Γράφει η Πέννυ Γέρου
www.musiccorner.gr
Πέμπτη 24 Οκτωβρίου 2013
Goodfellas
«Από όσο μπορώ να θυμάμαι, πάντα ήθελα να γίνω gangster. Για μένα ήταν καλύτερο από το να είμαι πρωθυπουργός των Ηνωμένων Πολιτειών. Το να είσαι gangster ήταν να σου ανήκει ο κόσμος»
Αυτές είναι οι ακριβείς λέξεις του Henry Hill (Ray Liotta) για τη ζωή του ως gangster, μια ζωή που δεν είναι «παίξε – γέλασε», αλλά απαιτεί όλη σου τη συγκέντρωση κι όλη σου την προσοχή – αλλιώς το παιχνίδι χάθηκε.
Μια περίοδο ο κινηματογράφος, και ιδιαίτερα το Hollywood, επέμενε στη μεταφορά της μαφίας στη μεγάλη οθόνη. Ποιος δεν έχει δει το μεγάλο «Νονό» και ποιος δεν έχει μπει στο πειρασμό να αγγίξει λίγη από τη μυστικότητα και το σκληρό πυρήνα της ιταλικής μαφίας. Η Σικελία στο μυαλό των περισσότερων είναι το άνδρο της μαφιόζικης ζωής, των ακριβώς αμαξιών και των σκληροτράχηλων αντρών με τις τσέπες γεμάτες όπλα και λεφτά.
Κάπως έτσι είναι και η ζωή των «Goodfellas» (1990), μόνο που η όψη του νομίσματος της μαφίας είναι διαφορετική από αυτή που μάθαμε στο «The Godfather» (1972). Ο Martin Scorsese πλησιάζει με έναν πολύ διαφορετικό τρόπο τα κεφάλια της μαφίας, αλλά και αυτούς που δουλεύουν για αυτά. Περισσότερο βρισκόμαστε ίσως ένα ή δύο σκαλοπάτια κάτω από το κεφάλι της ιεραρχίας στη συγκεκριμένη ταινία, αλλά παρόλα αυτά μπαίνουμε περισσότερο στη διαδικασία να γνωρίσουμε τόσο τον άνθρωπο ως τέτοιο, όσο και τον άνθρωπο με την ιδιότητα του ως gangster της Νέας Υόρκης, σε μια M.O.B (Money Over Bitches) οικογένεια.
Η ζωής ενός gangster είναι ένας μικρός παράδεισος, ειδικά για έναν gangster που έχει κερδίσει το σεβασμό και την προστασία της υπόλοιπης συμμορίας. Κανείς δε μπορεί να τα βάλει μαζί του, ενώ αυτός μπορεί να τα βάλει με τον καθένα εκτός συμμορίας, καθώς έχει πάντα την προστασία της τελευταίας. Για τον Henry ο σεβασμός ήταν το παν. Ήθελε όλοι να σέβονται τον ίδιο και την οικογένειά του, ήθελε να μπορεί να κινηθεί στον κόσμο αυτό κάνοντας λίγα πράγματα, στη σωστή στιγμή με το σωστό τρόπο, γνωρίζοντας τα σωστά άτομα.
Παρόλα αυτά, σε κάθε γωνιά του παραδείσου που περπατά ένας gangster, μια κόλαση καραδοκεί. Για τους gangsters, η κόλαση αυτή είναι ένα πρόσωπο, ένας «αρουραίος», ή, στη δική τους διάλεκτο, «a rat». Είναι εκείνος που θα κοιτάξει τη βολή του, εκείνος που δεν αισθάνθηκε ποτέ οικογένεια τη συμμορία και πάντα πρόσεχε μη βγει αυτός στην απέξω. Για κάποιους rats ήταν όσοι δεν ήταν καθαροί Σικελιανοί.
Ο Henry κράταγε ρίζες από Σικελία. Μπόρεσε γρήγορα να μπει στα πράγματα και σε λίγα χρόνια δε τον έφτανε κανείς. Είχε σκαρφαλώσει τόσο ψηλά στην ιεραρχία, που τα αμάξια, οι γυναίκες, τα σπίτια και τα λεφτά δεν τα προλάβαινες. «Κάθε φορά που χρειαζόμασταν λεφτά, ληστεύαμε το αεροδρόμιο. Για μας ήταν καλύτερα κι από τη Citibank». Ο Henry καθόταν πλέον σε τραπέζια, από αυτά που είχαν πάνω καπνό, αλκοόλ, όπλα και χαρτιά, τίποτα άλλο δε χρειαζόταν για να λογαριαστούν σαν άντρες.
