας στο σήμερα, θα έλεγες ότι υπάρχει κάποιο καλλιτεχνικό απωθημένο ή είναι νωρίς ακόμα να μιλάς για τέτοια;
Κώστας Λειβαδάς: Όχι, ίσα ίσα είμαι πολύ ευτυχής. Τις συνεργασίες όλες αυτές τις έφερε ο Θεός και όλες ήταν μία προς μία. Θα μπορούσα να μιλάω ώρες για καθένα από αυτά τα πρόσωπα και θα ήταν άδικο. Είτε ήταν ο Βασίλη Σκουλάς, είτε ο Γιάννης Κούτρας, είτε ο Σταύρος Λογαρίδης, το Τρίφωνο και οι δυο πιο πρόσφατες, ο Μπάμπης Στόκας και η Δήμητρα Παπίου. Όλα αυτά είναι σημαντικά ραντεβού. Νοιώθω όμως ότι θα μπορούσα να είχα κυκλοφορήσει έναν προσωπικό δίσκο ακόμη, ή να είχα κυκλοφορήσει ένα live. Ώρες ώρες δε μπορώ να σου κρύψω ότι αυτό με στενοχωρεί, αλλά δεν πειράζει. Δε μπορείς να τα έχεις όλα.

Music Corner: Μέσα από όλα αυτά τα χρόνια με την προσωπική σου δισκογραφία, άπειρες συμμετοχές σε άλλους δίσκους και πολλά live, πως έχει επηρεαστεί η μουσική σου ταυτότητα;
Κώστας Λειβαδάς: Την δική μου εξέλιξη τα τελευταία χρόνια που άρχισα να συνειδητοποιώ κάποια πράγματα, την φρόντισα και την ανατροφοδότησα. Μελετάω πάρα πολλές ώρες πιάνο, κάναμε μουσική μαζί με τον Πάρη Περισινάκη για το χοροθέατρο Δαγίπολη και ταξιδεύουμε μαζί του σε όλη την Ελλάδα. Τα πήρα όλα αυτά σαν μαθήματα και σαν σχολείο. Στενοχωρημένος βέβαια από την άλλη γιατί στην Ελλάδα πρέπει να πας 50 χρονών για να θεωρήσουν ότι άγγιξες κάποιο κύρος ή ότι μπαίνεις εντός συναλλαγής των «σοβαρών» δημιουργών. Επίσης ζούμε σε μια πολύ απρόσωπη εποχή και αυτό σίγουρα επηρέασε τη μουσική μου ταυτότητα γιατί με έκανε για ένα διάστημα να θυμώσω και να προβληματιστώ πολύ μελαγχολικά.

Music Corner: Σαν ολοκληρωμένος καλλιτέχνης, τι είναι αυτό που δε σε αφήνει να έχεις ένα ρόλο σαν συνθέτης, στιχουργός ή τραγουδιστής; Τι λείπει από το ένα που το έχει το άλλο;
Κώστας Λειβαδάς: Όχι, αυτό είναι στην ιδιότητα του τραγουδοποιού που του προκύπτει έτσι. Δεν μπορώ να σου πω τι λείπει, δεν το έχω σκεφτεί ποτέ αυτό. Το πακέτο του τραγουδοποιού είναι λόγια-μουσική-ερμηνεία. Τώρα εγώ κατά καιρούς δούλεψα ή γράφοντας μουσικές σε στίχους άλλων, ή γράφοντας τα τραγούδια μου με τη φωνή άλλων. Όταν λες εσύ ο ίδιος τα τραγούδια σου πάντως, εκεί συμπληρώνεται η συνολική έκφραση που ψάχνεις.

