Γράφει η Μάρω Παναγή

Λίγες ακόμη παραστάσεις έμειναν για τον σαιξπηρικό «Οθέλλο» από την ομάδα Kursk σε σκηνοθεσία Χάρη Φραγκούλη στο ιστορικό Υπόγειο του Θεάτρου Τέχνης. Η τραγωδία του Ουίλλιαμ Σαίξπηρ γράφτηκε στις αρχές του 17ου αιώνα αλλά η παράσταση ξεπερνά κάθε χωροχρονικό όριο.

Το ερώτημα που πάντα συνοδεύει τέτοια κλασικά έργα είναι πώς θα μπορέσουν να αποδοθούν στο σήμερα. Οι σκηνοθετικές προσεγγίσεις ποικίλουν∙ είτε πιο κοντά σε μια κλασική απόδοση της τότε εποχής είτε σε μια πιο σύγχρονη και πειραματική. Ο Φραγκούλης σίγουρα επιχείρησε το δεύτερο. Αντιμετώπισε την τραγωδία του Σαίξπηρ όχι σαν κάτι μουσειακό και ιερό τολμώντας με σεβασμό να το αποδομήσει. Το έργο δεν έχασε τη διαχρονική του δύναμη, ούτε τα νοήματα των διαλόγων την πολυπλοκότητά τους. Όπως τα έχει αποδώσει, άλλωστε, και η μετάφραση του Δημήτρη Δημητριάδη. Αν έχετε παρακολουθήσει τη δουλειά του Φραγκούλη θα δείτε το έργο αυτό σαν μια πολύ προσωπική μαρτυρία του ίδιου, θα αναγνωρίσετε την αισθητική του. Η τολμηρή δημιουργία του σκηνοθέτη σε συνδυασμό με τις καταπληκτικές ερμηνείες των ηθοποιών έδωσαν ένα πολύ δυνατό αποτέλεσμα.

Όλα ξεκινούν όταν ο Μαυριτανός στρατηγός της Βενετίας Οθέλλος παντρεύεται τη Δυσδαιμόνα κρυφά απ’ τον πατέρα της Βραβάντιο. Μεταβαίνουν στην Κύπρο για να ηγηθεί ο Οθέλλος τον πόλεμο εναντίον των Τούρκων. Όταν ο Ιάγος, ένας κακόβουλος στρατιώτης που είχε όνειρα προαγωγής του, βλέπει ότι ο Οθέλλος αντί αυτού προάγει τον άπειρο Κάσσιο, βάζει το εκδικητικό του σχέδιο σε εφαρμογή χρησιμοποιώντας τον Ροδρίγο. Ο Οθέλλος εντελώς ανυποψίαστος πέφτει θύμα. Τότε, αρχίζει ένα γαϊτανάκι ψεμάτων, δολοπλοκιών του Ιάγου, βίας και πόνου για να καταλήξουμε στο τραγικό τέλος.

Η τραγωδία του «Οθέλλου, του μαύρου της Βενετίας» (The Tragœdie of Othello, the Moore of Venice) είναι μια από τις πιο γνωστές και ωραιότερες τραγωδίες του Άγγλου συγγραφέα που δείχνει τη σκοτεινή όψη της ανθρώπινης ψυχής. Τα πρόσωπα του Σαίξπηρ με το συναίσθημα πάντα στην πιο ακραία του μορφή, δεν τα ορίζει η μοίρα, αλλά κάθε τους πράξη οδηγείται από μια βαθιά εσωτερική ενόρμηση. Διακατέχονται από μια αστείρευτη δίψα και μανία που κάθε άλλο παρά δαιμόνια είναι. Είναι άνθρωποι κι όχι απρόσιτοι ρόλοι και αυτό ακριβώς κατάφερε να αναδείξει η συγκεκριμένη δουλειά.

