ΚΑΤΕΡΙΝΑ ΣΤΑΜΑΤΑΚΗ

Συνέντευξη στην Ειρήνη Ζαβιτσάνου
Music Corner – 1/5/2020

Θύελλα αντιδράσεων έχει ξεσπάσει στον καλλιτεχνικό κόσμο μετά την ανακοίνωση του πρωθυπουργού (στις 28 Απριλίου) που αφορούσε στην άρση των μέτρων και το χρονοδιάγραμμα του τέλους για το lockdown. Μια ανακοίνωση στην οποία ειπώθηκε ότι είναι μάλλον απίθανο να διεξαχθούν πολιτιστικές εκδηλώσεις κατά τη διάρκεια του καλοκαιριού. Αυτό που εξόργισε τους περισσότερους είναι ότι δεν έγινε σχεδόν λόγος για τους εργαζομένους στον τομέα του πολιτισμού. Δύο μέρες μετά ο πρωθυπουργός σε ομιλία του στη Βουλή, αναφέρθηκε στο συγκεκριμένο θέμα, λέγοντας ότι έχει ζητηθεί από ειδικούς επιστήμονες να εξετάσουν το αν και με ποιο τρόπο θα μπορούμε να έχουμε ανοιχτές πολιτιστικές εκδηλώσεις, δίνοντας έτσι μια ρανίδα ελπίδας.

Η οικονομική δυσχέρεια που έχουν επέλθει οι περισσότεροι τομείς λόγω του Covid-19 είναι αδιαμφισβήτητη. Σε αρκετές περιπτώσεις μάλιστα οι συνέπειες μπορεί να είναι ακόμη και καταστροφικές. Μια τέτοια προοπτική είναι πιθανή για τον κόσμο που εργάζεται για τον πολιτισμό. Μουσικοί, τραγουδοποιοί, ηθοποιοί, ηχολήπτες, τεχνικοί, εταιρείες παραγωγής εκδηλώσεων, βρίσκονται πραγματικά στον αέρα, αντιμετωπίζοντας ένα δυστοπικό επαγγελματικό αύριο.

Ο πολιτισμός αποτελεί αναμφισβήτητα ένα από τα σημαντικότερα θεμέλια κάθε χώρας. Δεν είναι δυνατόν ξαφνικά να πορεύεται δίχως αυτόν…

Η κ. Κατερίνα Σταματάκη, ως πρόεδρος του Πανελληνίου Συνδέσμου Διοργανωτών Πολιτιστικών Εκδηλώσεων (ΠΣΔΠΕ) και ιδιοκτήτρια της εταιρείας παραγωγής Prospero, είναι η πλέον κατάλληλη να μας μιλήσει για όλη αυτή την κατάσταση και τις νέες εξελίξεις…

———–

Μετά την ανακοίνωση του Πρωθυπουργού ότι «κρίνεται απίθανο ωστόσο να επιτραπούν μέσα στο καλοκαίρι οι μεγάλες συναθροίσεις, όπως φεστιβάλ, συναυλίες και αθλητικά γεγονότα με θεατές», ο σύνδεσμός σας εξέδωσε σχετική ανακοίνωση. Η απογοήτευση αλλά και ο κίνδυνος για την απώλεια εργασίας χιλιάδων ατόμων στον καλλιτεχνικό κλάδο είναι έκδηλα. Ακολούθησε ωστόσο και δεύτερη ανακοίνωση από τον πρωθυπουργό (30 Απριλίου) με διαφορετικό περιεχόμενο…
Η ανακοίνωση του Πρωθυπουργού πυροδότησε πολλές διαμαρτυρίες και ισχυροποίησε τις θέσεις μας στην τηλεδιάσκεψη που κάναμε με τον γενικό γραμματέα σύγχρονου πολιτισμού κύριο Νικόλα Γιατρομανωλάκη. Χθες, 30 Απριλίου, ο Πρωθυπουργός ανακοίνωσε: “…θέλω όμως να εξαντλήσουμε όλες τις δυνατότητες ώστε να μην παραλύσει ο κλάδος του πολιτισμού το καλοκαίρι, γιατί ξέρω ότι είναι η περίοδος εκείνη στην οποία πολλοί άνθρωποι, οι οποίοι ασχολούνται με τον πολιτισμό περιμένουν για να μπορέσουν να υποστηρίξουν το ετήσιο εισόδημά τους. Και έχω ζητήσει, επίσης, από την Υπουργό Πολιτισμού σε συνεννόηση και με το Υπουργείο Εργασίας να δούμε αν μπορούμε, και με ποιο τρόπο μπορούμε, να κατανείμουμε πόρους του ΕΣΠΑ για ένα στοχευμένο πρόγραμμα στήριξης της ανεργίας στον χώρο του πολιτισμού. Δικαίως ετέθη το ζήτημα αυτό. Θα μιλήσουμε πολύ σύντομα για τον κλάδο αυτό με συγκεκριμένα μέτρα και συγκεκριμένες προτάσεις και πιστεύω ότι θα μπορούμε να καταλήξουμε σ’ ένα πρόγραμμα το οποίο θα απαλύνει στον μέγιστο δυνατό βαθμό τις αρνητικές επιπτώσεις στον κλάδο του πολιτισμού, από το γεγονός ότι φέτος το καλοκαίρι εκ των πραγμάτων ο συγχρωτισμός σε ανοιχτούς χώρους δεν θα μπορεί να γίνει με τις ίδιες διαδικασίες και με τους ίδιους κανόνες που γινόταν πάντα μέχρι σήμερα”.

