Γράφει η Μαρία Αβραμίδου
Τον Μάιο του 1940, περισσότεροι από 400.000 βρετανοί στρατιώτες βρίσκονται εγκλωβισμένοι από τα ναζιστικά πυρά στις γαλλικές ακτές της Δουνκέρκης. Σε μια προσπάθεια να μην αποδεκατιστεί ο στρατός, η κυβέρνηση της Μεγάλης Βρετανίας δίνει εντολή να επιστρατευθεί κάθε διαθέσιμο σκάφος, προκειμένου να μεταβεί εκεί, με σκοπό να διασώσει όσο περισσότερους στρατιώτες γίνεται. Με κάθε στιγμή που περνά να μετρά εις βάρος τους, ένας ιδιόρρυθμος βρετανικός «στόλος» ξεκινά για ένα ταξίδι με απρόβλεπτη κατάληξη…
Ο Christopher Nolan γράφει και σκηνοθετεί μια ταινία – όνειρο ζωής για τον ίδιο και επιβεβαιώνει για πολλοστή φορά πως είναι ένας από τους σημαντικότερους σύγχρονους σκηνοθέτες παγκοσμίως. Η «Δουνκέρκη» (“Dunkirk”) είναι ένα έργο που σε καθηλώνει από το πρώτο κιόλας πλάνο, καθώς ο Nolan έχει επιλέξει να το γυρίσει με κάμερες IMAX σε φιλμ 65 εκατοστών. Δημιουργεί, λοιπόν, ένα σύγχρονο “Cinemascope”, το οποίο οπτικά φέρνει στον νου τις μεγάλες επικές ταινίες του συμπατριώτη του, David Lean, με τη φωτογραφία του Hoyte Van Hoytema να είναι κυριολεκτικά καθηλωτική.
Χρησιμοποιώντας έξυπνη, λιτή και ουσιαστική σκηνοθεσία –με εμφανείς, κατά τη γνώμη μου, επιρροές τόσο από τη «Διάσωση του Στρατιώτη Ράιαν» (“Saving Private Ryan”, 1998), όσο και τον «Τιτανικό» (“Titanic”, 1997)– και χωρίς την παραμικρή διάθεση για «τερτίπια» και εντυπωσιασμούς, ο Nolan δημιουργεί ένα πραγματικά αξιομνημόνευτο φιλμ. Πρόκειται για μια πολεμική ταινία που δεν νομίζω ότι μπορεί να συγκριθεί με οποιαδήποτε άλλη του είδους της, ακριβώς διότι από αυτήν απουσιάζει σχεδόν ολοκληρωτικά η οπτική βία –ενώ αντιθέτως δίνεται έμφαση στην ψυχολογική της πλευρά, κυρίως χάρη στη «σοφή» χρήση του ήχου και της μουσικής. Άλλωστε, το ζητούμενο για τον δημιουργό της δεν είναι να δείξει τα δεινά του πολέμου αλλά να αναδείξει το μεγαλείο της συλλογικότητας και το πόσο σημαντικά και ουσιώδη πράγματα μπορούν να επιτύχουν οι άνθρωποι όταν βάζουν μπροστά το «ΜΑΖΙ». Γι’ αυτό και πολύ ορθά επιλέγει να θέσει στο προσκήνιο νέα, άκαυτα πρόσωπα (Fionn Whitehead, Damien Bonnard, Aneurin Barnard), προκειμένου να αισθανθούμε ως θεατές ότι ο καθένας από εμάς θα μπορούσε να βρίσκεται στη θέση αυτών των ανθρώπων. Τους εξαιρετικούς νεαρούς ηθοποιούς πλαισιώνουν οι έμπειροι και θαυμάσιοι Kenneth Branagh, Marc Rylance, Tom Hardy και Cillian Murphy, προσδίδοντας άλλη ερμηνευτική βαρύτητα στο φιλμ.
Σαν να μην έφθαναν όλα τα παραπάνω, ο Nolan «παίζει» για ακόμη μία φορά με το αγαπημένο του θέμα, αυτό του χρόνου. Καθώς το σχέδιο διάσωσης του στρατού εκτυλίχθηκε σε τρεις διαφορετικούς χρόνους (μία εβδομάδα από το πολεμικό ναυτικό, μία ημέρα από όλα τα υπόλοιπα σκάφη και μία ώρα από την πολεμική αεροπορία), ο σκηνοθέτης παραλληλίζει τους τρεις αυτούς χρόνους δεξιοτεχνικά για να τους ενώσει τελικά με αριστοτεχνικό τρόπο, ενδυναμώνοντας ακόμη περισσότερο την ιδιαιτερότητα της δομής του έργου του.
Ίσως είναι ακόμη νωρίς για να μιλάμε για Oscar, ωστόσο ο Nolan μπορεί σε κάθε περίπτωση να είναι υπερήφανος για τη δημιουργία του, η οποία μιλά τόσο στο μυαλό όσο και στην καρδιά αλλά, κυρίως, είναι ωραίο, αληθινό σινεμά. Σπάνιο είδος στις μέρες μας…
*Η ταινία προβάλλεται στους κινηματογράφους σε διανομή από την Tanweer, από την Πέμπτη, 24 Αυγούστου.
—————
*** Απαγορεύεται αυστηρά η αναδημοσίευση υλικού, χωρίς την άδεια του Music Corner…