Συνέντευξη στον Κωνσταντίνο Τσακαλάκη
Φωτογραφίες: Χάρης Δεληγιάννης
Είναι εξαιρετικά σπάνιο να συναντήσεις έναν άνθρωπο, ο οποίος, εκθέτοντάς σου την αλήθεια του απογυμνωμένη, όχι μόνο δεν θα αποδομηθεί ως προσωπικότητα στα μάτια σου, αλλά θα σε κερδίσει ολοκληρωτικά με την αμεσότητα, τη διαύγεια, την εξωστρέφεια και την ειλικρίνειά του. Ακριβώς αυτή η εικόνα αποκρυσταλλώθηκε μέσα μου μετά τη συζήτησή μας με τον καταξιωμένο και πάντοτε στις επάλξεις Γιάννη Κότσιρα, στο πολύ ιδιαίτερης ρετρό αισθητικής, πάντα ζεστό και φιλόξενο «καφέ της Γωγώς», στο αλσάκι απέναντι από τον Σταυρό του Νότου.
Ο Γιάννης Κότσιρας, χρόνια ακλόνητος στον άμβωνα των επιτυχιών, έχοντας ως ορμητήριο και καταφύγιό του την αλήθεια του, αποτελεί αδιαφιλονίκητα έναν από τους κορυφαίους θιασώτες της ποιοτικής ελληνικής μουσικής, αποφεύγοντας την υιοθέτηση κάποιας συγκεκριμένης ταυτότητας είδους. Οξυδερκής, συγκρατημένα ρεαλιστής με μία δόση ιδεαλισμού, φύσει αισιόδοξος και οραματιστής, δε στεγάζει τη σκέψη του σε ξένα στεγανά όρια, αλλά σχηματοποιεί τεχνηέντως και με ζέση όλα όσα άλλοι επιλέγουν εσκεμμένα να αφήνουν ασχημάτιστα! Πηγαίος, αυθεντικός, αστείρευτος, βαθιά εξομολογητικός αλλά και χειμαρρώδης ο Γιάννης Κότσιρας τοποθετείται επί παντός επιστητού σε μία συνέντευξη πραγματικά εφ’ όλης της ύλης.
Εισβάλλοντας στις προσωπικές σας κρύπτες και ανοίγοντας το δικό σας «μουσικό κουτί», ποια δύναμη σας ώθησε στο μονοπάτι της τέχνης;
Δεν μπορώ να στο συγκεκριμενοποιήσω αυτό, διότι νομίζω ότι η τέχνη αυτού του είδους, η μουσική, όπως και η ζωγραφική, υπήρχαν μέσα μου από τότε που γεννήθηκα. Μάλιστα η μητέρα μου μού είχε πει ότι άργησα πολύ να μιλήσω αλλά σίγουρα πρώτα τραγούδησα. Ήταν κάτι έμφυτο. Απλώς το ’89-’90 μου δόθηκε η αφορμή και το έρεισμα να εκδηλωθεί το μικρόβιο του μουσικού και του τραγουδιστή, το οποίο είναι μία ασθένεια ανίατη! Όταν ήμουν μικρός, ένα από τα ωραιότερα δώρα, που μου είχε κάνει ο πατέρας μου, ήταν μία κιθάρα κι αργότερα το πρώτο μου δώρο – ως πιο μεγάλο παιδί – ήταν ένας μπαγλαμάς κι ένα μπουζούκι. Η μουσική είναι, από τότε που γεννήθηκα, αναπόσπαστο κομμάτι της ζωής μου. Υπήρχε σε όλα τα στάδιά της, στο σχολείο, στις χορωδίες, στην πορεία με τις ρεμπέτικες κομπανίες, στο στρατό και έπειτα ήρθε ο Πέτρος ο Κωνσταντίνου, με άκουσε και πήγα στο «Περιβόλι του ουρανού», απ’ όπου και ξεκίνησα.
Διατρέχοντας όλα τα στάδια, από το δημιουργικό μέχρι το ερμηνευτικό, ποιο στοιχείο θα θεωρούσατε ως το προοίμιο της τέχνης, την πηγή της έμπνευσης;
Εγώ παραμένω ένας ερμηνευτής. Το ότι έχει τύχει να γράψω κάποια τραγούδια δε σημαίνει κάτι ιδιαίτερο. Είναι μία ανάγκη έκφρασης, που έχει κάθε φορά να κάνει με τη συγκυρία. Όμως, θεωρώ ότι το να είσαι τραγουδιστής ή πιο εκλεπτυσμένα ερμηνευτής – όταν τραγουδάς κάποια μεγάλα έργα – είναι κάτι πολύ απαιτητικό και δύσκολο από μόνο του. Μάλιστα, συνήθως δεν συνδυάζονται σωστά σε ένα πρόσωπο ο ρόλος του καλού ερμηνευτή και του καλού συνθέτη. Προσωπικά, όλη μου η έμπνευση πηγάζει από τις προσωπικές μου εμπειρίες, από την καθημερινότητά μου, από τις πολιτικές συγκυρίες, από τις ερωτικές συγκυρίες, απ’ οτιδήποτε μου συμβαίνει και με επηρεάζει. Πρέπει κάτι να με φορτίσει πολύ συγκινησιακά για να γράψω μουσική ή να τραγουδήσω κάτι με διαφορετικό τρόπο.
Ποια ήταν τα στοιχεία που διέπλασαν τη δική σας καλλιτεχνική προσωπικότητα;
Θα σου ξεκινήσω από όταν ήμουνα μωρό. Ο πατέρας μου ήταν ναυτικός και είχα τότε την ευλογία να είναι ο ίδιος πολύ ερωτευμένος με την μουσική, οπότε έφερνε στο σπίτι δίσκους ή δισκάκια ή κασέτες ή ό,τι έβρισκε μπροστά του με μουσικές όλου του κόσμου. Θυμάμαι ότι ήμουν περίπου επτά ετών, όταν άκουσα για πρώτη φορά ελληνικό τραγούδι – και πιο συγκεκριμένα τη Φραγκοσυριανή – παιγμένη από την τότε ορχήστρα ελαφριάς μουσικής του James Last στην Αμερική, ταυτοχρόνως από τη φιλαρμονική του Κρεμλίνου και από μία περίεργη ορχήστρα της Ιαπωνίας. Αυτή η εμπειρία είναι κάτι το συγκλονιστικό ειδικά για ένα παιδί, που αγαπάει τόσο τη μουσική. Οι επιρροές μου ξεκίνησαν, λοιπόν, από όταν ήμουν μωρό. Τώρα αυτά που με διέπλασαν – πολύ μου άρεσε που χρησιμοποίησες αυτή την έκφραση! – είναι κυρίως η rock μουσική και το ρεμπέτικο. Η έντεχνη μουσική τόσο του Χατζιδάκι όσο και του Θεοδωράκη λειτουργούσαν παράλληλα και σίγουρα περισσότερο καθαγιαστικά στη σύγχρονη τότε μουσική. Η βάση μου είναι η λαϊκή μουσική των χωρών, δηλαδή το ελληνικό αυθεντικό ρεμπέτικο και το σμυρναίικο τραγούδι και παράλληλα η rock – για παράδειγμα των «Rainbow» – με την psychedelic rock των «Pink Floyd» και ταυτοχρόνως ο Τσιτσάνης, ο Μάρκος (Βαμβακάρης), ο Στελάκης (Καζαντζίδης), όλοι αυτοί που ουσιαστικά διέπλασαν το σημερινό τραγούδι.
