Γράφει η Μαρία Αβραμίδου
Φωτογραφίες: Ματίνα Φουντούλη
Βράδυ Δευτέρας, λίγο μετά τις 21:00. Καθώς μπαίνουμε στην αίθουσα του Θεάτρου «Τζένη Καρέζη», τα χαμηλωμένα φώτα μας αφήνουν να διακρίνουμε πάνω στην ξύλινη σκηνή τα λιγοστά έπιπλα που έχουν μείνει σε ένα δωμάτιο που κάποτε θα πρέπει να ήταν όμορφο: μια μεγάλη πολυθρόνα, ένας ολόσωμος καθρέφτης, ένα παραβάν, μερικές ξύλινες καρέκλες. Στον τοίχο, μια οθόνη –σαν μικρογραφία αυτής του σινεμά και σαν καθρέφτης παλιού θεατρικού καμαρινιού, περικυκλωμένος με φωτεινούς λαμπτήρες. Μέσα σε αυτόν τον σκηνικό χώρο εκτυλίσσεται η ερωτική ιστορία της Τζένης, τραγουδίστριας σε καμπαρέ, και του ληστή τραπεζών, Μακήθ.
Ο καταξιωμένος και έμπειρος, Θέμης Μουμουλίδης, παίρνει τους δύο εμβληματικούς χαρακτήρες από την «Όπερα της Πεντάρας» των Bertolt Brecht και Kurt Weill και δημιουργεί, γράφοντας και σκηνοθετώντας, ένα αλλιώτικο μιούζικαλ, με τίτλο «Καινούργιο Κόκκινο». Τζένη, η Ρίτα Αντωνοπούλου, Μακήθ, ο Ιωάννης Παπαζήσης. Μια τραγουδίστρια και ένας ηθοποιός που καλούνται να ανακαλύψουν κρυμμένα στοιχεία για τους εαυτούς τους, ενδυόμενοι, όποτε χρειάζεται, ο ένας την ιδιότητα του άλλου, χωρίς να παραμερίζουν τη δική τους.
Η κατά Μουμουλίδη ιστορία της Τζένης και του Μακήθ ξεκινά στα 1900 και συμβαδίζει με τα γεγονότα που σημάδεψαν το πρώτο μισό του 20ου αιώνα –κυρίως το οικονομικό κραχ του ’29 και την άνοδο και, μετέπειτα, πτώση του ναζισμού. Αυτό νομίζω είναι και ένα από τα πιο ενδιαφέροντα –και απρόσμενα για μένα– στοιχεία της παράστασης. Το γεγονός, δηλαδή, ότι μέσα από την ιστορία των δύο κεντρικών χαρακτήρων γίνονται αναφορές στην ίδια την Ιστορία, η οποία, δυστυχώς, διαθέτει επίκαιρα επώδυνες αναφορές στο σήμερα –πολιτικές, οικονομικές και κοινωνικές. Όπως αναφέρει χαρακτηριστικά κάποια στιγμή ο απατεώνας Μακήθ, «το να ιδρύεις μια τράπεζα είναι χειρότερο από το να τη ληστεύεις».