Music Corner: Σαν τραγουδοποιός, πόσο εύκολο θα ήταν να δεχτείς τραγούδια κάποιων άλλων να σου δώσουν για να τα πεις εσύ; Θα μπορούσες να μπεις σε αυτή τη διαδικασία;
Κώστας Λειβαδάς: Ναι βέβαια γιατί μου αρέσει να τραγουδάω. Ο τραγουδοποιός τραγουδάει ανάλογα με τις δυνατότητες της φωνής του και το έχω κάνει σε κάποιες περιπτώσεις. Έχω πει τραγούδια άλλων και με μεγάλη χαρά. Το θέμα είναι να χαίρεσαι και με τη δουλειά του φίλου σου και του συναδέλφου σου και να νοιώθεις την τιμή που σου κάνει, και να πανηγυρίζεις και το καλό τραγούδι του άλλου. Μια τέτοια περίπτωση που μου έρχεται στο μυαλό και που νοιώθω μεγάλη τιμή και χαρά, είναι το τραγούδι «Πεύκο την ακρογιαλιά» του Μίλτου Πασχαλίδη που μοιραστήκαμε μαζί σε δεύτερη ηχογράφηση.

Music Corner: Σε κάποια άλλη περίπτωση κάποιος άλλος τραγουδιστής-συνθέτης είχε πει ότι προτιμά να δώσε κάποια τραγούδια του σε άλλους καλλιτέχνες, παρά να τα πει ο ίδιος, από την άποψη ότι θα τα κάνουν πιο εύκολα επιτυχία. Συμφωνείς με αυτό;
Κώστας Λειβαδάς: Δεν ξέρω τι να σου πω. Είναι πάρα πολλές φορές που συμβαίνει αυτό γιατί ο Έλληνας είναι ένας λαός που αγαπάει πάνω από όλα τους τραγουδιστές του. Τα τελευταία 20 χρόνια έτσι διαμορφώθηκε η κατάσταση. Πριν από αυτά τα 20-25 χρόνια ήταν αλλιώς, αγαπούσε πιο πολύ τον δημιουργό ή το τραγούδι το ίδιο.

Music Corner: Δεν έμπαινε ποτέ στο μυαλό σου αν έλεγες εσύ κάποιο τραγούδι αν θα γινόταν επιτυχία;
Κώστας Λειβαδάς: Όχι γιατί είναι κάποια τραγούδια που έχουν γραφτεί για θηλυκό ερμηνευτή και έχουν θηλυκή ψυχή. Είναι τραγούδια που θέλουν λαϊκό η δημοτικό τραγουδιστή γιατί έχουν γραφτεί έτσι που θέλουν κάποιο που έχει καλά αυτό το γήπεδο. Υπό αυτή την έννοια αυτή θα στο απογειώσει. Βέβαια και η εκτέλεση του δημιουργού έχει τη χάρη ότι έχει την ψυχή αυτού που τα έχει πει. Γενικά το κυνήγι της επιτυχίας είναι μια μεγάλη υπόθεση και μια μεγάλη παγίδα. Αν πας να επαναλάβεις μια συνταγή για να κάνεις επιτυχία συνήθως δε σου χαρίζεται.

Music Corner: Εσύ έχεις κάνει περισσότερο πράγματα από επιλογές ή από ανάγκη ως προς το τι ζητάει ο κόσμος η οι δισκογραφικές;
Κώστας Λειβαδάς: Όχι, ήταν όλα συναντήσεις ουσίας χωρίς να χρεώνομαι εγώ την επιλογή αυτή πάντα. Άλλες φορές με επέλεγαν και συνέπιπτε η ηθική και η αισθητική μου με τα πρόσωπα που συνεργαστήκαμε. Άλλες φορές το έφερε μια νύχτα που μπορεί να βρεθήκαμε με ένα συνάδελφο και να γράψαμε ένα ωραίο τραγούδι. Αυτό που αναλαμβάνω είναι η στάση ζωής μου η συνολική, που επειδή διαλέγω να ζω πίσω από τα τραγούδια μου, πολλές φορές μου έχει στοιχήσει το ότι δεν έχει συνδεθεί το όνομα μου με τα τραγούδια αυτά που κατά τα’ άλλα τα έχω πανηγυρίσει την αντίδραση του κόσμου απέναντι τους.

