Γράφει η Εβίτα Μπουρμά
Φωτογραφίες: Αθανασία Ζήση
Έχοντας μελετηθεί και αποτελέσει πηγή έμπνευσης για πολλούς δημιουργούς, ο Ερωτόκριτος του Βιτσέντζου Κορνάρου, έχει χαρακτηριστεί από κάποιους μελετητές έπος και έμμετρο ερωτικό μυθιστόρημα από άλλους. Κρατώντας την δεύτερη άποψη και έχοντας την λέξη παραμύθι στο νου μας, περισσότερο με την έννοια της παρηγοριάς μιας δύσκολης αγάπης που κατάφερε να έχει αίσιο τέλος, πήγαμε στο θέατρο Φούρνος την Πέμπτη το απόγευμα να παρακολουθήσουμε την παράσταση σε σκηνοθεσία Μενέλαου Τζαβέλλα.
Η ταξική διαφορά εμπόδιο στην αγάπη, όπου το «ταξική διαφορά» μπορεί να αντικατασταθεί με οτιδήποτε ασήμαντο και μικρό, οτιδήποτε δεν έχει καμία σχέση με την ψυχή, παρά μόνο με τον κόσμο γύρω μας. Ο κόσμος που εμείς δημιουργήσαμε είναι τελικά το εμπόδιο για όλα όσα ψάχνουμε. Στην παράσταση ο κόσμος γύρω από τους δύο ήρωες, δεν είναι παρά ένα κατασκεύασμα, δεν αναφέρεται σε συγκεκριμένη εποχή και τόπο κι ας λένε άλλα τα λόγια. Θεωρητικά βρισκόμαστε στην αρχαία Αθήνα, όμως τα στοιχεία του έργου δεν ανταποκρίνονται ιστορικά σε καμία πραγματικότητα. Ίσως επειδή δεν έχει σημασία ο τόπος και ο χρόνος, σημασία είχε πως όταν οι προϋποθέσεις ήταν οι κατάλληλες, ήταν κι οι δυο εκεί, πιστοί στον έρωτα τους, παρά τα εμπόδια που με ευκολία θα τους είχαν κάνει να παραιτηθούν από αυτή την αγάπη.
Το σκηνικό της παράστασης απλό, γοητευτικό φόντο για την ιστορία, μας μεταφέρει στην αρχαιότητα αλλά καθόλου δεν το νιώθουμε παλιό. Είναι εκεί για να οριοθετεί τους ήρωες στον χώρο αλλά και να τους επιτρέπει να ξεφεύγουν από αυτόν όταν χρειάζεται. Όπως έφυγε ο Ερωτόκριτος, όπως θα έπρεπε να φεύγαμε όλοι όταν οι καταστάσεις φέρνουν δάκρυα στα μάτια μας. Να κάναμε λιγάκι πίσω και να επιστρέφαμε πιο δυνατοί για να διεκδικήσουμε αυτό που ζητάει η ψυχή μας.
Οι ηθοποιοί, μέσα από τα λόγια του Κορνάρου, δίνουν ζωή στην ιστορία, καταφέρνοντας να κάνουν τους θεατές να νιώσουν κάθε λέξη, ανεξάρτητα από τον βαθμό εξοικείωσης που ο καθένας από εμάς έχει με την διάλεκτο. Τα συγκεκριμένα πρόσωπα, που έχουν επιλεχθεί για να ενσαρκώσουν τους ήρωες της ιστορίας, δεν αφήνουν στιγμή αμφιβολία για το ότι ήταν ιδανικές επιλογές για να φανεί το «μέγεθος» του συγκεκριμένου έργου. Χωρίς υπερβολές στην ερμηνεία τους, με διακριτικότητα, μας χαρίζουν την ουσία.
Όσο υπάρχουν αρετές πέρα από τις προφανείς της εμφάνισης, όσο υπάρχουν αγάπες που αντέχουν από τα μικρά μέχρι τα μεγαλύτερα εμπόδια, όσο οι άνθρωποι εκτιμούν τις αντοχές και την πίστη των άλλων, τόσο θα έχουν λόγο ύπαρξης σπουδαίες παραστάσεις όπως ο Ερωτόκριτος του Μενέλαου Τζαβέλλα.
Μετά το τέλος της πρεμιέρας, περάσαμε λίγο χρόνο με τους ηθοποιούς της παράστασης και τον β. σκηνοθέτη..
ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ΣΕΡΕΠΙΣΟΣ | βοηθός σκηνοθέτη
MusicCorner: Πώς νιώθετε για την παράσταση αυτή; Πόσο άγχος σας δημιούργησε η απόδοση ενός τόσο σπουδαίου έργου και ποια είναι τα συναισθήματα σας μετά της επιτυχία της πρεμιέρας;
Κωνσταντίνος Σερεπίσος: Πρώτα πρώτα μεγάλη τιμή και ευθύνη που αγγίζουμε και προσεγγίζουμε αυτό το αριστούργημα της Κρητικής λογοτεχνίας αυτής τής όμορφης και ρομαντικής μυθιστορίας. Αυτή επομένως η Τιμή και η Ευθύνη μας έκανε όλους να προσπαθήσουμε με Αγάπη και Χαρά για τη συγκεκριμένη παράσταση. Γνωρίζοντας της δυσκολίες που βιώνουμε όλοι μας… Είμαστε πολύ αισιόδοξοι όσον αφορά την πορεία Της… αυτή την άποψη την εισπράξαμε και από την χθεσινή μας πρώτη όμορφη και γλαφυρή επαφή με τους θεατές…!! Και τους ευχαριστούμε όλους και από εδώ πολύ θερμά !! Το ίδιο θερμά ευχαριστούμε και εσάς…!!
ΣΙΣΣΥ ΚΑΠΕΤΑΝΟΥ | Αρετούσα
MusicCorner: Πώς νιώθετε που συμμετέχετε στην παράσταση αυτή;
Σίσσυ Καπετάνου: Αισθάνομαι μεγάλη χαρά που ασχολούμαι και μελετώ ένα τόσο σημαντικό έργο. Ο Ερωτόκριτος αποτελεί ένα από τα σπουδαιότερα έργα της ελληνικής γραμματείας, το έχω μελετήσει ως φιλόλογος στο παρελθόν, αλλά ως νέα ηθοποιός έχω ακόμα μεγαλύτερο ενδιαφέρον και είναι για μένα πρόκληση να προσπαθήσω να το υπηρετήσω στη σκηνή.
MusicCorner: Ο έρωτας της Αρετούσας και του Ερωτόκριτου έρχεται σε αντίθεση με τις καθιερωμένες κοινωνικές αντιλήψεις της εποχής, φέρνοντας τους ήρωες σε σύγκρουση με το περιβάλλον τους. Η νίκη στο τέλος, που πιστεύετε ότι οφείλεται;
Σίσσυ Καπετάνου: Η δικαίωση του έρωτα μεταξύ του Ερωτόκριτου και της Αρετούσας θεωρώ πως από τη μία αναδεικνύει τη δύναμη που έχει ο έρωτας να ξεπερνά εμπόδια αλλά από την άλλη σηματοδοτεί τη νίκη του καταπιεσμένου απέναντι στην εξουσία. Είναι κατά τη γνώμη μου νίκη απέναντι στο δογματισμό, στις προκαταλήψεις, στα στερεότυπα και στην κοινωνική ανισότητα. Η νίκη τους εξάλλου είναι ανάλογη του χαρακτήρα τους, αφού οι ήρωες παρουσιάζονται να έχουν στοιχεία, που είναι αντίθετα από τα στερεότυπα της εποχής. Η Αρετούσα δεν είναι μόνο ενάρετη και ευειδής αλλά και μια φιλομαθής κοπέλα που αναλαμβάνει πρωτοβουλίες και με το επαναστατικό της πνεύμα δεν διστάζει να αντιταχθεί στην εξουσία του βασιλιά, ενώ ο Ερωτόκριτος, αν και ανήκει σε κατώτερη κοινωνική τάξη, είναι ενάρετος, με σύνεση και κρίση και τελικά αναδεικνύεται ανώτερος αξιακά. Το ευτυχές τέλος που δίνει ο Κορνάρος στο έργο, επισημαίνουν ότι το δίκαιο και το καλό αργά ή γρήγορα στο τέλος νικούν.
ΣΤΑΥΡΟΣ ΜΑΡΚΑΛΑΣ | Ερωτόκριτος
MusicCorner: Πώς νιώθετε που συμμετέχετε στην παράσταση αυτή;
Σταύρος Μαρκάλας: Είμαι πολύ χαρούμενος που συνεργάζομαι με ανθρώπους που έχουν όρεξη, θέληση και πάθος για αυτή την δουλειά. Ο συγκεκριμένος θίασος θα έλεγα πως είναι περισσότερο ομάδα γιατί όλοι, από τον σκηνοθέτη μέχρι τους πολύτιμους συντελεστές των παρασκηνίων, έχουν δώσει πολλά για να φτάσουμε να έχουμε αυτή την πολύ ωραία δουλειά επί σκηνής . Επίσης, δεν χρειάζεται να πω ότι με τιμά ιδιαίτερα το γεγονός ότι έχω κληθεί να ενσαρκώσω έναν τόσο μεγάλο ρόλο σε ένα τόσο εκπληκτικό έργο.
