Ξεκινώντας, θα ήθελα να αναφερθώ σε εκείνη χρησιμοποιώντας ένα πλήθος επιθέτων. Γοητευτική, υπέροχη με ευθύτητα και άμεσο λόγο. Κινδυνεύοντας όμως, να χαρακτηριστώ πλήρως υποκειμενική θα ξεκινήσω πιο κλασσικά. Όσο κλισέ και αν δείχνει, θέλεις με τα μάτια κλειστά να την ακούς να τραγουδάει. Όταν μιλά όμως, θέλεις να είσαι συγκεντρωμένος στο λόγο της γιατί πράγματι, είναι από τους ανθρώπους που έχουν πολλά να πουν.
Βρεθήκαμε σε ένα πάρκο, κοντά στο Passport Κεραμεικού, όπου ξεκινά τις εμφανίσεις της στα τέλη του μήνα, και καλύψαμε μεγάλο εύρος θεμάτων στην συζήτηση μας. Αλλά αυτό θα το διαπιστώσετε και εσείς. Κυρίες και κύριοι, η Γιώτα Νέγκα…!
Πρόσφατα κυκλοφόρησε ο νέος δίσκος με τίτλο «Τελευταίος Εαυτός». Θέλετε να μας πείτε δύο λόγια;
Ο Θέμης Καραμουρατίδης με τον Οδυσσέα Ιωάννου ξεκίνησαν να γράφουν τραγούδια και εγώ μετά τα άκουγα. Κάποια κομμάτια ήταν ήδη έτοιμα κάποια άλλα τα έφτιαξαν στην πορεία. Το κάθε ένα είχε μέσα του μεγάλο κομμάτι αλήθειας και των τριών μας. Νιώθω πολύ ευλογημένη που μετά από τόσα χρόνια αγώνα και αγάπης για το λαϊκό τραγούδι καταφέραμε να αρθρώσουμε έναν λαϊκό σημερινό λόγο. Δεν είχαμε πρόθεση φυσικά να συγκριθούμε μα τα μεγαθήρια των προηγούμενων δεκαετιών που μας έδειξαν το δρόμο αλλά τουλάχιστον να τα τιμήσουμε και να προσπαθήσουμε να αφήσουμε το δικό μας αποτύπωμα στο σήμερα με όσο καλύτερο τρόπο μπορούμε και με όσο μεγαλύτερο σεβασμό γίνεται.
Από τον δίσκο ξεχώρισαν ήδη δύο τραγούδια. «Τα τραγούδια που λες» και το «Δε με κρατάει ότι θυμάμαι». Εσάς ποιο είναι το δικό σας αγαπημένο;
Το «Δε με κρατάει ότι θυμάμαι» ήταν ένα από τα αγαπημένα μου και με εξέπληξε ευχάριστα το πόσο άμεσα αγαπήθηκε από τον κόσμο. Η αλήθεια είναι ότι του είχα δώσει περισσότερο χρόνο. Τώρα, ποιο να πρωτοπώ για το δικό μου αγαπημένο; Το καθένα έχει το μερίδιο του στην καρδιά μου. Το «Και καλά κάνω» και οι «Μάχες» είναι κάποια από τα αγαπημένα μου. Και ο «Τελευταίος Εαυτός» φυσικά. Το καθένα έχει το χρώμα και την ιστορία του.
Παρατηρώντας κανείς αυτή τη φουρνιά δημιουργίας που υπάρχει και στο έντεχνο και στο λαϊκό τραγούδι τώρα, βλέπει ότι έχετε καταφέρει να βγάλετε αυτά τα είδη από όλα τα κακά στερεότυπα και το έχετε φέρει στην καθημερινότητα πολύ ομαλά.
