«Παλαιότερα υπήρχε μια προκατάληψη για το παραδοσιακό. Τώρα που χανόμαστε ψάχνουμε, την ταυτότητά μας, τη ρίζα μας, την ιστορία και την αλήθεια μας»…
Συνέντευξη εφ’ όλης της ύλης στη Μαριάνα Πουτακίδου
Φωτογράφηση: Μαριανότα Χαρέμη
Music Corner – 10/7/2012
«Κάπως έτσι θα είναι η μουσική στον Παράδεισο και ο άγγελος που θα παίζει θα έχει το ίδιο ταλέντο!!!»
Το σχόλιο αυτό είναι ένα από τα αναρίθμητα που αφήνουν οι θαυμαστές του Κρητικού λαουτιέρη Μιχάλη Τζουγανάκη, στα βίντεό του στο YouTube! Δεν είναι όμως μόνο το φανατικό κοινό του που έχει αυτή την άποψη. Όσοι βρεθούν σε κάποιο live του μένουν άφωνοι από την ενέργεια και ταυτόχρονα την τρυφερότητα που αποπνέει, ενώ όσοι τον γνωρίζουν από κοντά έχουνε να λένε για την ευγένειά του.
Θα μπορούσε να χαρακτηριστεί φιλόσοφος, στοχαστής, τροβαδούρος ή ακόμα και παραμυθάς. Στη συνέντευξη που μας παραχώρησε στο σπίτι του, ακόμα και ο μικρότερος ψίθυρος είχε μοναδική αξία, καθώς μαρτυρούσε τη μοναδική αγάπη του ανθρώπου αυτού για τη μουσική…
Music Corner: Η συνάντησή μας γίνεται σε studio. Είστε σε περίοδο ηχογραφήσεων;
Μιχάλης Τζουγανάκης: Ηχογραφήσεων και προβών για την καλοκαιρινή περιοδεία μου. Στην αρχή σκεφτήκαμε να κάνουμε καινούριο δίσκο για να κυκλοφορήσει τώρα το καλοκαίρι, αλλά δεν είχαμε το χρόνο και εκτός αυτού θα ήθελα να δοκιμάσω κάτι στον ήχο. Επομένως διαλέξαμε να κάνουμε ένα single με τρία τραγούδια για να είναι ο προάγγελος της δουλειάς που θα έρθει. Το Σεπτέμβριο μπαίνουμε στο studio για καινούρια τραγούδια, εκτός από δύο, ένα remake και ένα παραδοσιακό.
Music Corner: Πώς είναι να θεωρείστε παιδί-θαύμα, όταν τεσσάρων χρονών μπορείτε να παίζετε τραγούδια με το λαούτο και δεκατριών χρονών να ηχογραφείτε πρώτη φορά σε studio;
Μιχάλης Τζουγανάκης: Ξεκίνησα πολύ μικρός, αλλά δε θα έλεγα ότι ήμουν παιδί θαύμα. Οι άλλοι το λένε. Αφού κι εγώ αναπνέω και διψάω… Άλλα είναι τα θαύματα. Είναι η στιγμή που ο άνθρωπος σωπαίνει και αφουγκράζεται και τον πλησιάζει περισσότερο η έμπνευση και η μουσική. Όσο χαμηλώνουμε, χωρίς ηττοπάθεια, τόσο μας πλησιάζει ο Ορφέας και ο Απόλλωνας. Όσο το «εγώ» μας ανεβαίνει, τόσο είναι λιγότερη η σύνδεσή μας με το κάλλος της τέχνης. Κάνεις τεχνοκρατικά πια διάφορα ακροβατικά, αλλά εκεί δε μιλάει το πνεύμα που είναι ανώτερο από σένα.
