Γράφει ο Τάσος Κριτσιώλης
http://vinylmaniac.madblog.gr
Ένας δίσκος ήρθε απ’ τα παλιά
Οι δίσκοι που ποτέ δεν ξεχνάμε…!
Παρασκευή 29 Ιουλίου 2011
Η στήλη αυτή του musiccorner έχει ως στόχο να θυμίσει στους παλαιότερους και να προτείνει στους νεότερους μια σειρά από δίσκους 33 στροφών που εκδόθηκαν σε μια «χρυσή» περίοδο για το ελληνικό τραγούδι. Τότε που μεσουρανούσαν μεγάλοι συνθέτες, ποιητές και στιχουργοί, αλλά και ερμηνευτές. Τότε που ένας νέος δίσκος του Θεοδωράκη, του Χατζιδάκι, του Ξαρχάκου, του Μούτση, του Λοΐζου και τόσων άλλων σπουδαίων μουσικών αποτελούσε καλλιτεχνικό και πολιτισμικό γεγονός!
Οι δίσκοι που θα παρουσιάσουμε, χωρίζονται σε δύο κατηγορίες: Σε αυτούς που σήμερα χαρακτηρίζονται «κλασικοί» κι έγραψαν τη δική τους ξεχωριστή ιστορία στο ελληνικό τραγούδι, αλλά και σε κάποιους που μπορεί να μην είχαν την αποδοχή και την «αναγνωρισιμότητα» που τους άξιζε την εποχή που εκδόθηκαν, κρύβουν όμως «διαμάντια» που έστω και μετά από τόσα χρόνια δεν είναι αργά να βγουν στην επιφάνεια…
———————————————————–
 |
ΜΙΚΗΣ ΘΕΟΔΩΡΑΚΗΣ – ΤΑΣΟΣ ΛΕΙΒΑΔΙΤΗΣ
«ΤΑ ΛΥΡΙΚΑ» (MINOS MSM 323) |
Ο Τάσος Λειβαδίτης ήταν ένας από τους ποιητές πάνω στο έργο των οποίων «πάτησε» (φυσικά με την καλή έννοια) ο Μίκης Θεοδωράκης για να δημιουργήσει το «έντεχνο λαϊκό» τραγούδι στις αρχές της δεκαετίας του ’60. Το «Μάνα μου και Παναγιά», το «Βρέχει στη φτωχογειτονιά», η «Δραπετσώνα» και άλλα μεγάλα δημιουργήματα των δυο τους έγιναν κτήμα ολόκληρου του ελληνικού λαού και σήμερα πλέον θεωρούνται κάτι περισσότερο από «κλασικά». Αποτελούν αναπόσπαστο κομμάτι του πολιτισμού μας, που τόσο έχει εκφυλιστεί στις μέρες μας…
Ωστόσο, η μοναδική ολοκληρωμένη δουλειά της μεταξύ τους συνεργασίας ήταν «Τα λυρικά». Ο συνθέτης είχε κάποιες έτοιμες μελωδίες από τη μουσική επένδυση που είχε επιμεληθεί για ένα γερμανικό θεατρικό έργο, έγραψε κι άλλες κι έτσι ο ποιητής έγραψε τα λόγια με βάση αυτές. Όλα τούτα έγιναν το 1976 και το ίδιο καλοκαίρι ο Θεοδωράκης ζήτησε να τα παρουσιάσει στο θέατρο του Λυκαβηττού, μαζί με κάποια άλλα – γραμμένα κι απαγορευμένα κατά τη διάρκεια της επταετίας – έργα του. Κάτι τέτοιο δεν κατέστη εφικτό τότε, αλλά ένα χρόνο μετά η επιθυμία του έγινε πραγματικότητα.