Αυτό είναι το μεγάλο ατού του Οδυσσέα και του Θέμη. Είναι δύο άνθρωποι που και οι δύο τους έχουν μνήμη αλλά ταυτόχρονα ζουν στο σήμερα με τόσο έντονο τρόπο που μπορούν αν αποτυπώνουν τις σκέψεις τους, τις εικόνες τους και τα συναισθήματα τους με το δικό τους μοναδικό τρόπο. Εμείς στον «Τελευταίο εαυτό» φτιάξαμε ένα δίσκο και δεν το κάναμε με την προοπτική να ανήκει κάπου ή να απενοχοποιήσει το οτιδήποτε. Θέλαμε να γράψουμε δέκα αληθινά τραγούδια που να μας αγγίζουν εμάς πάρα πολύ, που να λένε αλήθειες και να μας συγκινούν. Αν αυτό κάποιος το χαρακτηρίσει έντεχνο, λαϊκό ή και τα δυο δεν έχει και πολύ μεγάλη σημασία. Σημασία έχει ότι αυτά τα τραγούδια συγκινούν ανθρώπους, φέρνουν δάκρυα, μνήμες. Είναι η αλήθεια μας και η ψυχή μας…
…νιώθω πολύ ευλογημένη που μετά από τόσα χρόνια αγώνα και αγάπης για το λαϊκό τραγούδι καταφέραμε να αρθρώσουμε έναν λαϊκό σημερινό λόγο…
Η αλήθεια των τραγουδιών είναι αυτή που φέρνει και την επιτυχία τους;
Η αλήθεια είναι κάτι αντικειμενικό. Δεν τη μικραίνει οποιαδήποτε στάση μας απέναντι της. Η αλήθεια επίσης έχει μια δική της κίνηση, σαν τον ήλιο ή τη γη. Πάει και φωλιάζει εκεί που είναι να φωλιάσει. Δεν την ελέγχεις πια. Κάνεις κάτι, σε αγγίζει, το γράφεις, φεύγει και πάει να ταξιδέψει.
Τα πράγματα τώρα και δισκογραφικά και ραδιοφωνικά είναι πολύ δύσκολα, δε δίνεται το βήμα να ακουστούν άλλα πράγματα. Δεδομένου ότι εσείς κυκλοφορήσατε τον πρώτο σας δίσκο το 2003 έχετε δει κάποια διαφορά μέσα στα χρόνια ή προσαρμογή σε νέα δεδομένα;
Η μόνη προσαρμογή που συμβαίνει είναι στα οικονομικά δεδομένα τα οποία έχουν συρρικνωθεί. Αν ρωτάς εμένα προσωπικά, από την πρώτη μου δισκογραφική δουλειά το 2003 το μόνο που έχω ζήσει είναι αυτή η στενότητα. Εγώ δεν πρόλαβα τις χρυσές εποχές ούτε σε επίπεδο δισκογραφίας ούτε σε επίπεδο νυχτερινών αμοιβών. Όλα αυτά που ακούγονται έχουν συμβεί φυσικά αλλά όχι γενικευμένα. Νομίζω όμως ότι όλα τα επαγγέλματα βρίσκονταν τότε σε οικονομική άνθιση. Εγώ από το 2003, μέχρι να συνειδητοποιήσω ότι έγινε ένα δισκογραφικό ξεκίνημα, άρχισε η κρίση.
Παρά ταύτα η καριέρα σας είχε ξεκινήσει πολύ καιρό πριν έρθει ο δίσκος. Τι ήταν αυτό που το καθυστέρησε;
Οι συγκυρίες πάλι. Σαφώς και το ήθελα από πάντα όμως. Νομίζω πως από τη στιγμή που αποφασίζεις να ασχοληθείς με το τραγούδι, το αναζητάς για εσένα πρώτα επειδή το έχεις ανάγκη. Το ζητούμενο είναι, εκτός από τα σπουδαία τραγούδια που μπορείς να αναπαράγεις που είναι αγαπημένα όλων και έχουν στολίσει τις στιγμές μας, να τραγουδήσεις και καινούργια κομμάτια. Είναι πολύ προκλητικό για έναν ερμηνευτή να βάζει στο στόμα του καινούργιες λέξεις και σκέψεις, την προσωπική ιστορία του ανθρώπου που γράφει τους στίχους. Αυτό, ο καλλιτέχνης πρέπει να βρει τον κώδικα και τη γλώσσα να το εκφράσει για να μπορέσει μετά να γίνει εύληπτο και αντιληπτό από όλους τους άλλους ανθρώπους. Οι συγκυρίες δε βοήθησαν μέχρι το 2000 τουλάχιστον, οπότε για μένα ξεκίνησε ένα ταξίδι ( με τη γνωριμία μου με τον Παναγιώτη Καλαντζόπουλο) που έφερε το «Με τα μάτια κλειστά» στο cd single.