Music Corner: Η μουσική σας πορεία φαίνεται να είναι μια συνεχής μαθητεία. Λεωνίδας Κλάδος, Κώστας Μουντάκης, Νίκος Μαμαγκάκης…
Μιχάλης Τζουγανάκης: Έτσι θα είναι η πορεία μου μέχρι να φύγω. Αιώνιος μαθητής… Είναι τιμή αυτό. Το να διδάσκεις είναι λίγο κλειστό. Περνώντας τα χρόνια και αποκτώντας λίγες γνώσεις, καταλαβαίνω περισσότερα. Ένα από αυτά είναι ότι όσο περνάει ο καιρός ξέρω όλο και λιγότερα σε σχέση με αυτά που μπορώ να μάθω.
Music Corner: Τι πιστεύετε ότι οφείλετε σε καθέναν από αυτούς τους τρεις μεγάλους μουσικούς;
Μιχάλης Τζουγανάκης: Καταρχήν είναι το πάθος και η αγάπη για τη μουσική. Αυτή η μονομανία που διέκρινα, ιδιαίτερα στο Νίκο Μαμαγκάκη. Είναι αφοσιωμένοι και ταγμένοι. Αν δε δώσεις το αίμα της ψυχής σου, και δεν το λέω βάναυσα αυτό, δεν πρόκειται να γίνει τίποτα. Αυτή είναι η διαφορά με έναν άνθρωπο, ο οποίος έχει το ταλέντο, τις γνώσεις, το μυαλό και το επίπεδο, αλλά δεν μπορεί να κάνει μουσική. Είδα σε ένα ντοκιμαντέρ ότι η Μαρία Κάλλας στο Παρίσι, κάπου στη δεκαετία του ’60, ήταν καλεσμένη σε ένα δείπνο στο οποίο δεν πήγε ποτέ. Πέρασε από το θέατρο και είπε με τον παρτενέρ της να παίξουνε την πρόζα για να δουν πώς βγαίνει. Έτσι ενώ πήγαν στις 7.00 και 8.30 ήταν το δείπνο, έφυγαν από το θέατρο στις 5.00 τα ξημερώματα. Αυτό για κάποιον άλλο είναι τρελό. Αντίστοιχα το να κάθομαι σε ένα studio 24 ώρες το 24ωρο μπορεί για κάποιον να είναι τρελό. Άλλος θα πει δε θέλω. Ο κάθε άνθρωπος το αντέχει επειδή το αγαπάει. Όπως αντέχουμε τον αγαπημένο ή την αγαπημένη μας περισσότερο από τον καθένα.
Music Corner: Γύρω μου βλέπω πάρα πολλά όργανα. Ούτι, σάζι, μπουλγαρί, μαντολίνο, τσουμπούς, λύρα…
Μιχάλης Τζουγανάκης: Αυτά όλα είναι ξαδερφάκια! Μη νομίζεις ότι ξέρω πολλά όργανα. Αν έπαιζα λαούτο, πιάνο και βιολί ή πνευστά, τότε να μου έλεγες μπράβο.
Music Corner: Και όμως το λαούτο είναι αυτό που δεν αποχωρίζεστε ποτέ. Τι είναι αυτό που αγαπάτε τόσο πολύ σε αυτό;
Μιχάλης Τζουγανάκης: Υπάρχει και η “Ιθάκη” μας. Αυτό το όργανο θεωρώ ότι με αντιπροσωπεύει σαν προσωπικότητα. Είναι στιβαρό, αλλά ταυτόχρονα πολύ τρυφερό. Επειδή μου αρέσει να μην είμαι μονοδιάστατος, αλλά να βλέπω πιο ακέραια και πιο σφαιρικά τα πράγματα, το λαούτο με αντιπροσωπεύει σαν χαρακτήρα. Από την άλλη πλευρά είναι το όργανο που σέβομαι και τιμώ, γιατί είναι όργανο της πατρίδας μου. Βέβαια δεν είναι μόνο της πατρίδας μου. Λαούτο παιζόταν και παίζεται στην Ασία και την Ευρώπη. Είναι ένα όργανο με ιστορία και αφορά τους περισσότερους λαούς παγκοσμίως. Ας σκεφτούμε ότι πριν το τσέμπαλο, οι γνώσεις στη μουσική και οι παρτιτούρες εξετάζονταν πάνω σε αναγεννησιακά λαούτα. Είναι ένα όργανο που έχει κυτταρική μνήμη.
