Συνέντευξη στην Εύη Παπαγιάννη
Φωτογραφίες: Στάθης Κατάρας

Ο Αλέξανδρος Εμμανουηλίδης είναι όπως λέει κι ο ίδιος ένας επαγγελματίας παρατηρητής. Γεννημένος στις Σέρρες το 1981, είναι ασκημένος στην εσωτερική όσο και στην πιο εξωστρεφή παρατήρηση. Αυτή άλλωστε είναι και που τον βοηθάει να έχει μια ευγενή ειρωνεία, να κοιτάζει τα πράγματα με ένα πλάγιο βλέμμα και να αποδομεί τη σοβαροφάνεια χωρίς να προβοκάρει. Εντάσσει τον εαυτό του ξεκάθαρα στο χώρο του έντεχνου τραγουδιού. Προβλέπει ταυτόχρονα για αυτό ένα αισιόδοξο και πολυσυλλεκτικό μέλλον στο οποίο οι δημιουργικές περιπλανήσεις, που είναι επακόλουθο της τωρινής ανασφάλειας και ασάφειας, θα δώσουν αναπάντεχες και γενναίες μεταλλάξεις. Δε δείχνει να πτοείται από τη γύρω απογοήτευση. Είναι ήρεμος και στοχαστικός στη συζήτησή μας για θέματα που συνήθως προκαλούν αντιδράσεις οργής και αγανάκτησης. Έχει μάθει άλλωστε να ζει από την τέχνη του ακόμη κι αν αυτή του βάζει δύσκολα.

Συναντηθήκαμε με τον Αλέξανδρο Εμμανουηλίδη στο Μοναστηράκι και μιλήσαμε για τη Δεύτερη Ακρόαση της Μικρής Άρκτου, την προσωπική του πορεία από το “Φυσάει Αλλιώς Εδώ Ο Αέρας” μέχρι το “Κάτι Σαν Ήλιος” στο σήμερα. Συζητήσαμε για τη μουσική βιομηχανία και τη δημιουργική ελευθερία, τη στήριξη προς τους καλλιτέχνες, το πως ενσωματώνεις το χιούμορ στην καλλιτεχνική σου πορεία καθώς και το τί σημαίνει να προχωράς την τέχνη μαζί με το κοινό σου ένα βήμα παρακάτω κάθε φορά…

Ωραία λοιπόν. Ας ξεκινήσουμε από την αρχή! Γεννήθηκες στις Σέρρες το 1981 λένε οι φήμες.
Αχα! Γιατί βάζεις και ημερομηνίες τώρα; (γέλια) Ναι το θρυλικό ‘81!

Αυτό τι σημαίνει μουσικά; Ο συνδυασμός αυτός του χώρου και του χρόνου;
Οι Σέρρες είναι μια μεγάλη επαρχιακή πόλη οπότε από τη μία είναι μια πόλη με τα δισκάδικα και με όλα αυτά, κι από την άλλη είναι τα χωριά, ο κάμπος, αγρότες, τρακτέρ… Περίεργος συνδυασμός, αλλά πολύ γοητευτικός. Tη δεκαετία του ‘90 υπήρχαν τα ενημερωμένα δισκάδικα, πχ το Melody Maker. Πήγαινα κι έγραφα τις κασέτες μου και παρακολουθούσα τις καινούργιες κυκλοφορίες. Πέρασα μια μεγάλη περίοδο ακούγοντας ηλεκτρονική μουσική-  trance, ambient και techno. Σε μικρή ηλικία κιόλας το ‘παθα το κακό… Δυστυχώς δεν είχες ποτέ την εμπειρία του λάιβ, δεν είχες πρόσβαση στους καλλιτέχνες. Μόνο απ’ την τηλεόραση, απ’ το ραδιόφωνο. Kαι μετά που μπήκαμε στο ροκ, το ελληνικο ροκ, το έντεχνο, σπάνια βλέπαμε ζωντανά τους ανθρώπους που μας γοήτευαν. Είχα την πληροφορία όλη αλλά δεν είχα την ατόφια εμπειρία.