…στα χέρια ενός Θεοδωράκη, ενός Μικρούτσικου, ενός Μαρκόπουλου, ενός Πλέσσα ο τραγουδιστής πρέπει να είναι όργανο και όχι πρωταγωνιστής, πρωταγωνιστής επιβάλλεται να είναι το έργο…
Ιχνηλατώντας, τώρα, κανείς τη δική σας πορεία πάνω στο χάρτη του καλλιτεχνικού στερεώματος, θα συναντήσει κομβικούς σταθμούς, αξιοσημείωτες συνεργασίες με θρυλικές καλλιτεχνικές φυσιογνωμίες. Χρειάστηκε ποτέ – σε κάποια από αυτές – να προσαρμοστείτε σε λίγο διαφορετικά από τα δικά σας μέτρα ή να κάνετε κάποιους οικειοθελείς συμβιβασμούς, ώστε να βρεθεί η χρυσή τομή;
Κοίτα, δεν μπορώ να πω ότι χρειάστηκε να συμβιβαστώ. Σίγουρα, όταν συνεργάζεσαι μ’ έναν άνθρωπο σε live παραστάσεις που κρατάνε καιρό, εκεί βέβαια είναι αναγκαστικό να γίνονται αμφίδρομοι συμβιβασμοί, αλλιώς δε μπορεί να υπάρξει συνεργασία. Εγώ προσωπικά κιόλας θεωρούμαι από τους φίλους συναδέλφους ως ο πιο συγκαταβατικός και ένας από τους ανθρώπους, που θέτω σε μεγαλύτερη προτεραιότητα την ίδια τη συνεργασία, την καλή πορεία των πραγμάτων, παρά την προσωπική μου προβολή, γιατί πάντα αυτά έρχονται σε μία σύγκρουση, ειδικά στη νύχτα. Από κει και πέρα με τις πολύ μεγάλες προσωπικότητες των συνθετών, όπως ο Θεοδωράκης και ο Μικρούτσικος, σε αυτές τις περιπτώσεις έκανα αυτό που θεωρώ ότι έπρεπε να κάνω. Στα χέρια ενός Θεοδωράκη, ενός Μικρούτσικου, ενός Μαρκόπουλου, ενός Πλέσσα ο τραγουδιστής πρέπει να είναι όργανο και όχι πρωταγωνιστής, πρωταγωνιστής επιβάλλεται να είναι το έργο! Αυτά, όμως, εμένα δε μου φάνηκαν ως συμβιβασμοί, μου φάνηκαν ως δημιουργικότητα, ως η φυσική πορεία των πραγμάτων. Για παράδειγμα ο Θεοδωράκης, μία εξέχουσα προσωπικότητα, ναι μεν συνεργάστηκε μαζί μου, αλλά ταυτόχρονα είχε συνεργαστεί και με τον τεράστιο Γρηγόρη Μπιθικώτση, με τον τεράστιο Στέλιο Καζαντζίδη, με όλα τα αστέρια του ουρανού. Οπότε εγώ δε θα μπορούσα να διεκδικήσω κάτι παραπάνω από τη χάρη που μου έκανε να με δεχτεί ως ερμηνευτή του. Με αυτά ως βάση, λοιπόν, δεν αισθάνομαι ότι έχω κάνει συμβιβασμούς στη ζωή μου.
Υπάρχει, άραγε, εκείνο το πολυπόθητο κλειδί που ανοίγει τη θυρίδα του χρόνου και τοποθετεί εντός της ένα τραγούδι, καθιστώντας το διαχρονικό;
Η διαχρονικότητα ενός τραγουδιού είναι κάτι που όλοι ψάχνουν, είναι κάτι σαν το άγιο δισκοπότηρο. Θέλω να πιστεύω ότι ρόλο σε αυτό παίζει η προσωπική αισθητική του καθενός και ο λόγος που ασχολείται με τη μουσική. Αν η ενασχόληση σου γίνεται απλά και μόνο για να βγάλεις χρήματα ή αν το κίνητρό σου είναι να γίνεις πολύ γνωστός στον κόσμο, νομίζω ότι αυτό δε θα σε βοηθήσει ποτέ, δε θα παίξει ένα συνδρομητικό ρόλο απέναντι στο να γίνει μία δουλειά σου διαχρονική. Αν, όμως, αγαπάς σε βάθος τη μουσική, ζεις γι’ αυτή και ταυτοχρόνως η αισθητική σου ταιριάζει με το τραγούδι, με τη συγκυρία και με τον πολύ κόσμο, τότε αυτά συνδυαστικά μπορούν να βοηθήσουν στην επίτευξη της διαχρονικότητας ίσως. Το κλειδί της επιτυχίας και της διαχρονικότητας μέχρι στιγμής το έχει μονάχα ο Θεός και το μοιράζει όπου και όποτε θέλει!
…η ενσυνείδητη ειλικρίνεια είναι το πιο σημαντικό για έναν καλλιτέχνη και ειδικά στην Ελλάδα, που ταυτίζουμε τις καλλιτεχνικές πορείες με τις προσωπικότητες…
Έχετε δηλώσει πως, ακόμη και μετά από τη μακρόχρονη καλλιτεχνική διαδρομή σας, δεν αισθάνεστε κατοχυρωμένος στη συνείδηση του κόσμου! Ποιος, όμως, θεωρείτε ότι είναι τελικά ο κοινός παρονομαστής που σας συνδέει;
Θέλω να πιστεύω ότι είναι η ειλικρίνειά μου. Ο τρόπος, με τον οποίο ασχολούμαι με τη μουσική, είναι απολύτως ειλικρινής, δεν υποκρίθηκα ποτέ κάτι διαφορετικό από αυτό που είμαι, γι’ αυτό το λόγο δεν έχω και κάποια ταμπέλα είδους. Δε μπορούν να πουν ότι ο Κότσιρας είναι έντεχνος, είναι λαϊκός, είναι rock, pop ή ό,τι άλλο. Δεν έχω, λοιπόν, μία συγκεκριμένη ερμηνευτική ταυτότητα. Αυτό θεωρώ ότι έχει δημιουργήσει στον κόσμο έναν δεσμό με έναν καλλιτέχνη, που – αν μη τι άλλο – είναι πάρα πολύ ειλικρινής απέναντί του. Μάλιστα, χθες συζητούσαμε με κάποιους φίλους δημοσιογράφους και μου έλεγαν ότι έψαχναν να βρουν ένα τραγούδι μου, που να μην είναι ωραίο, και δε βρήκανε. Μπορεί ίσως να μην αρέσει σε όλο τον κόσμο το ίδιο πράγμα αλλά να μην είναι κάτι προσεγμένο και καλό δε θα το βρεις εύκολα. Ποτέ δεν μπόρεσα να μπω στη διαδικασία να πω ένα τραγούδι, που δε μου αρέσει, απλά και μόνο επειδή είναι της μόδας, επειδή το θέλει η δισκογραφική, επειδή το θέλουν τα ραδιόφωνα. Αυτή η ειλικρίνειά μου θέλω να πιστεύω ότι με συνδέει με τον κόσμο. Εσύ, ποιον θα επέλεγες για επιστήθιό σου φίλο για να στηριχθείς επάνω του; Έναν άνθρωπο που τον έχεις πιάσει κάποιες φορές να σε κοροϊδεύει ή έναν άνθρωπο, ο οποίος έχει συναίσθηση της εμπιστοσύνης σου και δε θα σε κοροϊδέψει ποτέ; Αυτή, λοιπόν, η ενσυνείδητη ειλικρίνεια είναι το πιο σημαντικό για έναν καλλιτέχνη και ειδικά στην Ελλάδα, που ταυτίζουμε τις καλλιτεχνικές πορείες με τις προσωπικότητες!