…πως μπορώ λοιπόν να έχω γκρίνια όταν συνάντησα σπουδαίους τραγουδιστές που γελάσαμε και πολύ σπουδαίους μουσικούς και ανθρώπους που μοχθούν για τη δουλειά τους και την αγαπούν πολύ; Έχω ευτυχήσει και έχω συναντήσει πολύ σπουδαίους ανθρώπους και ναι, είμαι τυχερή και θα ευχαριστώ τον Θεό για αυτό…
Ήδη από την αρχή του ξεκινήματος σας είδα ότι έχετε κάνει αρκετές συνεργασίες. Έχετε ξεχωρίσει κάποια από αυτές;
Όλες! Όλες είχαν το δικό τους χρώμα, από όλες πήρα πράγματα, σε όλες χάρηκα πολύ και έκανα φίλους. Θα σταθώ όμως πιο πολύ σε δύο. Στη συνεργασία μου με την Ελένη Τσαλιγοπούλου που από την πρώτη στιγμή ήταν σαν να ήταν γραφτό. Με το που είδαμε η μια την άλλη, γίναμε κολλητές φίλες και ένιωσα ότι αυτός ο άνθρωπος μιλάει και σκέφτεται σαν εμένα. Η Ελένη είναι ένα θηλυκό «αντράκι», έχει τόση γλύκα και είναι πολύ ευθύς άνθρωπος με πολύ μεγάλη καρδιά. Το ταλέντο φυσικά δε θα το πω εγώ το ξέρουμε όλοι. Με την Ελένη δεν είμαστε συνάδελφοι. Ποτέ δεν κάνουν παρέα οι δύο τραγουδίστριες, κάνουν πάντα οι δύο γυναίκες και δεν έχει μπει ποτέ αναμεσά μας η δουλειά.
Επίσης ο Μίλτος Πασχαλίδης είναι πολύ αγαπημένος μου άνθρωπος. Τον ξέρω πάρα πολλά χρόνια, πρώτο από όλους τον γνώρισα μιας και συμμετείχα και στον πρώτο του δίσκο, του έκανα φωνητικά. Δεν έχουμε κάνει ποτέ κολλητή παρέα αλλά μοιραζόμαστε επίσης μια κοινή ματιά στα πράγματα και τον θαυμάζω φυσικά πολύ.
Αυτό είναι η επιτυχία των σχέσεων τελικά, να μην μπαίνει η δουλειά ανάμεσα σε δύο ανθρώπους;
Ναι, η δουλειά δεν έχει νοημοσύνη, δε μπορεί να επιλέξει, εμείς έχουμε την ευθύνη για το σε ποια θέση θα τη βάλουμε. Ποτέ δεν αφήσαμε τη δουλειά να μπει ανάμεσα στις σχέσεις με τους φίλους μου και με όλους τους συναδέλφους. Έμεινε μόνο στο επίπεδο της επικοινωνίας. Δεν ήταν ποτέ “αντί”, ήταν πάντα “επί”!
Ακούγοντας αυτά που λέτε, παρατηρώ ότι αναφέρετε πολύ την τύχη. Νιώθετε τυχερή;
Σαφώς και είμαι πολύ τυχερή γιατί αν με ρωτήσεις δε θυμάμαι να σου πω κακές στιγμές μου. Όχι πως δεν έχω ζήσει, απλά επιλέγω να μην τις θυμάμαι. Επίσης, έχω γνωρίσει σπουδαίους ανθρώπους και δασκάλους στη ζωή μου. Πως μπορώ να γκρινιάζω όταν ευλογήθηκα να συνεργαστώ με τον Σταμάτη Κραουνάκη; Ήταν εκείνος που μέσα από τις ατελείωτες συζητήσεις μας μου έμαθε να βρίσκω μόνη μου την απάντηση σε απορίες μου. Επίσης συνάντησα και τον Χρήστο Νικολόπουλο, ο οποίος μου έκανε την τιμή να συμμετέχω σε συναυλίες του και συνεχίζει να με τιμά με την αγάπη και τη φιλία του. Πως μπορώ λοιπόν να έχω γκρίνια όταν συνάντησα σπουδαίους τραγουδιστές που γελάσαμε και πολύ σπουδαίους μουσικούς και ανθρώπους που μοχθούν για τη δουλειά τους και την αγαπούν πολύ; Έχω ευτυχήσει και έχω συναντήσει πολύ σπουδαίους ανθρώπους και ναι, είμαι τυχερή και θα ευχαριστώ τον Θεό για αυτό.
