Γράφει η Ειρήνη Ζαβιτσάνου
Στο ιστορικό ξενοδοχείο Μπάγκειον, στο κέντρο της Ομόνοιας, λαμβάνει χώρα η παράσταση του Ibsen “Hedda Gabler“, για δεύτερη συνεχή χρονιά, σε σκηνοθεσία της Άντζελας Μπρούσκου. Αν μη τι άλλο, μεγάλη πρόκληση για Πέμπτη βράδυ καθώς τα έργα του Ibsen, είναι από τα αγαπημένα μου…
Μπαίνοντας στην είσοδο του ιστορικού κτιρίου, μεταφέρεσαι αυτόματα πίσω στο χρόνο, καθώς όλα γύρω σου προσδίδουν την ηλικία του χώρου και μαρτυρούν την άλλοτε μεγαλοπρέπειά του. Πρόκειται πραγματικά για ένα αριστούργημα του Γερμανού αρχιτέκτονα Έρνστ Τσίλλερ το οποίο χτίστηκε μεταξύ των ετών 1980-1984.
Την ίδια χρονική περίοδο γραφόταν το έργο Hedda Gabler από τον Henrik Ibsen. Πρόκειται για ένα από τα κορυφαία έργα του Νορβηγού δραματουργού. Η παγκόσμια πρεμιέρα του τετράπρακτου αυτού έργου, δόθηκε το 1891 στο Μόναχο, παρουσία του Ίψεν. Έκτοτε πολλά μεγάλα ονόματα ηθοποιών έχουν υποδυθεί την θρυλική ηρωίδα σε πολλές χώρες.
Ματαιόδοξη, φεμινίστρια, τέρας, παρανοϊκή, ατομίστρια, άτεγκτη, ζηλιάρα, οραματίστρια, ιδεαλίστρια, θύμα των περιστάσεων, είναι μερικοί μόνο από τους χαρακτηρισμούς που έχουν αποδοθεί κατά καιρούς στην αμφιλεγόμενη αυτή ηρωίδα του Ίψεν. Από την πρώτη παρουσίασή του το 1891 μέχρι σήμερα, το έργο έχει επισύρει την αποδοκιμασία και την εκτίμηση, τον αποτροπιασμό και τον θαυμασμό.
Η Έντα Γκάμπλερ είναι ένα από τα πιο αμφιλεγόμενα πρόσωπα της εποχής της. Κόρη του στρατηγού Γκάμπλερ ο οποίος έχει πεθάνει, παντρεμένη με τον αφοσιωμένο ερευνητή Γιόργκεν Τέσμαν, νιώθει να πνίγεται μέσα σ’ αυτόν τον γάμο.
Μετά την επιστροφή τους από το πολύμηνο και μονότονο γαμήλιο ταξίδι τους, η Έντα έχοντας ως «κειμήλιο» από τον πατέρα της τα πιστόλια του, αρχίζει να διασκεδάζει την πλήξη της παίζοντας με τις τύχες των ανθρώπων. «Για μια και μόνη φορά στη ζωή μου, θέλω να ορίζω μια ανθρώπινη μοίρα», λέει σχεδόν εξομολογητικά. Ήταν ερωτευμένη κάποτε μ’ έναν φτωχό επιστήμονα και συγγραφέα, που θεωρούσε ως μοναδικό και πραγματικό έρωτα της ζωής της, τον Έιλερτ Λέβμποργκ. Επέλεξε, όμως, να παντρευτεί τον Τέσμαν, με τον όρο να ζήσουν μια πλούσια ζωή, γιατί εκείνη ήταν φτωχή. Του δείχνει όμως περιφρόνηση, σχεδόν μίσος και τον κρατά μακριά της γιατί δεν δικαίωνε τις επιθυμίες της. Καταστρέφει τα πάντα γύρω της. Νιώθει εγκλωβισμένη. Ζητά την ελευθερία αλλά δεν τη βρίσκει, γι’ αυτό καταστρέφει τον περίγυρό της και τελικά αυτοκαταστρέφεται.