…έπιασα τον εαυτό μου ακούγοντας Green Day να παίζει κιθάρα στον αέρα και κατάλαβα ότι μάλλον αυτό θέλω…

Διάβασα ότι είσαι αυτοδίδακτος στην κιθάρα. Πως και πότε διάλεξες την κιθάρα; Έχεις ασχοληθεί και με άλλα μουσικά όργανα κατόπιν ή περιφερειακά;
Τη διάλεξα από τα ακούσματά μου. Έπιασα τον εαυτό μου ακούγοντας Green Day να παίζει κιθάρα στον αέρα και κατάλαβα ότι μάλλον αυτό θέλω. Eίχα κι έναν θείο που με μύησε σε όλη αυτή τη φάση της μουσικής, που έπαιζε κιθάρα και μπαγλαμά. Κατά τ’ άλλα έχω δοκιμάσει τρίχορδο μπουζούκι, μπαγλαμά…

Το αυτοδίδακτος/η το χρησιμοποιούμε πολύ χωρίς να εμβαθύνουμε σ’ αυτό, ενώ υπάρχει μια διαρκής συζήτηση γύρω από τη δεξιοτεχνία και την έκφραση. Οπότε, τι θα πει αυτοδίδακτος;
Στην κιθάρα και στην τραγουδοποιία, παγκόσμια, δεν είναι κάτι ιδιαίτερα πρωτότυπο. Ειδικά αν θες απλά να συνοδεύεις τη φωνή σου και να γράφεις κάποιες μελωδίες. Στην τραγουδοποιία δεν έχει κανείς απαιτήσεις από τον δημιουργό να παίζει κιθάρα σαν τον Paco de Lucia ας πούμε. Από εκεί και πέρα, όσο εξελίσσεις το όργανο πιστεύω ότι εξελίσσεις και τη σύνθεση, οπότε πάνε πακέτο. Εγώ το αγάπησα πραγματικά και προσπάθησα να μελετήσω και να παίξω κι άλλα πράγματα πέρα από την ελάχιστη συνοδεία του εαυτού μου. Τώρα αν τα κατάφερα θα φανεί, δεν ξέρω.

Φαίνεται ότι τα έχεις καταφέρει! Σε σχέση τώρα με την ενασχόληση του πατέρα σου με τη ζωγραφική… Που διασταυρώνονται τα εικαστικά και η μουσική; Υπάρχει κάποιο σημείο τομής, ή κοινές διαδικασίες;
Κοίταξε, ο πατέρας μου το είχε φτάσει κι αυτός σε ένα επίπεδο αρκετά υψηλό παρόλο που δεν ήταν η βασική του δουλειά (ήταν υπάλληλος δημόσιος). Το προσπάθησε πολύ, απλά κάποια στιγμή κουράστηκε. Αυτό που θυμάμαι εγώ είναι ότι έμπαινα στη διαδικασία να κρίνω κάτι που είχε κάνει και ήταν ένα έργο τέχνης -δεν ήταν απλά ένα αντικείμενο. Κι έπρεπε εγώ να το δω με ένα μάτι πέρα απ’ τα κοινά. Αυτό σίγουρα με έβαλε σε μια διαδικασία καλλιτεχνίας. Συν το ότι έβλεπα τον πατέρα μου να απομονώνεται στο ειδικό δωμάτιο του σπιτιού για να δημιουργήσει. Τον έβλεπα να φεύγει, να …ίπταται λίγο -αυτό που λέμε μερικά εκατοστά απ’ τη γη!- την ώρα του ερχόταν η έμπνευση. Αυτά είναι σημεία τομής σε όλες τις τέχνες.

Σωστά! Έχεις μιλήσει για τη στήριξη της οικογένειάς σου στην πορεία σου. Ωστόσο, η προσωπική εντύπωση που έχω είναι πως δεν είναι πάρα πολύ σύνηθες. Ποια είναι η δική σου εμπειρία αυτής της στηρίξης; Γιατί πιστεύεις ότι μπορεί να μην υπάρχει σε μία πιο ευρεία κλίμακα αυτή η στήριξη κοινωνικά;
Πιστεύω ότι οι δικοί μου προφανώς και είχανε και φόβους και αμφιβολίες. Οι περισσότεροι είναι κάπως έτσι. Δε θα σε αφήσουν εντελώς μόνο σου αλλά δεν μπορεί να μη σκεφτούν ότι είναι μια δουλειά γεμάτη ανασφάλειες, προβλήματα, διλήμματα και όλα αυτά. Αυτό βλέπω απ’ τους περισσότερους γνωστούς και φίλους. Που όταν πηγαίνει καλά χαίρονται, που όταν για μεγάλο διάστημα (γιατί υπάρχουν κι αυτά στη δουλειά μας) δε γίνεται κάτι φοβερό θα αμφιβάλλουν και θα στενοχωριούνται. Είναι ελάχιστες οι περιπτώσεις που είδα γονείς πραγματικά να ασκούν κάποιου είδους βία στο να το παρατήσεις ντε και καλά. Προφανώς και θα υπάρχει, εγώ είμαι τυχερός που δεν το ‘χω στο περιβάλλον μου.