Δεν σας έχει τύχει σε μια συνεργασία να μη μοιράζεστε την ίδια γλώσσα;
Σαφώς και είναι φυσικό να συμβεί. Σε όλους μας νομίζω έχει συμβεί. Δεν ενοχοποιείται κανείς, απλά δεν είναι υποχρεωτικό να ταιριάζουν όλοι με όλους. Δεν έχω κακές στιγμές με ανθρώπους. Απλά στην επικοινωνία μεταξύ δύο ανθρώπων μπορείς να μην επιλέξεις θέματα που ξέρεις ότι δε θα οδηγήσουν κάπου.
…όταν οι άνθρωποι επιλέγουν να έρθουν για να ακούσουν μουσική, τα μάτια τους είναι γλυκά και κυρίως υγρά. Αυτό εγώ το νιώθω στην ψυχή μου και μου αρέσει πολύ. Μακάρι βέβαια να μην ήταν η κρίση ο λόγος. Αλλά το γεγονός ότι είμαστε έτσι, μου αφήνει μια ελπίδα…
Στις 20 Φλεβάρη ξεκινούν οι εμφανίσεις σας με την Ελένη Τσαλιγοπούλου και τη Δήμητρα Γαλάνη στο Passport Κεραμεικού.
Είναι φοβερό πως συνδεόμαστε η καθεμία με την άλλη και οι τρεις μαζί. Η μοίρα και το σύμπαν συνωμότησαν τόσο πολύ υπέρ μου για αυτή τη συνεργασία, που τους ευχαριστώ κάθε μέρα! Είναι μοναδικά να συνεργάζεσαι με τη Δήμητρα και την Ελένη καθώς υπάρχει τόσο πολύ ταλέντο και τόσες πολλές ιδέες που χάνεις τη μπάλα. Είμαστε λοιπόν σε πυρετώδεις προετοιμασίες. Φτιάχνουμε ένα πρόγραμμα με λαϊκό πυρήνα, που χαρακτηρίζεται από αγάπη και σεβασμό στο λαϊκό τραγούδι και περιλαμβάνει και τραγούδια του προσωπικού ρεπερτορίου της καθεμιάς. Θα έχει και κάποιες ανατροπές βέβαια, που δε θα σας τις πω. Θα υπάρχει επίσης μια εκπληκτική ορχήστρα που ακούγοντας τη αναρωτιέσαι αν έχει σταματημό το άνθισμα της! Την επιμέλεια του προγράμματος την κάνει η Μαργαρίτα Μυτιληναίου και έτσι όλες μαζί έχουμε βάλει τη ψυχή μας την αγάπη μας και το μεράκι μας για αυτό.
Τι σχέδια έχετε για μετά το πέρας των εμφανίσεων;
Το καλοκαίρι θα γίνει μια προσπάθεια να παρουσιαστεί ο «Τελευταίος Εαυτός» ανά την Ελλάδα και φυσικά θα γίνουν κάποιες μεγαλύτερες εκδηλώσεις σε κάποιες πόλεις με την Ελένη Τσαλιγοπούλου και τη Δήμητρα Γαλάνη. Θα πάμε, θα τραγουδήσουμε και θα δούμε τον κόσμο.
