Γράφει η Βασιλική Πολυκάρπου

Την περασμένη Τρίτη βρεθήκαμε στην παρουσίαση του νέου δίσκου του Σταύρου Ξαρχάκου7 Ελεγείες και Σάτιρες”. Ο φιλόξενος χώρος του Ιδρύματος του Άγγελου και της Λητώς Κατακουζηνού, στο κέντρο της Αθήνας, υποδέχτηκε τους δημιουργούς του δίσκου καθώς και τους δημοσιογράφους που παρευρέθηκαν στην παρουσίαση. Ο Σταύρος Ξαρχάκος, ένας από τους κορυφαίους Έλληνες συνθέτες και πρωταγωνιστής της βραδιάς, έκανε σχόλια για το δίσκο και τη συνεργασία του με τους συνδημιουργούς του δίσκου.

xarhakos_2017_07_001

Οι μουσικές του Ξαρχάκου έχουν σφραγίσει τη σύγχρονη ελληνική μουσική, έχοντας πάρει ήδη τη θέση τους στην ιστορία. Κατευθείαν ακούγοντας το όνομά του έρχονται στο μυαλό μνήμες από τραγούδια και οι μελοποιήσεις των στίχων του Νίκου Γκάτσου σε κλασικές δισκογραφικές δουλειές, όπως το “Νυν και Αεί” και το “Ρεμπέτικο”. Η νέα δισκογραφική δουλειά “7 Ελεγείες και Σάτιρες” δεν αποτελεί μία επιπλέον κυκλοφορία ή κάτι μία τετριμμένη δισκογραφική δουλειά, αλλά πρόκειται για μία σημαντική καλλιτεχνική κατάθεση με τραγούδια που φέρουν το βάρος των δημιουργών τους.

Βασικοί συνεργάτες του Σταύρου Ξαρχάκου σε αυτόν το δίσκο ήταν οι στιχουργοί, Μάνος Ελευθερίου, Θοδωρής Γκόνης και Λίνα Νικολακοπούλου, καθώς και ο Νεοκλής Νεοφυτίδης, ο οποίος συνόδευσε στο πιάνο το μεγάλο μουσικό. Ούτως ή άλλως, αξίζει την προσοχή μας και η βασική ιδιαιτερότητα του συγκεκριμένου δίσκου, το γεγονός δηλαδή ότι ο Σταύρος Ξαρχάκος παίρνει το ρόλο του ερμηνευτή, πέρα από αυτόν του μουσικού! Στο δίσκο συμμετέχει και η Ηρώ Σαϊα, σύγυζος του Σταύρου Ξαρχάκου, στην οποία αφιερώνει το δίσκο καθώς σε εκείνη χρωστάει “αυτό τον κύκλο τραγουδιών”, όπως αναγράφεται στο σημείωμα του προλόγου του δίσκου. Μαζί ερμηνεύουν το “Επί της Κατεχάκη”, ένα από τα πιο ερωτικά κομμάτια του δίσκου, σε στίχους του Θοδωρή Γκόνη:

“Τι να σου πρωτοθυμηθώ
Και τι να λησμονήσω
Όλα καρδιά μου γίνανε
Για να σε συναντήσω.”

xarhakos_2017_07_002

 Όλοι οι συντελεστές μίλησαν για την ευκαιρία που δίνεται σε δημιουργούς κατά τη διάρκεια μίας δύσκολης περιόδου για τη δισκογραφία στην Ελλάδα να παρουσιάσουν ένα τέτοιο αποτέλεσμα υψηλών προδιαγραφών μέσα από τη Μικρή Άρκτο. Ο παραγωγός του δίσκου, Παρασκευάς Καρασούλος, μίλησε για αυτή τη νέα δισκογραφική δουλειά, τονίζοντας τη δύσκολη συγκυρία όσον αφορά στις κυκλοφορίες δίσκων και το χώρο των εκδόσεων γενικότερα στις μέρες μας. Χαρακτηριστικά είπε: “Πιστεύω ότι πρόκειται για μία δουλειά που πρέπει να προσεχθεί, να αναλυθεί και να ιδωθεί, τόσο το βάρος της, όσο και η σημασία της από όλους μας!”