Το γεγονός πάντως ότι δεν έχουμε βιομηχανία (άρα ξεκάθαρες διαδικασίες και διαδρομές με τον τρόπο που μπορεί να υπάρχει σε κάποιες άλλες χώρες) ίσως το κάνει ακόμη πιο δύσκολο να θεωρηθεί ρεαλιστική μια τέτοια βλέψη.
Μα και να σε πιστεύει ακόμα ένας γονέας, είναι τόσο περίεργη η δουλειά πλέον που μπορεί όντως για πέντε χρόνια να μη γίνει τίποτε φοβερό. Πόσο να διατηρήσει κι αυτός τις ελπίδες του; Δηλαδή μετά πας σε κάτι άλλους τύπους οικογενειών που θεωρούν ότι έχουνε στην οικογένειά τους τη νέα Billie Eilish και δεν την αναγνωρίζει κανείς. Ίσως κάποια πράγματα μικρότερο να με θύμωναν. Τώρα το καταλαβαίνω. Οι δικοί μου δεν υπήρξαν ποτέ ανασταλτικός παράγοντας. Αυτό είναι το πιο σημαντικό που μπορούσαν να κάνουν.

…τελευταία υπάρχει και το ταξικό ζήτημα στο τραγούδι: βλέπουμε ανθρώπους με μεγάλη οικονομική άνεση ξαφνικά να κάνουν καριέρα τύπου Αμερικής στην Ελλάδα…

Σε ένα ευρύτερο πλαίσιο, τί σημαίνει στήριξη σε έναν καλλιτέχνη και τι χρειάζεται η τέχνη για να ‘πιάσει’, για να εξελιχθεί και να γίνει δέντρο, να είναι ορατή και να έχει βάσεις;
Στήριξη εννοείς απ’ το σύστημα; Από τους προκατόχους; Από τις εταιρίες; Κατ’ αρχάς το πιο μεγάλο θέμα μας είναι αυτό που είπες πριν, ότι δεν υπάρχει μουσική βιομηχανία. Οπότε όλα γίνονται λίγο στο περίπου, λίγο ότι πιάσει. Δεν υπάρχει στην Ελλάδα αυτό που αναγνωρίζουμε ότι κάποιος έχει ένα ταλέντο, και τον βάζουμε σε μια γραμμή για να ανθίσει αυτό σιγά σιγά. Υπάρχει μια βιασύνη απ’ τις εταιρείες, θέλουν αποτελέσματα στον πρώτο χρόνο. Ή θέλουν έτοιμα φτιαγμένα ονόματα. Και τελευταία υπάρχει και το ταξικό ζήτημα στο τραγούδι: βλέπουμε ανθρώπους με μεγάλη οικονομική άνεση ξαφνικά να κάνουν καριέρα τύπου Αμερικής στην Ελλάδα.

Από την άλλη οι δισκογραφικές έχουν τους δικούς τους εμπορικούς στόχους, τη δική τους διάρθρωση, και το θέμα της δημιουργικής ελευθερίας βρίσκει και στις δομές που έχουν τη δική τους αυτοσυντήρηση να υπολογίσουν. Οπότε πως μοιάζει ένα ελεύθερο πεδίο σκέψης, ένας χώρος στον οποίο μπορείς να λειτουργήσεις όσο πιο ανεμπόδιστα γίνεται;
Τα τελευταία χρόνια από εκεί γκρινιάζαμε για τις μεγάλες εταιρείες και για την ανελευθερία, περάσαμε σε μια φάση που δεν έχουμε πια εταιρείες, δουλεύουμε είτε μόνοι μας, είτε με ανεξάρτητα labels και τα λοιπά. Έχει πάει προς την άλλη μεριά. Θα θέλαμε κάπως να βρούμε ένα μονοπάτι που να οδηγεί σ’ ένα ξέφωτο κι απλά καμιά φορά χανόμαστε στο ίδιο το πέλαγος της δικής μας δημιουργικότητας. Όμως είναι καλό αυτό. Θ’ αρχίσουν να δημιουργούνται πράγματα και ελεύθεροι καλλιτέχνες και ελεύθερα πνεύματα, απλά δεν ξέρω πως θα διοχετευτεί αυτό ως προς το υλικό, προς το να βιοποριστούμε δηλαδή. Πάντως, αν δεν υπάρχει σήμερα ελευθερία, δεν ξέρω πότε θα υπάρχει.