…έχω ως ιδεολογία μου ότι η μουσική ναι μεν ίσως να μην μπορεί να αλλάξει τον κόσμο όλο, μπορεί να αλλάξει τον κόσμο ενός ανθρώπου όμως κι αυτό είναι αρκετό…
Ο Πάμπλο Πικάσο είχε πει κάποτε πως η τέχνη ξεπλένει από την ψυχή τη σκόνη της καθημερινότητας! Κατά πόσο αυτή η διαπίστωση μπορεί να συμπλεύσει με την πραγματικότητα ενός σύγχρονου βιοπαλαιστή;
Κοίτα, αυτό είναι μία κουβέντα που ενέχει έναν υποκειμενισμό, διότι ο καθένας τη μουσική την αντιλαμβάνεται με διαφορετικό τρόπο. Σαφέστατα η μουσική δε σε αφήνει καθηλωμένο στον καναπέ σου και, ταυτοχρόνως, εγώ έχω ως ιδεολογία μου ότι η μουσική ναι μεν ίσως να μην μπορεί να αλλάξει τον κόσμο όλο, μπορεί να αλλάξει τον κόσμο ενός ανθρώπου όμως κι αυτό είναι αρκετό!
Είστε ένας καλλιτέχνης με πολύ ισχυρή πολιτική βούληση, την οποία, μάλιστα, ενίοτε εξωτερικεύετε, καυτηριάζοντας δικαίως το σημερινό τέλμα! Έχοντας πλέον ξετυλιχθεί το κουβάρι στο λαβύρινθο της κρίσης, θα βρούμε επιτέλους κάποια στιγμή την άκρη του νήματος ή είναι «τυφλές» οι ελπίδες;
Εγώ είμαι φύσει αισιόδοξος άνθρωπος και δε θεωρώ ότι μπορούμε να πάθουμε μεγάλη ζημιά. Το μεγάλο μας πρόβλημα σε αυτή τη χώρα είναι ο ίδιος μας ο εαυτός, γιατί ίσως τον θεωρούμε κάτι καλύτερο από τον υπόλοιπο κόσμο κι αυτό δε μας επιτρέπει να γίνουμε καλύτεροι άνθρωποι. Αυτή είναι για μένα, λοιπόν, η βάση του προβλήματος. Από κει και πέρα, δεν μπορούμε πια να περιμένουμε λύση από επαγγελματίες πολιτικούς. Θέλουμε ερασιτέχνες ανθρώπους, διότι ένας ερασιτέχνης πολιτικός, ένας άνθρωπος της βιοπάλης, ένας άνθρωπος του λαού – όσο λαϊκίστικο κι αν ακούγεται αυτό – είναι ο μόνος που γνωρίζει τι σημαίνει «παλεύω για τη χώρα μου»! Το 95% των επαγγελματιών βουλευτών δεν έχουν ιδέα τι σημαίνει μεροκάματο, δεν έχουν ιδέα τι σημαίνει κοινωνική διαβίωση, δεν έχουν ιδέα καν τι σημαίνει επιβίωση. Οπότε πώς μπορεί να απευθυνθεί σε έναν άνθρωπο, ο οποίος παίρνει τετρακόσια ευρώ το μήνα και δίνει τα «τετρακόσια πενήντα» για ενοίκιο, ένας πολιτικός, ο οποίος δεν έχει δουλέψει ποτέ στη ζωή του, τα έβρισκε πάντα όλα έτοιμα και, με το να βγαίνει στη βουλή απλώς και να μιλάει, παίρνει πέντε χιλιάρικα το μήνα; Αυτό είναι ένα τεράστιο πρόβλημα της δημοκρατίας που έχουμε στην Ελλάδα, διότι αυτή η χώρα μπορεί μεν να «γέννησε» τη δημοκρατία, μπορεί να τη χάρισε σε όλο τον κόσμο, όπου κάποιες χώρες κατάφεραν και την εξέλιξαν, εμείς όμως ακόμα δεν την έχουμε βιώσει κανονικά! Οπότε είμαι φύσει αισιόδοξος και πιστεύω ότι τα πράγματα θα βελτιωθούν, αλλά όχι από αυτούς τους ανθρώπους, που επιλέγουμε – λόγω της κακής μας νοοτροπίας – για να αλλάξουν την κατάσταση.
…το να έχει ανεβάσει ο λαός έναν καλλιτέχνη σ’ ένα γυάλινο παλατάκι και να κάθεται αυτός και να απολαμβάνει μόνο τις δάφνες του, είναι εντελώς άδικο απέναντι σ’ αυτούς που υποφέρουν στην παρούσα φάση…
Πόσο αναγκαίο είναι – κατά τη γνώμη σας – να επεμβαίνει ένας καλλιτέχνης στα κοινωνικοπολιτικά δρώμενα, ειδικά σε κρίσιμες περιόδους;
Το θεωρώ τουλάχιστον υποχρεωτικό! Θεωρώ ότι θα έπρεπε να υπάρχει ένας καλλιτεχνικός νόμος, ο οποίος να λέει ότι οι καλλιτέχνες, που ξεχώρισαν και δοξάστηκαν και αγαπήθηκαν από τον κόσμο, θα πρέπει να επιστρέφουν αυτή την επιτυχία και την αγάπη που έλαβαν, όταν ο κόσμος την έχει ανάγκη. Ο καλλιτέχνης – ακόμη και αρλούμπες να πει – θα πρέπει να παίρνει οπωσδήποτε θέση απέναντι σε όλα τα δρώμενα και ιδιαίτερα σε περιόδους, όπως βιώνουμε αυτή την τελευταία δεκαετία, όπου ο κόσμος αντιμετωπίζει εξαιρετικά δύσκολες συνθήκες. Το να έχει ανεβάσει ο λαός έναν καλλιτέχνη σ’ ένα γυάλινο παλατάκι και να κάθεται αυτός και να απολαμβάνει μόνο τις δάφνες του, είναι εντελώς άδικο απέναντι σ’ αυτούς που υποφέρουν στην παρούσα φάση. Αυτή ήταν η άποψή μου, αυτή είναι κι αυτή θα παραμείνει.
