Γράφει ο Τάσος Κριτσιώλης
http://vinylmaniac.madblog.gr
Πέμπτη 31 Ιανουαρίου 2013
Παράλληλα, θα παρουσιάζει σπουδαίες συνεργασίες δημιουργών κι ερμηνευτών που έγραψαν ανεξίτηλα το όνομά τους στις πιο χρυσές σελίδες του ελληνικού τραγουδιού…“
———————————————————–
| “Είμαι αητός χωρίς φτερά” (Μάνου Χατζιδάκι – Ευτυχίας Παπαγιαννοπούλου) Διαμαντής Πανάρετος – Γρηγόρης Μπιθικώτσης |
Η φιλόμουση Ελλάδα του πρώτου μισού της δεκαετίας του ’60 ήταν χωρισμένη σε «θεοδωρακικούς» και «χατζιδακικούς». Οι δύο σπουδαίες προσωπικότητες του ελληνικού πολιτισμού είχαν εισέλθει δυναμικά στην καλλιτεχνική ζωή του τόπου, ταράζοντας τα νερά και συμβάλλοντας καταλυτικά στο ν’ ανοίξουν νέοι δρόμοι στη μουσική μας…
Αμφότεροι, είχαν ως κύριο «οδηγό» των δημιουργιών τους το λαϊκό τραγούδι. Περισσότερο ο Μίκης Θεοδωράκης, ουσιαστικά «χρησιμοποιώντας» το για να βάλει στα χείλη του λαού τα έργα των σημαντικότατων Ελλήνων ποιητών, αλλά και ο Μάνος Χατζιδάκις δήλωνε θαυμαστής του συγκεκριμένου είδους. Δεν είναι τυχαία η περίφημη διάλεξή του υπέρ του ρεμπέτικου το 1949, αλλά και οι κατά καιρούς «πειραματισμοί» του με βάση το λαϊκό τραγούδι…
Κάτω από την πόρτα…
Από την άλλη, η Ευτυχία Παπαγιαννοπούλου ήταν ίσως η σημαντικότερη «υπηρέτης» του εν λόγω είδους από στιχουργικής πλευράς. Μπορεί το όνομά της να γραφόταν σπανίως στον εκάστοτε δίσκο καθώς πουλούσε τους στίχους της για πενταροδεκάρες, όμως το «σινάφι» γνώριζε καλά ποιος (ή καλύτερα ποια) κρυβόταν πίσω από ένα μεγάλο μέρος των πιο σπουδαίων λαϊκών τραγουδιών που γράφτηκαν ποτέ. Με τα χρόνια, το έμαθε και το ευρύ κοινό…
Η «γριά» λοιπόν, έτρεφε απεριόριστο θαυμασμό για τον Θεοδωράκη και σκέφτηκε να γράψει τους στίχους για ένα τραγούδι με την προοπτική να του τους δώσει για μελοποίηση. Επηρεασμένη από ένα -εκ των πολλών- δυσάρεστο γεγονός της ζωής της (πιθανότατα από τον ξαφνικό και γρήγορο χαμό της κόρης της, ηθοποιού Μαίρης Λαΐδου από ανίατη ασθένεια…) έγραψε το «Είμαι αητός χωρίς φτερά»
Ωστόσο, οι στίχοι δε έφτασαν ποτέ στα χέρια του Θεοδωράκη (άγνωστο γιατί) κι έτσι η Παπαγιαννοπούλου σκέφτηκε το «αντίπαλο δέος» Χατζιδάκι. Έφτασε μέχρι το σπίτι του, αλλά μη θέλοντας να τον ενοχλήσει απλώς άφησε το χαρτί με τους στίχους κάτω από την πόρτα του, μαζί μ’ ένα σημείωμα που του έλεγε να το αξιοποιήσει όπως εκείνος νομίζει.
Φυσικά, ο δημιουργός το βρήκε και μετά από ενδελεχή έρευνα έμαθε και ποιος το είχε γράψει και αφήσει έξω από το σπίτι του. Οι στίχοι τον ενέπνευσαν σχεδόν αμέσως κι έτσι έγραψε ένα από τα σπουδαιότερα ζεϊμπέκικα όλων των εποχών, όντας μάλιστα το μοναδικό τραγούδι του με στίχους της Παπαγιαννοπούλου…
Στις 15 Ιουλίου του 1961 το ηχογράφησε με τη φωνή του Διαμαντή Πανάρετου -ενός από τους πιο γνωστούς σολίστες του μπουζουκιού εκείνης της εποχής-, ο οποίος μάλιστα εμφανιζόταν να το ερμηνεύει στην κινηματογραφική ταινία «Αγάπη και θύελλα». Μπουζούκι στο δίσκο παίζει ο Γιώργος Ζαμπέτας. Ωστόσο, το «Είμαι αητός χωρίς φτερά» με τη συγκεκριμένη εκτέλεση δεν ακούστηκε ιδιαίτερα και σχεδόν ξεχάστηκε…
Η ώρα του Μπιθικώτση…
Όλα αυτά μέχρι το καλοκαίρι του 1963, όταν οι δύο «μεγάλοι» Μίκης Θεοδωράκης και Μάνος Χατζιδάκις αποφασίσαν να ενώσουν τις δυνάμεις τους σε μια θρυλική πλέον επιθεώρηση που ανέβηκε τον Ιούλιο εκείνης της χρονιάς στο θέατρο «ΠΑΡΚ» της Λεωφόρου Αλεξάνδρας. Ο τίτλος ήταν «Μαγική πόλη» κι ο καθένας είχε από ένα μέρος δικό του.
Ο Χατζιδάκις σκέφτηκε να συμπεριλάβει στο πρόγραμμά του το «Είμαι αητός χωρίς φτερά» το οποίο στην παράσταση τραγουδούσε ο Γρηγόρης Μπιθικώτσης, εξαιρετικά δημοφιλής την εποχή εκείνη λόγω της συνεργασίας του με τον Θεοδωράκη στους πρώτους «λαϊκούς» κύκλους τραγουδιών του συνθέτη.
Ο «Σερ» γνώριζε την αποθέωση κάθε βράδυ στο «ΠΑΡΚ» κι έτσι όταν αποφασίστηκε να κυκλοφορήσουν σε δίσκους τα μουσικά μέρη της «Μαγικής πόλης», ηχογράφησε κι εκείνος τον «Αητό» πάλι με τον Γιώργο Ζαμπέτα στο μπουζούκι, όπως και στην πρώτη εκτέλεση με τον Πανάρετο.
Αυτή τη φορά, η επιτυχία του τραγουδιού ήταν τεράστια και τα δισκάκια των 45 στροφών που το περιείχαν δεν προλάβαιναν να τοποθετηθούν στα ράφια των δισκοπωλείων! Η ερμηνεία του Μπιθικώτση είναι μοναδική κι ανεπανάληπτη, ενώ η εισαγωγή του κομματιού θεωρήθηκε από τις πιο εμπνευσμένες που γράφτηκαν ποτέ.
Δε νομίζουμε ότι χρειάζεται να προσθέσουμε κάτι για ένα από τα μεγαλύτερα τραγούδια όλων των εποχών. Απλώς, ευγνωμονούμε αυτούς τους μοναδικούς ανθρώπους που μπορεί βιολογικά να μη βρίσκονται πια κοντά μας, όμως το έργο τους θα παραμείνει αθάνατο όσο θα υπάρχει τούτος ο κόσμος…
———————
***Απαγορεύεται αυστηρά η αναδημοσίευση υλικού, χωρίς την άδεια του Music Corner…