Aαναμένουμε λοιπόν τι θα κάνει η κυβέρνηση για να μην παραλύσει ο κλάδος, αναμένουμε προγράμματα ΕΣΠΑ που θα ενισχύσουν τον πολιτισμό, αναμένουμε συγκεκριμένα μέτρα και συγκεκριμένες προτάσεις γνωρίζοντας παράλληλα ότι θα προηγηθούν υγειονομικές αποφάσεις που θα καθορίσουν τον αριθμό των ανθρώπων στις συναθροίσεις και τον τρόπο λειτουργίας των εκδηλώσεων μας, προκειμένου καλλιτέχνες και κοινό να είναι ασφαλής.

Αποτελεί «παράπονο» των περισσοτέρων στον καλλιτεχνικό κόσμο το γεγονός ότι ο πρωθυπουργός -πέραν της ανωτέρω ανακοίνωσης που δεν δίνει πιθανότητες στην διεξαγωγή συναθροίσεων- δεν αναφέρθηκε καν στον κλάδο σας. Νιώθετε προδομένοι και εγκαταλελειμμένοι από την κυβέρνηση;
Νομίζω το θέμα δεν είναι τόσο συναισθηματικό, το πρόβλημα είναι ότι δεν ήμασταν στους κλάδους προτεραιότητας γιατί ενδεχομένως να μην έχει συνειδητοποιηθεί ο μεγάλος αριθμός επιχειρήσεων και εργαζόμενων που απασχολούνται στο θέαμα ακρόαμα. Επίσης δεν έγινε σωστή διανομή του μέτρου ενίσχυσης των 800 ευρώ στους εργαζόμενους, γιατί κατά έναν παράδοξο τρόπο μπήκαν στο επίδομα μόνο όσοι εργαζόμενοι απολύθηκαν ή οικειοθελώς αποχώρησαν το διάστημα 1-20 Μαρτίου του 2020. Διάστημα που περιορίζει υπερβολικά τους δικαιούχους και αφήνει απ έξω χιλιάδες εργαζόμενους όλων των ειδικοτήτων που δικαιούνται το επίδομα και δεν το παίρνουν γιατί «έτυχε» το επίμαχο διάστημα να μην εργάζονται. Ένα πολύ λογικό και αναμενόμενο γεγονός για το είδος της συγκεκριμένης εργασίας που είναι εκ περιτροπής και όχι συνεχόμενη. Χιλιάδες εργαζόμενοι απολύθηκαν νωρίτερα, χιλιάδες θα προσλαμβανόντουσαν αργότερα. Αυτό δυστυχώς για κάποιον λόγο δεν το έλαβαν υπ όψιν τους στην κυβέρνηση και αυτό είναι και το πρόβλημα γιατί θα έπρεπε να μας συμβουλευτούν και να τους γνωστοποιήσουμε με ακρίβεια τον τρόπο με τον οποίο εργάζονται στις δικές μας διοργανώσεις. Επίσης σοβαρό πρόβλημα αποτελεί το τι θα γίνει με τους εργαζόμενους αορίστου χρόνου που εργάζονται στις επιχειρήσεις μας και μέχρι τέλος του καλοκαιριού δεν θα έχουμε αντικείμενο άρα και χρήματα για να τους καλύψουμε. Έχουμε ζητήσει παράταση των μέτρων στήριξης των επιχειρήσεών μας, αναστολή των φορολογικών και ασφαλιστικών μας υποχρεώσεων, άτοκο δανεισμό με την εγγύηση του κράτους για να ενεργοποιηθούν τα ταμεία μας, να μη δοθεί η προκαταβολή του φόρου για το 2020 αφού δεν θα έχουμε αντικείμενο εργασίας, να θεσμοθετηθεί η χρήση voucher και να παραταθεί νομικά η ανωτέρα βία για να βοηθηθούν οι διοργανωτές που έχουν συμβάσεις με καλλιτεχνικά γραφεία του εξωτερικού. Αν δεν παρθούν άμεσα μέτρα θα βιώσουμε πολύ δύσκολες για την επιβίωσή μας συνθήκες.