Έχετε αυτοχαρακτηριστεί ως «ρομαντικός αριστερός». Στην πράξη, όμως, πώς μπορεί να υλοποιηθεί κάτι τόσο ιδεατό;
Σαφώς και μπορεί να υλοποιηθεί. Για να υπάρχει θεωρία σαφέστατα υπάρχει και πράξη. Η έννοια του «ρομαντικού αριστερού» βασίστηκε ουσιαστικά στις πιο ρομαντικές πλευρές των θρησκειών. Το θέμα έγκειται στη νοοτροπία και, ταυτοχρόνως, στη συνήθεια. Είναι σίγουρα πάρα πολύ δύσκολο ένας λαός, ο οποίος έχει μεγαλώσει μέσα στον καπιταλισμό, ένας λαός που έχει διαμορφώσει τη ζωή του μέσα από τα ρουσφέτια, να μπορεί να σκεφτεί ότι είναι δυνατόν να υπάρξει αμεσοδημοκρατία, ότι μπορεί να υπάρξει ισότητα. Γι’ αυτό και είναι πάρα πολύ δύσκολο να βρει γόνιμο έδαφος για να εφαρμοστεί κάτι τέτοιο. Όμως, ίσως θα μπορούσαν να εφαρμοστούν κάποια πράγματα, δηλαδή – ας πούμε – να μην κυβερνάται η χώρα από τις τράπεζες, να μην κυβερνάται η χώρα από τα κανάλια, από τις εφημερίδες και από τους μεγαλοδημοσιογράφους κατά πώς τους βολεύει ή από τους εργολάβους. Αυτό δε συμβαίνει ούτε στις πιο καπιταλιστικές χώρες κι όμως συμβαίνει στην πολύπαθη αυτή χώρα. Θέλω να πω ότι προφανώς και γνωρίζω ότι υπάρχει μία ουτοπία σε κάποια πράγματα, αλλά εγώ θα συνεχίσω να συμπεριφέρομαι και να σκέφτομαι έτσι. Προσπαθώ να εφαρμόζω αυτά τα πράγματα στην καθημερινότητά μου και να τα περάσω στο παιδί μου ή στη γυναίκα μου, όσο αυτό μου επιτρέπεται, αλλά, όταν δε μπορώ, τουλάχιστον κρατάω τα καλά και παλεύω να τα εφαρμόσω. Θα παραμείνω αισιόδοξος!
Σήμερα δυστυχώς έχει παρερμηνευθεί εσκεμμένα η έννοια της «ελευθερίας» από κάποιους, οι οποίοι την εκλαμβάνουν ως αυθαιρεσία και ασυδοσία, γεγονός που έχει δραματικά αποτελέσματα, σαν την προ ολίγων ημερών ασύλληπτη τραγωδία στη Μάνδρα. Ποιες σκέψεις και ποια συναισθήματα σας δημιουργεί αυτή η κατάσταση;
Η Ελλάδα μετά τη μεταπολίτευση γαλουχήθηκε δυστυχώς μ’ αυτόν τον τρόπο, δηλαδή ο κολλητός του κολλητού, η μίζα της μίζας, ο εργολάβος του εργολάβου. Αυτή η κατάσταση σε συνάρτηση με έναν τρομερό ωχαδερφισμό και δεβαριεστισμό, που μας χαρακτηρίζει πάντα, οδήγησε στην ουσία σε αυτές τις καταστροφές. Έχουμε, λοιπόν, να κάνουμε με την εξής τρελή αλυσίδα. Φταίει, αρχικά, η πολιτική, η οποία τη δεκαετία του ’70 διαφήμιζε το πώς μπορείς να καταπατήσεις ένα οικόπεδο του δημοσίου, την οποία διαδέχτηκαν οι πολιτικοί, οι οποίοι με τα ρουσφέτια τους σου επέτρεπαν να χτίζεις και να μπαζώνεις ρέματα, κι εσύ μετά, έτσι, ως πολίτης μπάζωνες ρέματα και κατέστρεφες δάση. Αυτή, λοιπόν, είναι μία αλληλουχία, που οδήγησε σε αυτή την καταστροφή και θα οδηγήσει και σε πολύ μεγαλύτερες στο μέλλον! Έχουμε έναν ευλογημένο τόπο και κάνουμε τα πάντα για να τον καταστρέψουμε δυστυχώς! Με ποια λογική εσύ, που φωνάζεις, που έχεις χάσει τον άνθρωπό σου, διαμαρτύρεσαι επειδή σε παρέσυρε το ρέμα; Εσύ έχτισες εκεί, εσύ στηρίχτηκες στα ρουσφέτια των ανόητων πολιτικών, που εσύ τους ψήφισες ακριβώς για να σου επιτρέψουν να χτίσεις επάνω στο ρέμα! Αυτό είναι αυτοκαταστροφικό και όχι μόνο για σένα, αλλά και για τόσους άλλους ανθρώπους που παίρνεις στο λαιμό σου. Είναι τραγικό! Οπότε αυτή είναι η νοοτροπία μας και δυστυχώς δε βλέπω καμία προσπάθεια να αλλάξει αυτή η συνήθεια κι εδώ είναι που ρίχνω την ευθύνη στην πολιτική! Έρχονται νέα παιδιά με αισιοδοξία και μέσα σε μια βδομάδα γίνονται χειρότεροι κι απ’ τους παλιότερους. Ειλικρινά στο λέω ότι σε αυτό το κομμάτι είμαι πάρα πολύ απαισιόδοξος και είναι, μάλιστα, η πρώτη φορά που λέω αυτή την κουβέντα. Υπάρχει τεράστια συνενοχή. Η θάλασσα δε βρομίζεις μόνη της, κάποιος τη βρομίζει και μετά παραπονιέται. Τα δάση δεν καίγονται μόνα τους συνήθως, κάποιος έβαλε τη φωτιά και κάποιος του επέτρεψε να τη βάλει. Είναι σαν την ιστορία με τα ναρκωτικά και τα τσιγάρα. Κερδίζει ένα ολόκληρο κράτος από τους φόρους των τσιγάρων ή από τις παράνομες μίζες των ναρκωτικών κι ενώ όλα αυτά τα κυνηγά, τελικά δεν πιάνει και κανέναν! Γιατί άραγε; Ζούμε μία παράνοια! Ευελπιστώ να καταλαγιάσουν όλα αυτά και να βάλουμε λίγο μυαλό.
Η αυθαιρεσία αυτή, δυστυχώς, αντανακλά κάποιες φορές και στη μουσική βιομηχανία. Πόσο «εκτεθειμένα» είναι τα πνευματικά δικαιώματα ενός δημιουργού σήμερα, μετά και από την αποκάλυψη του σκανδάλου της ΑΕΠΙ;
Το θέμα της ΑΕΠΙ είναι ξεκάθαρα ένα σύμπτωμα της ρουσφετολογίας που υπάρχει στην Ελλάδα. Υπήρχε παγκοσμίως πρώτη μία ιδιωτική εταιρεία, η οποία εκμεταλλευόταν με παράνομο και παράλογο τρόπο τα πνευματικά δικαιώματα των δημιουργών σε συνεργασία με το κράτος. Το κράτος ήταν αυτό που τους έδωσε το δικαίωμα να λειτουργούν κατ’ αυτόν τον τρόπο. Ήταν μία άριστη συνεργασία μεταξύ τους και ξαφνικά ανακαλύψαμε τον τροχό! Ότι τι; Ότι η ΑΕΠΙ λειτουργεί με αθέμιτα, με βρώμικα παιχνίδια. Η αυθαιρεσία, λοιπόν, γαλουχήθηκε από την πολιτική και την οικειοποιήθηκε ένα πολύ μεγάλο κομμάτι του ελληνικού λαού γιατί βολεύει, γιατί είναι εύκολο. Το ξέρουμε όλοι ότι είναι πολύ πιο εύκολο να μην πληρώνεις φόρους από το να πληρώνεις.