 |
 |
Music Corner: Όπως και η μουσική σας…
Μιχάλης Τζουγανάκης: Η μουσική που προσπαθώ να εκθέσω αφορά ευρύτερα το κοινό. Όχι, μόνο το κοινό της Ελλάδας. Αυτό μας έχει δείξει την αγάπη του και μας έχει στηρίξει. Χρέος μας είναι να μεταδώσουμε τη μουσική και σε άλλους ανθρώπους. Αν δεν μοιράζεσαι αυτό που κάνεις, δεν υπάρχει λόγος να το κάνεις. Παίρνω λοιπόν τον μίτο από όσο πιο πίσω μπορώ χρονικά και τον φέρνω στο σήμερα προσπαθώντας να μιλήσω με τέτοιο τρόπο ώστε να το καταλαβαίνει και να το αποδέχεται από το πιο μικρό παιδί, γιατί με αφορούν πολύ τα παιδιά, μέχρι τον πιο μεγάλο άνθρωπο. Ότι έχει ιστορία αφορά όλα τα έθνη. Εμείς παίζουμε και τραγουδάμε για να ενώσουμε τον κόσμο και για να υπάρξει κοινό σημείο αναφοράς και επικοινωνίας, χωρίς όμως να πειράξουμε την ιδιαιτερότητα της κάθε κουλτούρας.
Music Corner: Είμαστε μια χώρα με τεράστιο μουσικό πλούτο. Πιστεύετε ότι διαχειριζόμαστε σωστά τον πολιτισμό μας;
Μιχάλης Τζουγανάκης: Είναι βαρύ να πω ότι είναι ανεκμετάλλευτος. Ο Γιάννης Μαρκόπουλος έχει προσφέρει πάρα πολλά, όπως και ο Μανώλης Καλομοίρης και ο Νίκος Σκαλκώτας. Υπάρχει κόσμος της τέχνης που έχει ασχοληθεί με το μουσικό μας πλούτο, πάντα υπάρχει όμως χώρος για να προσφέρει κανείς, εφόσον έχει τη διάθεση. Αυτή την κληρονομιά την εκθέτουμε περισσότερο εκτός Ελλάδας. Παλαιότερα υπήρχε μια προκατάληψη για το παραδοσιακό. Σήμερα βλέπουμε καθημερινά ότι τελικά αυτό είναι που χρειαζόμαστε. Τώρα που χανόμαστε ψάχνουμε, την ταυτότητά μας, τη ρίζα μας, την ιστορία μας, την αλήθεια μας.
Music Corner: Ποια είναι η γνώμη σας για τα είδη μουσικής που κυριαρχούν σήμερα;
Μιχάλης Τζουγανάκης: Δεν είμαι κριτής. Μόνο τον εαυτό μου προσπαθώ να κρίνω και καμιά φορά δεν είμαι τόσο δίκαιος. Υποκειμενικά, κάποια μπορεί να μου αρέσουν και άλλα όχι. Πάντα στο τέλος μέσα από την κοσκινίστρα του χρόνου θα περάσει αυτό που πραγματικά έχει να πει κάτι στον άνθρωπο. Στηρίζουμε ένα είδος, γιατί μπορεί να μην έχουμε άλλο να στηρίξουμε. Να μην υπάρχει άλλη πρόταση. Δεν πρέπει να κλαιγόμαστε. Δεν έχω τίποτα με κανένα είδος μουσικής. Ο καθένας υπηρετεί το Θεό του. Υπηρετεί τη συνείδησή του και τη φιλοδοξία του. Αυτό που αγαπάει και αυτό που του αρέσει να κάνει. Αυτό ερμηνεύεται διαφορετικά. Μπορεί να σημαίνει να κάνω ένα σουξέ. Μπορεί να σημαίνει να αφήσω κάτι το οποίο θα το ακούσει κάποιος και θα του κάνει καλό ή μέσα από αυτό θα ανακαλύψει κάτι νέο.