Ακόμη ένας βασικός άξονας της παράστασης είναι η έννοια της Μνήμης. Θυμόμαστε το παρελθόν και μπορούμε να μάθουμε απ’ αυτό; Τις ερωτικές σχέσεις που μας σημαδεύουν, σίγουρα δύσκολα τις ξεχνάμε, πολλές φορές, ωστόσο, επαναλαμβάνουμε τα όποια λάθη μας. Ως προς την Ιστορία, πάλι, είναι σχεδόν βέβαιο ότι η «κοντή» μας μνήμη μάς αναγκάζει να τα επαναλαμβάνουμε…
Ο έρωτας της Τζένης και του Μακήθ ζωντανεύει και μέσα από αγαπημένα, ελληνικά, γαλλικά, αγγλικά και γερμανικά τραγούδια του περασμένου αιώνα. Κάπως έτσι, ο Georges Bizet, με τη θαυμάσια άρια “Je Crois Entendre Encore” από την όπερα «Αλιείς Μαργαριταριών», συναντά τον Μάνο Χατζιδάκι και ο Jacques Brel «συνομιλεί» με τον «Μικρόκοσμο» του Θάνου Μικρούτσικου. Το ζευγάρι συναντιέται τη «Νύχτα» υπό τους ήχους του ομώνυμου, αριστουργηματικού τραγουδιού των Σταύρου Ξαρχάκου και Νίκου Γκάτσου ώσπου «Ξημερώνει», στην υπέροχη δημιουργία των Μίκη Θεοδωράκη και Κώστα Τριπολίτη. Οι μουσικές επιλογές διαμορφώνουν καθοριστικά την ατμόσφαιρα της παράστασης, η οποία δεν θα ήταν εξίσου έντονη χωρίς την επί σκηνής παρουσία τριών εξαιρετικών μουσικών: του πιανίστα και ενορχηστρωτή της, Γιώργου Παπαχριστούδη, της Βασιλικής Μαζαράκη στο βιολί και της Ιωάννας Πάλλα στο ακορντεόν.
Η Ρίτα Αντωνοπούλου, θαυμάσια Τζένη, κυρίως στις χαμηλότονες υποκριτικά στιγμές της, ερμηνεύει με τον δυναμισμό και τη θεατρικότητα που τη χαρακτηρίζουν εμβληματικά τραγούδια, όπως το «Άσμα Ασμάτων» των Θεοδωράκη – Καμπανέλλη. Εξαιρετική και η προσέγγισή της στο «Δεν Έχει Αρχή», το οποίο γνωρίσαμε με τη φωνή της αξέχαστης Τζένης Καρέζη.
Ο Ιωάννης Παπαζήσης δείχνει να βρίσκεται στο στοιχείο του στον ρόλο του Μακήθ: άνεση, γρήγορο μυαλό και κοφτερή γλώσσα, ευθύτητα στην ερμηνεία, παράλληλα με ένα πονηρό «κλείσιμο του ματιού» που πάντα επιφυλάσσεται για την αλήθεια των λόγων του. Ο Μακήθ αυτός, άλλωστε, ξέρει να αναλαμβάνει κάθε φορά τον ρόλο που χρειάζεται για να τον βγάλει από τη δύσκολη θέση…
Ο έρωτας τους με τη Τζένη γεννιέται στο κόκκινο του πάθους, επιβιώνει από το κόκκινο του αίματος, της βίας και του πολέμου και χάνεται στο κόκκινο σκοτάδι της προδοσίας. Κάθε ιστορία αγάπης διαθέτει το δικό της «Μυστικό Τοπίο», αυτό που διαμορφώνει τις εκάστοτε ισορροπίες στην αιώνια μάχη ανάμεσα στο αρσενικό και το θηλυκό. Ποιος προδίδει ποιον, λοιπόν, και πότε; Είναι γραφτό όλοι οι μοιραίοι έρωτες να λήγουν άδοξα; Ο συγκεκριμένος, πάντως, δεν θα μπορούσε να έχει ωραιότερο μουσικό φινάλε από το «Χωρίσαμε ένα Δειλινό», του σπουδαίου Βασίλη Τσιτσάνη, σε μια λιτή, εμπνευσμένη ακουστική διασκευή.
Καθώς το καράβι των πειρατών παίρνει τη Τζένη του μακριά, εκείνη προσδοκά να φτιάξει ένα «καινούργιο κόκκινο». Μπορεί αυτό να περιλαμβάνει και τον Μακήθ, αφού ποτέ της δεν θα μπορέσει να τον απαρνηθεί οριστικά, μπορεί και όχι. Το βέβαιο είναι ότι μέσα σ’ αυτό το νέο χρώμα, την καινούργια ζωή που λαχταρά να δημιουργήσει, κρύβεται η ελπίδα για κάτι καλύτερο, για μια ουτοπία, η οποία δεν είναι ανέφικτη –απλώς δεν έχει φθάσει ακόμη…
*** Απαγορεύεται αυστηρά η αναδημοσίευση υλικού γραπτού ή οπτικού, χωρίς την άδεια του Music Corner…