…αυτό που θα ήθελα, αν μπορούσα με ένα μαγικό σεντόνι, να εξαφανίσω, να μην υπάρχει στο πρόσωπο της γης στην παρούσα φάση στην Ελλάδα, είναι αυτό το μίσος, ο κρυμμένος θυμός απέναντι σε όλους και σε όλα…
Αν είχατε την ευκαιρία να καλύψετε και να «εξαγνίσετε» οποιαδήποτε νοσηρότητα της σημερινής κοινωνίας θέλατε, απλώνοντας επάνω το «σεντόνι» σας, ποια θα ήταν αυτή και γιατί;
Το μίσος. Σ’ αυτή τη φάση το μίσος είναι κάτι που με τρομάζει. Υπάρχει μια υποβόσκουσα τεράστια φωτιά μίσους που καίει γύρω και το βλέπουμε σε καθημερινή βάση αυτό. Βλέπεις ότι γράφεις ένα πολύ ειρηνικό και ενωτικό μήνυμα – ας πούμε – στο internet και από τη μία από κάτω εμφανίζονται κάποιοι απίθανοι τύποι, οι οποίοι σε βρίζουν πατόκορφα χωρίς να υπάρχει λόγος, απλά επειδή σε μισούν, οι λεγόμενοι haters, που έχουν πληθύνει πάρα πολύ επικίνδυνα, και ταυτοχρόνως έχουμε κάποια μέσα μαζικής ενημέρωσης – κυρίως τηλεοπτικά –, τα οποία κατασκευάζουν και τοποθετούν στο στόμα σου ακόμη και πράγματα, που δεν έχεις πει, απλά και μόνο για να κάνουν νούμερα.
Τα λεγόμενα «μέσα μαζικής εξημέρωσης»!
Είναι τραγικό αυτό το πράγμα! Μου συνέβη εμένα, συνέβη πρόσφατα στο Μουζουράκη… Εγώ, λοιπόν, αυτό που θα ήθελα, αν μπορούσα με ένα μαγικό σεντόνι, να εξαφανίσω, να μην υπάρχει στο πρόσωπο της γης στην παρούσα φάση στην Ελλάδα, είναι αυτό το μίσος, ο κρυμμένος θυμός απέναντι σε όλους και σε όλα και ειδικά απέναντι στους ανθρώπους, που σε τόσο δύσκολες συνθήκες πετυχαίνουν και κάνουν καλά τη δουλειά τους.
Έχοντας πια εμπειρία στις ανθρώπινες σχέσεις, είστε από τους ανθρώπους που κρίνουν μία κατάσταση ή έναν άνθρωπο «εφάπαξ» ή δίνετε δικαίωμα στο χρόνο να μιλήσει;
Έμαθα να μην είμαι ποτέ από τους ανθρώπους, που θα σχηματίσουν μία άποψη για έναν άνθρωπο είτε από τα λεγόμενα άλλων είτε από την πρώτη μου εντύπωση. Η πρώτη εντύπωση σαφέστατα, βέβαια, παίζει πολύ μεγάλο ρόλο, γιατί λειτουργεί το ένστικτο. Όμως, επειδή ειδικά στη δική μου δουλειά κάθε φορά, που είναι να συνεργαστώ με κάποιον, το τι ακούνε τα αυτιά μου από άλλους συναδέλφους είναι τρελό, ποτέ δε βγάζω έτσι συμπεράσματα. Πρώτα θα τον γνωρίσω, θα αποκομίσω την προσωπική μου άποψη και μετά θα καταλήξω.
Όντας ένας άνθρωπος που έχει θέσει ως προπύργιο της ύπαρξής του την αυτοκριτική, υπάρχουν πράξεις σας που – βλέποντάς τες εκ των υστέρων – τις έχετε «αφορίσει»; Και αν ναι, πόσο εύκολη εν τέλει είναι μία τέτοια διαδικασία;
Πολλές φορές το έχω κάνει… Ένα από τα καλύτερα στοιχεία, που με έχουν βοηθήσει πολύ στη ζωή μου, είναι ότι κάνω πάντα πολύ αυστηρή αυτοκριτική σε οτιδήποτε κάνω, είτε έχει να κάνει με τη μουσική είτε γενικά με την καθημερινότητά μου. Ένα από τα πράγματα που θεωρώ ότι ήταν λάθος μου, ήταν ότι βγήκα πάρα πολύ επιθετικά μπροστά πριν από μερικά χρόνια, στις αρχές που εμφανιζόταν αυτό, που λέμε σήμερα οικονομική κρίση. Βγήκα πολύ μπροστά, ίσως παραπάνω απ’ όσο άντεχα κι εγώ ο ίδιος. Κι αυτό γιατί διαισθανόμουν ότι θα συντελεστεί μία αφόρητη αδικία και, όντας και Ζυγός ή ίσως επειδή έτσι μεγάλωσα, την αδικία δε μπορώ να τη δεχτώ και ειδικά απέναντι στη χώρα μου, που την αγαπώ πάρα πολύ! Έχω μετανιώσει, όμως, για τον τόσο έντονο τρόπο που το έδειξα, γιατί δεν είχα μέτρο και το πλήρωσα είτε με το κυνήγι, που έφαγα από τους ίδιους τους πολιτικούς, είτε από τους haters τότε, είτε ακόμη και από ανθρώπους, που δεν ήθελαν να με βλέπουν τόσο μπροστά σε κάποια πράγματα. Τους καταλαβαίνω, όμως, όλους. Όλοι έχουν ένα δίκιο. Οπότε θεωρώ ότι ήταν ένα λάθος, αλλά όταν λέω μετανιώνω δεν εννοώ απόλυτα, γιατί έκανα αυτό που έλεγε η συνείδησή μου! Αλλά ταυτοχρόνως και δυστυχώς έχω πλέον επιβεβαιωθεί γι’ αυτά που έλεγα τότε. Μακάρι να μην είχα επιβεβαιωθεί.