Έχετε κάποιο πλάνο, βάσει του οποίου θα μπορούσαν να πραγματοποιηθούν ορισμένα πολιτιστικά γεγονότα κατά τη διάρκεια του καλοκαιριού, τηρώντας ωστόσο τα μέτρα προστασίας που απαιτούνται; (π.χ. προπώληση με 50% πληρότητα και το υπόλοιπο 50% να το καλύπτει η πολιτεία , για την διεξαγωγή κάποιας εκδήλωσης)
Το πλάνο δεν το καθορίζουμε εμείς αλλά οι υγειονομικές επιτροπές οι οποίες μελετούν το θέμα και ως πρωτόγνωρο και δύσκολο, θέλει χρόνο για να μελετηθούν οι προϋποθέσεις ασφαλείας στις συναθροίσεις. Δεν μπορούμε δυστυχώς εμείς να προτείνουμε γιατί απαιτούνται υγειονομικές γνώσεις που δεν τις έχουμε. Εμείς το μόνο που θέλουμε είναι να εξαντλήσει η κυβέρνηση τα περιθώρια έρευνας λύσεων με τις επιτροπές υγειονομικού ελέγχου και να βρει τον σωστό -τόσο για τους καλλιτέχνες όσο και για το κοινό- τρόπο που οι διοργανώσεις θα είναι ασφαλείς και σίγουρες.

Στο εξωτερικό γνωρίζετε αν θωρακίστηκε η εργασία των καλλιτεχνών; Έχετε υπόψη το παράδειγμα κάποιας χώρας πάνω σε αυτό το θέμα , που θα μπορούσε να οικειοποιηθεί και η Ελλάδα;
Στο εξωτερικό κάθε χώρα έχει πάρει τα δικά της μέτρα ανάλογα με τον βαθμό που επέδρασε σε αυτήν η πανδημία, ανάλογα με τις οικονομικές της δυνατότητες και την πολιτική που ακολουθεί. Οι πολιτικές αποφάσεις κάθε χώρας δεν είναι απαραίτητα συγκρίσιμες μπορούν όμως να αποτελέσουν τρόπο σκέψης και μελέτης προκειμένου να καταλήξει στην καλύτερη δυνατή λύση και η δική μας κυβέρνηση. Πιστεύω ότι οι αποφάσεις της κυβέρνησης πρέπει να είναι σύμφωνες με την ελληνική πραγματικότητα και την οικονομική και την εργασιακή και την υγειονομική. Και να έχει ένα μέτρο κοινωνικής εξισορρόπησης, ούτε να αφανίσει την οικονομία, ούτε να διακινδυνεύσει την υγεία των πολιτών.

Τα αποτελέσματα της τηλεδιάσκεψης που πραγματοποιήθηκε στις 29 Απριλίου ανάμεσα σε εκπροσώπους παραγωγής μουσικών, θεάτρου, και του Γ.Γ. σύγχρονου πολιτισμού Νικόλα Γιατρομανωλάκη, ποια ήταν; Θα υπάρξει επόμενη διάσκεψη;
Θέλουμε να πιστεύουμε ότι η συνειδητοποίηση του προβλήματος από τον Πρωθυπουργό στις 30/4 και οι ανακοινώσεις του για επανεξέτασή του, ήταν αποτέλεσμα όχι μόνο της ανάδειξης του θέματος από τους πολιτικούς αρχηγούς αλλά και της συνολικής δυσαρέσκειας του καλλιτεχνικού χώρου που εκφράστηκε τόσο σε όλο το διαδίκτυο, όσο και στο Γ.Γ. Σύγχρονου Πολιτισμού και στους συνεργάτες του, στην τηλεδιάσκεψη της 29ης Απριλίου. Θα υπάρξει σίγουρα επόμενη διάσκεψη και ο ίδιος ο Γ.Γ. έδειξε διάθεση συνεργασίας και ήταν πολύ ανοιχτός στο να του καταθέσουμε προτάσεις που θα βοηθήσουν την προσπάθειά μας και θα οδηγήσουν σε λύσεις που θα ικανοποιούν τον καλλιτεχνικό χώρο.