Music Corner: Ο κόσμος ορίζει τι θα γίνει επιτυχία;
Κώστας Λειβαδάς: Είναι πάρα πολύ περίεργο αυτό το αυγό του Κολόμβου με αυτό που έγινε με τα 15 χρόνια ιδιωτικής τηλεόρασης και όλα αυτά που μπαίνουν μέσα στο σπίτι. Είναι πάρα πολύ δύσκολο να το πεις πια. Ο κόσμος βομβαρδίζεται με πράγματα και σχεδόν του καλλιεργείται μια αισθητική και μια παιδεία βασισμένη στην ευτέλεια. Μετά όταν έρθει η ώρα να ζητήσει και να ορίσει, είναι ήδη βομβαρδισμένος και διαβρωμένος από αυτό που έχει ακούσει. Μόνος τρόπος για να επιλέξεις το κοινό σου είναι η αισθητική του τραγουδιού σου που θα του δώσεις. Εκεί γίνεται αμέσως ένα ξεσκαρτάρισμα γιατί δε μπορεί να αρέσεις σε όλους. Οι ευτυχείς στιγμές όμως που συναντιόνται κάποιες συνισταμένες και τους αγγίζουν όλους, αν από εσένα ήταν ξεκάθαρων προθέσεων τη στιγμή που το έφτιαχνες, τότε αυτό είναι ευλογία.

Music Corner: Είχα διαβάσει σε κάποια κριτική που είχε γίνει για εσένα, ότι έχεις τεράστιο ταλέντο αλλά κάποιες φορές χαραμίζεσαι σε κάποια ποπ τραγούδια που έχουν γραφτεί για να γίνουν επιτυχίες. Συμφωνείς με αυτό;
Κώστας Λειβαδάς: Αυτά είναι βλακείες και κουραφέξαλα και 9 στις 10 φορές είναι κακοπιστίες κορακιών του χώρου. Αυτά είναι χαζομάρες που ο καθένας μπορεί να βγει και να πει. Θέλω να πω ότι μια τεκμηριωμένη κριτική που αναφέρεται σε κάτι, την δέχομαι. Έχουμε όμως πια το ένστικτο να δούμε τι είναι τεκμηριωμένη κριτική που δεν μας ευνοεί ή βρίσκει κάτι που κάναμε , κατώτερο των περιστάσεων και ποια είναι βαλτή, ανόητη η κακότροπη κριτική. Κάποιος άλλος είχε γράψει ότι εξαιτίας της επιτυχίας κάποιων τραγουδιών, δήθεν έβαλα πλώρη για να πλουτίσω. Στο τέλος θα ζήταγε και την εφορία μου να δει. Άλλο η καλή τεκμηριωμένη κριτική που θα σε βοηθήσει να γίνεις καλύτερος -όσο κι αν σε πληγώνει- και άλλο οι βλακείες. Θα μπορούσα να κάνω χιλιάδες ερωτήσεις σε κάποιον για το τι ορίζει ως ποπ επιτυχία, για το πόσο βαθμολογεί η όχι την πρόθεση, και για το πώς ορίζει την καλή και την κακή μουσική. Επειδή όμως γνωρίζω σε ποια κριτική αναφέρεσαι, την είχα διαβάσει και νομίζω ότι ήταν μια ατεκμηρίωτη γελοιότητα.