…ένα από τα πράγματα που θεωρώ ότι ήταν λάθος μου, ήταν ότι βγήκα πάρα πολύ επιθετικά μπροστά πριν από μερικά χρόνια, στις αρχές που εμφανιζόταν αυτό, που λέμε σήμερα οικονομική κρίση…
Τουλάχιστον – έστω μεταγενέστερα – σας το έχουν αναγνωρίσει;
Μεταγενέστερα βλέπουν γιατί το έκανα και μου το αναγνωρίζουν. Εκείνη την περίοδο δεν υπήρχε η ηρεμία και η ψυχραιμία να καταλάβουνε όλοι τι ήταν αυτό, που φωνάζαμε οι καλλιτέχνες, εγώ, ο Αλκίνοος, η Χαρούλα, η Γαλάνη. Τότε μας έβριζαν όλοι, μας κυνήγησαν, μας δυσφημίσανε, μας βγάλανε στις εφημερίδες για ανύπαρκτες οικονομικές δήθεν παρατυπίες μας. Ήταν ένας βούρκος, μία λάσπη, που αποφάσισαν κάποια μέσα μαζικής ενημέρωσης να πετάξουν εναντίον μας απλά και μόνο επειδή τους δόθηκε αυτή η εντολή από τα πολιτικά πρόσωπα της εποχής. Το πρόβλημα είναι ότι αυτή η λάσπη έχει αφήσει τα ίχνη της, αλλά δυστυχώς έχει γίνει αυτό που φωνάζαμε οριστικά και αμετάκλητα! Αυτό είναι το στενάχωρο, αλλά δεν πειράζει. Αν καταφέρουμε να βγούμε από αυτό το τέλμα, που έχουμε μπει, ίσως όλα να αλλάξουν και να ηρεμήσει, να ξεθυμάνει αυτή η κατάσταση!
Πόσο ισχυρά θεωρείτε ότι είναι τα προσωπικά σας σύνορα και, αν έχετε αφήσει ποτέ κάτι να τα περάσει, ποιος ήταν ο λόγος;
Ποτέ και τίποτα! Τα εν οίκω μη εν δήμω! Εγώ προσωπικά, όταν κλείνω την πόρτα μου, βάζω από πίσω και το κλειδί για να μη δει κανείς από την κλειδαρότρυπα! Δεν ήμουν ποτέ τέτοιος άνθρωπος. Σαφέστατα υπάρχουν συνάδελφοι, που το βγάζουν αυτό το κλειδί και φωνάζουνε και τον άλλο να δει από την κλειδαρότρυπα, γιατί αυτό έχει μία γοητεία απέναντι στον κόσμο, ο οποίος έτσι ικανοποιεί την περιέργειά του, την αδιακρισία του. Εγώ δεν το ήθελα ποτέ αυτό. Προσπαθώ χρόνια τώρα, χωρίς να κουράζομαι κιόλας ιδιαίτερα, να απασχολώ τον κόσμο μόνο με τη δουλειά μου και, όταν μου συμβεί κάτι πολύ σημαντικό στην προσωπική μου ζωή, δεν θα το κρύψω, θα το πω, χωρίς όμως να μπω σε λεπτομέρειες του γιατί, ποιος, πότε. Παντρεύτηκα και έκανα ένα παιδί. Αυτό ήταν. Δε στηρίχτηκε ποτέ η καριέρα μου ή η μουσική μου δουλειά πάνω σ’ αυτό. Προσπάθησα και προσπαθώ να απασχολώ τον κόσμο, όσο γίνεται λιγότερο με πράγματα που δεν τον αφορούν. Αυτό που πρέπει να τον αφορά είναι η δουλειά μου και τα προβλήματά του.
Πολύ πρόσφατα ερμηνεύσατε το τραγούδι των τίτλων της σειράς «Κάτι χωρισμένα παλικάρια», «Ένα βήμα και φεύγω», σε σύνθεση του Στέφανου Κορκολή και στίχους του Νίκου Μωραΐτη. Σε ποια πλαίσια προέκυψε αυτή η συνεργασία; Έχουμε να περιμένουμε και κάποια συνέχεια;
Όχι, διότι αυτό ήταν μία καθαρά φιλική κίνηση. Ένα βράδυ με πήρε ο Νίκος ο Μωραΐτης ένα τηλέφωνο και μου είπε «Ρε συ, ετοιμάζουμε με το Στέφανο ένα τραγούδι και, όπως το ακούγαμε, θεωρήσαμε ότι ιδανικός ερμηνευτής γι’ αυτό είσαι εσύ. Θέλεις να το ακούσεις;». Μου το έστειλαν, το πήρα, το άκουσα, τους πήρα μετά τηλέφωνο και τους είπα «Πάμε να το κάνουμε». Δεν υπήρχε κάποιο προσχέδιο. Και σαφέστατα οφείλω να πω, ότι ένας από τους λόγους, που το είπα, ήταν επειδή το σίριαλ έχει την υπογραφή του Θωμόπουλου, που τον εκτιμώ πάρα πολύ, έχω περάσει υπέροχες στιγμές στην καθημερινότητά μου βλέποντας τις σειρές του, που πολλές φορές με έχουν βοηθήσει να χαλαρώσω και να ξεπεράσω το άγχος μου. Οπότε το θεώρησα λίγο και ως ωραία συνεργασία και σαν να του χρωστούσα και κάτι. Γι’ αυτό βγήκε. Δεν υπάρχει από πίσω κάτι, που να σχεδιάζουμε για το μέλλον. Μπορεί, βέβαια, να γίνουν πράγματα, αλλά σίγουρα όχι σχεδιασμένα.
…ειδικά με το θέμα της δουλειάς έχω σκεφτεί πάρα πολλές φορές να την παρατήσω, αλλά είναι αυτό το μικρόβιο της μουσικής, που πολύ δύσκολα αποβάλλεται, δεν υπάρχει αντιβιοτικό…
Εσείς έχετε φτάσει ποτέ στο μεταίχμιο της φυγής;
Τι λες τώρα; Βασικά είναι ελάχιστες οι φάσεις της ζωής μου που δεν το έχω, που δεν έχω τάσεις φυγής! Τα τελευταία πέντε χρόνια έχω σταματήσει να θέλω να φύγω. Παρ’ όλα αυτά ακόμα και τώρα, που διανύω την καλύτερη φάση της ζωής μου και επαγγελματικά αλλά και προσωπικά, υπάρχουν οι στιγμές που θέλω να πάρω την οικογένειά μου και να φύγω. Ειδικά με το θέμα της δουλειάς έχω σκεφτεί πάρα πολλές φορές να την παρατήσω και είχα προσπαθήσει να το κάνω, αλλά είναι αυτό το μικρόβιο της μουσικής, που πολύ δύσκολα αποβάλλεται, δεν υπάρχει αντιβιοτικό. Όσο και να σε πληγώνει, όσο και να σε στενοχωρεί, όσο κι αν αλλάζει ακόμη και προς το χειρότερο πολλές φορές τη ζωής σου, είναι τόσο μεγάλος ο έρωτας απέναντι στη μουσική, που δεν μπορώ να κάνω αλλιώς! Ακόμη και αν κάποια στιγμή – που το σκέφτομαι – αποσυρθώ τόσο πολύ από την ενεργητική μουσική μου κατάσταση, δεν μπορώ να σταματήσω να τραγουδάω, να ασχολούμαι – έστω και εμμέσως – με τη μουσική, με παραγωγές, με τη βοήθειά μου σε νεότερα παιδιά, με κάποιο μουσικό σχολείο, με κάτι θα ασχολούμαι. Θέλω κάποια στιγμή να κάνω λίγο πίσω από τα live, από την καθημερινή εμφάνιση.