Με αφορμή την αναφορά σας στον κόσμο, έχετε δει κάποια διαφορά στους ακροατές που σας ακούν από κάτω;
Τελευταία βλέπω μια διαφορά. Βλέπω να σκέφτονται δύο και τρεις φορές που θα πάνε να ξοδέψουν τα λιγοστά τους χρήματα. Βλέπω να έχουν μεγαλύτερη ανάγκη να συγκινηθούν, να συμμετέχουν και να ακουστεί η φωνή τους. Είναι πιο ευαίσθητοι στο να δακρύσουν, να χαμογελάσουν και να αγκαλιάσουν το διπλανό τους και αυτό εμένα μου δίνει ελπίδα. Γιατί μέσα σε όλο αυτό το χάλι, την αβεβαιότητα του αύριο και το φόβο που διασπείρεται από παντού, τα μάτια γλυκαίνουν δεν είναι ούτε αδιάφορα ούτε άγρια. Όταν οι άνθρωποι επιλέγουν να έρθουν για να ακούσουν μουσική, τα μάτια τους είναι γλυκά και κυρίως υγρά. Αυτό εγώ το νιώθω στην ψυχή μου και μου αρέσει πολύ. Μακάρι βέβαια να μην ήταν η κρίση ο λόγος. Αλλά το γεγονός ότι είμαστε έτσι, μου αφήνει μια ελπίδα…
Η δέσμευση του καλλιτέχνη πάνω σε αυτό ποια είναι;
Ο τρόπος που φτιάχνεται το πρόγραμμα ενός live και τα τραγούδια είναι ο ίδιος, απλά έχεις ένα λόγο παραπάνω να τα προσέξεις. Δε θα κάνεις τίποτα β’ κατηγορίας. Προσωπικά, ποτέ μου δεν ήθελα έτσι και αλλιώς να κάνω κάτι εύκολο και δεν ήθελα αυτό το πράγμα να μην έχει μέσα του τον πόνο της ψυχής μου και της δουλειάς μου. Εξ άλλου από τότε που ξεκίνησα να τραγουδώ δεν επέτρεψα στον εαυτό μου κανένα τραγούδι να γίνει δεύτερο μέσα μου και να συνεχίσω να το λέω. Αν κάποιο τραγούδι δε μπορεί να είναι έτσι πια στην ψυχή μου αποφασίζω να μην το ξαναπώ γιατί δεν είναι σεβασμός ούτε στο τραγούδι ούτε σε μένα αλλά ούτε και στο κοινό που μπορεί να ακούει εκείνη την ώρα,
Το καταλαβαίνει αυτό το κοινό;
Το νιώθει στην ψυχή του. Δεν ξέρω αν μπορεί ο ακροατής να το αναλύσει και να επιχειρηματολογήσει πάνω σε αυτό με τη λογική του, το καταλαβαίνει όμως η ψυχή του και η συνείδηση του γιατί συνδέεται με τη δική μας. Και αν δεν είναι στο 100 νιώθει κάποιο κενό που μπορεί να μην ξέρει τι είναι ακριβώς. Το σημαντικό είναι όμως ότι το ξέρω εγώ, οπότε δε μπορώ να κλείσω τα μάτια και να πω δεν πειράζει. Όχι, πειράζει…
…η αλήθεια είναι κάτι αντικειμενικό. Δεν τη μικραίνει οποιαδήποτε στάση μας απέναντι της. Η αλήθεια επίσης έχει μια δική της κίνηση, σαν τον ήλιο ή τη γη. Πάει και φωλιάζει εκεί που είναι να φωλιάσει. Δεν την ελέγχεις πια. Κάνεις κάτι, σε αγγίζει, το γράφεις, φεύγει και πάει να ταξιδέψει…
Τι θα σας έκανε να αφήσετε επαγγελματικά το τραγούδι;
Αν με πρόδιδε ποτέ η φωνή μου αναγκαστικά θα σταματούσα. Αν δε με προδώσει, μακάρι τίποτα να μη με κάνει να το σταματήσω.
Κλείνοντας θα ήθελα να μου πείτε μια από τις καλύτερες συμβουλές που σαν έχουν δώσει και την ακολουθείτε ακόμα.
Την καλύτερη συμβουλή, «συμβουλή καλώς εννοούμενης ελευθερίας» θα την έλεγα εγώ, μου την έχει δώσει ο Θέμης Καραμουρατίδης. Μου είπε: «Οτιδήποτε δεν είσαι σίγουρη ότι σου αρέσει θέλω να μου το λες αμέσως και να το συζητάμε». Αυτό εγώ δεν είχα μάθει να το κάνω και νομίζω ότι το να λες πολύ απλά αυτό ακριβώς που νιώθεις, να ακούς αυτό που λέει ο άλλος και να προσπαθείς να το κατανοήσεις είναι ο καλύτερος τρόπος για την επικοινωνία δύο ανθρώπων και για να βγουν μέσα από δύσκολες φάσεις που περνάμε τώρα και για να μη διαλυθούμε.
Δεν ξέρω αν είναι το πιο σημαντικό αλλά για μένα, τη δεδομένη χρονική στιγμή που το έχω συνειδητοποιήσει και το κάνω πράξη, είναι πάρα πολύ σημαντικό. Για μένα είναι ένας καινούργιος κόσμος που μου τον χάρισε ο Θέμης!
——————
*** Απαγορεύεται αυστηρά η αναδημοσίευση υλικού γραπτού ή οπτικού, χωρίς την άδεια του Music Corner…