Music Corner: Σε ενδιαφέρει δηλαδή περισσότερο η άποψη του κόσμου για τα τραγούδια σου και όχι οι ίδιες οι κριτικές;
Κώστας Λειβαδάς: Από τις καλόπιστες και καλοπροαίρετες κριτικές και κυρίως ατόμων που γνωρίζουν το αντικείμενο, που τελευταία τους στερούμεθα, μπορείς να πάρεις πράγματα και να γίνεις και καλύτερος. Φυσικά το πιο συγκινητικό πράγμα από όλα είναι η αντίδραση του κόσμου ή το ποιους κατάφερες να συγκινήσεις και να επικοινωνήσεις μαζί τους. Ο διάλογος αυτός δηλαδή που ανοίγεις, αφού περάσεις την πρώτη συγκίνηση που είναι η στιγμή της δημιουργίας που αυτή δεν αναπληρώνεται με τίποτα. Μπορεί δηλαδή να έχεις γράψει 10 πράγματα που δε θα βγουν και δε σε ενδιαφέρει και να βγουν, και να είναι για σένα η χαρά 2 ολόκληρων χρονιών, η λύτρωση της έκφρασης για σένα που το έφτιαξες. Αλλά το θέμα είναι να φτιάχνουμε και πράγματα που να βοηθάνε την ζωή των συνανθρώπων μας και να την κάνουν πιο πολύχρωμη και να τους κάνουν να διασκεδάζουν αλλά να τους δίνουν και ένα όραμα και μια πίστη για καλύτερη ζωή. Ε λοιπόν όσο αγώνα θέλει από εμάς αυτό, άλλο τόσο αγώνα θέλει και από τον κόσμο στήριξη και ανοιχτά αυτιά και καθαρή ματιά, για να το πάρει αυτό το δώρο που μπορεί να του κάνει ένα τραγούδι. Ο κόσμος αυτό έχει πάθει τελευταία, γέμισαν τα αυτιά του και τα μάτια του με πράγματα που δεν τον αφήνουν να φτάσει λίγο πιο μέσα στη συγκίνηση του.

Music Corner: Ποια είναι η γνώμη σου περί εμπορικής και μη εμπορικής, έντεχνης και άτεχνης, καλής και κακής μουσικής; Υπάρχει τελικά διαχωρισμός ή είναι μια η μουσική με διαφορετικές εκφάνσεις;
Κώστας Λειβαδάς: Θα σου πω. Παρόλο που είμαι σε μια φάση που με απασχολεί πιο πολύ πως θα μπορέσουν οι τραγουδοποιοί να τοποθετηθούν ή να μιλήσουν, ο καθένας από τη μικρή του θέση και χωρίς διάθεση ηθικοδιδασκαλίας, για πολύ ζωτικά θέματα, όπως η απειλή του διαδικτύου. Έχει έρθει μια ώρα που ξεπερνάει και το ζήτημα που βάζει αυτή η ερώτηση. Σκέψου ότι μπορεί να ξαναγίνουν φωτιές στο λεκανοπέδιο μέσα στον Αύγουστο. Υπάρχουν δηλαδή πράγματα πια, που δεν είναι για περιγραφή και για φιλολογία και μου κάνει πολύ εντύπωση η αμνησία και του πολίτη αλλά και του σύγχρονου πνευματικού ανθρώπου, ο οποίος θα έπρεπε να αναφέρεται διαρκώς σε αυτά. Για να επανέλθω όμως στη ερώτηση, θα αρκεστώ να σου πω ότι δεν υπάρχει καλό και κακό είδος μουσικής, υπάρχει καλή και κακή μουσική σε όλα τα είδη και αυτό το έχει πει ο Duke Ellington πρώτος. Τώρα το η μουσική είναι μια, και το η πειρατεία σκοτώνει τη μουσική και όλα αυτά, σε διάφορες γιορτές που έγιναν και συγκεντρώσαν εντελώς ετερόκλητα είδη μουσικής μεταξύ τους, αυτά τα ακούω βερεσέ. Δεν είναι μόνο η πειρατεία που σκοτώνει την μουσική, αλλά και η νοθεία, αν με εννοείς. Και στο κάτω-κάτω αν είναι έτσι, ας βγουν όλοι οι ενδιαφερόμενοι από τον κλάδο των δισκογραφικών, στην τηλεόραση για να διαρρήξουν τα ιμάτια τους και να κάνουν τις εκκλήσεις τους και να πουν ότι καταστρεφόμαστε. Πάντως για να επανέλθω στην αρχική ερώτηση, δεν κάνουμε όλοι την ίδια δουλειά. Υπάρχει μια μερίδα τραγουδιών που δεν δίνει δεκάρα για τον στίχο του. Άλλο ο επιπλοποιός που κάνει ένα χρόνο να φτιάξει το τραπέζι του, και άλλο δέκα τραπεζάκια φασόν σε μια ώρα.

