Ένας δίσκος ήρθε απ’ τα παλιά – 7/5/2010

Γράφει ο Τάσος Κριτσιώλης
http://vinylmaniac.madblog.gr

Ένας δίσκος ήρθε απ’ τα παλιά
Οι δίσκοι που ποτέ δεν ξεχνάμε…!

Παρασκευή 7 Μαΐου 2010

Η στήλη αυτή του musiccorner έχει ως στόχο να θυμίσει στους παλαιότερους και να προτείνει στους νεότερους μια σειρά από δίσκους 33 στροφών που εκδόθηκαν σε μια «χρυσή» περίοδο για το ελληνικό τραγούδι. Τότε που μεσουρανούσαν μεγάλοι συνθέτες, ποιητές και στιχουργοί, αλλά και ερμηνευτές. Τότε που ένας νέος δίσκος του Θεοδωράκη, του Χατζιδάκι, του Ξαρχάκου, του Μούτση, του Λοΐζου και τόσων άλλων σπουδαίων μουσικών αποτελούσε καλλιτεχνικό και πολιτισμικό γεγονός!
Οι δίσκοι που θα παρουσιάσουμε, χωρίζονται σε δύο κατηγορίες: Σε αυτούς που σήμερα χαρακτηρίζονται «κλασικοί» κι έγραψαν τη δική τους ξεχωριστή ιστορία στο ελληνικό τραγούδι, αλλά και σε κάποιους που μπορεί να μην είχαν την αποδοχή και την «αναγνωρισιμότητα» που τους άξιζε την εποχή που εκδόθηκαν, κρύβουν όμως «διαμάντια» που έστω και μετά από τόσα χρόνια δεν είναι αργά να βγουν στην επιφάνεια…

ΣΤΑΥΡΟΣ ΚΟΥΓΙΟΥΜΤΖΗΣ «ΟΤΑΝ ΑΝΘΙΖΟΥΝ ΠΑΣΧΑΛΙΕΣ» (MINOS MSM 137)

Πρόκειται για τον δεύτερο ολοκληρωμένο κύκλο τραγουδιών που γράφει ο Σταύρος Κουγιουμτζής και κυκλοφόρησε την άνοιξη του 1971, τότε που όντως ανθίζουν οι πασχαλιές. Ο αξέχαστος συνθέτης δεν είχε και μεγάλη δυσκολία να επιλέξει τους ερμηνευτές του, καθώς με τον Γιώργο Νταλάρα μετρούσε ήδη δύο χρόνια άκρως επιτυχημένης συνεργασίας, ενώ ο Γιάννης Καλατζής ήταν εξαιρετικά δημοφιλής εκείνη την περίοδο κι επιπλέον είχε μια θετική πρώτη «επαφή» με τον Κουγιουμτζή ένα χρόνο νωρίτερα (1970), καθώς το «Αν βαρέθηκες κυρία» είχε σημειώσει μεγάλη επιτυχία…

Έτσι, ο δημιουργός γράφει δέκα καινούργια τραγούδια, «ξεθάβει» ένα από τα πρώτα του («Έρημος μεσ’ στην ερημιά») και με μιαν ορχηστρική εκτέλεση ολοκληρώνει ένα δίσκο ο οποίος περιλαμβάνει ορισμένες από τις πιο διαχρονικές κι αγαπημένες στιγμές των συντελεστών του. Το ιδιαίτερο χαρακτηριστικό του, είναι ότι για πρώτη και μοναδική φορά ο Κουγιουμτζής υπογράφει και τους στίχους σε ολόκληρο το άλμπουμ, με εξαίρεση το «Γεια χαρά καλή» σε ποίηση του Κώστα Βάρναλη.

Νταλάρας και Καλατζής δίνουν τον καλύτερο εαυτό τους κι ερμηνεύουν εξαιρετικά τις δημιουργίες του συνθέτη, οι οποίες κινούνται στο γνωστό μοτίβο της λαϊκής μουσικής και λιγότερο της μπαλάντας. Όσο για τις επιτυχίες του δίσκου, ουκ ολίγες: «Ξενάκι είμαι και θα ‘ρθω», «Κάποιον άλλον φίλησες», «Γεια χαρά καλή», «Όταν ανθίζουν πασχαλιές» (γνωστό και ως «Χελιδονάκι του Μαγιού»), «Ήθελα να ‘μουνα πουλί», «Χάντρα στο κομπολόι σου» και βεβαίως το «Ένας κόμπος η χαρά μου», το οποίο προτιμώ στην εκτέλεση που υπάρχει εδώ παρά στη «μοντέρνα» εκδοχή του που έγινε 25 χρόνια μετά…

Το άλμπουμ κυκλοφόρησε με δύο εξώφυλλα διαφορετικού χρώματος, αλλά με το ίδιο «θέμα» που επιμελήθηκε η Τατιάνα Βολανάκη. Στο οπισθόφυλλο υπάρχουν φωτογραφίες των τριών συντελεστών του.

