Γράφει η Ελένη Λαμπράκη
Φωτογράφηση Μάριος Γκούβας
Βράδυ Τετάρτης, το ρολόι δείχνει 20.30 και διασχίζω την Πλατεία Αμερικής. Περπατάω γρήγορα, και λόγω του κρύου αλλά και λόγω της αυθυποβολής ότι είμαι σε «επικίνδυνη γειτονιά», ενώ στην πραγματικότητα πέρα απ’ τους έρημους δρόμους, δε συνέβαινε κάτι το ανησυχητικό. Φτάνω στον Πολυχώρο Τέχνης Αλεξάνδρεια, επί της οδού Σπάρτης, για την πρεμιέρα της μουσικής παράστασης του Bertrand Moreau, “Je suis Grec”. Ακούω πρόβα και sound check. Αποφασίζω να περιμένω έξω απ’ το μικρό νεοκλασσικό, ούτως ή άλλως έχει ήδη αρκετά άτομα στο χώρο υποδοχής. Το μάτι μου πέφτει στην επιγραφή που με ενημερώνει ότι εδώ έζησε ο Μ. Καραγάτσης. Σε ένα σημείο της πόλης που ψάχνουμε δικαιολογία για να αποφύγουμε, κάποτε αντάλασσε απόψεις και σημειώσεις σύσσωμη η γενιά του ’30.
Η πρόβα έχει τελειώσει οπότε σταματάω κι εγώ την αναπόλησή μου και μπαίνω στο νεοκλασσικό, το οποίο έχει μετατραπεί σε έναν όμορφο πολυχώρο Τέχνης, με πολύ μεράκι και αγάπη από τον Βασίλη Βλάχο και φιλοξενεί ενδιαφέρουσες θεατρικές και μουσικές παραστάσεις. Αν και το κοινό έχει αρχίσει και συγκεντρώνεται, προλαβαίνω να κάνω μερικές ερωτήσεις στον Bertrand, έναν απίστευτο Γάλλο ερμηνευτή, ο οποίος όπως χαρακτηριστικά λέει ήρθε στην Ελλάδα για διακοπές αλλά έμεινε από επιλογή! Συζήτηση πολλή ενδιαφέρουσα περί μουσικής, ρεπερτορίου, και προσφάτων γεγονότων στη Γαλλία.
Music Corner: Καλησπέρα Bertrand, θα θέλαμε να μας πεις δυο λόγια για τη μουσική παράσταση “Je suis Grec” που πρόκειται να παρακολουθήσουμε στον Πολυχώρο Τέχνης Αλεξάνδρεια.
Bertrand Moreau: Το 2015 κλείνω αισίως 10 χρόνια στην Ελλάδα, κάτι που βρίσκω πολύ ωραίο, και ήταν ευκαιρία να κάνω μία παράσταση, πιο πολύ σαν επέτειο, η οποία λέγεται «Je suis Grec». Η βάση είναι τα γαλλικά κομμάτια αλλά υπάρχει και ένα μεγάλο μέρος από ελληνικά. Στην πραγματικότητα το «Je suis Grec» είναι ένα πολυπολιτισμικό παιχνίδι. Θα πω και άλλα ξενόγλωσσα τραγούδια πλην των γαλλικών, και φυσικά απόψε μου κάνει ποδαρικό ο Haig Yazdjian ο οποίος είναι και αυτός ένας “Je suis Grec” εδώ και 35 χρόνια και θα ερμηνεύσει αραβικά, αρμένικα τραγούδια κ.α.
Music Corner: Η ερμηνεία σου χαρακτηριίζεται πάντα από μία θεατρική αισθητική αν δεν κάνω λάθος.
Bertrand Moreau: Το αισθητικό στοιχείο με ενδιαφέρει, η θεατρικότητα που αναφέρεις δεν είναι κάτι προσχεδιασμένο, βγαίνει αυθόρμητα μέσα από την ερμηνεία των κομματιών. Σε σχέση με άλλα live όπου κάποιος θα έρθει να παρουσιάσει δικά του τραγούδια, ναι υπάρχει πιο πολύ παιχνίδι ανάμεσα στα διαφορετικά κομμάτια.