Ο χώρος που διαδραματίζεται η παράσταση είναι στον πρώτο όροφο του ξενοδοχείου σε μια μεγάλη, ατμοσφαιρική και επιβλητική αίθουσα. Η επίπλωση λιτή, με παλιά έπιπλα και φωτιστικά να δεσπόζουν στο κέντρο της αίθουσας. Ο παραλληλισμός στο μυαλό μου με την βίλα της χήρας του υπουργού Φάλκ, όπου ζούσε το ζευγάρι Τέσμαν είναι πολύ έντονος. Κάπως έτσι θα έπρεπε να ήταν και εκείνη η βίλα…
Πολύ καλή η ερμηνεία του πρωταγωνιστή Ανδρέα Κωσταντίνου, ο οποίος ενσάρκωνε τον ρόλο του Τέσμαν σε απόλυτο βαθμό. Η ερμηνεία, η εμφάνιση, οι κινήσεις, οι χειρονομίες, οι εκφράσεις του, έδειχναν ότι πρόκειται πραγματικά για έναν χαρισματικό ηθοποιό που έχει μελετήσει και έχει δουλέψει πολύ πάνω στο ρόλο του. Τον έχουμε δει εξάλλου να υποδύεται κι άλλους σπουδαίους ρόλους και να τα καταφέρνει περίφημα. Μπορεί ο Ίψεν να του προσδίδει ορισμένα χαρακτηριστικά που εύκολα θα μπορούσε κάποιος να χαρακτηρίσει γελοία αλλά πίσω από όλα αυτά διαφαίνεται κάτι βαθύτερο: ο Γέργκεν Τέσμαν διαθέτει αυτογνωσία καθώς είναι πολύ καλός στο να κάνει κάτι συγκεκριμένο και αυτό το γνωρίζει καλά.
Αντίθετα με την Παρθενόπη Μπουζούρη η οποία δεν έπεισε στο απόλυτο για τον ρόλο της. Ενδεχομένως σε άλλους ρόλους που έχει παίξει να είναι πολύ καλή αλλά το να υποδυθεί κάποιος την Hedda Gabler, είναι από μόνο του ένα εξαιρετικά δύσκολο εγχείρημα. Μιλάμε για μια πολυσχιδή προσωπικότητα, η ωραιοπάθεια, η ιδιαιτερότητα της φύσης και του χαρακτήρα της, οι εμμονές της και οι φοβίες της, η τεράστια πλήξη που ένιωθε και βίωνε, όλα αυτά τα στοιχεία σίγουρα είναι δύσκολο να καταφέρει να τα ενσαρκώσει απόλυτα μια ηθοποιός.
Hedda Gabler: «πολλές φορές νομίζω ότι μόνο για ένα πράγμα είμαι καλή: να πλήττω μέχρι θανάτου». Από μόνη της αυτή η φράση της πρωταγωνίστριας, είναι αρκετή για να εκδηλώσει την ψυχοσύνθεσή της και να φανερώσει το μέγεθος του «εγκλεισμού» που βιώνει. Νιώθει τόσο εγκλωβισμένη μέσα στο σπίτι της, στον γάμο της, στην κοινωνία και εν τέλει στον ίδιο της τον εαυτό. Λαχταρά να μείνει και να νιώσει ελεύθερη ακόμη και κοιτάζοντας ηδονοβλεπτικά από ένα παραθυράκι. Η ανάγκη της για ελευθερία είναι τόσο μεγάλη και έντονη που όλα της φαίνονται μάταια και ανούσια στο περιβάλλον της, γι αυτό τελικά προβαίνει στην αυτοκτονία ως διεστραμμένη λύση, για να ικανοποιήσει τη δίψα για ζωή. Βρίσκει μια «ομορφιά» στην πράξη αυτή, όπως λέει χαρακτηριστικά…
Περίμενα περισσότερα από την σκηνή κατά την οποία η Έντα καίει το «παιδί» του Λεβμποργκ και της κυρίας Ελβστεντ. Μια τόσο σημαντική σκηνή, διαδραματίζεται πολύ αδιάφορα, δίχως να προκαλεί κανένα ίχνος συναισθήματος.