Ποιος είναι για εσάς ο «φύλακας άγγελος», ο «από μηχανής θεός» που τις κρίσιμες ώρες απλώνει γύρω σας ασπίδα προστασίας;
Ο φύλακας άγγελός μου είναι πάντοτε ο εαυτός μου, όσο εγωιστικό και αν ακούγεται αυτό! Είναι αυτή η αυτοκριτική που κάνω με τις βάσεις και με τα δεδομένα, που έχω αποκομίσει από την οικογένειά μου. Κάθε πρωί που θα ξυπνήσω, θα κοιταχτώ στον καθρέφτη και θα μου πω «Τι άνθρωπος ήσουν χθες; Τι καλλιτέχνης ήσουν χθες;» Αυτό με έχει σώσει και με έχει βοηθήσει πάρα πολλές φορές να ξεπεράσω ιδιαίτερα δύσκολες καταστάσεις. Πάντοτε συνοδοιπόροι σε όλο αυτό είναι οι αγαπημένοι μου άνθρωποι και ειδικά η οικογένειά μου. Όλα αυτά συναποτελούν τον φύλακα άγγελό μου, ο ίδιος μου ο εαυτός με την παρέα τριών ή τεσσάρων πολύ αγαπημένων μου ανθρώπων.
Πρόσφατα, μάλιστα, γίνατε πατέρας και – ομολογουμένως – αυτό είναι ένα «κοστούμι» που φοράτε με μεγάλη άνεση! Έχοντας περάσει πια κάποιοι μήνες, πόσο έχει αυτό ανανεώσει την ψυχοσύνθεσή σας;
Σαφέστατα έχει αλλάξει πάρα πολύ η ζωή μου! Ένα από τα πρώτα πράγματα που άλλαξαν απότομα ήτανε η ταξινόμηση και η αξιολόγηση των καθημερινών προβλημάτων. Για πότε προβλήματα, που πριν από τρία χρόνια τα θεωρούσα τεράστια και καταστροφικά, μου φαίνονται σήμερα τόσο ασήμαντα, δεν το κατάλαβα! Ταυτοχρόνως, μπήκαν άλλοι στόχοι στη ζωή μου. Μπήκε ένα μεγάλο όνειρο, άνοιξε ένας δρόμος, που είναι πολύ σημαντικότερος από κάθε καλλιτεχνική και επαγγελματική καριέρα. Όλοι μου οι άνθρωποι, που με ξέρουν καλά εδώ και πάρα πολλά χρόνια, μου είπαν ότι έχω αλλάξει πάρα πολύ στην καθημερινή μου συναναστροφή. Άλλοι μου λένε ότι έγινα καλύτερος άνθρωπος κι άλλοι ότι έγινα πιο ήπιος, πιο ήρεμος. Αυτά, βέβαια, δεν μπορώ να τα κρίνω εγώ. Αυτό, όμως, που μπορώ σίγουρα να σου πω, είναι ότι νιώθω τη μεγαλύτερη ευτυχία της ζωής μου και σου εύχομαι κάποια στιγμή να το ζήσεις κι εσύ, γιατί είναι πραγματικά ένα δώρο θεού, το πιο όμορφο δώρο που μπορεί να σου κάνει ποτέ η ζωή σου!
…δε με συγχωρώ για τα λάθη που έχω κάνει και ιδιαίτερα γι’ αυτά, που έχουν πληγώσει κάποιον άνθρωπο ακόμη και άθελά μου! Δε με συγχωρώ γιατί επιδιώκω να γίνομαι καλύτερος…
Πέρασαν 21 χρόνια από τον «Αθώο ένοχο»! Έχετε βρει σήμερα και μετά από τόσα χρόνια τον τρόπο να αθωώνετε κάποια ενδεχομένως ένοχη συνείδησή σας;
Όχι, ποτέ! Δεν πιστεύω στην αθώωση και το λέω πολύ σκληρά κι αυτό γιατί υπάρχει μία δισυπόστατη ερμηνεία της αθώωσης. Η μία είναι ότι μπορώ να ξανακάνω το λάθος και να αθωωθώ πάλι κι αυτό το φοβάμαι στην καθημερινότητά μου αλλά κυρίως την αθώωση γενικά, βέβαια, τη φοβάμαι για τα μεγάλα εγκλήματα, που γίνονται. Όσον αφορά τον εαυτό μου, δε με συγχωρώ για τα λάθη που έχω κάνει και ιδιαίτερα γι’ αυτά, που έχουν πληγώσει κάποιον άνθρωπο ακόμη και άθελά μου! Δε με συγχωρώ γιατί επιδιώκω να γίνομαι καλύτερος…
Νομίζω, βέβαια, ότι είναι σύμφυτο με την ανθρώπινη φύση όλοι να κρατάμε εντός μας κάποια «ανείπωτα»! Πόσο εσωστρεφή θα μπορούσατε να χαρακτηρίσετε τον εαυτό σας;
Δεν είμαι καθόλου εσωστρεφής, είμαι ιδιαιτέρως εξωστρεφής με πολλά προβλήματα κιόλας εξ’ αιτίας αυτού. Εμπιστεύομαι πολύ εύκολα ανθρώπους κι ανοίγω την καρδιά μου, με αποτέλεσμα να την πατάω και πιο εύκολα. Έχω πολλά ανείπωτα τραγούδια, αλλά κανένα ανείπωτο προσωπικό!
Θα μπορούσε να υφίσταται ένας κόσμος δίχως «ανείπωτα» ή θα δημιουργούνταν συνέχεια προστριβές;
Σ’ αυτό έχεις δίκιο! Τα ανείπωτα είναι ένας πραγματικά υπέροχος συμβιβασμός, που γίνεται για να επιβιώνουμε καλύτερα και για να έχουμε ίσως να πούμε κάτι στο μέλλον.