Music Corner: Πως θα περιέγραφες με λίγες λέξεις σταθμούς την, εδώ και μία δεκαετία, παραμονή σου στη χώρα μας;
Bertrand Moreau: Είχα γνωρίσει κάποιους φίλους Έλληνες, οπότε ήρθα διακοπές, μου άρεσε εξαιρετικά πολύ, μέχρι το σημείο που άρχισα να σκέφτομαι να ζήσω εδώ. Τότε έμενα στο Λονδίνο και είχα κουραστεί, οπότε ήμουν σε μία διαδικασία να πάω αλλού. Η πρώτη μου επιλογή ήταν η Ελλάδα, αν και ήξερα πως θα ήταν πιο δύσκολο το εγχείρημα αλλά είπα πως θα το προσπαθήσω. Και προσπάθησα, ήρθα και έμεινα, όχι όμως τυχαία αλλά από επιλογή, επειδή μου άρεσε.
Music Corner: Η περίοδος της κρίσης και της γενικευμένης κατήφειας και δυσκολίας, δε σε πτόησε καθόλου;
Bertrand Moreau: Φυσικά στενοχωριέμαι, αλλά τι να κάνω; Κι εγώ στενοχωριέμαι ακριβώς όπως στενοχωριέσαι κι εσύ κι ο οποιοσδήποτε γύρω μας. Βλέπεις τους φίλους σου να δυσκολεύονται, βλέπεις τον εαυτό σου πολλές φορές να δυσκολεύεται. Είμαι μέσα σε αυτό ακριβώς όπως είσαι κι εσύ, δεν το βλέπουμε θεωρητικά και απ’ έξω.
Music Corner: Φαντάζομαι, ερχόμενος στην Ελλάδα, ανακάλυψες και την ελληνική μουσική, και εντάσσεις στο πρόγραμμά σου και ελληνικό ρεπερτόριο. Ποιους καλλιτέχνες εκτιμάς και θεωρείς πως εν μέρει σε έχουν επηρεάσει το διάστημα που είσαι εδώ;
Bertrand Moreau: Από Έλληνες συνθέτες, Μάνος Χατζηδάκις και Σταμάτης Κραουνάκης, υπάρχουν πάντα στο πρόγραμμα. Υπάρχουν κι άλλοι πολλοί δημιουργοί και τραγουδιστές, πιο νέοι και τραγούδια πολύ αγαπημένα.
Music Corner: Ποιο είναι το καλύτερο και ποιο το χειρότερο στοιχείο που έχεις συναντήσει στην Ελλάδα;
Bertrand Moreau: Το καλύτερο, οι άνθρωποι. Το χειρότερο, μπορεί πάλι οι άνθρωποι. Οι άνθρωποι νομίζω πως είναι αυτή που κάνουν την κάθε χώρα.
Music Corner: Έχεις αντιμετωπίσει ποτέ κάποια ρατσιστική συμπεριφορά;
Bertrand Moreau: Όχι. Φυσικά, αργά ή γρήγορα καταλαβαίνουν ότι δεν είμαι Έλληνας οπότε ρωτάνε. Η Γαλλία γοητεύει, είμαι σίγουρος ότι αν ήμουν από κάπου αλλού, θα ήταν διαφορετικά τα πράγματα. Μένω σ’ αυτή τη γειτονιά (Πλατεία Αμερικής), το βλέπω σε καθημερινή φάση.
