Συνέντευξη στη Μαρία Αβραμίδου
Φωτογραφίες: Ματίνα Φουντούλη

Αυθόρμητη, γεμάτη ζεστασιά και θετική ενέργεια. Έτσι θα περιέγραφα με μία φράση την… πολυπολιτισμική και πολυτάλαντη Κατερίνα Πολέμη, κρίνοντας από αυτό που εκπέμπει όταν βρίσκεται επί σκηνής. Γνωρίζοντάς την λίγο καλύτερα τώρα πια, νομίζω ότι οι συγκεκριμένοι χαρακτηρισμοί της ταιριάζουν απόλυτα.

Συναντηθήκαμε ένα ζεστό σεπτεμβριάτικο απόγευμα στον όμορφο και φιλόξενο χώρο του “Noah”, με αφορμή την παράσταση «Λουλούδια στον Κήπο», την οποία θα παρουσιάσει στον Κήπο του Μεγάρου Μουσικής Αθηνών, το Σάββατο, 19 Σεπτεμβρίου. Χειμαρρώδης και χαμογελαστή, η Κατερίνα μίλησε στο MusicCorner.gr για την προσωπική της διαδρομή, η οποία ολοένα και περισσότερο «ανθίζει»…

Πώς μπήκε η μουσική στη ζωή σου, Κατερίνα;
Και οι δύο οικογένειες, από τη Βραζιλία της μαμάς μου και από Ελλάδα του μπαμπά μου, αγαπούσαν πάντα πολύ τη μουσική. Σαν κανονικοί άνθρωποι όμως. Δηλαδή, όπως ίσως συνέβαινε και με τους δικούς σου γονείς, μαζευόταν η οικογένεια γύρω από ένα τραπέζι και τραγουδούσε. Και κάπου εκεί συχνά υπήρχε και μια κιθάρα και τραγουδούσαν όλοι μαζί, κάνοντας και αρμονίες κιόλας. Θεωρώ ότι και στην Ελλάδα και στη Βραζιλία, οι άνθρωποι έχουν τη μουσική μέσα τους. Αυτοσχεδιάζουν και έχουν υπέροχες φωνές, χωρίς να έχουν σπουδάσει. Αυτή η εικόνα των ανθρώπων που τραγουδούν γύρω από ένα τραπέζι, την οποία βίωνα και εδώ και όταν πήγαινα στη Βραζιλία είναι, θα έλεγα, η πιο ρεαλιστική που έχω σε σχέση με τη μουσική. Υπάρχει όμως και μία πιο «άυλη» απάντηση που λέει ότι στην πραγματικότητα δεν ξέρω πώς συναντήθηκα με τη μουσική. Νομίζω ότι είναι κάτι που δεν εξηγείται ακριβώς –σαν κάποιος να αποφάσισε ότι η Κατερίνα θα έχει αυτό το ταλέντο. Θεωρώ, άλλωστε, ότι όλοι οι άνθρωποι έχουν τουλάχιστον ένα ταλέντο, μία αυξημένη ικανότητα σε κάτι. Εμένα αυτό μου δόθηκε και, για κάποιον λόγο, το αγάπησα πολύ.

Το ταλέντο από μόνο του φθάνει;
Όχι. Νομίζω ότι χρειάζεται και το μυαλό και η σπουδή και η μελέτη. Και αναφέρομαι σε μία συνεχή σπουδή. Χρειάζεται διαρκώς να ψάχνεις –και από μόνος σου και με δασκάλους. Και το κίνητρο αυτής της αναζήτησης είναι το να υπηρετείς τη δουλειά σου, όποια και αν είναι αυτή. Υπηρετώ σημαίνει, κατά μία έννοια, υποτάσσομαι σε αυτό που αγαπώ, προκειμένου να μπορέσω να προσφέρω. Επομένως, το ταλέντο οφείλει να συνυπάρχει με την καθημερινή ενασχόληση πάνω σε αυτό που αγαπάς, ούτως ώστε να προχωράς, να προσφέρεις, να εξελίσσεσαι.

Και από την καταγωγή των γονιών σου και επειδή έχεις σπουδάσει και ζήσει πολλά χρόνια στο εξωτερικό, έχεις το «προνόμιο» να εκφράζεσαι με διαφορετικές μητρικές γλώσσες, οι οποίες «ενώνονται» κάτω από την παγκόσμια γλώσσα της μουσικής…
Είναι και ο λόγος ένα πολύ σημαντικό εργαλείο, όντως. Το πιο σημαντικό, σε κάθε γλώσσα, πάντως, είναι να επικοινωνείς.