Τα τραγούδια του δίσκου
01. Ξενάκι είμαι και θα ‘ρθω (Γ. Καλατζής)
02. Αν ήτανε να σ’ αρνηθώ (Γ. Νταλάρας)
03. Να ‘χα στο στήθος μου γυαλί (Γ. Καλατζής)
04. Κάποιον άλλον φίλησες (Γ. Νταλάρας)
05. Γεια χαρά καλή (ποίηση Κ. Βάρναλη) Γ. Καλατζής
06. Έρημος μεσ’ στην ερημιά (Γ. Νταλάρας)
07. Όταν ανθίζουν πασχαλιές (Γ. Νταλάρας)
08. Ήθελα να ‘μουνα πουλί (Γ. Καλατζής)
09. Χάντρα στο κομπολόι σου (Γ. Νταλάρας)
10. Ένας κόμπος η χαρά μου (Γ. Νταλάρας)
11. Γεια χαρά καλή (Ορχήστρα)
12. Γιατί εγώ γεννήθηκα φτωχός (Γ. Καλατζής)

ΜΙΚΗΣ ΘΕΟΔΩΡΑΚΗΣ “ΤΗΣ ΕΞΟΡΙΑΣ…» (MINOS MSM 290)

Με την επιστροφή του στην Ελλάδα μετά τη μεταπολίτευση, ο Μίκης Θεοδωράκης πέραν των νέων έργων που έγραφε και ηχογραφούσε με διάφορους τραγουδιστές, συνήθιζε να περνάει στη δισκογραφία και ορισμένα τραγούδια που είχε συνθέσει σε δύσκολες για τον ίδιο και τη χώρα μας εποχές και για ευνόητους λόγους είχε απαγορευτεί να κυκλοφορήσουν.

Κάποια από αυτά είναι και “Της εξορίας”, όπως ονομάστηκε ο συγκεκριμένος κύκλος και είναι γραμμένα σε διαφορετικά χρονικά σημεία που όμως έχουν ένα κοινό στοιχείο: Την εξορία και τα παρεπόμενά της, τα οποία είχε βιώσει ουκ ολίγες φορές ο συνθέτης. Ορισμένα γράφτηκαν στα τέλη της δεκαετίας του ’40 όταν ο Θεοδωράκης ήταν εξόριστος στη Μακρόνησο, άλλα κατά τη διάρκεια της δικτατορίας και όλα μαζί παρουσιαστήκανε στη δισκογραφία τον Δεκέμβριο του 1976, με ερμηνευτή τον Βασίλη Παπακωνσταντίνου.

Ο τραγουδιστής είναι “ανακάλυψη” του Μίκη, ο οποίος τον άκουσε να τραγουδά στη Γερμανία κι αμέσως τον πήρε μαζί του στις συναυλίες που έκανε τότε σε όλο τον κόσμο. Δεν πρόλαβε βεβαίως να πάρει μέρος σε πολλές, αφού στο μεταξύ η δικτατορία κατέρρευσε κι έτσι ο δρόμος της επιστροφής στην Ελλάδα ήταν πια ανοιχτός.

Αυτή είναι η πρώτη ολοκληρωμένη δισκογραφική συνεργασία τους, αφού είχαν προηγηθεί τα τραγούδια που είχε πει ο Παπακωνσταντίνου με αφορμή τη θεατρική παράσταση “Προδομένος λαός” του Γεωργίου Ρούσσου το 1974 στην οποία είχε γράψει μουσική ο Θεοδωράκης, όπως κι ένα χρόνο αργότερα για το έργο “Εχθρός λαός” του Ιάκωβου Καμπανέλλη.

Τα τραγούδια “της εξορίας” κλείνουν μέσα τους όλη την τραγική περίοδο από τον Εμφύλιο μέχρι τη χούντα των συνταγματαρχών, περιγράφοντας με ανάγλυφο τρόπο όλα όσα πέρασαν οι εξόριστοι εκείνα τα χρόνια. Περιέχουν όμως και σημάδια αισιοδοξίας ότι κάποτε τα πράγματα θ’ αλλάξουν κι ότι παρά τις δυσκολίες, ο άνθρωπος θα παλέψει για να επιβιώσει.

Η ερμηνεία του Παπακωνσταντίνου είναι ιδανική, μ’ ένα ύφος εντελώς διαφορετικό από εκείνο που τον έκανε πρωταγωνιστή στην ελληνική μουσική μερικά χρόνια αργότερα. Να προσθέσουμε ότι ο “Πέτρουλας” είχε ηχογραφηθεί για πρώτη φορά με τον ίδιο τον Θεοδωράκη ένα χρόνο νωρίτερα (1975) στον “Εχθρό λαό”, ενώ στη δεύτερη πλευρά του δίσκου μεταξύ των τραγουδιών παρεμβάλλεται η μελωδία που αργότερα θα γίνει πασίγνωστη ως “Νύχτα μαγικιά”…

Η παραγωγή ήταν του Αχιλλέα Θεοφίλου και η ηχογράφηση έγινε στο στούντιο της Columbia με ηχολήπτη τον Στέλιο Γιαννακόπουλο και στο στούντιο Polysound με ηχολήπτη τον Γιάννη Σμυρναίο. Στο εσώφυλλο υπάρχουν όλοι οι στίχοι των τραγουδιών.

Τα τραγούδια του δίσκου
01. Της εξορίας (Θάλασσες μας ζώνουν) (Μ. Θεοδωράκη)
02. Χτύπα χτύπα (Μ. Θεοδωράκη)
03. Ύμνος του ΕΛΑΝ (Π. Λαμψίδη)
04. Ελ Ζαατάρ (Γ. Νεγρεπόντη)
05. Της φυλακής (Γ. Νεγρεπόντη)
06. Πέτρουλας (Μ. Θεοδωράκη)
07. Έφτασες αργά (Μ. Αναγνωστάκη)
08. Δεν έφταιγε ο ίδιος (Μ. Αναγνωστάκη)
09. Ήτανε νέοι (Μ. Αναγνωστάκη)
10. Κάθε πρωί (Μ. Αναγνωστάκη)
11. Μου μιλάτε για κείνον (Γ. Νεγρεπόντη)
12. Μη χάνεις το θάρρος σου (Θ. Λειβαδίτη)