MusicCorner: Ο έρωτας της Αρετούσας και του Ερωτόκριτου έρχεται σε αντίθεση με τις καθιερωμένες κοινωνικές αντιλήψεις της εποχής, φέρνοντας τους ήρωες σε σύγκρουση με το περιβάλλον τους. Η νίκη στο τέλος, που πιστεύετε ότι οφείλεται;
Σταύρος Μαρκάλας: Δεν είναι η πρώτη φορά που συναντάμε ένα τέτοιο θέμα σε θεατρικά και λογοτεχνικά έργα. Όπως στο “Ρωμαίος και Ιουλιέτα” του Σαίξπηρ έτσι και εδώ η επιμονή του Ερωτόκριτου και της Αρετούσας να καταφέρουν να είναι μαζί διακινδυνεύοντας τα πάντα τους δικαιώνει. “Πάντα προσπάθεια. Πάντα αποτυχία. Δεν πειράζει. Προσπάθησε ξανά. Απέτυχε ξανά. Απέτυχε καλύτερα.”….είπε ο Σάμιουελ Μπέκετ…και σίγουρα στο τέλος δικαιώνεσαι.
ΝΕΛΛΥ ΓΚΙΝΗ | Φροσύνη
MusicCorner: Πώς νιώθετε που συμμετέχετε στην παράσταση αυτή;
Νέλλη Γκίνη: Είναι μιά παράσταση που δούλεψα με πολλή αγάπη επί 4 μήνες σκύβοντας προσεκτικά στο δύσκολο κείμενο του Βιτσέντζου Κορνάρου. Χαίρομαι πραγματικά που βρίσκομαι σ αυτή την παράσταση γιατί πιστεύω ότι το αποτέλεσμα δικαίωσε όλους μας.
MusicCorner: Aν μπορούσε να μεταφερθεί η ιστορία αυτή στην σύγχρονη εποχή, ποια θα ήταν τα λόγια σας στην Αρετούσα, στην προσπάθεια σας να την πείσετε ότι ο έρωτας της είναι αδιέξοδος;
Νέλλη Γκίνη: Ο έρωτας ήταν είναι και θα είναι το ωραιότερο πράγμα που μπορει να συμβεί στη ζωή κάθε ανθρώπου και ειδικά σε μια πολύ νέα κοπέλα που για πρώτη φορά νιώθει αυτό το συναίσθημα, έτσι όσα εμπόδια και να μπαίνουν ανάμεσα σε δύο νέους, ο έρωτας νικάει, θα έλεγα λοιπόν αυτά που λέω και στην παράσταση… Ας είναι απ έξω, μ’ίλιε του τα θέλεις να του τάξεις, και ας πορπατούν οι μέρες σας και ο κύκλος θέλει αλλάξει με τον καιρό όλα τα νικά η φρόνεψη και η τάξη.
ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ΤΡΑΦΑΛΗΣ | Πολύδωρος
MusicCorner: Πώς νιώθετε που συμμετέχετε στην παράσταση αυτή;
Κωνσταντίνος Τραφαλής: Είμαι χαρούμενος που είμαι μέρος αυτής της παράστασης, στον Ερωτόκριτο, ένα παγκόσμιας αξίας έργο του Βιτσέντζου Κορνάρου όπου κανείς αναγνωρίζει την ατμόσφαιρα του 17ου αιώνα, την αληθινή αγάπη, τον έρωτα και την αδερφική φιλιά. Μεγάλη μου χαρά επίσης που συνεργάζομαι με τους εξαιρετικούς συναδέλφους, τον σκηνοθέτη μας και τους υπόλοιπους συντελεστές που απέδωσαν τα μέγιστα για την παράστασή μας.
MusicCorner: Έχοντας στο νου μας τα λόγια του Πολύδωρου, προβάλλονται οι κοινωνικές αντιλήψεις της εποχής σχετικά με το γάμο, τα κριτήρια και την ελευθερία επιλογής συζύγου. Πώς θα σχολιάζατε ότι οι ίδιες αντιλήψεις υπάρχουν και στην εποχή μας σε κάποιες κοινωνίες;
Κωνσταντίνος Τραφαλής: Υπάρχουν οι προκαταλήψεις ακόμα και στις μέρες μας, η ελληνική κοινωνία κατά ομολογία χαρακτηρίζεται ως παραδοσιακή και βαθιά συντηρητική, οι προκαταλήψεις συνεχίζουν να υπάρχουν. Αυτό που πρέπει να γνωρίζουμε είναι ότι ο καθένας μας ξεχωριστά είναι υπεύθυνος για την ζωή που έχει επιλέξει και κάνεις δεν μπορεί να βάλει εμπόδια στη πραγματική ευτυχία, αν και πιστεύω πραγματικά ότι με αληθινή αγάπη επίμονη και θέληση , μπορούμε να ξεπεράσουμε κάθε εμπόδιο και να πραγματοποιήσουμε τα όνειρα μας όπως γίνεται και στον Ερωτόκριτο. Ο Πολύδωρος προτρέπει τον φίλο του να μείνει μακριά από την κόρη του βασιλιά γιατί θεωρεί ότι οι κατώτερες τάξεις δεν έχουν θέση στο παλάτι. Αποδεικνύεται όμως ότι η αληθινή αγάπη νικάει τα πάντα..
ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ΤΖΕΜΟΣ | βασιλιάς Ηράκλης
MusicCorner: Πώς νιώθετε που συμμετέχετε στην παράσταση αυτή;
Κωνσταντίνος Τζέμος: Νιώθω αγωνία για την τύχη της παράστασης και την αποδοχή της απ´ το κοινό! Τόσο η εμμονή στο αυθεντικό κείμενο όσο και η δωρική σκηνοθεσία ( …μη ξεχνάτε την καταγωγή του σκηνοθέτη), προϋποθέτουν προσήλωση του κοινού στα απλά διαχρονικά μηνύματα της αγάπης, της αφοσίωσης, της πίστης! Νιώθω πως η παράσταση αυτή απευθύνεται σε ανθρώπους που αρκούνται σε πανανθρώπινα κι αληθινά μηνύματα και δεν ψάχνουν δύστροπους συμβολισμούς και μυστηριώδεις αλληγορίες… Μένει να δούμε πόσοι τέτοιοι άνθρωποι συγκαταλέγονται στο Αθηναϊκό θεατρικό κοινό.
MusicCorner: Αν θεωρήσουμε πως, χρόνια μετά, κρίνετε την στάση που κρατήσατε ως βασιλιάς Ηράκλης σχετικά με τον έρωτα του Ερωτόκριτου με την Αρετούσα, ποιες σκέψεις σας έρχονται στο μυαλό;
Κωνσταντίνος Τζέμος: Tο πιο ακραίο μήνυμα αυτού του αναγεννησιακού ιπποτικού μυθιστορήματος είναι “η νίκη του αγνού έρωτα πάνω στην άσπλαχνη εξουσία”. Ποτέ δεν ήταν διαφορετικά τα πράγματα, υπό την έννοια πως ποτέ οι εξουσίες δεν καλοέβλεπαν τη φυσική ανάγκη των ανθρώπων να ορίζουν τον εαυτό τους, έστω ερωτικά. Οι εξουσίες επινόησαν την Ηθική, τους θεσμούς και τα πρέπει, για να ορίζουν τις ζωές των “υπηκόων” τους. Σα βασιλιάς δε θα έκανα τίποτα λιγότερο απ´ ότι έκανα, σ´ όποια εποχή κι αν μετέφερα την υπόθεση. Πάλι σ’ αυτόν που έσωσε την εξουσία μου, θα έδινα την κόρη μου!..
ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ΤΣΙΟΜΙΔΗΣ | Ποιητής
MusicCorner: Πώς νιώθετε που συμμετέχετε στην παράσταση αυτή;
Κωνσταντίνος Τσιομίδης: Αισθάνομαι μεγάλη ευθύνη πρωτίστως διότι αναλαμβάνω να αφηγηθώ και να ερμηνεύσω έναν ιδιαίτερο λόγο που δεν είναι πολύ προσιτός στην καθομιλουμένη, Η εργασία που έγινε ήταν κοπιαστική από όλους μας με στόχο μια συνδημιουργία.. Ξεχωρίζω την ανάδειξη του έρωτα και της φιλίας, έννοιες διαχρονικές που πρέπει να τις τιμούμε και να τις σεβόμαστε διότι μας βοηθούν να ανυψωθούμε και απλά να λεγόμαστε άνθρωποι. Όσο για τον ρόλο μου θεωρώ πως αυτά που φαντάζομαι και διαβάζω γίνονται επί σκηνής, οπότε τα δρώμενα είναι τα δημιουργήματα του ποιητή στην οθόνη του μυαλού του. Αλλά, ναι, το ένα δένει το άλλο και δημιουργούμε μια αλυσίδα που απαρτίζετε από μουσική, υποκριτική και αφήγηση. Θέλω από καρδιάς να ευχαριστήσω τους συνεργάτες μου και εσάς. Αυτό που μένει τελικά είναι κάτι άπιαστο στην μνήμη των αισθημάτων μας αλλά υποβόσκει και είναι μεγάλη τροφή για το πνεύμα μας το ίδιο…
Περισσότερες πληροφορίες για την παράσταση στο σχετικό Δελτίο Τύπου
Περισσότερες φωτογραφίες του MusicCorner από την παράσταση
*** Απαγορεύεται αυστηρά η αναδημοσίευση υλικού γραπτού ή φωτογραφιών, χωρίς την άδεια του Music Corner…