…Ο άνθρωπος οφείλει να θρέφει, να καλλιεργεί και να εξασκεί και το μυαλό και την ψυχή και το σώμα του. Ας μην ξεχνάμε ότι και τα θέματα υγείας –με την οποία όλοι ασχολούνται αναπόφευκτα το τελευταίο διάστημα– από κάποια ανισορροπία προκύπτουν. Είναι απαραίτητο να φροντίζουμε, λοιπόν, καθημερινά κάθε κομμάτι του εαυτού μας –και είναι πολύ σοβαρό ζήτημα αυτό…

Τα τελευταία χρόνια, έχουν ξεχωρίσει οι δουλειές που έχεις κάνει ως δημιουργός για το σινεμά και το θέατρο. Προσωπικά θεωρώ ότι έχεις πετύχει σε αυτές μία σπάνια ισορροπία, καθώς η μουσική που «ντύνει» μία παράσταση ή μία ταινία πρέπει να μην την «καπελώνει» αλλά και να μπορεί να στέκεται αυτόνομα πέρα από αυτήν. Πώς προέκυψε να ασχοληθείς με αυτού του είδους τις συνθέσεις;
Χαίρομαι, εάν όντως το έχω πετύχει και θεωρώ ότι το τελικό αποτέλεσμα προκύπτει μέσα από τις ιδέες που ανταλλάσσει μια δημιουργική ομάδα. Ως προς την ενασχόλησή μου με αυτό, μάλλον μου τα ‘φερε έτσι η ζωή. Γενικά, μου αρέσει τα πράγματα να έρχονται από μόνα τους κι εγώ να τα «τσιμπάω», συνήθως κάπως έτσι λειτουργώ, χωρίς να προαποφασίζω και πολλά. Έτσι συνέβη και με τον κινηματογράφο. Γνώρισα τον κύριο Παντελή Βούλγαρη και τη γυναίκα του, την κυρία Ιωάννα Καρυστιάνη σε κάποιο καλοκαιρινό τραπέζι. Κρατήσαμε μια μικρή επαφή και τους κάλεσα τον επόμενο χειμώνα σε μια συναυλία μου. Λίγους μήνες μετά, μου ζήτησαν να γράψω τη μουσική για τη «Μικρά Αγγλία». Κάτι παρόμοιο συνέβη και με το θέατρο. Ο πατέρας μου είναι από την Άνδρο και γνώριζε τον Δημήτρη Τάρλοου, ο οποίος επίσης κατάγεται από το νησί. Μας είχε καλέσει, λοιπόν, σε κάποια πρεμιέρα κι εγώ ενθουσιάστηκα με την παράσταση. Έτσι, μου γεννήθηκε η ιδέα και η ανάγκη να παίξω μουσική σε ένα πιο ασυνήθιστο μέρος, όπως είναι το φουαγίε ενός θεάτρου. Του πρότεινα να κάνω κάτι στο φουαγιέ του θεάτρου Πορεία κι εκείνος με ρώτησε αν θα με ενδιέφερε να γράψω μουσική για την παράσταση «Ευρυδίκη», η οποία μάλιστα φέτος το φθινόπωρο θα αναβιώσει στον ίδιο χώρο. Εγώ ούτε που φανταζόμουν ότι έχω ικανότητα να γράψω για ένα άλλο είδος. Όμως αυτοί οι άνθρωποι κάτι είδαν σε μένα και τους είμαι ειλικρινά ευγνώμων για το θάρρος τους να επιλέξουν να συνεργαστούν με μία «νεογέννητη» συνθέτρια. Μου άνοιξαν έναν ολόκληρο ορίζοντα.