…τα ανείπωτα είναι ένας πραγματικά υπέροχος συμβιβασμός, που γίνεται για να επιβιώνουμε καλύτερα και για να έχουμε ίσως να πούμε κάτι στο μέλλον…
Φτάσαμε, έτσι, στην παράσταση σας με τον αινιγματικό τίτλο «Ανείπωτα», στο Σταυρό του Νότου. Πείτε μας δύο λόγια για το όλο εγχείρημα! Πως και πότε έγινε η σύλληψη της ιδέα και ποια η θεματική της βάση;
Αυτή η ιδέα είχε ξεκινήσει πριν από έξι χρόνια. Προσπάθησα πολλές φορές να το κάνω με διαφορετικούς τίτλους, εκτός προγράμματος, δύο ώρες εκτός προγράμματος. Ωστόσο, δεν τα κατάφερα ουσιαστικά ποτέ, γιατί απευθυνόμουν πάντα σε έναν κόσμο, ο οποίος για να μπορέσει να είναι πολύς και να μπορέσει να στηρίξει μία παράσταση, στο τέλος ζητούσε αυτά με τα οποία με γνώρισε. Εγώ, όμως, έχω απωθημένα τραγούδια, τα οποία έχω αγαπήσει πάρα πολύ από τη δισκογραφία μου και τα οποία στην ουσία δεν έχω επιτρέψει ποτέ στον εαυτό μου – λόγω των συγκυριών – να τα πω ζωντανά. Οπότε, επειδή ο πραγματικός μου στόχος ήταν να καθίσω φέτος, να μην κάνω κάποια παράσταση, γιατί δεν έχω κάτι νέο να πω, σκέφτηκα ότι ή δε θα βγω καθόλου ή θα κάνω του κεφαλιού μου! Και φέτος θα κάνω αυτό. Επέλεξα κάποια τραγούδια από τους δίσκους μου, που δεν λέω στα live αλλά θεωρώ ότι είναι αγαπημένα, δηλαδή ότι τα ξέρει πολύς κόσμος παρότι εγώ δεν τα λέω ζωντανά και, ταυτοχρόνως κάποια λαϊκά τραγούδια, που τα ‘χα μεράκι εδώ και πολλά χρόνια και τα οποία δε έβρισκαν ποτέ τη θέση τους σε ένα διασκεδαστικό λαϊκό πρόγραμμα. Είναι κάποια πολύ λίγα τραγούδια που θα ήθελα εγώ να τα έχω πει, τα οποία είναι κάποιες στιγμές άλλων συναδέλφων και δημιουργών. Οπότε τα μάζεψα όλα μαζί και θα τα παρουσιάζουμε στο Σταυρό του Νότου από την Κυριακή 26 Νοεμβρίου και κάθε Κυριακή. Μάλιστα, πήρα και το φίλο μου, το Δημήτρη το Ζερβουδάκη και τον ρώτησα «Μπορώ να δώσω στην παράσταση τον τίτλο «Ανείπωτα», γιατί δε μπορώ να σκεφτώ άλλη λέξη;» και μου λέει «Μα είσαι τρελός; Φυσικά και θα το κάνεις!» κι έτσι αποφάσισα να φτιάξω αυτή την παράσταση και να τη «βαφτίσω» και «Ανείπωτα». Γενικά θα είναι μία μεγάλη παράσταση και θα έχει και άλλα δύο στοιχεία. Το ένα θα είναι η αμεσοδημοκρατία – ας πούμε – στο πρόγραμμα, αφού θα μου προτείνουν τραγούδια και θα τα λέμε επιτόπου, ενώ μπορεί να κατέβω και κάτω στον κόσμο. Ένα ακόμη στοιχείο, που ακόμη δεν είμαι σίγουρος αν θα το καταφέρω να το εφαρμόσω, είναι να μου κάνουν παραγγελιές για την ερχόμενη εβδομάδα μέσω κοινωνικών δικτύων, από αυτά που θα τους έχω προτείνει. Προσπαθώ να εντάξω και κάτι τέτοιο, λοιπόν, αλλά είναι τόσο μεγάλη η πίεση του χρόνου για να είναι όλα τα υπόλοιπα άρτια, που ακόμη δεν έχω βρει το χρόνο, αλλά κατά τη διάρκεια των παραστάσεων θα το εφαρμόσω. Γενικά, είμαι εξοικειωμένος με τα social media και προσπαθώ να εξοικονομήσω χρόνο και γι’ αυτά, γιατί τα διαχειρίζομαι μόνος. Θέλω να έχω άμεση επαφή και γι’ αυτό διαβάζω όλα όσα μου στέλνουν, ακόμη κι αν δεν προλαβαίνω να απαντήσω. Απαντάω μόνο εκεί που κρίνω ότι υπάρχει ουσία. Εδώ πολλές φορές ξενυχτάω για να τα δω όλα…
Σε λίγους μήνες ετοιμάζετε και το «European Tour 2018».
Αυτό το οφείλω και το χρωστάω στους συνεργάτες μου, στη Menta Art Events, που είναι ουσιαστικά ο Δημήτρης Συρεγκέλας και η Μαρία Ιωάννου. Ξεκινήσαμε μία προσπάθεια πριν από αρκετά χρόνια, που την «βαφτίσαμε» «Greece on the road». Θέλαμε κυρίως στην Ευρώπη, η οποία άρχισε να ανακαλύπτει την Ελλάδα μέσα από τα προσβλητικά και υβριστικά πρωτοσέλιδα των γερμανικών κυρίως εφημερίδων, να περάσουμε το μήνυμα ότι η Ελλάδα είναι κάτι εντελώς διαφορετικό από αυτό που θέλουν να μας παρουσιάζουν κάποιοι. Υπάρχει μία Ελλάδα, που προσπαθεί, που παλεύει, που αγωνίζεται να επιβιώσει, χωρίς να καταπατάει κανέναν άλλο, κάτι που οι «φίλοι» μας οι Ευρωπαίοι το κάνουν σε καθημερινή πια βάση, αφού στηρίζουν την πρόοδο τους πατώντας επί πτωμάτων. Αυτό, λοιπόν, ξεκίνησε πολύ δειλά πριν από κάποια χρόνια με μία ή δύο συναυλίες στη Γερμανία, πρόπερσι κάναμε πέντε στην Ευρώπη και φέτος θα φτάσουμε περίπου στις δέκα με δώδεκα στην Ευρώπη και συνολικά σε όλο τον κόσμο θα κάνουμε περίπου τριάντα συναυλίες μέσα στο 2018. Κι αυτό είναι κάτι πολύ μεγάλο ειδικά με την εμπειρία, που έχουμε αποκομίσει, ότι τουλάχιστον στις δικές μου συναυλίες – δεν ξέρω το λόγο – το ενενήντα τοις εκατό είναι ξένοι ακροατές, αφού σ’ αυτούς κυρίως απευθύνονται. Το έχουμε καταφέρει και ελπίζω να το καταφέρουμε και του χρόνου, γιατί είναι ιδιαιτέρως σημαντικό για εμένα τουλάχιστον.
Κλείνοντας τι θα θέλατε να πείτε προς τους αναγνώστες του Music Corner;
Θα ήθελα να τους πω ότι τρώμε πολύ σαβούρα από παντού, σαβούρα από την πολιτική, σαβούρα από τους γύρω μας, σαβούρα από τα φαγητά. Ας προσπαθήσουμε να κάνουμε τη ζωή μας λίγο καλύτερη, βάζοντάς ποιότητα σε όλα μας τα επίπεδα! Σ’ αυτά που τρώμε, σ’ αυτά που ακούμε, σ’ αυτά που διαβάζουμε και σ’ αυτά που επιθυμούμε να κρατήσουμε ως πληροφορία στον εγκέφαλό μας. Φτάνει πια η σαβούρα! Και μέσα από το δικό σας site, που είναι από τα παλαιότερα, και επειδή το κοινό σας είναι κατά βάση νεολαιίστικο, καλό είναι να προσπαθούμε να περάσουμε και αυτό το μήνυμα.
Σας ευχαριστούμε πολύ!
Κι εγώ ευχαριστώ!
————–
*** Απαγορεύεται αυστηρά η αναδημοσίευση υλικού, χωρίς την άδεια του Music Corner…
εκπληκτική και απόλυτα περιεκτική και πλούσια συνέντευξη!!!! Είμαι μεγάλη φαν του κυρίου Κότσιρα και ο λόγος του με μεθάει!!!! ερωτήσεις ποιοτικές και βαθιές που εκμαίευσαν μοναδικές απαντήσεις…… Από τις ελάχιστες εξαιρετικές συνεντεύξεις!!!!! Συγχαρητήρια σε όλους τους συντελεστές!!!!!!!!!