O «Ύμνος εις την Ελευθερίαν» ταξιδεύει στη Μυτιλήνη, το ακριτικό νησί της καρδιάς μας.
Όλα τα σημαντικά γεγονότα της Ελληνικής Επανάστασης συμπυκνώνονται στους 158 στίχους του έργου «Ύμνος εις την Ελευθερίαν» που έγραψε ο εθνικός μας ποιητής, Διονύσιος Σολωμός το 1823 και τους οποίους μελοποίησε μοναδικά ο Νικόλαος Μάντζαρος.
Αυτοί είναι ο πυρήνας μιας πολύ ιδιαίτερης δουλειάς που συνδυάζει τη μουσική με την αφήγηση και θα αποτελέσει την φεστιβάλ «Λεσβιακό Καλοκαίρι», ύστερα από πρωτοβουλία της Αντιδημαρχίας Πολιτισμού του Δήμου Μυτιλήνης. Την ενορχήστρωση υπογράφει ο μαέστρος και καλλιτεχνικός διευθυντής του Διεθνούς Φεστιβάλ Δωδώνης, Θεόδωρος Λεμπέσης. Σκηνοθετεί ο Λευτέρης Γιοβανίδης, ενώ ο ηθοποιός Τάσος Ιορδανίδης κρατά το ρόλο του αφηγητή.
Λίγα λόγια…
…για το έργο του Σολωμού
Το έργο του Διονύσιου Σολωμού αποτελεί το πλέον χαρακτηριστικό ποιητικό επίτευγμα του 19ου αιώνα. Αποτελείται από 158 τετράστιχα σε μέτρο τροχαϊκό, με εναλλαγές επτασύλλαβων και οκτασύλλαβων στίχων, στους οποίους περιγράφει τα πρώτα ιστορικά γεγονότα της Επανάστασης, θυμίζει τα μαρτυρικά χρόνια του Ελληνισμού, την έχθρα των Ευρωπαίων ηγεμόνων και την αδιάφορη στάση τους στην ελληνική επανάσταση, αλλά επίσης προτρέπει τους Έλληνες ν’ απαλλαγούν από τη διχόνοια και να συσπειρωθούν με κοινό στόχο την απελευθέρωση.
Ο «Ύμνος εις την Ελευθερίαν» μεταφράστηκε αμέσως στα ιταλικά, τα γαλλικά και τα αγγλικά, λίγο αργότερα στα γερμανικά, ενώ κυκλοφόρησε σε όλη την Ευρώπη και Αμερική.
…για τη μελοποίηση του Μάντζαρου
Ο Νικόλαος Μάντζαρος μελοποίησε για πρώτη φορά ολόκληρο το ποίημα το 1827, με τρόπο «λαϊκό», ώστε οι στίχοι και τα μηνύματά του να διαδοθούν γρήγορα, αλλά και να γίνουν εύκολα αντιληπτά από τους αγωνιστές που είχαν ανάγκη από εμψύχωση. Η ενασχόλησή του με το ποίημα του Σολωμού έγινε σκοπός ζωής, αφού προέβη σε δεύτερη εκδοχή το 1844 –την αφιέρωσε στον Όθωνα–, αλλά και σε μια τρίτη, που ολοκλήρωσε το 1870.
Και οι τρεις εκδοχές είναι γραμμένες για τετράφωνη ανδρική χορωδία και πιάνο, σε μορφή ορατορίου και διάρκεια κατά μέσο όρο τα 70 λεπτά. Οι πρώτες τετράστιχες στροφές του ποιήματος αποτελούν τον Εθνικό ύμνο της Ελλάδας από το 1865.