Μια που έθιξες το βιοπορισμό… “Να γυρίζει το χρήμα”; Τί γίνεται με τα “Προς το ζην”; Τι μπορεί να χρειαστεί να κάνεις και ποια είναι μια ‘καλή εργασία’ μη-καλλιτεχνική που δεν εμποδίζει τη δημιουργικότητα;
Δεν έχω μπει στη διαδικασία να σκεφτώ άλλη εργασία κι έχω έρθει πολλές φορές σε οικονομικό αδιέξοδο. Μπορείς να κάνεις μαθήματα ή παιξίματα που δεν θα είναι πάνω στο δικό σου υλικό, στα τραγούδια σου… Ας πούμε με δύο συναδέλφους τραγουδοποιούς (τον Γιάννη Παπαγεωργίου και τον Ηλία Βαμβακούση) για δύο χρόνια είχαμε φτιάξει τους ΤεΤρις και παίζαμε ρεμπέτικα με τρείς κιθάρες. Πραγματικά ήταν απ’ τα πιο δημιουργικά πράγματα που ‘χω κάνει στη ζωή μου, αλλά ήταν και μια προσπάθεια να υπάρξουν πιο εύκολα μεροκάματα. Παίζοντας λαϊκά ρεμπέτικα και προσαρμόζοντας και μερικά δικά μας, μπορούσαμε να παίζουμε μια δυο φορές τη βδομάδα.

Τώρα που αναφέρεις τον Ηλία τον Βαμβακούση βλέπω τις συνδέσεις που υπάρχουν ανάμεσα σε άτομα και σκέφτομαι τη Μικρή Άρκτο. Ακούγοντας για τις ακροάσεις και χωρίς να έχω πολλή σχέση με τη μουσική, είχα την αίσθηση ότι συνέβαινε κάτι σημαντικό και ωραίο. Θα ήθελες να μοιραστείς κάτι για την εμπειρία αυτή, για τους ανθρώπους που γνώρισες…
Καλά ναι, ήταν ότι καλύτερο μπορούσα να φανταστώ όντας στις Σέρρες και προσπαθώντας να βρω μια αφορμή για να έρθω στην Αθήνα. Ήταν μια εταιρεία με πάρα πολύ μεγάλο κύρος, η Μικρή Αρκτος, όπως μεγάλο κύρος έχει κι ο Παρασκευάς ο Καρασούλος. Αλλά πέρα από άνθρωπος με κύρος ήταν και προστατευτικός και ιδεολόγος. Είχε καιρό να γίνει μια σοβαρή ακρόαση που να αφορά και το δισκογραφικό κομμάτι. Ήταν λογικό να μαζευτούμε άνθρωποι που διψούσαμε πραγματικά όλα αυτά τα χρόνια για κάτι πέρα απ’ τα ριάλιτι που προφανώς εμάς δε μας αφορούσαν. Ήταν η πρώτη ακρόαση για δημιουργούς (η πρώτη πρώτη που έκανε η Μικρή Άρκτος ήταν μόνο για τραγουδιστές). Οπότε ήταν ο Γεράσιμος ο Ευαγγελάτος, ήταν ο Θέμης ο Καραμουρατίδης, η Νατάσσα, ήταν η Ελεονώρα, ο Ηλίας, εγώ… Όλοι οι μεγάλοι οι σταρ (γέλια)!

Πάντως θυμάμαι τα τραγούδια που είχαν βγει τότε κι ένιωθα ως ακροάτρια, εκεί μέχρι το ‘08 το ‘09, μια μουσική αισιοδοξία. Εσύ πως το βίωσες;
Ναι, το ‘04 έγινε αυτό και μέχρι το ‘08 ας πούμε έβγαιναν και οι προσωπικοί δίσκοι κάποιων ανθρώπων που είχαν διακριθεί, οπότε υπήρχε ένα κλίμα, ότι κάτι γίνεται. Εγώ έβγαλα τον πρώτο μου δίσκο το ‘07. Γενικά αυτό μας έβγαλε στην πιάτσα πολύ καλά, Μας μάθανε γρήγορα κάποιοι άνθρωποι- δημοσιογράφοι, ραδιοφωνικοί παραγωγοί, κάναμε τις πρώτες μας συνεντεύξεις, είχαμε τα πρώτα μας airplay. Πολύ δύσκολο να το κάνεις αυτό χωρίς κάτι τέτοιο. Άμα κάποιος θέλει να δει ένα παράδειγμα πραγματικής στήριξης πρέπει να ανατρέξει εκεί. Είναι καλλιτέχνης κι ο ίδιος ο Παρασκευάς ο Καρασούλος, οπότε αυτή είναι και μια πραγματική στήριξη από τους προκατόχους. Όπως ένας μάστορας σε παίρνει στο πλάι του και σου δείχνει τη δουλειά και σε έχει εκεί, κάπως έτσι θα ‘πρεπε να είναι.

