Γράφει η Μαρία Αβραμίδου
Ο σπουδαίος συνθέτης Γιάννης Σπανός θυμάται τη ζωή και τα τραγούδια του, με την απλότητα και την ανθρωπιά που χαρακτήριζε τόσο τον ίδιο, όσο και το μουσικό του έργο…
Ο Άρης Δόριζας γράφει και σκηνοθετεί το ντοκιμαντέρ –ή, όπως ο ίδιος προτιμά να το αποκαλεί, νεοκυμαντέρ– «Γιάννης Σπανός: Πίσω απ’ τη Μαρκίζα». Σε αυτό, αποτυπώνεται με περισσή αγάπη η διαδρομή ενός αληθινά ξεχωριστού συνθέτη, ο οποίος, κατά τη γνώμη μου, είναι ο διαχρονικά σπουδαιότερος μελωδός της ελληνικής μουσικής. Ο δε πανέμορφος τίτλος παραλλάσσει εύστοχα τον στίχο του Μάνου Ελευθεριου από τη θρυλική «Μαρκίζα».
Ξεκινώντας την αφήγηση από τα παιδικά του χρόνια και την πολύχρονη παραμονή του στο Παρίσι, οι επιρροές της οποίας μετατράπηκαν, με την επιστροφή του στην Ελλάδα, στο «Νέο Κύμα», ο Δόριζας, καταγράφει τα όσα συνέθεσαν το μουσικό σύμπαν αλλά και την προσωπικότητα του Γιάννη Σπανού. Και η αφήγηση κυλά σαν νεράκι, με πολύτιμο soundtrack αγαπημένες μελωδίες του συνθέτη που σιγοτραγουδιούνται αβίαστα από όλους. Ιδιαίτερη αναφορά γίνεται και στα ποιήματα που μελοποίησε –κυρίως στις «Ανθολογίες» του–, αλλά και στις φωνές που συνδέθηκαν αναπόσπαστα με το έργο του. Ξεχωριστή πινελιά στο φιλμ, το εμπνευσμένο animation της Ειρήνης Βιανέλλη, φόρος τιμής στην αγάπη του συνθέτη για το σκίτσο. Σε μια άλλη ζωή, άλλωστε, ίσως αντί για μουσικός να ήταν σκιτσογράφος.
Πέρα από τον ίδιο τον Σπανό, μιλούν φίλοι, συνεργάτες, ραδιοφωνικοί παραγωγοί και άλλοι πολλοί που τον θαύμαζαν και ξεχώρισαν το έργο και την προσωπικότητά του. Και, αν στ’ αλήθεια πρέπει να εντοπίσει κάποιος ένα ψεγάδι σ’ αυτό το ντοκιμαντέρ, θα ήταν ότι δεν υπάρχει κάποιος να πει κακή κουβέντα γι’ αυτόν. Αυτή, όμως, η επιλογή δείχνει και τον απεριόριστο σεβασμό που έτρεφαν όλοι για έναν άνθρωπο έμφυτα σεμνό, που βίωνε πλήρως τη ζωή χωρίς στεγανά και «ταμπέλες», που διαχώριζαν ανθρώπους και μουσικά είδη.
Η πλειονότητα των Ελλήνων πιθανόν να μην έχει ακόμη συνειδητοποιήσει τον πλούτο και την ποικιλία του έργου του –και σίγουρα αυτό το ντοκιμαντέρ συμβάλλει σημαντικά στο να αλλάξει αυτό. Αρκεί να αναλογισθούμε ότι ο ίδιος άνθρωπος που συνέθεσε το «Μια Αγάπη για το Καλοκαίρι» και το «Άνθρωποι Μονάχοι» έγραψε τα «Ρίξε στο Κορμί μου Σπίρτο» και «Ο Μπαγλαμάς». Και σε αυτήν ακριβώς την αντιφατική πληρότητα εντοπίζεται το φαινόμενο Γιάννης Σπανός. Ένας άνθρωπος ευγενής και προσηνής, με αθωότητα αλλά και ζωηράδα μικρού παιδιού στο βλέμμα, που ηχογραφούσε καθημερινά κασέτες με μελωδίες για κάθε ερμηνευτή ξεχωριστά, γλεντούσε με τους φίλους του ακόμη και σε σκυλάδικα και έπειτα ανυπομονούσε να επιστρέψει στο σπίτι του, για να παίξει πιάνο όλη τη νύχτα και να φροντίσει τον κήπο του, με τα χιλιάδες φυτά. Όπως έλεγε χαρακτηριστικά, «Άλλοι ήθελαν να έχουν αυλή. Εγώ όμως ήθελα να έχω κήπο». Και είναι ακριβώς αυτός ο κήπος των απαράμιλλων μελωδιών και των ειλικρινών συναισθημάτων που γεννούν, που έχουν βάλει τον Γιάννη Σπανό και τα τραγούδια του στην καρδιά μας.
*Η ταινία προβάλλεται στους κινηματογράφους σε διανομή από την Rosebud.21, από την Πέμπτη, 30 Μαΐου.
—————
*** Απαγορεύεται αυστηρά η αναδημοσίευση υλικού, χωρίς την άδεια του Music Corner…