Τίποτε από αυτά, όμως, δεν θα κατέφερνε ο σκηνοθέτης χωρίς αυτή την εξαιρετική ομάδα ηθοποιών και φίλων, την ομάδα Kursk. Έβαλαν όλη τους την τρέλα με μια ενέργεια που παρασέρνει. Ο Γιάννης Παπαδόπουλος (Οθέλλος) από γλυκό αγόρι γίνεται λυσσασμένο θηρίο, μας δείχνει πως το καλό και το κακό εναλλάσσονται στα πρόσωπα του Σαίξπηρ, πως τίποτα δεν μένει αμετάβλητο. Η Σοφία Κόκκαλη (Δυσδαιμόνα) με τα φλογισμένα μάτια, ο Ανδρέας Κοντόπουλος (Ιάγος) και ο Ανδρέας Κωνσταντίνου (Κάσσιος) ΕΞΑΙΡΕΤΙΚΟΙ. Τι να πει κανείς και για τον μεγάλο Άγγελο Παπαδημητρίου (στον ρόλο του Βραβάντιου)… Μιχάλης Τιτόπουλος (Ροδρίγος), Κατερίνα Λούβαρη-Φασόη (Αιμιλία), Ασπασία-Μαρία Αλεξίου (ερωμένη Κάσσιου & βοηθός σκηνοθέτη) επίσης πολύ καλοί.

Ο δε Κορνήλιος Σελαμσής που έγραψε τη μουσική και έπαιξε πιάνο ήταν μια ευφάνταστη προσθήκη που χρωμάτιζε μελωδικά και γέμιζε όλο το έργο. Ένα μεγάλο μπράβο και στον Τάσο Καραχάλιο που επιμελήθηκε την κινησιολογία. Μαρία Πανουργιά στα κοστούμια και σκηνικά και Ελίζα Αλεξανδροπούλου στους φωτισμούς απογείωσαν αυτό το αισθητικό αποτέλεσμα.

Ζώνες-όπλα, λεμόνια πεταμένα παντού, λεμόνια που δαγκώνονται, τρώγωνται, πετώνται, ανταλλάσσονται. Ένα παλιό συντριβάνι πετάει νερό, αλλάζει χρώμα, ένα παλιό πιάνο, μια ρημαγμένη σκηνή. Μερικές φορές η αισθητική απόλαυση των ματιών είναι τέτοια που κάθε προσπάθεια αποσυμβολοποίησης εγκαταλείπεται. Χωρίς τις ωραιοποιήσεις του κλασικού ο Φραγκούλης και η ομάδα του έχουν κάνει την ιστορία του Οθέλλου δική τους. Ο πόνος, ο θάνατος, η βία ως έχουν. Βεβήλωση χωρίς γελοιοποίηση. Με σεβασμό και τρέλα.

απόσπασμα
«Την κράτησε από το χέρι.

Αυτή άνοιξε το στόμα της ή της το άνοιξε αυτός. Ή αυτή.
Της μίλησε στο ανοιχτό της στόμα.
Της είπε, τώρα δα, να τώρα, τώρα οι νύχτες οι χορευταρούδες μου κλείνουνε το μάτι.
Οι νύχτες με αντικρύσανε και βγάλαν άστρα κι άλλα.
Οι νύχτες έχουνε χάσει με μένα το μυαλό τους, είπε κι αυτή ή αυτός. Ή αυτή.
Ήρθε και μπλέχτηκε η σελήνη στα μαλλιά μου, είπε αυτή, τώρα σίγουρα αυτή.
Μη μ’ αφήσεις ποτέ.
Μετά από αυτό σιωπή μεγάλη. Τόση που ο φόβος μη μείνουν για πάντα μέσα της τους μούδιασε τα μάτια.
Μάτια μου, είπε πάλι αυτή απευθυνόμενη στα μάτια της ή στα δικά του,
γιατί δακρύζετε; Θα γλιστρήσει η αγάπη μου και θα μου ξεγλιστρήσει η νύχτα.
Και πολύ λιγουλάκι μετά -και τελειώνω εδώ- αυτή σ’ αυτόν και αντιστρόφως:
έλα, έλα τώρα νύχτα μου και γέμισέ με με νύχτα, είμαι έτοιμη.»

 

————-

————-

*** Απαγορεύεται αυστηρά η αναδημοσίευση υλικού, χωρίς την άδεια του Music Corner…

ΑΦΗΣΤΕ ΜΙΑ ΑΠΑΝΤΗΣΗ

Please enter your comment!
Please enter your name here