Τώρα πιο αναλυτικά στην προσωπική σου πορεία, από το “Φυσάει Αλλιώς Εδώ ο Αέρας” μέχρι τα “38τμ” και σήμερα στο “Κάτι Σαν Ήλιος” ποιο είναι το νήμα που συνδέει τους σταθμούς αυτής της πορείας;
Δεν το ‘χω σκεφτεί! Αυτό θέλει μερικές συνεδρίες με …ψυχολόγο λογικά για να το απαντήσω! Σίγουρα είναι και η προσωπικότητα μου αλλά και το πως αυτή εξελίσσεται μέσα στο χρόνο. Τι σκεφτόμουν στα 24-25, τι στα 35 και τι σχεδόν στα 40… Είναι ο ίδιος άνθρωπος αλλά περνάει από 1000 κύματα. Ο πρώτος δίσκος ήταν ένα κόλλημα του να φύγω από την επαρχία. Είχε αρκετά τραγούδια πάνω στη μετακίνηση, στη μετάβαση, στο πως βλέπω την επαρχία ή τη μεγάλη πόλη. Το “38τμ” ήταν μια εγκαθίδρυση στην Αθήνα κι ένα μικρό αφιέρωμα στο διαμέρισμά μου. Είχε και την κάτοψή του για εξώφυλλο! Δηλαδή μια πολύ εσωτερική διαδικασία ενός ανθρώπου που θέλει να βγάλει το μέσα του. Τώρα σαν να βγήκα λίγο απ’ το καβούκι, “Κάτι σαν Ήλιος” πλέον… Προσπάθησα να επικοινωνήσω με έναν πιο εξωστρεφή τρόπο, είχα ανάγκη από λίγο πιο έντονους ρυθμούς. Επίσης είχα ανάγκη κάποια επαφή με την παράδοση, είτε πολύ εμφανή, όπως ας πούμε στους “Πολλούς” που είναι ένα ρεμπετοφανές τραγούδι ή στο “Όλης της Γης τα Βάσανα” που κινείται σε δρόμους λίγο πιο παραδοσιακούς, αλλά και στιχουργικά, όπως στο κομμάτι που κλείνει το δίσκο το “Καλή Κυρά”, που είναι ουσιαστικά ένα ποιηματάκι, ένα στιχούργημα που θα μπορούσε να έχει γραφτεί 200 χρόνια πριν.

…το χιούμορ μπορεί να σώσει από πολλές καταστάσεις ή να πει τα πιο σοβαρά πράγματα…

Σκεφτόμουν πόσο δυνατό όπλο είναι το χιούμορ απέναντι στους ισχυρούς. Ακούγοντας τους “Αστούς”, γελούσαν τ’ αυτιά μου, είχε ένα χιούμορ κι η εκφορά ακόμη. Πως διαχειρίζεσαι το θέμα του χιούμορ στη μουσική σου;
Μεγάλωσα, με πολύ έντονο κι εξωστρεφές χιούμορ απ’ την οικογένειά μου και προσπάθησα να το βάλω και στη δισκογραφία. Δεν ξέρω αν έχω βρει τον κατάλληλο συνδυασμό, γιατί όταν σε ένα δίσκο που έχει πολύ βαριά και εσωστρεφή κομμάτια πετάς ένα φουλ χιουμοριστικό, δεν ξέρω αν λειτουργεί. Ίσως θέλει μια συγκεκριμένη διαχείριση όλης της εικόνας σου για να φτάσει στο σκοπό του αυτό το πράγμα. Το προσπάθησα με τα “700 Ευρώ Το Μήνα” (ένα σουίνγκ τραγούδι) και με το “Να Γυρίζει Το Χρήμα”… Στον πρώτο δίσκο υπήρχε ο “Έρωτας Στον Ακάλυπτο” που ήταν πιο χαλαρό, χιουμοριστικό τραγούδι. Οπότε δεν τα απαρνούμαι, αλλά είναι μια κατηγορία που θέλει ψάξιμο το πως μπορεί να ενταχθεί. Ας πούμε και στα λάιβ μου, με τρώει, να κάνω χιούμορ και ακόμη δεν έχω βρει το τέλειο, ώστε να μην αδικήσω το επόμενο τραγούδι που μπορεί να είναι σοβαρό. Να είναι τόσο όσο. Το ψάχνω ακόμα. Αλλά έχεις δίκιο ότι το χιούμορ μπορεί να σώσει από πολλές καταστάσεις ή να πει τα πιο σοβαρά πράγματα.