Music Corner: Τα πρόσφατα τραγικά γεγονότα στο Παρίσι στα γραφεία του Charlie Hebdo φαντάζομαι έχουν για σένα ακόμα μεγαλύτερο αντίκτυπο. Ποια είναι η γνώμη σου;
Bertrand Moreau: Είναι κάτι για το οποίο λυπάμαι πάρα πολύ. Είναι μεν λίγο σοκαριστικό αλλά δεν είναι έκπληξη. Είναι πολύ στενόχωρο το ότι χτύπησαν μια εφημερίδα, η οποία είναι κάτι πολύ συμβολικό όσον αφορά την ελευθερία λόγου. Ωστόσο, υπάρχει και η άλλη πλευρά μου η οποία στενοχωριέται και θυμώνει γιατί έχουνε κάνει πάρα πολύ θόρυβο, κατέβηκαν πάνω από 4.000.000 άτομα στο δρόμο για να διαδηλώσουν κατά του εξτρεμισμού, αλλά υπάρχουν αλλού εξτρεμιστικές δράσεις με πολύ περισσότερους νεκρούς, για τις οποίες δε μιλάει κανείς. Νιώθεις ότι κάποιες ζωές μετράνε περισσότερες από άλλες, για τους ανθρώπους στη Συρία που πεθαίνουν πολύ περισσότεροι κάθε μέρα, πότε πήρε τέτοια διάσταση; Πάντα θα βρεις κάποιους φανατικούς, τρελούς που στο όνομα του Ισλαμισμού, ή για ό,τι άλλο, θα κάνουν αποτρόπαιες πράξεις. Ακόμα κι εδώ μπορεί να συμβεί. Είναι άλλο πράγμα ο εξτρεμισμός και άλλο η θρησκεία και η πίστη του καθενός.
Music Corner: Για να γυρίσουμε στα μουσικά, δικά σου κομμάτια θα ακούσουμε;
Bertrand Moreau: Όχι! Όλα «δικά μου» είναι, αλλά και κανένα δικό μου. Το να έχεις δικά σου κομμάτια είναι σαφέστατα κάτι πολύ ωραίο, αλλά μπορεί να είναι και παγίδα. Δεν έχω προσπαθήσει τόσο πολύ να σπρώξω αυτό το κομμάτι, αλλά αυτό σου δίνει την ελευθερία να παρουσιάζεις ένα πρόγραμμα διαφορετικό κάθε φορά, βασισμένο σε εξαιρετικούς συνθέτες και κάνεις τα τραγούδια τους δικά σου. Μπορεί κάποια στιγμή να κινηθώ προς τη δισκογραφία, αλλά προς το παρόν δε με παρακινεί.
Music Corner: Για πόσο διάστημα θα είσαι εδώ;
Bertrand Moreau: Για να δούμε… ξεκινάμε απόψε με τον Haig, στις 28.01 θα είναι η Λυδία Κονιόρδου, συνεχίζουμε το Φλεβάρη με την Αργυρώ Καπαρού και άλλοι φίλοι που θα ανακοινωθούν στη συνέχεια!
Με τη μικρή αναμενόμενη καθυστέρηση, και αρκετούς φίλους να βρίσκονται στα τραπεζάκια της «Αλεξάνδρειας», το πρόγραμμα ξεκινάει… απότομα, μιας και το πρώτο τραγούδι (ένα γαλλικό του οποίου τον τίτλο αδυνατώ να βρω) είναι αρκετά δυνατό και έντονο και μας βάζει αμέσως στο κλίμα της παράστασης. Μια μικρή δόση νοσταλγίας με το «Καφεκοπτείο» του Ηλία Βαμβακούση και μετά η Μελίνα μπλέκεται με την Edith, και η Τσανακλίδου με τον υπέροχο Jacques Brel.
