Γράφει ο Δημήτρης Κονιδάρης

Σαν σήμερα, στις 14 Νοεμβρίου 1935, γεννήθηκε στην Αθήνα από πρόσφυγες γονείς ο Λευτέρης Παπαδόπουλος, ένας από τους αξιολογότερους στιχουργούς του περασμένου αιώνα στη χώρα μας.

Πέρασε δύσκολα παιδικά χρόνια ζώντας την Κατοχή και τον Εμφύλιο με πολλά βιώματα τα οποία τον επηρέασαν βαθιά. Όπως έχει αναφέρει κατ’ επανάληψη, η πείνα ήταν το μεγάλο πρόβλημα της εποχής αφού η αναζήτηση τροφής απαιτούσε τιτάνια προσπάθεια. Οι δυσκολίες συνεχίστηκαν και μετά τον πόλεμο με τον νεαρό Λευτέρη να τελειώνει το Β’ Γυμνάσιο της οδού Χέυδεν με συμμαθητές τον Θεόδωρο Αγγελόπουλο, τον Αλέκο Φασιανό και τον Χρήστο Γιανναρά. Στη δεκαετία του 1950 γράφτηκε στη Νομική σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών αλλά δεν ολοκλήρωσε τις σπουδές του γιατί τον κέρδισε η δημοσιογραφία με την οποία ασχολήθηκε για περίπου εξήντα χρόνια. Συγκεκριμένα, ξεκίνησε στην αθλητική εφημερίδα «Ομάδα» και επειδή τα κείμενά του ξεχώριζαν, σύντομα μεταπήδησε στο «Βήμα» και στα «Νέα». Εργάστηκε πολύ σκληρά για να αντεπεξέλθει στις απαιτήσεις της δημοσιογραφίας, ειδικότερα στα πρώτα δύσκολα χρόνια. Εργάστηκε στο ελεύθερο ρεπορτάζ, συνέχισε ως βοηθός αρχισυντάκτη, μετά ως αρχισυντάκτης και χρονογράφος. Αξιοσημείωτο ότι η ΕΣΗΕΑ τον τίμησε το 2009 για την προσφορά του στη δημοσιογραφία με το ανώτατο βραβείο της «Ξενοφών».

Παράλληλα με τη δημοσιογραφική του πορεία ασχολήθηκε με τη συγγραφή βιβλίων σχετικών κυρίως με τη μουσική ενώ έγραψε και μερικά θεατρικά όπως «Δρόμος», «Εν βρασμώ ψυχής» και «Ο γολγοθάς μιας ορφανής ανύπαντρης μητέρας» τα οποία ανέβασε στο θέατρο η σύζυγός του σκηνοθέτιδα Ράια Μουζανίδου. Πολύ γνωστές είναι και οι εκπομπές που έχει παρουσιάσει κατά καιρούς στην Ελληνική τηλεόραση: «Εν αρχή ην ο λόγος», «Ώρα για τραγούδι», «Η άλλη μεριά του φεγγαριού», «Μακρινές φιλίες». Η ενασχόλησή του περιλάμβανε και μεταφράσεις έργων των, Πάμπλο Νερούντα, Ουίλιαμ Σέξπηρ, Φεντερίκο Γκαρθία Λόρκα, Ναζίμ Χικμέτ, κ.α.

Ωστόσο, η τεράστια αναγνωρισιμότητα του Λευτέρη Παπαδόπουλου οφείλεται κυρίως στη στιχουργική του δημιουργία με την οποία τροφοδότησε το ελληνικό τραγούδι τόσο σε ποσότητα όσο και σε μοναδική ποιότητα αποτελώντας, αναμφιβόλως, έναν από τους σημαντικότερους στιχουργούς της μεταπολεμικής και μεταπολιτευτικής Ελλάδας. Την είσοδό του στο τραγούδι την πραγματοποίησε το 1963 χάρη στον ανερχόμενο, τότε, Σταύρο Ξαρχάκο με τα «Άπονη ζωή» και «Φτωχολογιά» τα οποία σημείωσαν εξαιρετική επιτυχία έχοντας ευρύτατη αποδοχή από το κοινό. Σε αυτό διαδραμάτισε κομβικό ρόλο η εκτέλεσή τους από τους δύο γίγαντες ερμηνευτές του λαϊκού τραγουδιού, τον Στέλιο Καζαντζίδη και τον Γρηγόρη Μπιθικώτση. Η ερμηνεία από τον Μπιθικώτση ακούστηκε περισσότερο αλλά το βασικότερο είναι ότι τα τραγούδια αυτά αποτέλεσαν το κατάλληλο όχημα για την είσοδο του 28χρονου Παπαδόπουλου στην ελληνική δισκογραφία.