Θέλω να επιμείνω στο θέμα του χιούμορ στην τέχνη γιατί βλέπω ότι είναι κάτι που μοιάζει να μην ενθαρρύνεται γενικώς…
Αυτό νομίζω ότι είναι θέμα του ίδιου του καλλιτέχνη, γιατί όπως σου είπα πριν, είναι ελάχιστοι άνθρωποι που έχουν από πίσω τους ολόκληρα γραφεία και μάνατζερς ώστε να τους αποτρέπουν από μια πιο χαλαρή, αστεία εικόνα. Είναι δικά τους στερεότυπα που πιστεύουν για κάποιο λόγο ότι το έντεχνο πρέπει να είναι συνοφρυωμένο και βαρύ και συννεφιασμένο. Θα αλλάξει κι αυτό. Κάποια στιγμή θα σταματήσουμε να το λέμε και έντεχνο…

Ήθελα να ρωτήσω σχετικά με το έντεχνο γιατί είναι μια ταμπέλα, μια κατηγοριοποίηση η οποία είναι έως και παρεξηγημένη, οπότε…
Είναι τόσο μικρή η βιομηχανία στην Ελλάδα που είναι λογικό να μπαίνουν πράγματα κάτω απ’ την ίδια ταμπέλα. Άμα υπήρχαν τα δισκάδικα, κι έπρεπε να βάλουμε κάπου τον Χρήστο Θηβαίο, θα ήταν κάτω από μια ταμπέλα που να λέγεται “μεσογειακή φολκ τζαζ”. Και θα ήταν μόνος του σ’ ένα ράφι. Άμα το δεις μουσικολογικά ο Θηβαίος με τον Μάλαμα δεν έχουν καμία συγγένεια. Ο ένας έχει εντελώς δυτικές κλίμακες, περίεργα ακόρντα, ένα κλίμα Ιταλό-Ισπανό-Πορτογαλικό, στίχους που πάνε προς γαλλική ποίηση του 50… Κι ο άλλος είναι ένας λαϊκός τύπος, διάδοχος των Τσιτσαναίων κι όλων αυτών, που παίζει νεολαϊκά. Το μουσικό ιδίωμα κάπως πρέπει να ταμπελοποιηθεί. Βέβαια αυτό δεν θα ισχύει πλέον γιατί δεν υπάρχουν δισκάδικα, δεν υπάρχουν σώνει και ντε εταιρείες που να θέλουν να βάλουν δέκα πράγματα κάτω από ένα… Κι οι νεότεροι του επαγγέλματος έχουμε ακούσει τόσα πολλά κι έχουμε πετάξει από πάνω μας πολλά στερεότυπα. Ακούς έναν δίσκο σήμερα και λες άμα είχε αγγλικούς στίχους θα μπορούσε να είναι αγγλικός, Αμερικάνικος, Γαλλικός. Έχουν επιρροές από Radiohead από Portishead, από Arctic Monkeys, από χίλια δυο πράγματα…

Σε ότι αφορά τη δημιουργική διαδικασία… Μου άρεσε πάρα πολύ αυτό που είχε πει η Tori Amos ότι είναι πολύ σημαντικό η μελέτη του μουσικού να μη γίνεται μια πειθαρχική διαδικασία, μια αγγαρεία. Πως λειτουργεί αυτό σε σχέση με την έμπνευση;
Χαίρομαι που μου δίνεις πάσα από τη συνάδελφο την Tori! (γέλια) Είναι μια πολύ προσωπική διαδικασία. Δε μ’ αρέσει να έχω μότο, ούτε να δίνω συμβουλές ιδιαίτερα. Έχουμε δει σε καριέρες ανθρώπων τα πιο άκυρα πράγματα. Κάποιοι ήταν σαν στρατιώτες και μελετούσαν νυχθημερόν και έκαναν τέλεια πράγματα και άλλοι ήταν αραχτοί κι επίσης δημιούργησαν εξωφρενικά πράγματα…
Εμένα με πιάνει κατά περιόδους ας πούμε και μ’ αρέσει να κάθομαι, να ακούω, να μελετάω στην κιθάρα πράγματα, να πειραματίζομαι με τη γραφή, να διαβάζω στίχους, να διαβάζω ποιήματα. Άλλες πάλι περιόδους δε θέλω να κάνω τίποτα. Και συνήθως, αυτό το διάστημα που μπορεί να είναι δέκα μέρες ή μια βδομάδα, τελειώνει με μια δημιουργία. Έρχεται κάτι… Η αρχή ενός τραγουδιού, ο πρώτος στίχος… μια μελωδία, ένα ρίφ, και με βγάζει απ’ αυτό. Είναι όμως πολύ σημαντικές αυτές οι φάσεις της αδράνειας γιατί γίνεται από κάτω η επεξεργασία όλων των δεδομένων που έχεις πάρει σε προηγούμενη φάση.