… για την ενορχήστρωση του Θεόδωρου Λεμπέση
Η συγκεκριμένη μουσική παράσταση αφορά στην πρώτη γραφή του Μάντζαρου και ξεκινά με το Εθνικό Ύμνο. Η φρέσκια πρόταση του μαέστρου Θεόδωρου Λεμπέση, ο οποίος υπογράφει τη νέα ενορχήστρωση για ορχήστρα δωματίου με 4 λυρικούς τραγουδιστές και ανδρική χορωδία, κρατά το ύφος εποχής. Κατά τη διάρκεια του έργου, δε, παρεμβαίνει ο ηθοποιός Τάσος Ιορδανίδης σε ρόλο αφηγητή, με αναφορές σε ιστορικά κείμενα άρρηκτα συνδεδεμένα με τους στίχους του Σολωμού.
Ο κύριος Λεμπέσης σημειώνει σχετικά: «Με την ευκαιρία του εορτασμού των 200 χρόνων από την Ελληνική Επανάσταση, βρεθήκαμε και πάλι σ’ ανοιχτό διάλογο με ιστορικά μουσικά έργα και μας δόθηκε η ευκαιρία να τα ζωντανέψουμε ξανά, καθώς –πιστεύω ακράδαντα πως– ανήκουν στη μεγάλη και παγκόσμια μουσική βιβλιοθήκη και έχουν θέση στο “σήμερα”».
Σημείωμα Αντιδημάρχου Πολιτισμού Δήμου Μυτιλήνης
«Την Παρασκευή 23 Ιουλίου 2021, στον όμορφο χώρο του κάστρου Μυτιλήνης, ο Δήμος Μυτιλήνης, στο πλαίσιο του Φεστιβάλ “Λεσβιακό Καλοκαίρι”, τοποθετεί στον πυρήνα των εκδηλώσεών του μια εμβληματική συναυλία, αφιερωμένη στα 200 χρόνια από την Ελληνική Επανάσταση. Μία συναυλία, η οποία δεν θα μπορούσε να έχει ως θέμα και αφήγημα άλλο παρά τον “ Ύμνο εις την Ελευθερίαν” του Διονυσίου Σολωμού, εκ του οποίου οι δύο πρώτες στροφές αποτελούν τον Εθνικό μας Ύμνο. Μέσα από μία καταπληκτική ενορχήστρωση και τις εξαιρετικές ερμηνείες των Σταμάτη Πακάκη, Γιάννη Βρυζάκη, Νίκου Καραγκιαούρη και Γιώργου Παπαδημητρίου θα ταξιδέψουμε και θα αισθανθούμε το πραγματικό νόημα του αγώνα του 1821, που δεν είναι άλλος παρά ένας Ύμνος στην Ελευθερία. Το πανέμορφο ακριτικό μας νησί και η πόλη της Μυτιλήνης, μέσα από τις περιπέτειες και τα προβλήματα των τελευταίων χρόνων, δεν θα μπορούσε παρά να αγκαλιάσει μία τέτοια μεγάλη παραγωγή, αντάξια της κουλτούρας και της μεγάλης πολιτιστικής παράδοσης του τόπου μας».
Ο Αντιδήμαρχος Πολιτισμού Δήμου Μυτιλήνης
Παναγιώτης Δ. Τσακύρης
Ταυτότητα παράστασης
Μελοποίηση: Νικόλαος Μάντζαρος
Ποιητικό κείμενο: Διονύσιος Σολωμός
Σκηνοθεσία: Λευτέρης Γιοβανίδης
Λυρικοί τραγουδιστές: Σταμάτης Πακάκης, Γιάννης Βρυζάκης, Νίκος Καραγκιαούρης, Γιώργος Παπαδημητρίου
Αφηγητής – ηθοποιός: Τάσος Ιορδανίδης
Συνοδεύει Ορχήστρα Δωματίου
Μουσική διεύθυνση- ενορχήστρωση: Θεόδωρος Λεμπέσης
Φορέας Οργάνωσης: Δήμος Μυτιλήνης – Αντιδημαρχία Πολιτισμού
Προβολή και επικοινωνία: Βάσω Σωτηρίου – We Will
Διάρκεια: 70’
Παρασκευή, 23 Ιουλίου
στις 21:00
Κάστρο Μυτιλήνης, Μυτιλήνη
Είσοδος: Ελεύθερη με προσκλήσεις από το Δημοτικό Θέατρο