Κι αν τα τραγούδια που έχει επιλέξει ο Bertrand έχουν μια άλφα συναισθηματική φόρτιση από μόνα τους, και ο ίδιος με την έντονη και θεατράλ ερμηνεία την κάνει ακόμα πιο έκδηλη, στα ενδιάμεσα των τραγουδιών με έξυπνο χιούμορ θα σκορπίσει γέλια και χαμόγελα. Μία μικρή θεματική ενότητα με τραγούδια αφιερωμένα στο αγαπημένο του μεταφορικό μέσο, το ποδήλατο, (από Yves Montand μέχρι Κώστα Μακεδόνα), η πολυπολιτισμικότητα του προγράμματος που μου υποσχέθηκε ήρθε με τραγούδια στα γερμανικά, τα κυπριακά και τα πορτογαλικά – το τελευταίο μία σύνθεση του πιανίστα Μάριου Γληγόρη. Για το τέλος του α’ μέρους, άφησε ένα ποτ πουρί από μερικά απ’ τα ωραιότερα τραγούδια του Μάνου Χατζηδάκι, με το εορταστικό θέμα των… δολοφόνων, όπως παρατήρησε και ο ίδιος!
Δεύτερο μέρος και τη τιμητική του έχει ο καλεσμένος της βραδιάς, ο συνθέτης Haig Yazdjian, ένας δημιουργός που η μουσική του έχει φτάσει σε κάθε γωνιά της γης, και τον οποίο το ελληνικό κοινό έχει αγαπήσει πολύ. Για περίπου ένα μισάωρο ο χώρος κατακλύστηκε από ανατολίτικες μελωδίες, τραγούδια στα αραβικά , τα αρμένικα και τα ελληνικά, ενώ φυσικά δεν έλειπε η «Ξενιτιά», ερμηνευμένη απ’ τον ίδιο το δημιουργό της. Ο Bertrand επέστρεψε στη σκηνή για το τελευταίο κομμάτι του προγράμματος το οποίο περιείχε διάσημα tango, κλασσικά κομμάτια από την παγκόσμια μουσική σκηνή, ένα μίνι αφιέρωμα στα τραγούδια του Σταμάτη Κραουνάκη και φυσικά τραγούδια της παλιάς Αθήνας – περισσότερες λεπτομέρειες δε θα πω, να πάτε να το ακούσετε! Το φινάλε έγινε και με τους δύο καλλιτέχνες στη σκηνή να κλείνουν τη βραδιά λέγοντας μαζί τα τελευταία τραγούδια, αφήνοντας τον κόσμο με μια μικρή νοσταλγία αλλά πλήρως ικανοποιημένο απ’ αυτό που παρακολούθησε.
Πρόκειται για ένα πολύ ωραία δομημένο πρόγραμμα, όπου ο Bertrand Moreau μαζί με τους δύο μουσικούς του Άρη Ζέρβα και Μάριο Γληγόρη, στήνουν ένα πολύ όμορφο σκηνικό με επιλεγμένα τραγούδια απ’ τα ωραιότερα σημεία του ελληνικού και του διεθνούς ρεπερτορίου. Η νότα του Haig Yazdjian έδωσε έναν πιο μυστηριακό τόνο στο β’ μέρος, προσωπικά δεν έχω εντρυφήσει στο συγκεκριμένο είδος μουσικής, αλλά η σύμπραξη των δύο ήταν σίγουρα πολύ ενδιαφέρουσα. Το γεγονός ότι βρεθήκαμε στην πρεμιέρα, θεωρώ ότι δικαιολογεί κάποιες αστοχίες στον ήχο και κάποια σημεία που θέλουν λίγο περισσότερο δέσιμο, αυτό είναι κάτι που λύνετε από μόνο του με την πάροδο των παραστάσεων. Αν σας αρέσει η καλή μουσική, τα ρομαντικά – και όχι απαραιτήτως ερωτικά – τραγούδια, και θέλετε να απολαύσετε μια παράσταση, 28/1 το «Je suis Grec», θα επαναληφθεί με καλεσμένη τη Λυδία Κονιόρδου. Αλλιώς από Φλεβάρη!
Περισσότερες φωτογραφίες του MusicCorner από το live
*** Απαγορεύεται αυστηρά η αναδημοσίευση υλικού γραπτού ή φωτογραφιών, χωρίς την άδεια του Music Corner…