…η τωρινή είναι μια συνθήκη που έναν άνθρωπο που δουλεύει με το κεφάλι του, με τις μνήμες του, τον βολεύει. Θα κάτσει και θα γράψει, θα του βγουν πράγματα. Μια πραγματική δημιουργία, ένα ποίημα, ένα στιχούργημα, μια μουσική, θα βγει γιατί ακριβώς έχεις αυτή την τέλεια συνθήκη της απομόνωσης του ελεύθερου χρόνου…

Επιστρέφουμε πάλι στις πιο εσωτερικές διεργασίες. Πολλοί έλεγαν ότι τώρα η πανδημία θα δημιουργήσει μεγάλη καλλιτεχνική παραγωγή χάρη στην εσωστρέφεια. Αλλά υπάρχει το θέμα του που θα διοχετευτεί αυτό, που θα συναντήσεις το κοινό σου…
Αναμφίβολα η τωρινή είναι μια συνθήκη που έναν άνθρωπο που δουλεύει με το κεφάλι του, με τις μνήμες του, τον βολεύει. Θα κάτσει και θα γράψει, θα του βγουν πράγματα. Μια πραγματική δημιουργία, ένα ποίημα, ένα στιχούργημα, μια μουσική, θα βγει γιατί ακριβώς έχεις αυτή την τέλεια συνθήκη της απομόνωσης του ελεύθερου χρόνου. Εγώ το δημιουργούσα μόνος μου αυτό, όταν δεν υπήρχε η πανδημία. Ή όταν ήμουν μικρός εκμεταλλευόμουν το γεγονός ότι είχα διάβασμα και δε διάβαζα αλλά καθόμουν και μελετούσα κιθάρα και θυμάμαι με τις ώρες να θέλω να απομονώνομαι. Ή όταν ερχόταν επίσκεψη κάποιος στον οποίο δεν είχα ιδιαίτερη αδυναμία, το ότι τρεις ώρες καθόμουν στο δωμάτιο για να μην τον δω, με έκανε να γεννάω πράγματα!

Στον τελευταίο σου δίσκο η θεματολογία είναι ο έρωτας; Ποια είναι τα κλισέ περί έρωτος; Είναι κακά ή λάθος; Και αν ισχύει κάτι τέτοιο, γιατί;
Δεν είναι ακριβώς η θεματολογία ο έρωτας, είναι ενός είδους πρωταγωνιστής… Αν θέλεις να βγάλεις ένα feeling από αυτό τον δίσκο, μάλλον θα είναι κάτι αγαπησιάρικο ή κάτι ερωτιάρικο… Όσο για τα κλισέ, ένα τεράστιο μέρος του Ελληνικού τραγουδιού ακόμη αντιμετωπίζει το θέμα του έρωτα με έναν πολύ παιδικό τρόπο που είναι εντελώς πρώτο επίπεδο. “Μου λείπεις, δεν μπορώ να κοιμηθώ”… κι αυτό διαφοροποιεί ως ένα σημείο και τα είδη τραγουδιού. Το πόσο πολύ προσπαθείς να μπεις στο δεύτερο επίπεδο, είτε στο στίχο, είτε στη μελωδία, είτε στην ερμηνεία, είτε στην ενορχήστρωση. Να πιέσεις τον εαυτό σου να μη γράψει την πρώτη μελωδική γραμμή που σου έρχεται στο κεφάλι, να μελετήσεις άλλου είδους αρμονία, να παίξεις κάπως αλλιώς την κιθάρα. Να βρεις τη χρυσή τομή μέσα από την οποία θα κάνεις το βηματάκι και θα μπορεί κι ο άλλος να σε ακολουθήσει. Αυτά τα φιλοσοφικά ζητήματα περί κλισέ!

Πόσο μπορεί να μας εμποδίζει η αγωνία να είμαστε ‘εύληπτοι’;
Σίγουρα εμένα με προβληματίζει. Δηλαδή όλο αυτό το θέμα περί εμπορικής, πειραματικής μουσικής. Έχω διαλέξει να απευθύνομαι, δε θα ήθελα να είμαι ένας χημικός επιστήμονας σε ένα εργαστήριο που προσπαθεί να κάνει τη μεγάλη ανακάλυψη. Απλά θέλω να μπορώ να πηγαίνω το πράγμα μισό βήμα παρακάτω, μ’ έναν τρόπο που να μπορεί κάποιος να το ακολουθήσει. Κι αυτό, όχι ως ιδιοφυΐα ή ως διάνοια, απλά ως άνθρωπος που έχω αφιερώσει τη ζωή μου σε κάτι. Στη μουσική, στο στίχο, στην παρατήρηση των πραγμάτων γύρω.

