Γράφει η Μαρία Αβραμίδου
Στην Αγγλία του 18ου αιώνα, η φιλάσθενη Βασίλισσα Anne (Olivia Colman), η τελευταία της Δυναστείας των Stewart, κυβερνά λαμβάνοντας υπ’ όψιν την καθοδήγηση της επιστήθιας παιδικής φίλης της, Lady Sarah Churchill (Rachel Weisz). Όταν φθάνει στο παλάτι η Abigail (Emma Stone), μια ξεπεσμένη εξαδέλφη της Sarah, ζητώντας της να της προσφέρει δουλειά, οι ισορροπίες διαταράσσονται με απρόσμενο τρόπο…
Η νέα ταινία του ταλαντούχου Γιώργου Λάνθιμου, «Η Ευνοούμενη» (“The Favourite”) έκανε τον δημιουργό της τον πλέον αναγνωρισμένο, από πλευράς υποψηφιοτήτων, Έλληνα σκηνοθέτη στα Βραβεία της Αμερικανικής Ακαδημίας Κινηματογράφου, καθώς οι ταινία του απέσπασε 10 υποψηφιότητες για Oscar (Καλύτερης Ταινίας, Σκηνοθεσίας, Α΄ και Β΄ Γυναικείου Ρόλου –για την Colman και τις Weisz και Stone, αντίστοιχα–, Πρωτότυπου Σεναρίου, Φωτογραφίας, Μοντάζ –για τον Γιώργο Μαυροψαρίδη, τον πρώτο Έλληνα μοντέρ που προτείνεται για τέτοια διάκριση–, Ενδυματολογίας και Καλλιτεχνικής Διεύθυνσης / Σκηνογραφίας), ενώ είναι επίσης υποψήφια και για 12 Βραβεία Bafta της Βρετανικής Ακαδημίας Κινηματογράφου. Ανεξαρτήτως των Βραβείων που θα αποσπάσει στις δύο επερχόμενες αυτές απονομές, προσωπικά θεωρώ ότι η μοναδική αυτή κινηματογραφική δημιουργία αξίζει κάθε μία από τις υποψηφιότητές της –και μάλιστα για πολλούς λόγους.
Διατηρώντας τη μοναδική του ματιά ως auteur, ο Λάνθιμος σκηνοθετεί μια ταινία εποχής με εξαιρετικά σύγχρονο, μοντέρνο τρόπο. Μέσα σε ένα περιβάλλον που φωτίζεται σχεδόν αποκλειστικά από φυσικό φως ή με το φως των κεριών, όπου όλα είναι τακτοποιημένα στην εντέλεια σαν να βρίσκεσαι σε μουσείο, οι χαρακτήρες –οι οποίοι συχνά κρύβονται κάτω από βαρύ μακιγιάζ, εξωφρενικές περούκες και πολυτελή ρούχα– σφύζουν από πάθος για τη ζωή. Η αντίστιξη ανάμεσα σε έναν αριστοκρατικό, «καθώς πρέπει» κόσμο και τις ίντριγκες και τα πάθη που γεννιούνται μέσα σε αυτόν, εκφράζει και οπτικά την διαρκή πάλη ανάμεσα στην αλήθεια και το ψέμα, στον αγώνα για την κατάκτηση της κορυφής. Άλλωστε, όλη η ταινία αποτελεί διαχρονικό σχόλιο για τις διάφορες μορφές εξουσίας και κυριαρχίας –όχι μόνο στην πολιτική, αλλά και στον έρωτα.
Η σκηνοθεσία του Λάνθιμου, ο οποίος γυρίζει με φιλμ 35mm, είναι καταπληκτική, ενώ χρησιμοποιεί τα «τεχνάσματα» του ευρυγώνιου φακού του τόσο-όσο. Τα σουρεαλιστικά στοιχεία που τόσο αγαπά φυσικά δεν λείπουν, αλλά και ως προς αυτά διατηρεί μια θαυμαστή ισορροπία. Η συγκλονιστική φωτογραφία του Robbie Ryan δημιουργεί κάθε στιγμή την κατάλληλη ατμόσφαιρα, ενώ το ευρηματικό σενάριο των Deborah Davis και Tony McNamara βασίζεται σε πραγματικά πρόσωπα και γεγονότα, τα οποία αναπτύσσει με στοιχεία μαύρης κωμωδίας, αιχμηρή γλώσσα, υποδόρια ειρωνεία, αλλά και την αλήθεια των ανθρώπινων συναισθημάτων. Σε αυτή επικεντρώνεται ιδιαίτερα και ο σκηνοθέτης, ο οποίος επιλέγει τρεις θαυμάσιες ηθοποιούς για τους πρωταγωνιστικούς ρόλους: η Colman, ερμηνεύει με σπουδαία βλέμματα και εκφράσεις, μια τραυματισμένη –σωματικά και ψυχολογικά– μονάρχη. Η Weisz και η Stone, δύο αντίθετοι και ταυτόχρονα συμπληρωματικοί πόλοι έλξης για τη Βασίλισσα, είναι εκπληκτικές, ενώ το πιο σημαντικό είναι η εξέλιξη που σημειώνεται στον χαρακτήρα και των τριών γυναικών, κατά τη διάρκεια της ιστορίας. Σαφές σκηνοθετικό όραμα, τεχνική και καλλιτεχνική αρτιότητα, ανθρωποκεντρική εξέλιξη και –πάνω απ’ όλα– σοφή αίσθηση του μέτρου κάνουν, κατά τη γνώμη μου, την «Ευνοούμενη» μία ταινία από αυτές που οι Βρετανοί θα αποκαλούσαν “one of a kind” –«κατηγορία από μόνη της», δηλαδή. Ένα έργο τέχνης που σε προκαλεί όχι μόνο να το θαυμάσεις αλλά και να σκεφτείς πόσο τρομακτικά αναλλοίωτη και επίκαιρη παραμένει στο πέρασμα του χρόνου η επιρροή κάθε είδους εξουσίας στην ανθρώπινη φύση…
*Η ταινία κυκλοφορεί σε περιορισμένες αίθουσες από την Πέμπτη, 31 Ιανουαρίου και θα προβάλλεται στους κινηματογράφους σε διανομή από την Odeon, από την Πέμπτη, 7 Φεβρουαρίου.
—————
*** Απαγορεύεται αυστηρά η αναδημοσίευση υλικού, χωρίς την άδεια του Music Corner…