Music Corner: Τι άλλο πιστεύεις ότι έχει φταίξει για αυτή την κατάσταση που βρίσκεται σήμερα η μουσική;
Κώστας Λειβαδάς: Η αδιαφορία, η ανοησία, τα χιλιάδες premiums που πατάς με τα πόδια σου στο πεζοδρόμιο κάθε φορά που πας να πάρεις τσίχλες και ευτελίζεται το οποιοδήποτε προϊόν τέχνης. Είναι μια ολόκληρη σειρά πραγμάτων που διαμόρφωσε στον κόσμο την αίσθηση ότι τα πάντα είναι δωρεάν και από εκεί και πέρα σταματάει η ευκολία αναπαραγωγής ή ψαξίματος καινούριου υλικού. Μετά μεταφερόμαστε στο σπίτι. Τελευταία βέβαια πάει να περάσει η εντύπωση ότι είναι και οι καλλιτέχνες αρκετά συνυπεύθυνοι σε ότι συμβαίνει. Αυτοί όμως που δεν πρέπει να μιλάνε καθόλου είναι οι δισκογραφικές εταιρίες γιατί είναι οι βασιλιάδες στη λίστα των υπευθύνων για το που οδηγήθηκε το ελληνικό τραγούδι. Είναι μακράν το νούμερο ένα οι δισκογραφικές για την καταστροφή.

Music Corner: Πιστεύεις ότι μπορεί να φταίει και το κοινό που κάθεται άπραγο και δεν σηκώνεται να πάει στο δισκοπωλείο να πάρει το cd ή στο βιβλιοπωλείο να πάρει το βιβλίο, αλλά κάθεται στο σπίτι και τα έχει όλα έτοιμα από το internet;
Κώστας Λειβαδάς: Ναι αλλά και το internet μια κουβέντα είναι. Μπορεί να είναι ένα πολύ καλό και βοηθητικό εργαλείο αλλά σε μια τόσο μεγάλη θάλασσα πληροφοριών, που ενίοτε είναι και πάρα πολύ αποπροσανατολιστική και παραπληροφοριτική, πρέπει να ξέρεις τι ψάχνεις. Να έχεις καλλιεργήσει κάποια κριτήρια πρώτα για να καταλαβαίνεις τι ψάχνεις.

Music Corner: Εσύ το χρησιμοποιείς; Είναι μέρος της καθημερινότητας σου;
Κώστας Λειβαδάς: Δεν είναι μέρος της καθημερινότητας μου και πάρα πολλές φορές κιόλας έχω στενοχωρηθεί ή πληγωθεί. Υπάρχουν πάρα πολλά sites που γράφουν λάθος την πλειοψηφία των ελλήνων δημιουργών στα credits. Εμένα μου συνέβη 2 φορές αυτό γιατί μπορεί να βασιλέψει μέσα στο internet η πλήρης αυθαιρεσία. Αλλά το θέμα είναι αν δίνει κανείς δεκάρα για αυτό. Όταν βλέπεις μια γυναίκα για παράδειγμα που σου αρέσει, θες να μάθεις δυο πράγματα για αυτήν.

Music Corner: Στη μουσική γίνεται όμως το ίδιο;
Κώστας Λειβαδάς: Δε γίνεται με το ίδιο μεράκι πια. Αυτή η γενιά έχει μάθει αλλιώς σε μια χρηστική σχέση με το αντικείμενο. Χαλάλι της όμως γιατί έρχεται τώρα μια άλλη γενιά που κάπως τα αντιστρέφει τα πράγματα. Περίμενε λίγα χρόνια και θα δεις.

Music Corner: Ποιο θα είναι το επόμενο βήμα δηλαδή;
Κώστας Λειβαδάς: Στην Ευρώπη συμβαίνει ήδη αλλά νομίζω ότι και εδώ θα διαμορφωθεί αναπόφευκτα, παιδιά που θα γίνονται έφηβοι πολίτες με πιο πράσινη συνείδηση περιβαλλοντικά, με διεκδικήσεις πιο ισχυρές που δε θα τρώνε χάπατα 15 χρόνια για τρία ρουσφέτια από το οποιοδήποτε κόμμα. Θα είναι πιο ενεργά και ζωντανά παιδιά.