…τώρα τελευταία λέω ότι είμαι επαγγελματίας παρατηρητής! Θυμάμαι από παιδί να παρατηρώ πάρα πολύ έντονα τα πράγματα γύρω μου, να μην πολυμιλάω, να δημιουργώ εικόνες στο κεφάλι μου, διαλόγους…

Τί χρειάζεται για να είσαι καλός παρατηρητής και τι σου αρέσει εσένα να παρατηρείς;
Τώρα τελευταία λέω ότι είμαι επαγγελματίας παρατηρητής! Ήταν κάτι που το είχα από πολύ μικρός, δεν ξέρω τι χρειάζεται. Θυμάμαι από παιδί να παρατηρώ πάρα πολύ έντονα τα πράγματα γύρω μου, να μην πολυμιλάω, να δημιουργώ εικόνες στο κεφάλι μου, διαλόγους. Μπορεί να είχα και κάποιο πρόβλημα! (γέλια) Τέλος πάντων. Εγώ ήδη είχα αυτήν την τάση κι επειδή είδα ότι με βοηθάει στη δημιουργία κάπως μάλλον την εξέλιξα. Δεν ξέρω το μηχανισμό. Άμα τον βρω ίσως κάνω κάποια σεμινάρια παρατήρησης!

Με πολλή χαρά θα συμμετείχαμε νομίζω όλοι! Και για να κλείσουμε σιγά σιγά… Ποια είναι τα επόμενά σου σχέδια και βήματα; Έχεις κάποιες μουσικές επιθυμίες; Κάτι που να λες ‘αυτό μουσικά θέλω να το ανοίξω, να το εξερευνήσω, να δοκιμάσω να το κάνω εγώ ο ίδιος’.
Σίγουρα είναι να ξαναστήσω απ’ την αρχή το λάιβ μου. Ήμουν απ’ τους τυχερούς που ακριβώς πριν την καραντίνα μπήκα σ’ ένα μικρό τέλμα όσον αφορά τις ζωντανές μου εμφανίσεις. Κάπως κουράστηκα από το άγχος της οργάνωσης, των μαγαζιών, των εισιτηρίων, οπότε με ησύχασε που κανείς δεν έκανε λάιβ, δεν είχα να ανταγωνιστώ κανέναν. Τώρα είμαι έτοιμος να στήσω πάλι την μπάντα, να παίξουμε το καινούργιο υλικό, το οποίο θεωρώ αρκετά λαϊβίστικο και επικοινωνιακό και να προσπαθήσω να βελτιωθώ όσο μπορώ στο πατάρι ως τραγουδιστής, ως κιθαρίστας, ως περφόρμερ, ως οτιδήποτε… Επίσης, μου άρεσε πολύ η διαδικασία αυτού του δίσκου, ο τρόπος που γράφτηκε, οπότε θα ήθελα να ξανακάνω σύντομα άλλον ένα. Είχε αρκετά ζωντανή διάθεση και αυτό γράφτηκε ωραία. Είναι κάτι που δεν το έκανα πάντα, δηλαδή να γραφτεί η βάση όλου του δίσκου ζωντανά. Αυτά όλα θέλω να τα ξανακάνω σύντομα, να μην περάσουν πάλι πέντε χρόνια.

Ε, άμα το απόλαυσες κιόλας σαν διαδικασία φαντάζομαι θέλεις κιόλας να το επαναλάβεις.
Ακριβώς!

Και μια τελευταία ερώτηση δική μου. Μια ευχή για το επόμενο διάστημα και ένα τραγούδι που πιστεύεις ότι θα αποτύπωνε καλά αυτήν την ευχή.
Υπάρχουν τόσα πολλά πράγματα που είναι στραβά, για τι να πρωτοευχηθείς δεν ξέρω! Αισθάνομαι αμήχανα με τις ευχές! Εύχομαι να μην τις χρειαζόμαστε κάποια στιγμή! Να είναι το “Τώρα” μας τόσο όμορφο σαν να το είχαμε κάποτε ευχηθεί! Τώρα, τραγούδι για το μέλλον; Κάτι που να μην φθείρεται με τίποτα μάλλον. Σαν το “Τα Ματόκλαδά Σου Λάμπουν” ή σαν το “Τι Κακό Έκανα Ο Καημένος” ή σαν ένα ριζίτικο της Κρήτης.

Σ’ ευχαριστώ πολύ για τη  συζήτηση!
Κι εγώ ευχαριστώ!

Η καινούργια δισκογραφική δουλειά του Αλέξανδρου Εμμανουηλίδη, “Κάτι Σαν Ήλιος” είναι διαθέσιμη στο Βandcamp, στον παρακάτω σύνδεσμο https://alexandrosemmanouilidis.bandcamp.com/album/kati-san-ilios?fbclid=IwAR1ikdwjyeaKuSWZJalfBY0PeUKHxOmtcEEWpGUKoFivbGOoL9cTm1doezs

————–

*** Απαγορεύεται αυστηρά η αναδημοσίευση υλικού, γραπτού ή οπτικού, χωρίς την άδεια του Music Corner…

ΑΦΗΣΤΕ ΜΙΑ ΑΠΑΝΤΗΣΗ

Please enter your comment!
Please enter your name here