Έτσι λοιπόν, το 1977 στο πλαίσιο του «Μουσικού Αυγούστου» ο συνθέτης έδωσε γύρω στις 30 συναυλίες με όλους τους «κομμένους» κύκλους τραγουδιών του και φυσικά παρουσίασε και «Τα λυρικά» τα οποία ερμήνευσε αποκλειστικά ο ίδιος. Εκείνη τη βραδιά έγινε και η ζωντανή ηχογράφηση, η οποία κυκλοφόρησε στις αρχές του 1978 και είναι η μοναδική που υπάρχει με τη φωνή του Μίκη ως έργο σε πρώτη εκτέλεση.
Ο τίτλος του τα λέει όλα, αφού πρόκειται για τραγούδια που έχουν έντονη πολιτική χροιά αλλά απέχουν παρασάγγας από το χαρακτηρισμό «εμβατηριακά». Με τη συνοδεία πιάνου, βιολοντσέλου, κλασικής κιθάρας, κοντραμπάσου και κρουστών, ο συνθέτης ερμηνεύει με το χαρακτηριστικό, εμφατικό κι ανεπανάληπτο τρόπο του αυτή τη δουλειά συνοδευόμενος από τη Μαργαρίτα Ζορμπαλά, τη Σοφία Μιχαηλίδου και τον Πέτρο Πανδή που έχουν το ρόλο της χορωδίας.
Μπορεί από εμπορικής πλευράς ο δίσκος να μη πήγε καλά, όμως κάποια τραγούδια έγιναν πολύ γνωστά κυρίως από τις επανεκτελέσεις τους. Ο λόγος εν πρώτοις για τα «Την πόρτα ανοίγω το βράδυ» και «Δρόμοι που χάθηκα», τα οποία μέσα στα χρόνια ακούστηκαν πολύ και το 1981 ηχογραφήθηκαν και από την Άλκηστη Πρωτοψάλτη για το δεύτερο προσωπικό άλμπουμ της με τίτλο το ονοματεπώνυμό της.
Από εκεί και πέρα, τα «Ήταν κάποτε δυο φίλοι» και «Μοιρολόι της βροχής» τραγούδησε και ο Γρηγόρης Μπιθικώτσης λίγους μήνες μετά την κυκλοφορία των «Λυρικών» στο πλαίσιο της τελευταίας δισκογραφικής συνεργασίας του με τον Θεοδωράκη με τίτλο «Οκτώβρης ‘78», με τη συνοδεία μιας πιο «λαϊκής» ορχήστρας. Στον ίδιο δίσκο επρόκειτο να περιληφθεί και το «Ο αγέρας λέει μια προσευχή», όμως την τελευταία στιγμή ο συνθέτης αποφάσισε να το αφήσει εκτός προφανώς για λόγους …χωρητικότητας.
Γενικότερα, πρόκειται για μια από τις καλύτερες δουλειές του μεγάλου μας συνθέτη η οποία μπορεί να μην είχε την απήχηση που της άξιζε, αλλά τούτο δε μειώνει σε τίποτε την αξία της. Οι υπέροχες μελωδίες και φυσικά η χαρακτηριστική φωνή του Μίκη την κατατάσσουν μέσα στις σημαντικότερες στιγμές της πορείας του. Εξαιρετικοί βεβαίως και οι στίχοι του Λειβαδίτη…
Τα τραγούδια του δίσκου
01) Την πόρτα ανοίγω το βράδυ
02) Χαθήκαμε τόσο νωρίς
03) Ο αγέρας λέει μια προσευχή
04) Δειλινό της ερημιάς
05) Στο κατώφλι των καιρών
06) Μες στην βροχή
07) Στα λιμάνια τα μακρινά
08) Του κόσμου δρόμοι σκοτεινοί
09) Μια μέρα θα στο πω
10) Σε δρόμους μακρινούς
11) Δρόμοι που χάθηκα
12) Παιδί δε μιλάς
|
ΜΙΜΗΣ ΠΛΕΣΣΑΣ – ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΧΡΙΣΤΟΔΟΥΛΟΥ
«ΤΡΑΓΟΥΔΙΑ ΤΗΣ ΓΕΙΤΟΝΙΑΣ» (POLYDOR 2421 140) |
Η δεκαετία του ’80 για τον Αντώνη Καλογιάννη μπαίνει με μια συνεργασία από τα – όχι και πολύ πάντως – παλιά. Επτά χρόνια μετά τη συμμετοχή του στο άλμπουμ «Για μια σταγόνα αλάτι» το 1973 σε μουσική του Μίμη Πλέσσα και στίχους του Δημήτρη Χριστοδούλου, οι δύο δημιουργοί ετοιμάζουν μια ολοκληρωμένη δισκογραφική δουλειά με τη φωνή του και τον τίτλο «Τραγούδια της γειτονιάς» που κυκλοφορεί στις αρχές του 1980.
