Γράφει ο Τάσος Κριτσιώλης
http://vinylmaniac.madblog.gr
Πέμπτη 25 Ιουλίου 2013
Παράλληλα, θα παρουσιάζει σπουδαίες συνεργασίες δημιουργών κι ερμηνευτών που έγραψαν ανεξίτηλα το όνομά τους στις πιο χρυσές σελίδες του ελληνικού τραγουδιού…“
———————————————————–
| “Ο δρόμος” (Μάνου Λοΐζου – Κωστούλας Μητροπούλου) Σούλα Μπιρμπίλη – Μάνος Λοΐζος |
Η δεκαετία του ’60 ήταν ίσως η πιο κομβικής σημασίας για το μέλλον της Ελλάδας. Έγιναν τόσα γεγονότα -με αποκορύφωμα βεβαίως το πραξικόπημα της 21ης Απριλίου 1967- που ιστορικά αποδείχτηκε ότι έπαιξαν καθοριστικό ρόλο στην ιστορία της χώρας μας τα τελευταία 50 και πλέον χρόνια…
Κι αν τα πολιτικά συμβάντα ήταν ως επί το πλείστον δυσάρεστα, τα αντίστοιχα πολιτιστικά-καλλιτεχνικά θα μπορούσαμε απλώς να τα χαρακτηρίσουμε ως «κοσμογονία»! Το θέατρο, το σινεμά, η μουσική και γενικότερα οι τέχνες γνώρισαν μια παρατεταμένη «άνοιξη» που άφησε ανεξίτηλα τα ίχνη της στον ελληνικό πολιτισμό μέχρι και τις μέρες μας.
Μέσα σε αυτό το κλίμα, κάποιοι ευαίσθητοι και πεφωτισμένοι δημιουργοί ξεκίνησαν δειλά-δειλά την προσπάθειά τους να παίξουν το δικό τους ξεχωριστό ρόλο στα τεκταινόμενα. Με τον ενθουσιασμό της νιότης και γεμάτοι στόχους, όνειρα κι ελπίδες για ένα καλύτερο μέλλον, θέλησαν με τον τρόπο τους να πάρουν μέρος στις ραγδαίες κοινωνικοπολιτικές εξελίξεις που ήταν ολοφάνερο ότι βρίσκονταν προ των πυλών…
Δυο νέα παιδιά…
Ο Μάνος Λοΐζος και η Κωστούλα Μητροπούλου ανήκαν σ’ αυτή τη νέα γενιά που ήθελε να φτιάξει έναν όμορφο κόσμο. Εκείνος εξέφραζε τούτη την επιθυμία μέσω της μουσικής του, εκείνη μέσα από τα γραπτά της. Από μικρό κορίτσι έγραφε ακατάπαυστα πεζά και ποιήματα, τη στιγμή που άλλα κοριτσάκια της ηλικίας της έπαιζαν με κούκλες και έτρεχαν στους δρόμους.
Η ελπίδα για το αύριο έφερε κοντά αυτούς τους δύο νέους, μαζί βεβαίως με αρκετούς ακόμα που είχαν τα ίδια οράματα. Έγιναν φίλοι και κάποια στιγμή, γύρω στο 1960-61, η Κωστούλα έδωσε στο Μάνο -κατόπιν δικής του προτροπής- ένα τετράδιο όπου είχε γράψει διάφορους στίχους. Εκείνος τους διάβασε και κράτησε δύο: Τον «Δρόμο» και τον «Στρατιώτη»
Ο Λοΐζος ακόμη δεν είχε μπει στη δισκογραφία -αν και ήδη έγραφε κάποια τραγούδια- κι έψαχνε τρόπο να το κάνει. Διαβάζοντας λοιπόν τους στίχους του «Δρόμου», έγραψε ένα πολύ όμορφο και μελωδικό κομμάτι το οποίο παρουσίασε στους φίλους του σε μια μπουάτ του Κολωνακίου. Μοναδική συνοδεία η κιθάρα του και η φωνή της -πολύ νέας τότε- Μαρίας Φαραντούρη, η οποία ήταν εκείνη που ερμήνευσε για πρώτη φορά το εν λόγω τραγούδι μαζί με τον Γιώργο Ζωγράφο, αμφότεροι εντελώς άγνωστοι και χωρίς δισκογραφία.
Ωστόσο, η λογοκρισία της εποχής απέρριψε μετά βδελυγμίας τους στίχους του κομματιού το οποίο φυσικά δεν ηχογραφήθηκε τότε. Σημειωτέον ότι η Μητροπούλου δεν έγραψε το «Δρόμο» με αφορμή κάποιο περιστατικό που είχε δει ή ακούσει, αλλά με μοναδικό «οδηγό» την έμπνευσή της…
Η πρώτη ηχογράφηση και η μεταπολίτευση
Στο μεταξύ, ο Λοΐζος κατάφερε να μπει στη δισκογραφία το 1962 με «Το τραγούδι του δρόμου» του Λόρκα σε ελληνική απόδοση Νίκου Γκάτσου με ερμηνευτή τον Γιώργο Μούτσιο. Ο «Δρόμος» περίμενε υπομονετικά τη σειρά του σε κάποιο συρτάρι και τελικώς βγήκε από εκεί το 1964, όταν η υπέροχη ερμηνεύτρια με τη βελούδινη φωνή Σούλα Μπιρμπίλη το ηχογράφησε με συνοδεία μόνο φυσαρμόνικας και κιθάρας ως μπαλάντα και κυκλοφόρησε σε δισκάκι 45 στροφών από τη LYRA.
Αμέσως το τραγούδι έκανε ιδιαίτερη εντύπωση κι άρχισε ν’ ακούγεται πολύ, όμως τα οδυνηρά γεγονότα που ακολούθησαν με κατάληξη το «γύψο» των συνταγματαρχών το έθεσαν για ευνόητους λόγους στο περιθώριο…
Όλα αυτά μέχρι το 1974, όταν μετά τη μεταπολίτευση ο Μάνος Λοΐζος ηχογράφησε «Τα τραγούδια του δρόμου» με τη συμμετοχή της Αλέκας Αλιμπέρτη και του σχεδόν πρωτοεμφανιζόμενου Βασίλη Παπακωνσταντίνου και υλικό που γράφτηκε κυρίως στα χρόνια της χούντας χωρίς ποτέ να περάσει στη δισκογραφία.
Ο συνθέτης συμπεριέλαβε στο δίσκο και τον «Δρόμο» ερμηνευμένο από τον ίδιο με πιο ρυθμική ενορχήστρωση και τη συμμετοχή μπουζουκιού και χορωδίας. Έτσι έγινε περισσότερο γνωστό και η δική του εκτέλεση έχει μείνει «κλασική» μέχρι τις μέρες μας.
Περιττό βεβαίως να πούμε ότι ο «Δρόμος» είναι ένα από τα πιο γνωστά κι αγαπημένα ελληνικά τραγούδια, το οποίο ακούγεται ανελλιπώς σε σχολικές εορτές και γενικότερα έχει πάρει τη θέση του στο “libro d’ oro” της ελληνικής μουσικής ιστορίας…
*** Ένα μεγάλο προσωπικό «ευχαριστώ» στην κυρία Κάτια Μητροπούλου -αδελφή της αξέχαστης Κωστούλας- για τις τόσο σημαντικές και πολύτιμες πληροφορίες που μου έδωσε αναφορικά με το «παρασκήνιο» του συγκεκριμένου τραγουδιού…
———————
*** Απαγορεύεται αυστηρά η αναδημοσίευση υλικού, χωρίς την άδεια του Music Corner…