Μέσα στην καραντίνα, συμμετείχες στην πολύ ωραία πρωτοβουλία του θεάτρου Πορεία, «Είμαστε Όλοι Εδώ», ερμηνεύοντας «Το Βαλς του Ορφέα». Νομίζεις ότι οι καλλιτέχνες θα πρέπει να βρουν νέους τρόπους να επικοινωνήσουν με το κοινό και πώς βίωσες εσύ όλη αυτήν την παράξενη περίοδο, την οποία περνάμε ακόμη;
Και με ηρεμία, αλλά και με συναισθήματα άγχους και απόγνωσης, σαν να μη βλέπω το φως. Σε αυτή τη φάση, προσπαθώ να σκέφτομαι θετικά και προσπαθώ να το εφαρμόζω και σαν φιλοσοφία ζωής. Ωστόσο, κυρίως ως επαγγελματίας, αυτήν την περίοδο νιώθω ανασφάλεια, κυρίως γιατί δεν είναι τόσο εύκολο πια να πάμε κοντά στον κόσμο ή να ταξιδέψουμε. Μέσω του internet βλέπουμε πια στις οθόνες μας πολύ περισσότερες συναυλίες, ωστόσο η ενέργεια του live δεν μπορεί να αντικατασταθεί από τίποτε άλλο. Είναι όπως η αγάπη μιας μάνας σε ένα παιδί ή ένα ψωμί που έχει άλλη γεύση όταν το τρως ζεστό, μόλις βγει από τον φούρνο. Όταν είμαστε και οι δύο παρόντες, υπάρχει άλλη τριβή –άλλη διάδραση προκύπτει από το «μαζί».

Νομίζεις ότι ο Πολιτισμός, ο οποίος είναι πάντα απαραίτητος στα δύσκολα, αντιμετωπίζεται σαν να είναι κάτι περιττό ή δευτερεύον;
Δυστυχώς έτσι φαίνεται και μου προκαλεί θλίψη αυτό. Ο Πολιτισμός στο σύνολό του είναι ένα από τα τρία βασικά εφόδια του ανθρώπου. Έλεγαν, άλλωστε οι αρχαίοι φιλόσοφοι –ο Σωκράτης, αν δεν κάνω λάθος– ότι ο άνθρωπος αποκτά πραγματική καλλιέργεια εάν ασχολείται με τα Μαθηματικά, τη Γυμναστική και τη Μουσική. Αν, δηλαδή, εκπαιδεύει αντίστοιχα τον Νου, το Σώμα και την Ψυχή του. Εδώ και πάρα πολλά χρόνια, υπερισχύει η λογική των αριθμών και ο τρόπος ζωής μας ευνοεί την παραμέληση της ψυχής και του σώματος. Πάρε παράδειγμα ότι στα σχολεία αφιερώνονται ελάχιστες ώρες στη μουσική και τα καλλιτεχνικά ή τη γυμναστική. Το θεωρώ απάνθρωπο αυτό και μεγάλο λάθος, που μόνο κακό μπορεί να κάνει. Ο άνθρωπος οφείλει να θρέφει, να καλλιεργεί και να εξασκεί και το μυαλό και την ψυχή και το σώμα του. Ας μην ξεχνάμε ότι και τα θέματα υγείας –με την οποία όλοι ασχολούνται αναπόφευκτα το τελευταίο διάστημα– από κάποια ανισορροπία προκύπτουν. Είναι απαραίτητο να φροντίζουμε, λοιπόν, καθημερινά κάθε κομμάτι του εαυτού μας –και είναι πολύ σοβαρό ζήτημα αυτό.

…επιτυχία για μένα είναι να κάνεις αυτό που αγαπάς και, εάν το έχεις κατακτήσει αυτό, να φροντίσεις να το εξελίξεις. Μεγάλη σημασία έχει επίσης να λαμβάνεις και ψυχική και οικονομική ανταμοιβή γι’ αυτό που κάνεις…

Εσύ, ωστόσο, επιμένεις αισιόδοξα και ετοιμάζεις την παράσταση με τον πολύ όμορφο τίτλο «Λουλούδια στον Κήπο». Τί επιθυμείς να προσφέρεις μέσω αυτής στους θεατές που θα βρεθούν στον Κήπο του Μεγάρου Μουσικής Αθηνών, στις 19 Σεπτεμβρίου;
Για μένα και όλους τους συντελεστές, αυτή η παράσταση είναι μία γιορτή, διότι ξαναγυρνάμε όλοι στη σκηνή. Μου έλειψε η ανθρώπινη επαφή με το κοινό –χωρίς αυτήν χάνουμε πολύ «ζουμί» από τη ζωή. Είμαι πολύ χαρούμενη που επιστρέφω σ’ αυτό που αγαπώ να κάνω και μάλιστα με μία παρέα ανθρώπων εκλεκτών –μία ιδέα που προέκυψε και μετά από συζήτηση με την εταιρεία παραγωγής μου, την Prospero. Θέλησα να κάνουμε μία μουσική «μάζωξη», κυρίως με ανθρώπους της γενιάς μου, η οποία να είναι γεμάτη αγάπη και φίλους, για να πάρουμε όλοι μαζί –κι εμείς και οι θεατές– μια ανάσα που έχουμε τόση ανάγκη. Η βραδιά που ετοιμάσαμε ακολουθεί φυσικά όλους τους υγειονομικούς κανόνες που επιβάλλει η κατάσταση της πανδημίας, αλλά ταυτόχρονα φιλοδοξεί να φέρει κοντά τις φωνές και τις καρδιές μας.