Music Corner: Το γεγονός ότι χρησιμοποιούνται παραδοσιακά στοιχεία και όργανα σε pop ή άλλου είδους τραγούδια σας βρίσκει σύμφωνο;
Μιχάλης Τζουγανάκης: Το όργανο δεν παθαίνει τίποτα. Εφόσον τοποθετηθεί σωστά και ενορχηστρωθεί όμορφα, ούτε η μουσική παθαίνει τίποτα. Δεν είναι ζημιά. Τα όργανα δε μας έχουν ανάγκη εμείς τα έχουμε. Δεν μπορούμε να τους κάνουμε ζημιά.
Music Corner: Ζούμε σε μια εποχή τρελών ταχυτήτων κάτι στο οποίο μεγάλο μερίδιο φέρει και το internet. Ποια είναι η δική σας σχέση με το μέσο;
Μιχάλης Τζουγανάκης: Δεν έχω ιδιαίτερη σχέση. Θα ψάξω μόνο αυτό που με αφορά και με ενδιαφέρει. Επικοινωνώ και με φίλους όποτε μπορώ. Δυστυχώς είναι ένας γρήγορος τρόπος. Αν και δε συμφωνώ, προσαρμόζομαι και προχωρώ με τέτοιο τρόπο, ώστε να συμφωνώ όσο γίνεται με το χαρακτήρα μου. Δεν είμαι και το κέντρο του κόσμου, για να τα φέρω όλα στα νερά μου. Δε γίνεται να ζητάω και να διεκδικώ σήμερα, να γράφουμε και να επικοινωνούμε με επιστολές και ας το θεωρώ πολύ ρομαντικό.
Music Corner: Πολλοί καλλιτέχνες χρησιμοποιούν το internet για να κάνουν γνωστή τη δουλειά τους.
Μιχάλης Τζουγανάκης: Γιατί όχι, εφόσον βέβαια η δουλειά τους έχει ένα ειδικό βάρος. Εφόσον μιλάει στην καρδιά. Τα μέσα που μας δίνονται σήμερα είναι θαύματα. Υπάρχει όμως μια παγίδα στην επεξεργασία. Με όλες αυτές τις ευκολίες υπάρχει περίπτωση να ξεχάσουμε να παίζουμε και να τραγουδάμε.
Music Corner: Είστε της παλιάς σχολής όσον αφορά στη διαδικασία της ηχογράφησης. Ηχογραφείτε όλοι μαζί;
Μιχάλης Τζουγανάκης: Το κάνω και αυτό. Θεωρώ πως μια δεδομένη στιγμή δεν μπορεί να «φωτογραφηθεί» συχνοτικά από ένα δεύτερο μικρόφωνο. Είναι σαν να τραβάς μια φωτογραφία τώρα και να έρχεσαι την επόμενη μέρα για να τραβήξεις την ίδια φωτογραφία. Δε γίνεται. Είναι μοναδική η κάθε στιγμή, όπως μοναδική είναι και η κάθε κίνηση στο σύμπαν. Βέβαια μέσα στη μαζική παραγωγή της εποχής περνάει και αυτό, όμως μετά από χρόνια πώς θα ακούγεται; Μετά από χρόνια θα γελάμε με την επεξεργασία που κάναμε, γιατί ήταν του προνηπίου. Υπάρχει εξέλιξη, αλλά γιατί να θέλω να διορθώσω τη μύτη μου, αφού αυτή μου έδωσε ο Θεός; Πώς έναν αιώνα τώρα γράφονται αριστουργήματα; Αν πάμε πιο πίσω δεν υπήρχαν καν ηχογραφήσεις και όμως βγήκαν κλασικά έργα.
