Γράφει η Χρύσα Λύκου
Φωτογράφιση: Μάριος Γκούβας
Κάθε Τετάρτη τα κεριά καίνε στον Πολυχώρο Vault φωτίζοντας ένα χώρο μικρό και σκοτεινό που γεννά τέχνη και σκέψη, για όσους θέλουν να νιώσουν τη φλόγα αυτή, ενώνοντας τη ψυχή τους μ’ ένα ποτήρι κρασί και μια παράσταση απ’ αυτές που θέλουν κάτι να σου πουν χωρίς μισόλογα.
Ο Αλμπέρτο Εσκενάζη εμφανίζεται στη σκηνή φορώντας τη ριγέ στολή του κρατουμένου, με καρφιτσωμένο στο στήθος του το άστρο του Δαυίδ, θυμίζοντας μας ότι κάποτε ο πόνος είχε δική του φορεσιά, και το παράλογο μίσος το δικό του σύμβολο. Στέκεται, μόνος του, σε μια σκηνή γυμνή, περιγράφοντας την πιο ωμη αλήθεια, για μια ανθρωπότητα που ντροπιάστηκε και αυτήν τη ντροπή δεν μπορεί τίποτα να την ξεπλύνει.
Το Άουσβιτς πέρασε στην ιστορία, μια ιστορία που γράφτηκε με αίμα ανθρώπων κάθε ηλικίας και φύλου, δοκιμάζοντας τα όρια της ψυχής και του σώματος με τον πιο αποκρουστικό τρόπο. Ο ήρωας της παράστασης, ένας εβραίος από τη Θεσσαλονίκη, βρίσκεται στο στρατόπεδο συγκέντρωσης, έχοντας χάσει κάθε του υπόσταση, έχοντας μετατραπεί σ’ έναν Άγνωστο Αριθμό. Η μοναξιά, ο φόβος, η τρέλα και η αγωνιά του να μάθει ο κόσμος που ετοιμάζεται να γεννηθεί πως πέθανε ο προηγούμενος, συνθέτουν τα στοιχεία του έργου, που κάνει βουτιά στο κοντινό παρελθόν, προβληματίζοντας μας για ένα παρόν που ίσως δεν διδάχτηκε όσα θα έπρεπε.
Η παράσταση κλείνει όπως ακριβώς άρχισε. Σκηνές από μια εβραϊκή συναγωγή, μας κάνει να κατανοήσουμε, πόσο σωτήρια μπορεί να αποβεί η πίστη για μερικούς ανθρώπους, έχοντας την πυξίδα για το δρόμο προς την αναζήτηση και διατήρηση του καλύτερου εαυτού τους. Με αυτή την πυξίδα κατευθύνθηκα και εγώ στα καμαρίνια να μιλήσω με τον Αλμπέρτο Εσκενάζυ, να τον ρωτήσω και να μάθω, αν τελικά το Άουσβιτς κάηκε μαζί με αυτούς που έκαψε ή αν ακόμα η κοινωνία μας μετράει εγκαύματα.
Music Corner: Πείτε μας λίγα λόγια για την παράσταση.
Αλμπέρτο Εσκενάζη: Το έργο είναι ένας κρατούμενος του Άουσβιτς, Έλληνας απ’ τη Θεσσαλονίκη, ο οποίος διηγείται τις καταστάσεις που έζησε, απ’ την πρώτη μέρα που μπήκε ως και την τελευταία που τον απελευθέρωσαν οι Ρώσοι. Ζωντανό μεν, τρελό δε.
Music Corner: Ποιό ήταν το ερέθισμα για να ανεβάσετε αυτήν την παράσταση;
Αλμπέρτο Εσκενάζη: Είμαι ενημερωμένος και έχω διαβάσει πάρα πολλά, έτσι αποφάσισα και συνέλεξα όλα τα ντοκουμέντα από διάφορους επιζώντες. Η αφορμή, έχει να κάνει με τις σκοτεινές εποχές που ζούμε και με το γεγονός ότι θα πρέπει να ανεβαίνουν τέτοια έργα ώστε να καταλαβαίνει ο κόσμος και να μην παραπλανάται, να μην πηγαίνει στο θρησκευτικό φονταμενταλισμό και στη λαϊκίστικη πολιτική.