Τί ξεχωρίζεις, λοιπόν, σε καθέναν από τους καλεσμένους σου και τί έχεις να πεις και για την επίσημη προσκεκλημένη της βραδιάς, τη Δήμητρα Γαλάνη;
Καθένας τους είναι ένα ξεχωριστό «λουλούδι». Ο Θέμος Σκανδάμης, για μένα, είναι από τους καλύτερους τραγουδοποιούς, από τους πιο αγαπημένους μου. Συγκλονιστικές οι μελωδίες και οι στίχοι του και υπάρχουν σοφία και χιούμορ σε αυτό που κάνει. Τον αγαπώ και τον θαυμάζω πάρα πολύ! Η Αγγελική Τουμπανάκη, πάλι, είναι ένα «άγριο», σοφό λουλούδι, με έντονη προσωπικότητα, χωρίς μουσικά κρατήματα. Είναι φίλη μου και εκτιμώ τη μουσική και τη φωνητική της κατάρτιση. Μαζί σκοπεύουμε να «ανακαλύψουμε» πιο αυτοσχεδιαστικά και τζαζ μουσικά περιβάλλοντα. Με την Katerine Duska μας ενώνει το αγγλόφωνο τραγούδι, η αγγλοσαξωνική κουλτούρα, ενώ τη θαυμάζω διότι ακολουθεί έναν δικό της, πολύ ισχυρό προσωπικό δρόμο. Ο Δημήτρης Κόψης είναι ο νεότερος της παρέας –και ηλικιακά και σε καριέρα. Μου αρέσει πολύ η φωνή του και είναι γλυκύτατο παιδί. Ακριβώς αυτή η διαφορετικότητα των καλεσμένων μου έχει τη δική της ομορφιά που θέλουμε να μοιραστούμε μαζί σας. Όσο για τη Δήμητρα Γαλάνη, τί να πω; Την αγαπούσα και την εκτιμούσα, όπως όλη η Ελλάδα μάλλον, και όταν τη γνώρισα προσωπικά έγινε ακόμη πιο θετική η γνώμη μου, διότι, στην περίπτωσή της, η αξία και το ήθος του καλλιτέχνη και του ανθρώπου συμβαδίζουν. Η συμμετοχή της είναι για όλους μας μεγάλη τιμή, σαν να μας αγκαλιάζει ένας από τους σημαντικότερους μουσικούς μας «γονιούς».

…Υπηρετώ σημαίνει, κατά μία έννοια, υποτάσσομαι σε αυτό που αγαπώ, προκειμένου να μπορέσω να προσφέρω. Επομένως, το ταλέντο οφείλει να συνυπάρχει με την καθημερινή ενασχόληση πάνω σε αυτό που αγαπάς, ούτως ώστε να προχωράς, να προσφέρεις, να εξελίσσεσαι…

Τί νομίζεις ότι έχουν ξεχωρίσει σε εσένα καλλιτέχνες όπως η Δήμητρα Γαλάνη και ο Διονύσης Σαββόπουλος, με τους οποίους έχεις συνεργαστεί;
Θα πω κάτι που μου έχουν πει οι ίδιοι: ότι με θαυμάζουν ως μουσικό. Πιθανόν να εντοπίζουν σε μένα κάποια ομοιότητα, λόγω του γεγονότος ότι αντιλαμβάνονται πλήρως την αξία της σύνθεσης στη μουσική. Είναι δύο εξαιρετικοί δημιουργοί τους οποίους αγαπώ ιδιαίτερα και ξέρω ότι με αγαπούν και αυτοί.

Αν δεν είχες ασχοληθεί με τη μουσική, πού θα σε συναντούσαμε σήμερα;
Μπορεί να είχα ασχοληθεί με το περιβάλλον και την οικολογία. Ίσως και να ταξίδευα για να «διαφημίσω» την ομορφιά αυτού του πλανήτη και το πόσο σημαντικό είναι να τον φροντίζουμε –γινόμαστε κι εμείς πιο όμορφοι έτσι. Για μένα, είναι ένα είδος θεραπείας αυτό, αν και συνήθως αποφεύγω τη λέξη γιατί πολλοί την παίρνουν στραβά. Όμως, αν το καλοσκεφτούμε, κάθε άνθρωπος ασχολείται με κάτι που θεωρεί θεραπευτικό και τον βοηθά να απαλλαγεί από την πίεση της καθημερινότητας. Ίσως, πάλι, να έκανα κάτι σχετικό με τον χορό, διότι νομίζω ότι είναι πολύ σημαντικό να εκφραζόμαστε και με μη λεκτικούς τρόπους, τους οποίους συνήθως παραμελούμε. Όταν το κάνουμε αυτό είναι σαν να «αποτοξινωνόμαστε» και γινόμαστε και πιο χαρούμενοι.