Music Corner: Να πάμε λίγο στα live. Οι ζωντανές εμφανίσεις σας διακρίνονται από μία απίστευτη ενέργεια. Ποια είναι η τελευταία σας σκέψη πριν ανεβείτε στη σκηνή;
Μιχάλης Τζουγανάκης: Χρειάζομαι 12 λεπτά. Θέλω να μένω λίγο μόνος μου. Να συγκεντρωθώ και να σκεφτώ, όχι μόνο για ποιο λόγο βρίσκομαι εκεί και τι θα κάνω, αλλά και πιο γενικά πράγματα. Από τον άνθρωπο μέχρι το άπιαστο. Έχω θετικά συναισθήματα. Απαρνιέμαι και αποχαιρετώ τα αρνητικά συναισθήματα, για να ξεκινήσω να μοιράζομαι. Να ξεκινήσω να φορτώνω, ούτως ώστε να δώσω και να πάρω.
Music Corner: Και όταν σβήσουν τα φώτα;
Μιχάλης Τζουγανάκης: Εκεί σκέφτεσαι αν κατάφερες να πλησιάσεις την απλότητα. Όχι, την απλοϊκότητα. Σκέφτεσαι αν κατάφερες να είσαι ταπεινός και ειλικρινής, πρώτα από όλα με τον εαυτό σου και μετά με τον κόσμο. Ύστερα βλέπεις πού ήταν τα λάθη και τα αδύναμα σημεία και προχωράς.
Music Corner: Καταλαβαίνει ο κόσμος αν δεν είσαι ειλικρινής μαζί του;
Μιχάλης Τζουγανάκης: Δεν ενδίδει! Καταλαβαίνει τον τρόπο που λειτουργείς, γιατί δεν επικοινωνείς πραγματικά.
Music Corner: Έχετε πει πως: «Μουσική χωρίς να καίγεσαι, δεν υπάρχει». Αυτή η διαδικασία δεν είναι ψυχοφθόρα;
Μιχάλης Τζουγανάκης: Λίγο πριν ανέβεις στη σκηνή, το φυτίλι παίρνει φωτιά. Γι’ αυτό ζεις. Αυτό σε κάνει ευτυχισμένο. Αυτός είναι ο δικός μου χαρακτήρας. Σε άλλον αρέσει να ονειροπολεί. Σε άλλον να λέει ιστορίες. Άλλος φλέγεται. Ο καθένας πρέπει να βρίσκει τον εαυτό του, να μην υποδύεται κάτι άλλο από αυτό που είναι και να μη βάζει πρότυπα στα οποία θέλει να μοιάσει. Εκεί φτάνει να γίνεται μέχρι και γελοίο. Να προσπαθείς να γίνεις Alain Delon και να γίνεσαι …”άλλα ντ’ άλλων”!
Music Corner: Τι δουλειά πιστεύετε ότι θα κάνατε αν δεν είχατε καμία επαφή με τη μουσική;
Μιχάλης Τζουγανάκης: Δεν έχω σκεφτεί κάτι άλλο. Κακώς βέβαια στις εποχές που διανύουμε, αλλά δεν το έχω κάνει. Δεν έχω άλλο όπλο.
Music Corner: Δεν πιστεύετε ότι κάποια στιγμή θα τελειώσει η μουσική από τη ζωή σας;
Μιχάλης Τζουγανάκης: Κάποια στιγμή θα προχωρήσω κι εγώ. Έχει λύπη, αλλά έχει και γοητεία αυτό το πράγμα. Πρέπει μόνο να κρατήσεις το λόγο σου. Είχες ας πούμε τις προδιαγραφές να γίνεις καλός μαθητής. Τι έκανες γι’ αυτό; Πώς το εκτίμησες; Πού αποτάθηκες; Ποιο δρόμο ακολούθησες; Σέβομαι το χαρακτήρα μου και εκτιμώ τον εαυτό μου, για να μπορώ να σεβαστώ και το συνάνθρωπό μου, αλλά δεν κάνω εκπτώσεις.