Music Corner: Αυτό το δίσκο σου, επέλεξες να τον αφιερώσεις στην οικογένεια σου απ’ ότι είδα. Είναι αυτό που σου έχει στερήσει η μουσική αυτά τα χρόνια λόγω των πολλών ωρών δουλειάς;
Κώστας Λειβαδάς: Όχι, απλά ερχόμαστε σε μια εποχή συμφιλίωσης. Οι γονείς μου που μπορεί για χρόνια να μην έβλεπαν την ασχολία μου με τη μουσική, και το ότι παράτησα την Νομική με καλό μάτι, κι αυτοί πλέον συμφιλιώνονται. Κι εγώ μεγαλώνοντας βλέπω τις ανάγκες τους και ένα μέρος της αλήθειας σε αυτά που έλεγαν, πιο αγαπητικά. Επίσης με τον αδερφό μου αλλάζει η σχέση μου. Έχει μια τάση ο επαναστατικός έφηβος, μονίμως να βλέπει ότι όλο το κέντρο των πραγμάτων είναι μακριά, στο να ανακαλύψει την αλήθεια αλλού, στην υποτίμηση των οικείων. Εγώ τώρα ένοιωσα ότι είμαι σε μια φάση που γεφυρώνομαι μαζί τους και ένοιωσα μια ανάγκη να τους ευχαριστήσω.

Music Corner: Υπάρχει όμως κάτι που σου στέρησε μέχρι στιγμής η μουσική;
Κώστας Λειβαδάς: Η μουσική και η ασχολία με τις τέχνες στην Ελλάδα που είναι στην πραγματικότητα φοβερά πολυτελής υπόθεση και καταδίκη και υποψηφιότητα για να βρεθείς στην ψάθα, σου στερεί πράγματα στα πλαίσια του «ξεβολέματος», γιατί αναγκάζεσαι να ξεβολευτείς πάρα πολύ, σου στερεί πράγματα από τις ευκολίες σου, σε φέρνει σε συγκρούσεις με οικεία πρόσωπα. Έχεις την αγωνία για τα προς το ζην σου γιατί η αγορά είναι πάρα πολύ μικρή, σου στερεί μέρος της ηρεμίας των προσωπικών και των συναισθηματικών σου σχέσεων με το άλλο φύλο. Γιατί η ζωή του μουσικού έχει πολλά ταξίδια, έχει live, ακανόνιστα 24ωρα, δεν έχει ωράριο.

Music Corner: Άρα χάνεις την ανθρώπινη επαφή με τα γύρω σου άτομα.
Κώστας Λειβαδάς: Ναι, είναι μια πάλη να ισορροπούν τα δυο πρόσωπα, το «έξω από την τέχνη» και το «μέσα στην τέχνη».

Music Corner: Είχα διαβάσει κάπου που είχες πει ότι έχει χαθεί η ανθρώπινη επαφή και ότι χρειάζεσαι καθαρό χρόνο και καθαρά μάτια για να έρθεις πάλι κοντά στους ανθρώπους. Πως ακριβώς το εννοούσες αυτό;
Κώστας Λειβαδάς: Ότι κάθε φορά καθαριζόμαστε. Όλα αυτά τα πράγματα που ζούμε βάζουν φίλτρα στη ματιά μας. Διαβρωνόμαστε από όλα αυτά τα άγχη, τους ρυθμούς το stress. Όλα αυτά τα μοντέλα ζωής που μας προτείνουν, μας παραμορφώνουν και μας βγάζουν από το δρόμο μας. Το θέμα είναι να ψάξουμε όχι τι θέλανε οι άλλοι να είμαστε εμείς, αλλά ποιοι είμαστε εμείς και ποιος είναι ο εαυτός που θα πραγματώσουμε.