Η συνέχεια ήταν ανάλογη περιλαμβάνοντας πολλές λαμπρές επιτυχίες που εντυπώθηκαν στο μυαλό και στην καρδιά του Ελλήνων. Συνολικά έγραψε περίπου 1200 τραγούδια, αριθμός, αν μη τι άλλο, εντυπωσιακός. Συνεργάστηκε με πολλούς από τους κορυφαίους συνθέτες της χώρας μας όπως τους Μίκη Θεοδωράκη, Σταύρο Ξαρχάκο, Μάνο Λοΐζο, Μίμη Πλέσσα, Χρήστο Λεοντή, Γιάννη Μαρκόπουλο, Γιάννη Σπανό, Απόστολο Καλδάρα, Σταύρο Κουγιουμτζή, Δήμο Μούτση, Λίνο Κόκοτο, Γιώργο Χατζηνάσιο, Γιώργο Ζαμπέτα. Τα τραγούδια του συμπεριλήφθηκαν σε ιστορικούς, πλέον, δίσκους όπως:
• «Ο δρόμος» (1969) σε μουσική Μίμη Πλέσσα που είναι ο εμπορικότερος όλων των εποχών στη χώρα μας
• «Ανάσταση ονείρων» (1966) του Χρήστου Λεοντή
• «Θαλασσογραφίες» (1970) του Μάνου Λοΐζου
• «Μέρες του καλοκαιριού» (1970) του Μίμη Πλέσσα
• «Το Σαββατόβραδο» (1970) του Γιάννη Σπανού
• «Μέρες αγάπης» του Γιάννη Σπανού
• «Νάχαμε τι νάχαμε» (1972) του Μάνου Λοΐζου
• «Βυζαντινός Εσπερινός» (1973) του Απόστολου Καλδάρα
• «Οδός Αριστοτέλους» (1974) του Γιάννη Σπανού
• «Αποχαιρετισμός» (1975) του Λίνου Κόκοτου
• «Τα πικροσάββατα» (1985) του Μίκη Θεοδωράκη
και πολλούς ακόμα.

Τα τραγούδια του πασίγνωστα και πολυτραγουδισμένα: «Άπονη ζωή» «Φτωχολογιά», «Σαββατόβραδο στην Καισαριανή», «Το άγαλμα», «Πρώτη φορά», «Σταμάτησε του ρολογιού τους δείκτες», «Θα πιω απόψε το φεγγάρι», «Η γοργόνα», «Βάλε κι άλλο παιάτο στο τραπέζι», «Επειδή σ’ αγαπώ», «Ο αρχηγός», «Έχω έναν καφενέ», «Καμαρούλα μια σταλιά», «Άνοιξε πέτρα», «Παραμυθάκι μου», «Μέθυσε απόψε το κορίτσι μου», «Στα ψηλά τα παραθύρια», «Αυτά τα χέρια», «Δεν θα ξαναγαπήσω», «Γέλαγε η Μαρία», «Κορίτσι με τα παντελόνια», «Κάποιος χτύπησε την πόρτα», «Άκου πώς κλαίει ο μπαγλαμάς», «Άμα δείτε το φεγγάρι», «Ήλιε μου σε παρακαλώ», «Η δουλειά κάνει τους άντρες», «Τζαμάικα», «Αχ χελιδόνι μου», «Τι σου κανα και πίνεις», «Παποράκι του Μπουρνόβα», «Πες πως μ’ αντάμωσες» είναι ορισμένα μόνο από τα τραγούδια που μπήκαν στο στόμα των Ελλήνων εκτοξεύοντας, δικαίως, τη φήμη του στιχουργού σε υψηλότατο επίπεδο. Ασφαλώς ήταν κομβικό σημείο ότι η θαυμαστή πορεία του συνέπεσε με τη χρυσή εποχή του ελληνικού τραγουδιού κατά την περίοδο 1960-1980 αλλά στη δημιουργία αυτής της λαμπρής περιόδου συνεισέφερε κι ο ίδιος σε μέγιστο βαθμό.

Ο λόγος του ήταν λιτός αλλά μεστός, δωρικός και στέρεος σαν βράχος. Οι περιγραφές του ήταν σκληρές αλλά ρεαλιστικές, επηρεαζόμενες από τη δύσκολη ζωή του και τα παιδικά και νεανικά βιώματά του. Ο ίδιος ο στιχουργός-ποιητής έχει δηλώσει ότι η στέρηση και η βιοπάλη τον διαμόρφωσαν με καθοριστικό τρόπο. Έτσι οδηγήθηκε στους στίχους που γαλούχησαν εκατομμύρια Έλληνες και εντυπώθηκαν στη συλλογική μνήμη. Είναι πραγματικά εντυπωσιακό ότι τόσες δεκαετίες μετά τη συγγραφή τους τα τραγούδια του Λευτέρη Παπαδόπουλου παραμένουν ζωντανά στις μνήμες του κοινού.

Χωρίς αμφιβολία, ο μέγας αυτός στιχουργός συνεισέφερε όσο ελάχιστοι στη δημιουργία του οικοδομήματος που λέγεται ελληνικό λαϊκό τραγούδι και όλοι όσοι το αγαπάμε, οφείλουμε να τον έχουμε σε περίοπτη θέση στη συνείδησή μας και στην καρδιά μας.

Εμείς δεν έχουμε παρά να του ευχηθούμε χρόνια πολλά με υγεία και δύναμη και, φυσικά, να τον ευχαριστήσουμε για τα εκατοντάδες τραγούδια που μας έχει χαρίσει και τα οποία έχουν σφραγίσει τη ζωή μας.

Βιβλιογραφία
1. Δισκογραφία Λευτέρη Παπαδόπουλου

—————

*** Απαγορεύεται αυστηρά η αναδημοσίευση υλικού γραπτού ή οπτικού, χωρίς την άδεια του Music Corner…

ΑΦΗΣΤΕ ΜΙΑ ΑΠΑΝΤΗΣΗ

Please enter your comment!
Please enter your name here