Γράφει ο Τάσος Κριτσιώλης
http://vinylmaniac.madblog.gr
Ένας δίσκος ήρθε απ’ τα παλιά
Οι δίσκοι που ποτέ δεν ξεχνάμε…!
Παρασκευή 18 Μαρτίου 2011
Η στήλη αυτή του musiccorner έχει ως στόχο να θυμίσει στους παλαιότερους και να προτείνει στους νεότερους μια σειρά από δίσκους 33 στροφών που εκδόθηκαν σε μια «χρυσή» περίοδο για το ελληνικό τραγούδι. Τότε που μεσουρανούσαν μεγάλοι συνθέτες, ποιητές και στιχουργοί, αλλά και ερμηνευτές. Τότε που ένας νέος δίσκος του Θεοδωράκη, του Χατζιδάκι, του Ξαρχάκου, του Μούτση, του Λοΐζου και τόσων άλλων σπουδαίων μουσικών αποτελούσε καλλιτεχνικό και πολιτισμικό γεγονός!
Οι δίσκοι που θα παρουσιάσουμε, χωρίζονται σε δύο κατηγορίες: Σε αυτούς που σήμερα χαρακτηρίζονται «κλασικοί» κι έγραψαν τη δική τους ξεχωριστή ιστορία στο ελληνικό τραγούδι, αλλά και σε κάποιους που μπορεί να μην είχαν την αποδοχή και την «αναγνωρισιμότητα» που τους άξιζε την εποχή που εκδόθηκαν, κρύβουν όμως «διαμάντια» που έστω και μετά από τόσα χρόνια δεν είναι αργά να βγουν στην επιφάνεια…
———————————————————–
ΜΙΚΗΣ ΘΕΟΔΩΡΑΚΗΣ
«ΤΡΕΙΣ ΚΥΚΛΟΙ» (LYRA 3743) |
Τα πρώτα χρόνια της μεταπολίτευσης «σημαδεύτηκαν» από το κοινωνικοπολιτικό τραγούδι, το οποίο όμως από ένα σημείο και μετά άρχισε να εξασθενεί κι εν τέλει σχεδόν εξαφανίστηκε. Ο Μίκης Θεοδωράκης με τα νέα αλλά και ακυκλοφόρητα στην Ελλάδα έργα του συνέβαλε ως ένα σημείο προς αυτή την κατεύθυνση, δοκιμάζοντας παράλληλα κάποια παλαιότερα με καινούργια ενορχηστρωτικά «πειράγματα»…
Έτσι λοιπόν, τον Αύγουστο του 1979 κυκλοφορούν οι «Τρεις κύκλοι» με ερμηνεύτρια τη Μαργαρίτα Ζορμπαλά που αποτέλεσε στο δεύτερο μισό της δεκαετίας του ’70 για τον δημιουργό ότι η Μαρία Φαραντούρη στο αντίστοιχο διάστημα της προηγούμενης: Τη γυναικεία φωνή που θα έδινε την ερμηνεία και τη βαρύτητα που ήθελε για τα τραγούδια του. Με τη διαφορά ότι η Φαραντούρη ερμήνευσε έργα του συνθέτη γραμμένα για κείνη, ενώ η Ζορμπαλά – με ελάχιστες εξαιρέσεις – περιορίστηκε σε επανεκτελέσεις τους…
Αυτό βεβαίως δεν αναιρεί την εξαιρετική ερμηνευτική ικανότητά της και ειδικά στον εν λόγω δίσκο, ακούγοντας τα γνωστά έως …πασίγνωστα τραγούδια που περιλαμβάνει είναι στιγμές που νομίζεις ότι γραφτήκανε τότε. Ο Θεοδωράκης τα μεταμορφώνει με τις ενορχηστρωτικές του «αλχημείες» και η Μαργαρίτα τους δίνει νέα πνοή και οντότητα…
Να πούμε ότι οι δυο τους δισκογραφικά είχαν συναντηθεί για πρώτη φορά στις «Μπαλάντες» το 1975 κι αργότερα στα «Λυρικά» το 1977 και στο «Ταξίδι μέσα στη νύχτα» το 1978. Ο συνθέτης ουκ ολίγες φορές έχει αναφερθεί με άκρως κολακευτικά σχόλια στο «θησαυρό» που υπάρχει στο λαιμό της ερμηνεύτριας, κάτι που άλλωστε φαίνεται ξεκάθαρα από την εκτεταμένη συνεργασία που είχε μαζί της για αρκετά χρόνια στα στούντιο και στις συναυλίες…