Στη συνέχεια ο ίδιος ο Σταύρος Ξαρχάκος πήρε το λόγο για να μιλήσει για τη νέα του δισκογραφική δουλειά: “Για έναν καλλιτέχνη, αυτό που είναι το κύριό του μέλημα, μιλώντας γενικά, όχι μόνο για τη μουσική, πρέπει να είναι το εξής: Να μπορεί μέσα από τη δουλειά του να εκφράζει τον εσωτερικό του χώρο και τον εσωτερικό του χρόνο. Τότε αυτή η δουλειά θα έχει μία αλήθεια και θα έχει και αντοχή στο χρόνο”. Εξέφρασε επίσης την επιθυμία του να κυκλοφορήσει αυτός ο νέος δίσκος πέρα από τη μορφή του cd και σε βινύλιο: “Δε με εκπροσωπεί καθόλου ο φορέας του ήχου για αυτή τη δουλειά, για αυτήν την εργασία. Ευελπιστώ ότι θα τύχει μίας καλύτερης μεταχείρισης και θα το δούμε και σε βινύλιο.”. Αναφέρθηκε ακόμη στη συνεργασία του με τους υπόλοιπους συντελεστές με εξαιρετικά τιμητικά σχόλια, ευχαριστώντας καθέναν και καθεμία ξεχωριστά. Ειδικότερα για τη συμμετοχή του Νεοκλή Νεοφυτίδη στο δίσκο, είπε τα εξής: “Ο Νεοκλής ο Νεοφυτίδης συνομίλησε μαζί μου, δε με συνοδεύει απλά, δεν ακομπανιάρει δηλαδή. Συνομιλεί και αυτό είναι κάτι πάρα πολύ δύσκολο. Ανταλλάσσαμε τους δικούς μας κωδικούς μέσα από τις δυναμικές και μέσα από τις μουσικές δράσεις που μπορούσαμε ο καθένας να κάνει!”.

Η Λίνα Νικολακοπούλου με τη σειρά της μίλησε με τη σειρά της για τη συνεργασία της με το Σταύρο Ξαρχάκο, αλλά και τη μεταξύ τους καλλιτεχνική αλληλεπίδραση.  Είπε χαρακτηριστικά: “Είχα την τιμή στην πορεία της ζωής μου να ζω, όχι μύθους, αλλά ουσιαστικά να κερδίζω και να αναπνέω μαζί με πρόσωπα, τα οποία μέσα από την πορεία τη δική μου έβλεπαν, ότι πιθανώς υπάρχει κάποια δυνατότητα από την πλευρά μου και συνοδοιπορία, αλλά ακόμη και ευρύτερα για ένα μοίρασμα γύρω από πράγματα που αφορούσαν πότε την τέχνη, πότε την επικαιρότητα.”. Για εκείνη, “αυτός ο δίσκος μαρκάρει την εποχή τη στιγμή, αυτό που περιέχει!”. Οι στίχοι της στολίζουν ένα από τα τραγούδια που συγκαταλέγονται στις Σάτιρες του δίσκου, το “Έθνος μου εξαίρετο”, ένα τραγούδι-σχόλιο, που με ειρωνικό και γλαφυρό ύφος περιγράφει την κοινωνικοπολιτική επικαιρότητα της χώρας:

“Τελικά Δημοκρατία
Έχει μόνο η Ελβετία
Όλοι οι άλλοι λέμε λόγια
Και κοιτάμε τα ρολόγια”

xarhakos_2017_07_004

Στη συνέχεια, ο Θοδωρής Γκόνης μίλησε για τη στιχουργική και την ποίηση στις μέρες μας και για τη δική του σκέψη σχετικά με το “πόσο δύσκολο είναι να γράφει κανείς λόγια για τραγούδια σήμερα”. Έκανε αναφορές σε προηγούμενες κορυφαίες δουλειές του Σταύρου Ξαρχάκου και αφηγήθηκε κάποιες ανεκδοτολογικές ιστορίες από τη διαδικασία προετοιμασίας του δίσκου, όπως για παράδειγμα όταν ο συνθέτης του έβαλε τα κομμάτια για ακρόαση, λέγοντάς του ότι θα τα ακούσει από “μία νέα φωνή” και ότι “τα λέει ένας καινούριος καλλιτέχνης”, χωρίς να τον έχει ενημερώσει για το ότι ο ίδιος είναι ο ερμηνευτής σε όλα τα κομμάτια του δίσκου! Όσον αφορά στη συνύπαρξη με τους υπόλοιπους συντελεστές του δίσκου, ανέφερε ότι χάρηκε πολύ για τη συγκατοίκηση με το Μάνο τον Ελευθερίου και τη Λίνα Νικολακοπούλου, καθώς για εκείνον είναι “σημαντικό να βρίσκεσαι με ανθρώπους που τη σκιά τους την αγαπάς με τον τρόπο σου.”.

