Γράφει ο Τάσος Κριτσιώλης
http://vinylmaniac.madblog.gr
Ένας δίσκος ήρθε απ’ τα παλιά
Οι δίσκοι που ποτέ δεν ξεχνάμε…!
Παρασκευή 6 Δεκεμβρίου 2013
Η στήλη αυτή του musiccorner έχει ως στόχο να θυμίσει στους παλαιότερους και να προτείνει στους νεότερους μια σειρά από δίσκους 33 στροφών που εκδόθηκαν σε μια «χρυσή» περίοδο για το ελληνικό τραγούδι. Τότε που μεσουρανούσαν μεγάλοι συνθέτες, ποιητές και στιχουργοί, αλλά και ερμηνευτές. Τότε που ένας νέος δίσκος του Θεοδωράκη, του Χατζιδάκι, του Ξαρχάκου, του Μούτση, του Λοΐζου και τόσων άλλων σπουδαίων μουσικών αποτελούσε καλλιτεχνικό και πολιτισμικό γεγονός!
Οι δίσκοι που θα παρουσιάσουμε, χωρίζονται σε δύο κατηγορίες: Σε αυτούς που σήμερα χαρακτηρίζονται «κλασικοί» κι έγραψαν τη δική τους ξεχωριστή ιστορία στο ελληνικό τραγούδι, αλλά και σε κάποιους που μπορεί να μην είχαν την αποδοχή και την «αναγνωρισιμότητα» που τους άξιζε την εποχή που εκδόθηκαν, κρύβουν όμως «διαμάντια» που έστω και μετά από τόσα χρόνια δεν είναι αργά να βγουν στην επιφάνεια…
———————————————————–
 |
ΛΙΝΟΣ ΚΟΚΟΤΟΣ – ΟΔΥΣΣΕΑΣ ΕΛΥΤΗΣ
“ΤΟ ΘΑΛΑΣΣΙΝΟ ΤΡΙΦΥΛΛΙ”
(LYRA 3576)
|
Από τους ωραιότερους δίσκους της «μετανεοκυματικής» εποχής, ο οποίος περιλαμβάνει ορισμένα πολύ γνωστά μέχρι και σήμερα τραγούδια. Κυκλοφόρησε το 1972 με ερμηνευτές τον Μιχάλη Βιολάρη και τη Ρένα Κουμιώτη, δύο κατεξοχήν εκπροσώπους του «νέου κύματος» (ειδικά ο πρώτος), όπως άλλωστε ήταν και ο συνθέτης.
Η καινοτομία ως προς αυτό το έργο έχει να κάνει με το γεγονός ότι είναι η πρώτη φορά που ένας ποιητής γράφει στίχους προκειμένου να μελοποιηθούν απευθείας. Τα ποιήματα που υπάρχουν στο δίσκο δεν ανήκαν σε καμία συλλογή του Ελύτη κι απλώς γράφτηκαν αποκλειστικά για τούτο το άλμπουμ. Αργότερα βεβαίως περιλήφθηκαν στα «Ρω του έρωτα», όπου συγκεντρώθηκαν όλοι οι κύκλοι τραγουδιών του σπουδαίου ποιητή μας.
Να σημειώσουμε ότι επειδή το «Θαλασσινό τριφύλλι» αποτελούνταν μόνον από επτά ποιήματα κι έτσι δε γινόταν να βγει ένας μεγάλος δίσκος μόνο με αυτά, μελοποιήθηκαν άλλα δύο από τον κύκλο «Ο χαμαιλέων» (πρόκειται για τον «Αύγουστο» και «Το χρυσό κλειδί»).
Όσον αφορά τα …παρασκήνια του δίσκου, ο Λευτέρης Παπαδόπουλος έχει αναφέρει τόσο προφορικώς όσο και γραπτώς ότι μια μέρα τον κάλεσε στο γραφείο του ο «ιθύνων νους» της LYRA Αλέκος Πατσιφάς και του ζήτησε «να κόψει και να ράψει» κάποιους στίχους οι οποίοι ήταν «μακρινάρια», όπως του είπε ο ίδιος. Όταν ο στιχουργός ρώτησε ποιανού ήταν, ο Πατσιφάς του απάντησε «ενός νέου ποιητή»
Ο Παπαδόπουλος πράγματι κάθισε κι άρχισε να «σουλουπώνει» τους στίχους, αλλά όπως ήταν φυσικό έμεινε εμβρόντητος όταν άκουσε το δίσκο μόλις κυκλοφόρησε και διαπίστωσε ότι η …κοπτοραπτική που έκανε αφορούσε ποιήματα του Ελύτη!
Τα τραγούδια του Κόκοτου είναι ευχάριστα, δροσερά και θυμίζουν καλοκαίρι, κάτι που άλλωστε φαίνεται κι από τη θεματολογία του Ελύτη που έχει να κάνει αποκλειστικά και μόνο με τούτη την υπέροχη και γεμάτη ξενοιασιά εποχή. Ακούστηκαν πολύ κι έμειναν κλασικά «Τα τζιτζίκια», «Το δελφινοκόριτσο» και φυσικά «Το θαλασσινό τριφύλλι».
Η ηχογράφηση έγινε στα στούντιο της Columbia με σολίστ στο μπουζούκι τον Στέλιο Ζαφειρίου, ενώ το θέμα του εξωφύλλου ανήκει στον Μποστ.
