25/9/2012
Γράφει η Μαριάνα Πουτακίδου
Φωτογράφηση: Θανάσης Μαϊκούσης
www.musiccorner.gr
(Χορηγός Επικοινωνίας)
Ο Σεπτέμβρης μπήκε πλέον για τα καλά και μαζί του ήρθαν τα πρωτοβρόχια και η ψυχρούλα που συνήθως τον συνοδεύουν. Έτσι στο μουσικό προαύλιο του Badminton που φέτος φιλοξένησε σημαντικές προσωπικότητες από το χώρο της ελληνικής μουσικής και ανθολογίες από τις προσωπικές τους πορείες, τελευταίος καλεσμένος για δύο βραδιές ήταν ο σπουδαίος συνθέτης Γιάννης Σπανός.
Την Παρασκευή 21 Σεπτεμβρίου τα τραπεζάκια του αύλειου χώρου του Badminton γέμιζαν για ακόμα μία φορά με κόσμο που ήρθε να ακούσει τραγούδια αγαπημένα ενός συνθέτη που βρίσκεται στα ελληνικά μουσικά πράγματα 50 ολόκληρα χρόνια. Η βραδιά ξεκίνησε με ένα …μαρούλι! Με αυτό τον τρόπο επέλεξε να προλογίσει ο Μιχάλης Κουμπιός, καλλιτεχνικός διευθυντής του φεστιβάλ, τον Γιάννη Σπανό, θέλοντας να κάνει γνωστό πως εκτός από ταλαντούχος συνθέτης και γειωμένος άνθρωπος είναι και άριστος βοτανολόγος, καθώς γνωρίζει τις λατινικές ονομασίες των περίπου 600 φυτών που έχει στο κτήμα του στο Κιάτο. Έκανε λόγο για έναν από τους πιο σημαντικούς σύγχρονους μελωδούς του 20ου αιώνα, ένα συνθέτη που αν και πολλοί λένε ότι είναι προς τη δύση, η φιλοσοφία και η σκέψη του βρίσκεται στην ανατολή. Στη συνέχεια παρέδωσε τη σκηνή στους τέσσερις μουσικούς που πλαισιώνουν το γνωστό συνθέτη.
Το εναρκτήριο λάκτισμα δόθηκε με ένα ορχηστρικό medley διαλεχτών και κοσμοαγάπητων τραγουδιών του συνθέτη. Ο ίδιος πήρε τη θέση του πίσω από το πιάνο, καλησπέρισε τον κόσμο και μας σύστησε τη μουσική του παρέα. Οι σταθμοί της διαδρομής του είναι πολλοί. Νέο Κύμα, Ανθολογίες, κινηματογραφικά και λαϊκά τραγούδια μπλέκονται αρμονικά ερμηνευμένα από τις ζεστές και βαθιές φωνές της Πένυς Ξενάκη και του Κώστα Τζιαγκούλα. Και κάπου εκεί έρχεται η φοβερή διαπίστωση: η αφρόκρεμα της ελληνικής μουσικής σκηνής, οι μεγαλύτεροι Έλληνες ερμηνευτές όχι απλώς έχουν τραγουδήσει Σπανό, αλλά στις αποσκευές που κουβαλούν, μερικά από τα πιο ποιοτικά και συνάμα εμπορικά τραγούδια είναι δικά του. Κάποια από αυτά -γιατί η λίστα ευτυχώς είναι ατέλειωτη- ακούστηκαν και εκείνη τη βραδιά.
«Μια αγάπη για το καλοκαίρι», «Μια φορά θυμάμαι», «Κι αν σ’ αγαπώ δε σ’ ορίζω» από το Νέο Κύμα. Να πω κι άλλα; «Είναι ν’ απορείς», «Το Χριστινάκι», «Τρεις νέοι», «Σπασμένο καράβι», από τις Ανθολογίες. Μα είναι και άλλα! «Σαν με κοιτάς», «Αν μ’ αγαπάς», «Προσωπικά». Και δεν έχουμε φτάσει ακόμα στον λαϊκό Σπανό. Αυτός μετά το διάλειμμα ολίγων λεπτών.
Πάντα είχα την αίσθηση ότι το Νέο Κύμα κουβαλάει μια μελαγχολία. Όμως ο Γιάννης Σπανός δεν είναι μόνο Νέο Κύμα. Ο Γιάννης Σπανός έχει γράψει τραγούδια για τον Μπιθικώτση. Ποιος μπορεί να ξεχάσει το «Μπαγλαμά» που έπαιζε «Μια Κυριακή»; Έχει γράψει για τον Νταλάρα την «Πρώτη του Δεκέμβρη» «Στην αλάνα». Έχει γράψει για τον «Τρελό» που ο καημένος «Δεν το μπορεί» και ο Σταμάτης Κόκοτας έδειξε τότε κατανόηση όσο κανένας άλλος. Και είναι και άλλοι: Αλεξίου, Πουλόπουλος, Πάριος, Μητσιάς, Μοσχολιού…
Εδώ παύση! «Άνθρωποι μονάχοι»! Ένα τραγούδι που μας αφορά όλους. Λίγο πριν το τέλος ακούγεται μόνο πιάνο και φωνή χωρίς μικρόφωνο. Τίποτα άλλο. Ούτε ψίθυρος… Κοιτάζω τον ουρανό και είμαι σίγουρη ότι η Βίκυ Μοσχολιού ακούει! Ακούει και την Πένυ Ξενάκη που είναι συγκλονιστική αλλά και εμάς που σιγοτραγουδάμε αναριγώντας στον κάθε στίχο.