Music Corner: Για ποια φωνή που εσείς θεωρείτε σπουδαία θα θέλατε να γράψετε έναν ολόκληρο δίσκο;
Μιχάλης Τζουγανάκης: Έχουμε πολλές σπουδαίες φωνές δόξα τω Θεώ. Ωραίες χροιές. Το τραγούδι στους Έλληνες έχει σημαντική θέση. Όμως δε θεωρώ πως έχω μιλήσει ακόμα. Δεν έχω καταθέσει πραγματικά αυτό που αισθάνομαι ότι είμαι. Το οφείλω για να μπορώ μετά να συνεννοηθώ καλύτερα με τους συναδέλφους μου. Θα ήθελα πάρα πολύ να γράψω και να μοιραστώ με ελληνικές φωνές, γιατί πραγματικά έχουμε πολύ ωραίους τραγουδιστές και τραγουδίστριες που είναι συγκλονιστικά συγκινητικές.
Music Corner: Από νέες παρουσίες στο χώρο της παραδοσιακής μουσικής ξεχωρίζετε κάποιες που τιμούν και εξελίσσουν τη μουσική μας παράδοση;
Μιχάλης Τζουγανάκης:Φυσικά. Ο Παναγιώτης Λάλεζας που τραγουδάει παραδοσιακά τραγούδια. Ο Γιώργος Μανωλιούδης έχει ωραία φωνή και ο Γιάννης Χαρούλης. Υπάρχουν νέοι που είναι πολύ καλοί.
Music Corner: Να πάμε σε λίγο πιο βαριά θέματα. Διάβασα ότι αλλάξατε την ημερομηνία εμφάνισής σας στο club του MYLOU τον Μάιο, λόγω της πολιτικής κρισιμότητας της ημέρας. Πώς βλέπετε γενικά το πολιτικό σκηνικό;
Μιχάλης Τζουγανάκης: Ότι είναι να γίνει, τελικά θα γίνει, όσο και να αντιδρούμε. Αυτό που πρέπει να γίνει θα γίνει. Βοήθεια δεν είναι να αρχίσω να παρουσιάζω προτάσεις και να λέω ότι θέλω. Μπορούμε να διεκδικήσουμε αυτό που θα αποτελέσει την αρχή για να “εμβολιαστεί” καλύτερα η κατάσταση. Να βοηθήσουμε με αυτό τον τρόπο και όχι κάνοντας τους επαναστάτες. Δεν είναι επανάσταση να βγαίνω και να προτείνω πράγματα που δείχνουν ότι είμαι αλλού. Εκείνη την ημέρα δεν ήθελα να παίξω. Πρέπει να ασχολούμαστε με την πολιτεία και τα πολιτικά πράγματα, άσχετα αν έχουμε δυσανασχετήσει ή στεναχωρηθεί ή απογοητευτεί. Πώς θα γίνει την επόμενη φορά να απογοητευτώ λιγότερο ή και καθόλου, αν δεν ασχοληθώ; Δεν μπορώ όμως να λέω διάφορα χωρίς να έχω σκεφτεί. Είμαι υποχρεωμένος σαν πολιτικός να δω αν αυτό που λέω είναι εφικτό ή όχι. Αν δεν υπάρχει σεβασμός θα υπάρξει σύγκρουση. Πρέπει βέβαια οι άνθρωποι να συγκρούονται και να «μαλώνουν», γιατί και από εκεί βγαίνει κάτι. Μπορεί να είμαι πιο αριστερός από τους αριστερούς ή πιο δεξιός από τους δεξιούς, αλλά όχι έτσι. Βλέπω ότι αυτοπαραμυθιαζόμαστε, γιατί παραμυθιαζόμαστε από αλλού. Η Ελλάδα έχει ανάγκη να πιστέψει σε ανθρώπους. Από μουσικούς, μέχρι γιατρούς και πολιτικούς. Πρέπει να γίνει επαναπροσδιορισμός αξιών, αρμοδιοτήτων και ρόλων…
Music Corner: Στην Ελλάδα όμως είσαι ότι δηλώσεις.