Τέλος, ο Νεοκλής Νεοφυτίδης μίλησε επίσης για αυτό το καλλιτεχνικό γεγονός και τη συνεργασία του με το “μαέστρο”, όπως τον αποκάλεσε, περιγράφοντας το δρόμο που ακολούθησε ο Σταύρος Ξαρχάκος για την ολοκλήρωση αυτού του δίσκου, το “δρόμο της εσωτερικής κραυγής” και κατά την ταπεινή του γνώμη “τον τρόπο των σοφών”, κάνοντας μία σπουδαία κατάθεση. Αναφέρθηκε ακόμη στους λόγους που κάνουν ιδιαιτέρως σημαντική αυτή τη νέα κυκλοφορία, τονίζοντας ότι “αυτό που σφραγίζει αυτά τα τραγούδια, είναι η ερμηνεία του Σταύρου Ξαρχάκου, που είναι εσωτερική, διεισδυτική, καίρια, ειρωνική, εκρηκτική, όπως εκείνη η ερμηνεία του στο “Πρακτορείο”, που με είχε στιγματίσει και συγκλονίσει, ακούγοντάς την παιδί στην Κύπρο”. Εκδήλωσε την υπερηφάνεια του να συμμετέχει σε μία τέτοια δισκογραφική δουλειά, δίπλα στο μεγάλο συνθέτη, ενώ σχολίασε και την υψηλή αισθητική που χαρακτηρίζει αυτή τη προσεγμένη δουλειά.

Ο δημοσιογράφος Ξενοφώντας Ραράκος, που άκουσε την πρώτη εκδοχή του δίσκου, είχε μεταφέρει τα σχόλιά του στο συνθέτη, σχολίασε τη σπανιότητα του να βγαίνουν τέτοιου είδους δίσκοι σήμερα, με τραγούδια σημαντικά και καίρια. Ο ποιητής Μάνος Ελευθερίου, που υπογράφει τα τέσσερα από τα επτά τραγούδια του δίσκου, όπως τη “Μπαλάντα των φονιάδων” και το “Για ποιαν Ιθάκη μου μιλάς”, εξαιτίας καλλιτεχνικών υποχρεώσεων, έλειπε από την παρουσίαση.

xarhakos_2017_07_003

Κλείνοντας, αξίζει να αναφερθεί ότι δε κρύβεται η ιδιαίτερη προσοχή στην αισθητική της καλλιτεχνικής αυτής δουλειάς, τόσο όσον αφορά το λόγο και τη μουσική, όσο και αναφορικά με το εικαστικό κομμάτι, καθώς τρία έργα του ζωγράφου Γιώργου Ρόρρη κοσμούν το δίσκο αυτό. Και ο ίδιος ο συνθέτης έδειξε το πόσο σημαντική ήταν η συμβολή των στιχουργών για την περάτωση αυτού του δίσκου, ενώ τόνισε και την απλότητα που λειτουργεί ως αναγκαία συνθήκη για την ανάδειξη των τραγουδιών: “Αυτού του είδους το τραγούδι δε θέλει να αρχίσεις να του βάζεις στολίδια ενορχηστρωτικά. Πρέπει να είναι απέριττο για να ακουστεί ο λόγος και αυτός ο συγκεκριμένος λόγος που έχει γράψει και ο Μάνος ο Ελευθερίου και ο Θοδωρής ο Γκόνης και η Λίνα η Νικολακοπούλου. Αυτός ο λόγος πρέπει να βγει και να ακουστεί έτσι όπως πρέπει και όχι με στολίδια που τα έχουμε ακούσει και εγώ προσωπικά τα έχω βαρεθεί.”. Ήδη ένα από τα πιο αγαπημένα κομμάτια του δίσκου αποτελεί το “Δηλητήριο που πίνεις” σε στίχους του Μάνου Ελευθερίου, που φαίνεται να σφραγίζει αυτή τη νέα κυκλοφορία, η οποία σηματοδοτεί ένα ακόμη μεγάλο κεφάλαιο στη δισκογραφία του κορυφαίου συνθέτη, Σταύρου Ξαρχάκου.

“Το δηλητήριο που πίνεις
είναι για σένα γιατρικό.
Κι όπως τη χρήση ασπιρίνης
το ‘χει η καρδιά σου εφεδρικό.”

 *** Απαγορεύεται αυστηρά η αναδημοσίευση υλικού γραπτού ή οπτικού, χωρίς την άδεια του Music Corner…

ΑΦΗΣΤΕ ΜΙΑ ΑΠΑΝΤΗΣΗ

Please enter your comment!
Please enter your name here