Η Ειρήνη Αϊβαλιώτη, υποδυόμενη την θεία Γιούλε ήταν καθόλα «αρκετή» και ο ρόλος της ταίριαζε, κάνοντάς την σε αρκετές σκηνές απολαυστική. Η Τέα Έλβστεντ (Κωσταντίνα Αγγελοπούλου) έφερε εις πέρας τον ρόλο της με επιτυχία. Ιδιαίτερη η σκηνή που ο αγαπημένος της Έιλερτ Λέβμποργκ, της εξομολογείται ότι κατέστρεψε το χειρόγραφο και εκείνη ορμά πάνω του και τον κατασπαράζει…
Ο Θάνος Παπακωσταντίνου αν και έκανε πολύ μεγάλη προσπάθεια να προσεγγίσει τον ρόλο του Έιλερτ Λεβγκραντ, θεωρώ ότι θα μπορούσε να τα είχε πάει και καλύτερα. Ας μην ξεχνάμε ότι πρόκειται για τον ανεκπλήρωτο έρωτα της Έντα Γκάμπλερ, για ένα άνθρωπο που διαφεντεύει την καρδιά και μυαλό της πρωταγωνίστριας, που έχει και εκείνος σαν χαρακτήρας αρκετές ιδιαιτερότητες, τις οποίες όμως δεν είδαμε να υποστηρίζει. Τον δικαστή Μπρακ, έχοντας δημιουργηθεί ήδη στο μυαλό μου μια άλλη εικόνα από την ανάγνωση του βιβλίου, τον περίμενα λίγο διαφορετικό. Είναι κι αυτός ένας ρόλος σημαντικός, ο οποίος αποδόθηκε με κάποιο πιο …ιδιαίτερο τρόπο.
Από άποψη σκηνοθεσίας, είναι μια παράσταση που αποδίδεται με πιο ιδιαίτερο και «πειραγμένο» τρόπο. Εξάλλου, η Άντζελα Μπρούσκου χαρακτηρίζεται για τις ανατροπές και τις …εκπλήξεις της στον σκηνοθετικό τομέα. Καθ’ όλη την διάρκεια του έργου δεν ένιωσα ότι πρόκειται για ένα βαρύ Ιψενικό δράμα. Το αντίθετο μάλιστα. Υπήρχε μια τάση να μετριάζεται η έντονη δραματική φύση του έργου και να αποδίδεται με περισσότερη ομαλότητα και ισορροπία, ίσως και λίγο πιο ανάλαφρα. Κωμικοτραγικό σε κάποια σημεία. Ιδιαίτερη η σκηνή της αυτοκτονίας καθώς μετά τον πυροβολισμό η Έντα Γκάμπλερ …σηκώνεται και αυτοπυροβολείται κάποιες φορές ακόμη. Και ενώ μετά από μια αυτοκτονία περιμένεις τις αντιδράσεις των οικείων της, το μόνο που ακούγεται επί σκηνής είναι η φωνή του Τέσμαν που λέει απλά: “αυτοκτόνησε…” Καμία λοιπόν αντίδραση, καμία ενέργεια και πράξη από τους υπόλοιπους. Μένεις τελικά και αναρωτιέσαι: ήταν αυτοκτονία;
Στα συν της παράστασης, ο επιβλητικός χώρος του Μπάγκειου ξενοδοχείου που δημιουργεί μια ιδιαίτερη ατμόσφαιρα. Πολύ καλή πρωτοβουλία να παίζονται θεατρικές παραστάσεις στο μεγαλεπήβολο αυτό κτίριο, καθώς το να παρακολουθείς μια θεατρική παράσταση σε έναν τέτοιο χώρο αποτελεί από μόνο του ξεχωριστή εμπειρία. Επίσης, πολύ καλή η μετάφραση του Γιώργου Δεπάστα και φυσικά η εξαιρετική ερμηνεία του Ανδρέα Κωσταντίνου.
Συντελεστές παράστασης
Σκηνοθεσία – εικαστική άποψη: Άντζελα Μπρούσκου
Μετάφραση: Γιώργος Δεπάστας
Μουσική: Nalyssa Green
Φωτισμοί: Νίκος Βλασόπουλος
Παραγωγή: Ευάγγελος Κώνστας
Ηθοποιοί: Παρθενόπη Μπουζούρη, Ανδρέας Κωνσταντίνου, Κωνσταντίνα Αγγελοπούλου, Θάνος Παπακωνσταντίνου, Νικόλας Παπαγιάννης, Ειρήνη Αϊβαλιώτου και η Άντζελα Μπρούσκου.
Παραστάσεις: Πέμπτη – Σάββατο στις 21:00, Κυριακή στις 19:30 (μέχρι τις 11 Νοεμβρίου)
Τιμές εισιτηρίων: 15 ευρώ (κανονικό), 10 ευρώ (φοιτητικό, ανέργων, ΑΜΕΑ), 5 ευρώ (ατέλειες)
Προπώληση: https://www.viva.gr/tickets/theater/theatro-mpageion/hedda-gabler/
Διάρκεια: 120 λεπτά
Μπάγκειον Ξενοδοχείο
Πλατεία Ομονοίας 19, Αθήνα
——————–
*** Απαγορεύεται αυστηρά η αναδημοσίευση υλικού γραπτού ή οπτικού, χωρίς την άδεια του Music Corner…