Οι «Τρεις κύκλοι» που περιλαμβάνει το άλμπουμ είναι το «Μυθιστόρημα» και τα «Επιφάνεια» σε ποίηση Γιώργου Σεφέρη, καθώς και οι «Λιποτάκτες» του Γιάννη Θεοδωράκη, αδελφού του Μίκη. Τα δύο τελευταία ήταν ήδη πασίγνωστα από τη δεκαετία του ’60, αλλά το «Μυθιστόρημα» σχεδόν άγνωστο στη χώρα μας καθώς ο συνθέτης το μελοποίησε κατά τη διάρκεια της δικτατορίας και για τους γνωστούς λόγους δεν ήτανε δυνατό να φτάσει μακρύτερα από τους τέσσερις τοίχους ενός δωματίου, σε «λαθραίες» ηχογραφήσεις που στέλνονταν από το εξωτερικό με χίλιους δυο τρόπους…
Δεν έχει σημασία αν ο δίσκος δεν είχε μεγάλη εμπορική επιτυχία. Άλλωστε, τι νόημα έχει ένα «χρυσό» ή «πλατινένιο» άλμπουμ όταν τα τραγούδια υπάρχουν και θα συνεχίσουν να βρίσκονται μέσα στις καρδιές του κόσμου;
Παραγωγός ήταν ο Γιώργος Μακράκης και η ηχογράφηση έγινε στα στούντιο της Columbia με ηχολήπτη τον Στέλιο Γιαννακόπουλο, καθώς και στο στούντιο Polysound με ηχολήπτη τον Γιάννη Σμυρναίο. Στο εσώφυλλο υπάρχουν φωτογραφίες των συντελεστών και οι στίχοι των μελοποιημένων ποιημάτων…
Τα τραγούδια του δίσκου
Μυθιστόρημα (Γ. Σεφέρη)
1) Τώρα που θα φύγεις
2) Στο στήθος μου η πληγή
3) Ο ύπνος σε τύλιξε
4) Λίγο ακόμα
Λιποτάκτες (Γ. Θεοδωράκη)
1) Θα γίνεις δικιά μου
2) Δακρυσμένα μάτια
3) Σκέπασε ατμός τον έρωτά μας
4) Χάθηκα
Επιφάνια (Γ. Σεφέρη)
1) Στο περιγιάλι το κρυφό
2) Κράτησα τη ζωή μου
3) Άνθη της πέτρας
4) Μέσα στις θαλασσινές σπηλιές
ΜΑΝΟΣ ΧΑΤΖΙΔΑΚΙΣ
«ΤΟ ’62 ΤΟΥ ΜΑΝΟΥ ΧΑΤΖΙΔΑΚΙ» (LYRA 3364) |
Μπορεί το λαϊκό τραγούδι να είχε κυρίαρχο ρόλο στις αρχές της δεκαετίας του ’80, όμως αυτό δε σήμαινε ότι δε έβγαιναν δίσκοι πλημμυρισμένοι από τις υπέροχες μελωδίες των σπουδαίων συνθετών που είχαν αλλάξει την ελληνική μουσική από το 1960 και μετά. Ένας απ’ αυτούς, είναι αναμφισβήτητα και ο Μάνος Χατζιδάκις…
Ο αξέχαστος δημιουργός ήταν πάντοτε ανοιχτός στους νέους συνθέτες και δεν έχανε την ευκαιρία να τους δώσει βήμα να παρουσιάσουν τη δουλειά τους, αδιαφορώντας πάντοτε και παντελώς για την εμπορική απήχηση που θα είχαν. Το ίδιο έκανε και με τη Λένα Πλάτωνος, η οποία το 1981 είχε «ταράξει τα νερά» με την πρώτη δισκογραφική δουλειά της το «Σαμποτάζ»…
Στο δίσκο αυτό έκανε το ντεμπούτο της η Σαββίνα Γιαννάτου, μια από τις πιο σπουδαίες κι «ακριβοθώρητες» ερμηνεύτριες των τελευταίων 30 ετών. Ο Χατζιδάκις της έδωσε αμέσως την ευκαιρία να συμμετάσχει στην περίφημη παιδική εκπομπή «Λιλιπούπολη» που ακούγανε τότε μικροί και μεγάλοι στο Τρίτο Πρόγραμμα της ΕΡΤ, καθώς επίσης και στην ηχογράφηση των τραγουδιών που ακούγονταν εκεί.