Λίγα λεπτά αργότερα ο συνθέτης μας ανακοινώνει πως η βραδιά φτάνει στο τέλος της. Ένας απαιτητικός ακροατής ζητάει να ακούσει και ένα τραγούδι του …Σπανού! Τελικά ανταμείβεται με δύο: «Θα με θυμηθείς» και «Ξύπνησε η πόλη». Όπως ακούγεται ο στίχος Βοήθα Χριστέ να γίνει κάτι και για μας συνειδητοποιώ πως για δυόμισι ώρες περίπου απολαύσαμε επί σκηνής ένα μεγάλο δημιουργό, αναπόσπαστο κομμάτι της μουσικής ιστορίας αυτού του τόπου.
———–
Όταν έσβησαν τα φώτα βρεθήκαμε στα παρασκήνια για να συγχαρούμε το Γιάννη Σπανό, ο οποίος πρόθυμα δέχτηκε να μας μιλήσει.
Music Corner: Μας παρουσιάσατε μια ανθολογία της πορείας σας που μετράει πέντε δεκαετίες. Ποιες στιγμές ξεχωρίζετε στην καλλιτεχνική σας διαδρομή;
Γιάννης Σπανός: Όταν είσαι σε ένα τρένο δεν πας από την αφετηρία στο τέρμα, έχεις ενδιάμεσους σταθμούς. Οι δικοί μου σταθμοί είναι τελείως ξαφνικοί. Δεν τους προγραμματίζω. Η διαδρομή μου είναι αναπάντεχη. Πάντα αυτοσχεδιάζω και χαίρομαι κάθε φορά που κάνω κάτι, γι’ αυτό και δεν μπορώ να σου μιλήσω για συγκεκριμένες στιγμές. Ποτέ δε θέλησα να εντυπωσιάσω. Είμαι απλώς ένας εργάτης της μουσικής.
Music Corner: Ήσασταν ο πρωτεργάτης του Νέου Κύματος τη δεκαετία του ’60. Βλέπετε να υπάρχει κάτι αντίστοιχα νέο και διαφορετικό στην ελληνική μουσική σήμερα;
Γιάννης Σπανός: Το Νέο Κύμα τότε ξεκίνησε μετά από μία ψυχολογική πτώση του κόσμου. Τώρα περνάμε μια δεύτερη αντίστοιχη περίοδο που θα βγάλει ένα καινούριο «Κύμα». Το πιστεύω αυτό που λέω. Μέσα από το στραπατσάρισμα που έχουμε πάθει θα βγουν πράγματα. Ο λαός κάνει τους δημιουργούς και όχι οι δημιουργοί το λαό. Θα βρεθεί η έμπνευση ώστε νέοι άνθρωποι να ασχοληθούν με πράγματα πιο ρεαλιστικά. Τότε ήμασταν στο ρομαντισμό, τώρα είμαστε στην πραγματικότητα.
Music Corner: Έχετε ξεχωρίσει νέους δημιουργούς που μπορούν να φέρουν αυτό το «κύμα»;
Γιάννης Σπανός: Βλέπω ταλέντα που κανείς δεν τα παρακολουθεί. Είναι ταλέντα που ξεκινάνε και σταματάνε γιατί δεν έχουν προοπτικές, γιατί δεν έχουν υποστήριξη από πουθενά. Δεν μπορούν να είναι όλοι ταλέντα, αλλά μέσα στους πενήντα θα βρεθούν δύο. Οι Έλληνες είναι ταλαντούχοι. Πάντα είχαμε καλούς συνθέτες και τραγουδιστές. Αποκλείεται να σταμάτησε ξαφνικά η Ελλάδα να βγάζει παιδιά. Δεν υπάρχουν παραγωγοί και εταιρείες δίσκων να τους παρακολουθούν. Τα ταλέντα θέλουν προστασία. Φταίνε οι άνθρωποι της δισκογραφίας, η οποία βέβαια δεν υπάρχει πια. Φταίνε τα ραδιόφωνα, γιατί δεν επιλέγουν ερμηνευτές και δημιουργούς που δεν είναι της μόδας.
Music Corner: Είστε ένας άνθρωπος που δεν επαναπαύεται. Ετοιμάζετε κάτι μουσικά;
Γιάννης Σπανός: Φτιάχνουμε ένα δίσκο με το Μανώλη Μητσιά, τον οποίο λατρεύω, σε ποίηση Καβάφη. Είναι ένα ρίσκο που παίρνω, αλλά μου αρέσει πολύ!
———–
Η μουσική παρέα του Γιάννη Σπανού αποτελείται από τους:
Πένυ Ξενάκη: τραγούδι
Κώστας Τζιαγκούλας: κιθάρα, φωνή
Αργύρης Ντίνος: μπουζούκι, τραγούδι
Γιώργος Τσοκάνης: πλήκτρα, τραγούδι
Μαρίνα Τσοκάνη: synthi, τραγούδι
———–
Αποκλειστικές φωτογραφίες του MusicCorner από το live
***Απαγορεύεται αυστηρά η αναδημοσίευση υλικού γραπτού ή φωτογραφιών, χωρίς την άδεια του Music Corner…