Music Corner: Ο φασισμός και ο ρατσισμός δυστυχώς υπάρχουν σε κάθε εποχή. Το έργο έχει σύγχρονα μηνύματα;
Αλμπέρτο Εσκενάζη: Ο φασισμός δημιουργείται μέσα από την λαϊκίστικη πολιτική. Ο άνθρωπος πρέπει να καταλάβει ότι ο ρατσισμός πρέπει να φύγει από πάνω του. Είναι μια αρρώστια απ’ την οποία ο άνθρωπος πρέπει κάποια στιγμή να γιατρευτεί. Δε ξέρω πότε θα είναι αυτό, αν θα είναι μετά από πενήντα ή εκατό χρόνια, αλλά πρέπει να τελειώνουμε με αυτήν την ιστορία.
Music Corner: Στο έργο, είδαμε τον ήρωα μέσα από όλα τα δεινά που περνάει, να καταφέρνει στο τέλος να διατηρήσει τα καλά του στοιχεία. Στην Ελλάδα της κρίσης πιστεύετε ότι μπορούμε να βγούμε αλώβητοι από αυτό που ζούμε διατηρώντας κι εμείς με τη σειρά μας τα ανθρώπινα στοιχεία μας;
Αλμπέρτο Εσκενάζη: Ο άνθρωπος μπορεί να διατηρήσει τα καλά του στοιχεία ακόμα και στην κόλαση. Εάν είναι δυνατός και πιστεύει στο δίκιο και στην αλήθεια μπορεί να επιβιώσει. Ο άνθρωπος είναι κατσαρίδα. Επιβιώνει παντού και μπορεί να κρατήσει την καθαρότητα του μέσα στα λασπόνερα.
Music Corner: Ο κόσμος παρ’ όλη τη δύσκολη περίοδο που διανύουμε, πηγαίνει στο θέατρο και παρακολουθεί παραστάσεις. Πού πιστεύετε ότι οφείλεται αυτό;
Αλμπέρτο Εσκενάζη: Το θέατρο δεν πεθαίνει. Στην κατοχή, πήγαινε ο κόσμος στο θέατρο και έδινε ένα αβγό και ένα κομμάτι ψωμί στους ηθοποιούς. Το θέατρο δεν είναι τεχνολογία, δεν είναι φιλμ, δεν είναι εικόνα. Το θέατρο είναι ζωή και δεν πεθαίνει ποτέ.
Φεύγοντας απ’ το θέατρο σκέφτομαι πόσο χρήσιμο θα ήταν να δει ο κόσμος αυτή την παράσταση, σκεπτόμενη ότι το πιο βαθυστόχαστο σχόλιο που έχει γίνει μέχρι σήμερα για το Άουσβιτς δεν ήταν καν σχόλιο, ήταν μια απάντηση…
-Πες μου, στο Άουσβιτς, που ήταν ο Θεός;
-Που ήταν ο άνθρωπος;
——————-
Κείμενο-Σκηνοθεσία-Ερμηνεία: Αλμπέρτο Εσκενάζη
Μουσική Σύνθεση : Σέργιος Σαμαρτζής
Φωτισμοί: Λέων Εσκενάζη
Πολυχώρος Vault
Μελενίκου 26, Βοτανικός
Τηλ. 213 0356472
Παραστάσεις: κάθε Τετάρτη, ώρα έναρξης: 21:00
*** Απαγορεύεται αυστηρά η αναδημοσίευση υλικού γραπτού ή οπτικού, χωρίς την άδεια του Music Corner…