Τα τραγούδια του δίσκου
01. Τα τζιτζίκια (Μ. Βιολάρης και χορωδία)
02. Ο ταχυδρόμος (Ρ. Κουμιώτη)
03. Ντούκου-ντούκου μηχανάκι (Μ. Βιολάρης – Ρ. Κουμιώτη)
04. Η Ελένη (Ορχηστρικό)
05. Το δελφινοκόριτσο (Μ. Βιολάρης)
06. Το θαλασσινό τριφύλλι (Ρ. Κουμιώτη)
07. Το ερημονήσι (Ρ. Κουμιώτη)
08. Η Ελένη (Μ. Βιολάρης)
09. Ο Αύγουστος (Ρ. Κουμιώτη)
10. Το δελφινοκόριτσο (Χορωδία)
11. Το χρυσό κλειδί (Μ. Βιολάρης και χορωδία)
|
ΓΙΑΝΝΗΣ ΣΠΑΝΟΣ
«ΤΡΙΤΗ ΑΝΘΟΛΟΓΙΑ» (LYRA 3721)
|
Η τρίτη και τελευταία απόπειρα του Γιάννη Σπανού να μελοποιήσει Έλληνες ποιητές, μετά τις δύο εξαιρετικά επιτυχημένες «Ανθολογίες» που κυκλοφόρησαν στα τέλη της δεκαετίας του ’60. Ωστόσο, στην «Τρίτη Ανθολογία» που κυκλοφόρησε τον Δεκέμβριο του 1975 το μουσικό ύφος είναι εντελώς διαφορετικό σε σχέση με τις προηγούμενες.
Ενώ λοιπόν στις δύο πρώτες κυριαρχεί έντονα το λαϊκό στοιχείο -χωρίς βεβαίως να λείπουν και οι πιο “εσωτερικές” στιγμές-, εδώ οι μελωδίες είναι απλές, λιτές και «χαμηλόφωνες», απόρροια ίσως του μουσικού κλίματος της εποχής λίγο μετά τη μεταπολίτευση που βασιζόταν σε «έντεχνα» στοιχεία. Άλλωστε, ο “θόρυβος” που προκαλούσαν τα “πολιτικά-εμβατηριακά” τραγούδια είχε αρχίσει πλέον να κουράζει το κοινό…
Άλλωστε, δεν είναι τυχαία και η επιλογή των ερμηνευτών: Η Αρλέτα (Νικολέτα Τσάμπρα) που είχε συμμετάσχει και στην «Ανθολογία Β’» είναι η κατεξοχήν «χαμηλόφωνη» εκπρόσωπος του «Νέου κύματος», ενώ στο ίδιο επίπεδο κινείται και ο Κώστας Καράλης (Καραγιαννόπουλος, αδελφός της Ελπίδας) που εδώ κάνει το δισκογραφικό του ντεμπούτο, όντας μουσικός για πολλά χρόνια (κιθάρα) αλλά και διευθυντής ορχήστρας σε δίσκους και νυχτερινά κέντρα.
Ο Σπανός είναι ο πρώτος συνθέτης που μελοποιεί ποίημα του Νίκου Καββαδία (το πασίγνωστο «Ιδανικός κι ανάξιος εραστής»), ανοίγοντας έτσι το δρόμο για την πλατιά αναγνώριση του ποιητή στα κατοπινά χρόνια τόσο μέσα από τις μουσικές της Μαρίζας Κωχ (1977), όσο και από τα «κλασικά» πια έργα του Θάνου Μικρούτσικου «Ο Σταυρός του Νότου» (1979) και «Γραμμές των οριζόντων» (1991).
Εκτός από αυτό, σίγουρα όλοι γνωρίζετε το «Σπασμένο καράβι» (από τα πιο “κλασικά” ελληνικά τραγούδια), το «Πώς θες να το ξέρω» και το «Είναι ν’ απορείς», όλα ερμηνευμένα από τον Καράλη. Ωστόσο, εξαιρετικές στιγμές του δίσκου είναι και τα «Το λέει και το τραγούδι», «Η ομίχλη μπαίνει από παντού στο σπίτι» και «Ο θρήνος της μάνας», χωρίς να υστερούν τα υπόλοιπα…
Η ηχογράφηση έγινε στα στούντιο της Columbia με ηχολήπτη τον Γιώργο Κωνσταντόπουλο, ενώ στο εσώφυλλο του δίσκου υπάρχουν αναλυτικά όλοι οι στίχοι των τραγουδιών. Το εξώφυλλο είναι έργο της Αρλέτας.
Τα τραγούδια του δίσκου
01. Σπασμένο καράβι (Γ. Σκαρίμπα) Κ. Καράλης
02. Το λέει και το τραγούδι (Λ. Ιακωβίδη) Αρλέτα
03. Είναι ν’ απορείς (Ν. Λαμπράκη) Κ. Καράλης
04. Η ομίχλη μπαίνει από παντού στο σπίτι (Β. Λεονταρή) Αρλέτα
05. Στρατιώτης ποιητής (Μ. Σαχτούρη) Κ. Καράλης
06. Σε είπανε Θεό (Δ. Δούκαρη) Αρλέτα
07. Ο θρήνος της μάνας (Κ. Σιμόπουλου) Αρλέτα
08. Ιδανικός κι ανάξιος εραστής (Ν. Καββαδία) Κ. Καράλης
09. Το πέρασμά σου (Κ. Βάρναλη) Κ. Καράλης
10. Πέντε ναυτόπουλα (Μ. Λυγίζου) Αρλέτα
11. Αν είσαι… (Πώς θες να το ξέρω) (Ν. Καρύδη) Κ. Καράλης
12. Οι νεκροί (Χρ. Κουλούρη) Κ. Καράλης