Μιχάλης Τζουγανάκης: Δυστυχώς. Θα πω κάτι βαρύ, αλλά χρειαζόταν και αυτό. Πήγαινε στο χείλος της καταστροφής το πράγμα. Γιατί χρειαζόμουν λίγα και είχα πολλά. Πώς όμως θα πουλούσα μούρη! Δουλεύω από εννέα χρονών και τα ένσημα που μου έχουν περάσει δε φτάνουν ούτε για να βγάλω βιβλιάριο υγείας. Αυτή ήταν η κατάσταση.
Music Corner: Και δυστυχώς πάει από το κακό στο χειρότερο! Να μιλήσουμε για κάτι πιο ευχάριστο. Στις 11 Ιουλίου θα εμφανιστείτε στο Βεάκειο Θέατρο στον Πειραιά. Τι μας έχετε ετοιμάσει;
Μιχάλης Τζουγανάκης: Θα προσπαθήσω να δώσω την ψυχή μου. Στο ρεπερτόριο θα έχουμε και από τις παλιότερες δισκογραφικές δουλειές και κομμάτια αγαπημένων τραγουδοποιών της ελληνικής μουσικής σκηνής. Θα παίξουμε την «Ηχογραφία», που είχαμε κάνει με τους Πυξ Λαξ, αλλά και τραγούδια της παράδοσης. Θα γίνει ένα κορφολόγημα. Θα παιχτούν και ένα-δύο τραγούδια από τα καινούρια.
Music Corner: Είναι ένας τρόπος να δείτε και πώς θα ανταποκριθεί το κοινό σε αυτά;
Μιχάλης Τζουγανάκης: Βεβαίως.
Music Corner: Αν η ανταπόκριση δεν είναι θερμή;
Μιχάλης Τζουγανάκης: Μπορεί εγώ να μην το μεταδώσω σωστά και να μη μου φταίει το κομμάτι. Κάνω και αλλαγές, αλλά προσπαθώ να δω αν εγώ το αδίκησα ή αν το κολάκεψα πολύ. Μπορεί ένα κομμάτι να είναι περίτεχνο όμως να μην αγγίζει. Δεν είναι άρτιο, κάτι του λείπει. Δεν μπορούμε εμείς να το κάνουμε τέλειο. Εμείς μιμούμαστε το άπιαστο, το ιδανικό. Προσπαθούμε να το πλησιάσουμε. Με αυτή την προσπάθεια έχουν γίνει μεγάλα έργα.
Music Corner: Το καλοκαίρι περιλαμβάνει διακοπές;
Μιχάλης Τζουγανάκης: Θα προσπαθήσουμε να γυρίσουμε την Ελλάδα. Κάπου εκεί μεταξύ των προετοιμασιών για τις συναυλίες, θα κάνουμε και καμιά βουτιά!
Music Corner: Κλείνοντας θέλω να μου πείτε ποιες είναι οι μεγάλες αγάπες της ζωής σας και τι εύχεστε για κάθε μία από αυτές;
Μιχάλης Τζουγανάκης: Η οικογένειά μου… Αν εγώ σαν ανθρωπάκι του Θεού δεν είμαι καλά, αν δεν αγαπώ και δεν αγαπιέμαι στον οίκο μου, δεν πρόκειται να συμβεί και έξω αυτό. Η μουσική είναι επίσης μια μεγάλη αγάπη. Είναι ταυτισμένη με τον εαυτό μου. Εύχομαι να συνυπάρχουν όλα αυτά, η οικογένεια, οι φίλοι, οι συνεργάτες και η μουσική. Αν συνυπάρχουν αρμονικά, αν υπάρχει το μέτρο και η ισορροπία είναι ευχής έργον. Αυτό εύχομαι. Να είμαστε καλά, να αξιολογούμε τα πράγματα και να αναζητάμε την αλήθεια. Να μην κοιμόμαστε και ξυπνάμε μόνο με το χθες. Να ξυπνάμε να κοιτάμε και να σεβόμαστε το παρελθόν για να εκτιμήσουμε το μέλλον…
——————-
——————-
***Απαγορεύεται αυστηρά η αναδημοσίευση υλικού γραπτού ή οπτικού, χωρίς την άδεια του Music Corner…