Δεν είναι λίγοι οι καλλιτέχνες που έχουν πάρει ανοιχτά θέση και την έχουν εκφράσει μέσω των social media. Διαβάσαμε σχετικές αναρτήσεις των Σωκράτη Μάλαμα, Μίλτου Πασχαλίδη, Φωτεινής Βελεσιώτου και αρκετών ακόμη. Υποθέτω ότι αναμένετε να γίνει από όλους κάτι αντίστοιχο; Ίσως και κάτι πιο συντονισμένο;
Οι καλλιτέχνες ήταν και είναι πάντα ενεργοί σε θέματα κοινωνικής ευαισθητοποίησης, πόσο μάλλον όταν οι ίδιοι απειλούνται με καθήλωση στην ανεργία και στην απραξία. Σίγουρα το ποτάμι διαμαρτυρίας που θα ακολουθήσει από τον καλλιτεχνικό χώρο θα είναι μεγάλο και συντονισμένο γιατί απειλείται το καλλιτεχνικό προϊόν, η καλλιτεχνική έκφραση και δημιουργία. Δεν υπάρχει ζωή χωρίς την τέχνη σε πολιτισμένο κράτος. Δεν μπορεί κανείς να φανταστεί πως μπορεί να πορευτεί στη ζωή του χωρίς τη μουσική, το θέατρο, την ποίηση και τις παραστατικές τέχνες. Είναι η ζωοδόχος διαδικασία που αναδεικνύει την ανθρώπινη ύπαρξη.

Εμείς, οι απλοί πολίτες, είμαστε στο πλευρό σας και κατανοούμε απόλυτα την δυσκολία στην οποία έχει περιέλθει ο κλάδος σας. Πέρα από τα λόγια, με ποιο τρόπο πιστεύετε ότι θα μπορούσε ο κόσμος να σας στηρίξει «έμπρακτα»; Υπάρχει κάτι που θα μπορούσε να κάνει και να βοηθήσει ουσιαστικά;
Δεν έχουμε από τον κόσμο υπερβολικές απαιτήσεις γιατί ξέρουμε ότι μπορεί να δυσκολεύεται οικονομικά και να μην μπορεί να ανταποκριθεί σε μεγάλο αριθμό θεαμάτων. Η οικονομική κρίση που θα ακολουθήσει θα είναι πολύ μεγάλη. Ο κόσμος είναι το άλλο μισό της καλλιτεχνικής δημιουργίας. Δεν υπάρχει καλλιτεχνικό έργο χωρίς κοινό. Η αλληλεπίδραση είναι αυτή που δημιουργεί το καλλιτεχνικό αποτέλεσμα. Οπότε η παρουσία του και μόνο είναι τροφοδοτική και αναγκαία. Και οι καλλιτέχνες έχουν καταλάβει και το νοιώθουν ότι ο κόσμος τους στηρίζει σε αυτή τη δύσκολη στιγμή.

Η «επόμενη μέρα» για τον πολιτισμό μας, πώς πιστεύετε ότι θα ξημερώσει;
Η επόμενη μέρα θα είναι σίγουρα δύσκολη και η διαδικασία επαναφοράς ακόμα περισσότερο. Θέλει πάλι πολύ δουλειά και υπομονή. Ο καλλιτεχνικός χώρος δυσκολεύτηκε εξαιρετικά την περίοδο 2009-2014 , ήταν μία πολύ δύσκολη πενταετία που οδήγησε πολλούς στο να αλλάξουν δουλειά. Πάνω που κάπως είχε στρώσει η κατάσταση ήρθε το δεύτερο κύμα δυσκολίας. Γι αυτό αγωνιζόμαστε με όλες μας τις δυνάμεις να συγκρατηθούμε και να επανέλθουμε με τις λιγότερες δυνατές απώλειες…

 

———–

*** Απαγορεύεται αυστηρά η αναδημοσίευση υλικού γραπτού ή οπτικού, χωρίς την άδεια του Music Corner…

ΑΦΗΣΤΕ ΜΙΑ ΑΠΑΝΤΗΣΗ

Please enter your comment!
Please enter your name here