Πώς ορίζεις την επιτυχία;
Καταρχάς, επιτυχία για μένα είναι να κάνεις αυτό που αγαπάς και, εάν το έχεις κατακτήσει αυτό, να φροντίσεις να το εξελίξεις. Μεγάλη σημασία έχει επίσης να λαμβάνεις και ψυχική και οικονομική ανταμοιβή γι’ αυτό που κάνεις. Ο άνθρωπος χρειάζεται μια καλή κουβέντα και ένα χτύπημα στην πλάτη για τη δουλειά του, αλλά και την αντίστοιχη χρηματική αμοιβή γι’ αυτά που προσφέρει.

…Μέσω του internet βλέπουμε πια στις οθόνες μας πολύ περισσότερες συναυλίες, ωστόσο η ενέργεια του live δεν μπορεί να αντικατασταθεί από τίποτε άλλο. Είναι όπως η αγάπη μιας μάνας σε ένα παιδί ή ένα ψωμί που έχει άλλη γεύση όταν το τρως ζεστό, μόλις βγει από τον φούρνο. Όταν είμαστε και οι δύο παρόντες, υπάρχει άλλη τριβή –άλλη διάδραση προκύπτει από το «μαζί»…

Μάλλον είναι περιττό να σε ρωτήσω αν έχεις κάνει πραγματικότητα κάποια όνειρά σου…
Όντως το έχω πετύχει αυτό, μόνο που για τα περισσότερα δεν είχα συνειδητοποιήσει ότι τα ονειρεύομαι! Δεν ήξερα, για παράδειγμα, πόσο θα αγαπήσω να γράφω μουσικές για το θέατρο και τον κινηματογράφο. Και η πραγματοποίηση των ονείρων μου, αυτομάτως γεννά νέα όνειρα και φιλοδοξίες για δημιουργικές συνεργασίες.

Σε αυτήν τη ρευστή συγκυρία, ποια είναι τα ανακοινώσιμα σχέδιά σου;
Πέρα από την αναβίωση της θεατρικής «Ευρυδίκης» στην οποία αναφέρθηκα πριν και που θα γίνει από τον Νοέμβριο στο θέατρο Πορεία, αυτόν τον μήνα παίζεται για λίγες παραστάσεις η «Λυσιστράτη» από το Εθνικό Θέατρο, στο «Σχολείον της Αθήνας – Ειρήνη Παπά». Ήταν η πρώτη φορά που έγραψα μουσική για έργο που ανέβηκε στην Επίδαυρο και ήταν τεράστια τιμή και χαρά αυτό για μένα. Ήταν υπέροχοι όλοι οι συνεργάτες και μαγικό το ταξίδι με τον σκηνοθέτη μας, τον Οδυσσέα Παπασπηλιόπουλο. Επίσης, έχω αρχίσει και γράφω μουσική για ένα ιστορικό ντοκιμαντέρ του ΙΔ.ΙΣ.ΜΕ., με θέμα τα Βουρλά της Σμύρνης. Πρώτη φορά το κάνω και συνειδητοποιώ ότι ήταν και αυτό κάτι που ονειρευόμουν. Ελπίζουμε επίσης να κάνουμε ορισμένες συναυλίες με τη Δήμητρα Γαλάνη, με την παράσταση «Έρωτα Εσύ». Σε κάθε περίπτωση, προχωρώ αισιόδοξα!

————–

*** Ευχαριστούμε το “Noah” (Πάρκο Ελευθερίας, πλησίον Μεγάρου Μουσικής Αθηνών, τηλ. 210 7233419) για τη φιλοξενία…

*** Δείτε εδώ το δελτίο τύπου της παράστασης

*** Απαγορεύεται αυστηρά η αναδημοσίευση υλικού, γραπτού ή οπτικού, χωρίς την άδεια του Music Corner…

ΑΦΗΣΤΕ ΜΙΑ ΑΠΑΝΤΗΣΗ

Please enter your comment!
Please enter your name here