Ο αείμνηστος στιχουργός ήταν πολύ καλός φίλος του ερμηνευτή κι ένα χρόνο νωρίτερα (1979) είχε μεταφέρει στα ελληνικά μερικές από τις πιο γνωστές μελωδίες του Ζορζ Μουστακί στο πλαίσιο του δίσκου «Ο Αντώνης Καλογιάννης τραγουδά Μουστακί», ο οποίος σημείωσε σημαντική επιτυχία.
Δε μπορούμε όμως να πούμε το ίδιο και για το εν λόγω άλμπουμ. Βεβαίως, τα ραδιόφωνα της εποχής έπαιζαν αρκετά από τα τραγούδια του αλλά από εμπορικής πλευράς κινήθηκε σε «ρηχά νερά», με την έννοια ότι δεν έφτασε στα «χρυσά» όρια των 50.000 αντιτύπων. Ο Καλογιάννης θα έπρεπε να περιμένει άλλο ένα χρόνο μέχρι το 1981 και τη συνεργασία του με τον Σπύρο Παπαβασιλείου και τον Λάκη Τεάζη στα «Σημερινά» για να φτάσει στην κορυφή των πωλήσεων κι από εκεί και πέρα να στραφεί ολοκληρωτικά προς το ερωτικό τραγούδι με θαυμαστά κι άκρως επιτυχημένα αποτελέσματα…
Από τα «Τραγούδια της γειτονιάς» ακούστηκε αρκετά κι έγινε γνωστό το εναρκτήριο κομμάτι, το υπέροχο ζεϊμπέκικο «Μάζεψε τα παραγάδια». Ωστόσο, υπάρχουν κι άλλες πολύ καλές στιγμές στο δίσκο όπως τα «Έλα και πάρε ότι θες», «Στους σταθμούς τους ξεχασμένους» και «Πέτα το άδικο φιλί», χωρίς να θέλουμε ν’ αδικήσουμε κάποιο από τα υπόλοιπα. Άλλωστε, η μουσική του Μίμη Πλέσσα είναι πολύ πιο πάνω από την εμπορικότητα, τουλάχιστον με τον όρο που της έχουμε δώσει εδώ στην Ελλάδα…
Παραγωγός ήταν ο Φίλιππος Παπαθεοδώρου και η ηχογράφηση έγινε στο στούντιο Polysound με ηχολήπτη τον Γιάννη Σμυρναίο.
Τα τραγούδια του δίσκου
01) Μάζεψε τα παραγάδια
02) Έλα και πάρε ότι θες
03) Στη μαύρη κάμαρη της γης
04) Κοριτσάκι-κοριτσάκι
05) Αγάπη από γυαλόχαρτο
06) Ειμ’ ο αϊτός
07) Στους σταθμούς τους ξεχασμένους
08) Πέτα το άδικο φιλί
09) Σκοινί στη γλάστρα φούντωσε
10) Θα ξεχαστούνε όλα αυτά
11) Φεγγάρι λαδοκάντηλο
12) Τη νύχτα την τετράγωνη