Το να περάσει από τη σκέψη σου να γίνεις ο «αρουραίος» που θα διαρρεύσει τη σωστή και απαραίτητη πληροφορία, ήταν κάτι που σε κάποιους gangsters συνέβαινε συχνά. Ο Henry είχε πάει αρκετές φορές φυλακή, και παρόλα αυτά δε συμμορφωνόταν με τίποτα. Από νωρίς κιόλας ο James (Robert De Niro) του έμαθε τους δυο βασικούς κανόνες: «Ποτέ μην καρφώσεις τους φίλους και πάντα να κρατάς το στόμα σου κλειστό».
Αυτοί ήταν οι δύο βασικοί κανόνες για να μείνεις ή και ανέβεις στην ιεραρχία της φαμίλιας. Ήξερες τους πάντες, κι αν υπάκουγες τους κανόνες, ήσουν κι εσύ ένας Goodfella. Μεταξύ τους τα άτομα της φαμίλιας δεν έχουν κακό, δε θέλουν να βλάψουν ο ένας τον άλλο. Είναι «ωραίοι τύποι», «καλά παιδιά», «ξηγημένα» και ποτέ κανείς δεν έχει λόγο να το αμφισβητήσει αυτό, μέχρι να «μυρίσει ο αρουραίος», ο οποίος και θα πληρώσει.
Κάποια στιγμή όμως το παιχνίδι τελειώνει. Κάποιος θα βαρεθεί να είναι το «καλό παιδί». Κάποιος θα λυγίσει, όταν έρθει η στιγμή του «Η ζωή σου, η ζωή μου». Κι αυτό ακριβώς στάθηκε στο δρόμο του Henry. Ο πραγματικός Henry Hill (υπαρκτό πρόσωπο) είπε χαρακτηριστικά: «Ήξερα ότι κινδύνευα και είχα φτάσει πολύ κοντά. Οπότε, ήταν εγώ ή εκείνοι. Το ήξερα και το ήξεραν».
Επομένως, στην άκρη οι φαμίλιες, στην άκρη οι «καλοί λογαριασμοί». Είναι θέμα επιβίωσης. Κι αν μέχρι πριν ο Henry έπαιρνε χρήματα, σεβασμό και αδρεναλίνη από τη φαμίλια, είχε έρθει η ώρα να μείνει μόνο με τα χρήματα, εξασφαλίζοντας και την ασφάλειά του, μιλώντας στην αστυνομία.
Με το σεβασμό των άλλων δε ζεις. Με τα λεφτά «βάζεις μπρος» την καθημερινότητά σου, είναι το δικό σου καύσιμο. Κι έτσι πιάνεις τα λεφτά και με τα δυο χέρια, ξεχνάς το «καλό παιδί» και γίνεσαι απλά ένα παιδί με το κεφάλι του ήσυχο. Ένα παιδί που έζησε την περιπέτεια, μα ήρθε η ώρα να κάτσει κάθε κατεργάρης στον πάγκο του. Θα έπρεπε κι ο Henry να βρεθεί στο δικό του πάγκο. Μα έκανε τη σωστή επιλογή, τη σωστή στιγμή, για να «σώσει το τομάρι του». Ο ίδιος ο Henry παραδέχτηκε πως του πήρε πολλά χρόνια μέχρι να συγχωρέσει τον εαυτό του που υπήρξε περίφημος «αρουραίος»…
Η μαρτυρία του έστειλε στη φυλακή 50 ανθρώπους.
Money, it’s a crime λέγανε οι Pink Floyd. Το έγκλημα είναι της φαμίλιας που κυνήγησε το χρήμα μέχρι τελικής πτώσης, ακόμα κι αν είχε αρκετά για να ζήσουν και τα εγγόνια της; Ή του Henry που πρόδωσε τη φαμίλια που της χρώσταγε τόσα για την ίδια του τη ζωή; Όπως και να’ χει, το χρήμα κινούσε τα πάντα. Ακόμα και ο περιζήτητος σεβασμός από τους gangsters, δεν εκλαμβανόταν αν δεν υπήρχε «ζεστό μετρητό» στη μέση…
Money, so they say,
is the root of all evil today
————
*** Απαγορεύεται αυστηρά η αναδημοσίευση υλικού γραπτού ή φωτογραφιών, χωρίς την άδεια του Music Corner…