Music Corner: Και για να γυρίσουμε λίγο στα επαγγελματικά, τι ακολουθεί μετά την κυκλοφορία του δίσκου;
Κώστας Λειβαδάς: Κατ’ αρχήν υπάρχει πάντα η δραστηριότητα μου με το χοροθέατρο «Δαγίπολη», που το έχουν φτιάξει άτομα με κινητικά προβλήματα και για το οποίο γράψαμε τη μουσική με τον Πάρη Περισινάκη. Από την άλλη είχα την μεγάλη τιμή να συνεργαστώ με την Λίνα Νικολακοπούλου σε ένα τραγούδι για την Δήμητρα Παπίου, και στον ίδιο δίσκο με τον Σταμάτη Κραουνάκη σε ένα άλλο τραγούδι, με τίτλο «Μάγια Μελάγια», στο οποίο αναφερόμαστε στη μεγάλη καλλιτέχνη και φίλη μας. Ακολουθεί όμως άλλη μια σειρά ηχογραφήσεων που θα βγει μέσα στην χρονιά και την κρατάω για έκπληξη. Λίγες συναυλίες με την Ανδριάνα Μπάμπαλη και με το Χοροθέατρο Δαγίπολη μέσα στο καλοκαίρι. Όλη η επόμενη χρονιά όμως θα βασιστεί σε εμφανίσεις και συνεργασίες έκπληξη, γύρω από τον δίσκο.

Music Corner: Άρα περιμένουμε έναν χειμώνα δημιουργικό.
Κώστας Λειβαδάς: Ναι ο χειμώνας όση αναμπουμπούλα και όσες συγκρούσεις και αν έχει, και όσο οικονομικά στριμωγμένος κι αν είναι για όλους μας, τουλάχιστον για εμένα θα είναι ένας χειμώνας που νοιώθω πολύ μεγάλη ανάγκη να μεταφέρω το μήνυμα αυτού του δίσκου. Δεν τον έκανα για κανέναν άλλο λόγο αυτό τον δίσκο παρά για να μεταφέρω όλα όσα πίστευα ότι πρέπει κανείς να μοιραστεί με τον κόσμο σε μια τέτοια εποχή.

Music Corner: Θέλω να σε ευχαριστήσω πάρα πολύ για αυτή τη συνέντευξη.
Κώστας Λειβαδάς: Κι εγώ και να ανανεώσουμε το ραντεβού μας.

Αποκλειστικές φωτογραφίες του Κώστα Λειβαδά, από το αρχείο του Music Corner!


11/2/2002
live στον Σταυρό του Νότου

28/4/2004
κατά τη διάρκεια απονομής στην Ελένη Τσαλιγοπούλου

3/11/2004
από την παρουσίαση του cd “τριάντα + κάτι”

3/11/2004
από την παρουσίαση του cd “τριάντα + κάτι”

18/11/2004
live στο Σταυρό του Νότου με τη Σοφία Στρατή

18/11/2004
live στο Σταυρό του Νότου με τον Μάνο Πυροβολάκη

8/12/2004
σε παρουσίαση δίσκου του Οδυσσέα Τσάκαλου

8/12/2004
σε παρουσίαση δίσκου του Οδυσσέα Τσάκαλου

4/1/2005
σε αποκλειστική συνέντευξη στο MusicCorner.gr

19/1/2005
σε γιορτή για τα 2 χρόνια της μουσικής σκηνής Συρμός
.

8/3/2006
με την Ελ. Τσαλιγοπούλου σε live της Ραλλίας Χρηστίδου για τη “γιορτή της γυναίκας”

30/3/2006
με την Ελένη Τσαλιγοπούλου στα βραβεία Αρίων 2006
.

——————- 

***Απαγορεύεται αυστηρά η αναδημοσίευση υλικού γραπτού ή οπτικού, χωρίς την άδεια του Music Corner…

ΑΦΗΣΤΕ ΜΙΑ ΑΠΑΝΤΗΣΗ

Please enter your comment!
Please enter your name here