Έτσι, όταν η Πλάτωνος είχε την ιδέα να διασκευάσει ορισμένα από τα πιο όμορφα και γνωστά κομμάτια του σπουδαίου μουσικού μας και να τα τραγουδήσει η Γιαννάτου, ο δρόμος ήταν ανοιχτός. Αποτέλεσμα αυτής της εργασίας, ήταν ο δίσκος «Το ’62 του Μάνου Χατζιδάκι» που κυκλοφόρησε τον Οκτώβριο του 1983.
Ο τίτλος τα λέει όλα, αφού πρόκειται για τραγούδια που γραφτήκανε κατά βάση εκείνη τη χρονιά ή ένα-δυο χρόνια πριν ή μετά. Εδώ, τα συναντάμε με μια πιο «λιτή» ενορχήστρωση κι ερμηνευμένα μοναδικά από τη Σαββίνα Γιαννάτου που όχι μόνο δεν τα «προδίδει», αλλά – πάντα με σεβασμό στους πρώτους «διδάξαντες» και χωρίς καμία προσπάθεια μίμησης – τα πηγαίνει ένα βήμα παραπέρα.
Το να σχολιάσουμε τα τραγούδια, νομίζω ότι είναι περιττό. Όλα είναι πασίγνωστα, αγαπημένα κι ένα σημαντικό κομμάτι της μουσικής κληρονομιάς μας που δεν πρόκειται να χαθεί, όσο κι αν προσπαθούν κάποιοι να γκρεμίσουν ότι έχει απομείνει από τον ελληνικό πολιτισμό…
Φυσικά, ένας τέτοιος δίσκος ήταν εκ των πραγμάτων «αντιεμπορικός» και μπήκε στα σπίτια και στα πικάπ όσων αγαπούν το καλό τραγούδι και δεν παρασύρονται από τις μόδες που η κάθε εποχή επιτάσσει. Άλλωστε, δεν έγινε για να «σαρώσει» σε πωλήσεις αλλά για να κλείσει μέσα του την αγάπη της Πλάτωνος και της Γιαννάτου για τη μουσική του Χατζιδάκι και τη θέαση (ή καλύτερα ακρόαση) ενός μέρους του έργου του μέσα από ένα πιο σύγχρονο πρίσμα…
Παραγωγοί ήταν η ίδια η Πλάτωνος με τη συνδρομή του Πάνου Δράκου, ο οποίος έκανε και την ηχοληψία στο στούντιο P.D.R. Τη μακέτα του εξωφύλλου έκανε η Σαββίνα Γιαννάτου, ενώ στο εσώφυλλο υπάρχουν φωτογραφίες των συντελεστών.
Τα τραγούδια του δίσκου
01) Πάμε μια βόλτα στο φεγγάρι (Ν. Περγιάλη)
02) Πάει έφυγε το τρένο (Ν. Γκάτσου)
03) Ο ταχυδρόμος πέθανε
04) Κυρ-Αντώνης
05) Το τραγούδι της Ευρυδίκης
06) Χάρτινο το φεγγαράκι (Ν. Γκάτσου)
07) Κάπου υπάρχει η αγάπη μου
08) Ήταν καμάρι της αυγής (Ν. Γκάτσου)
09) Το μαντολίνο
10) Το πέλαγο είναι βαθύ
11) Επίλογος (Οργανικό)
12) Πού το πάνε το παιδί (Ν. Γκάτσου)