Γράφει η Βασιλική Πολυκάρπου
Φωτογράφηση: Ματίνα Φουντούλη
Την Κυριακή στο Ίδρυμα «Μελίνα Μερκούρη», στην Πλάκα, έγινε η παρουσίαση του ολοκαίνουριου δίσκου «Playing with Melina»! Ήμασταν εκεί, για να πάρουμε μία πρώτη γεύση του album, αλλά και να ακούσουμε τα όσα είχαν να πουν, τόσο οι διοργανωτές αυτού του μουσικού εγχειρήματος, όσο και οι ίδιοι οι καλλιτέχνες που «πείραξαν» τα κομμάτια που είχε πρωτοερμηνεύσει η Μελίνα Μερκούρη.
Με αφορμή τα είκοσι χρόνια που κλείνουν από το θάνατο της Μελίνας Μερκούρη, διοργανώνονται διάφορες εκδηλώσεις και projects, για να τιμήσουν αυτήν την επέτειο. Μεταξύ αυτών, λοιπόν, είναι και η κυκλοφορία του δίσκου «Playing with Melina», μία πολύ προσεγμένη δουλειά όσον αφορά στο αποτέλεσμα, τόσο σε σχέση με τα «πειραγμένα» κομμάτια, όσο και σε σχέση με τη συνολική αισθητική του ίδιου του δίσκου.
Τα τραγούδια που θα ακούσουν οι ακροατές στο δίσκο, στην πλειονότητά τους αποτελούν, στην αρχική τους μορφή, δημιουργίες συνθετών, που σημάδεψαν την καλλιτεχνική (και πολλές φορές και την προσωπική) ζωή της ίδιας της Μελίνας Μερκούρη, όπως: ο Μάνος Χατζιδάκις, ο Μίκης Θεοδωράκης, ο Σταύρος Ξαρχάκος, ο Βαγγέλης Παπαθανασίου, ο Βασίλης Τσιτσάνης, ο Joe Dassin και ο Leo Ferre.
Τη βραδιά άνοιξαν οι Minor Project με την Κατερίνα Ντούσκα, με δικές τους διασκευές, οι οποίες παρότι δε βρίσκονται στο δίσκο, έδωσαν ένα μοναδικό κλίμα στην εκδήλωση και μας κράτησαν καλή παρέα με τις προσεγμένες, σε όλα τα επίπεδα, ερμηνείες τους. Ακούσαμε τραγούδια από διάφορες περιόδους της δημιουργικής πορείας της Μελίνας Μερκούρη, όπως το «Να με θυμάσαι», «Mack the knife», το «Διώξε τη λύπη», το «Όχι δεν πρέπει» και το «Χάρτινο το φεγγαράκι»!
Στη συνέχεια, το λόγο πήραν οι άνθρωποι που είχαν αναλάβει να φέρουν σε πέρας αυτήν την «καλλιτεχνική αποστολή». Η κυρία Μάτσα, διευθύνων σύμβουλος της δισκογραφικής εταιρείας ΜΙΝΟS EMI/ UNIVERSAL, έκανε αναφορές στον αγώνα της Μελίνας Μερκούρη για τα μάρμαρα και εξέφρασε ένα ιδιαίτερο ευχαριστώ στους πρώτους δημιουργούς των τραγουδιών (ή τους δικαιούχους) που επέτρεψαν να γίνουν οι διασκευές σε αυτό το νέο album!
Η Εμμανουέλα Παυλίδου, γενική γραμματέας του Ιδρύματος Μερκούρη, πήρε το λόγο και έκανε αναφορά σε ένα στιγμιότυπο από τη ζωή της αγαπημένης της φίλης. Χαρακτηριστικά, είπε, ότι θυμάται τη Μελίνα Μερκούρη, να τραγουδάει ένα πολύ γνωστό τραγούδι της Λίνας Νικολακοπούλου και του Σταμάτη Κραουνάκη, τη «Σωτηρία της Ψυχής» και να αλλάζει τους στίχους, λέγοντας, άλλες φορές «η σωτηρία της ψυχής είναι πολύ μεγάλο τραύμα…» ή «θαύμα…», ανάλογα την περίσταση. Με αυτήν την εικόνα, η κυρία Παύλιδου, ήθελε να μας υπενθυμίσει ότι και η ίδια η Μελίνα Μερκούρη, την οποία μνημονεύουν όλοι οι σύγχρονοι καλλιτέχνες του album, θα ήταν περήφανη για αυτήν την κίνηση και θα έδινε την έγκρισή της, γιατί και η ίδια «πείραζε» τα τραγούδια άλλων και, όπως αναφέρθηκε, «η Μελίνα αγαπούσε ό,τι το νεανικό, το απρόσμενο, το ουσιαστικά ανατρεπτικό»!
Δυο λόγια, μας είπαν επίσης η Άννα Απέργη, η οποία είχε αναλάβει το βασικό booklet για το album «Πειράζοντας τη Μελίνα», αλλά και ο Γιώργος Μουχταρίδης από τον Pepper, που ήταν ο πρώτος σταθμός που έβγαλε το «Αγάπη που ‘γινες δίκοπο μαχαίρι». Μετά τις δηλώσεις, είχαμε την ευκαιρία να ακούσουμε σε πρώτη ακρόαση τα τραγούδια με τη συνοδεία βίντεο.
Σε αυτό το δίσκο έχουν βάλει τη δική τους πινελιά πολλοί αγαπημένοι σύγχρονοι καλλιτέχνες που ανήκουν, όχι αυστηρά, στο μουσικό είδος της ηλεκτρονικής μουσικής. Έτσι, ο ακροατής έχει την ευκαιρία να απολαύσει παλιά αγαπημένα κομμάτια, «πειραγμένα» ή να ακούσει κάτι ολοκαίνουριο, όπως το τραγούδι του Monsieur Minimal που κλείνει το δίσκο. Συμμετέχουν επίσης οι MIKRO, οι Marsheaux, ο Ντέιβιντ, η Όλγα Κουκλάκη, ο Κ. Βήτα, οι Fantastikoi Hxoi, οι (PH)2, οι Papercut, ο Serafim Tsotsonis, ο Cayetano, o Monsieur Minimal, o Kid Loco, ο Μιχάλης από τους Stavento και ο Niadoka!
Σχετικά με την κυκλοφορία του δίσκου, οι δημιουργοί του, είπαν τα παρακάτω:
Papercut: «Η επιλογή του κομματιού (βλ. «Αγάπη που ‘γινες δίκοπο μαχαίρι») ήταν ενστικτώδης, δεν πρόλαβε να υπάρξει δεύτερη σκέψη. Ήταν η πρώτη μου επιλογή. Βασίστηκα σε μία φράση που λέει η Μελίνα στην ταινία «Στέλλα», που λέει «Αν νομίζεις ότι δε με πονάει αυτό που κάνω, γελιέσαι», η οποία ήταν για ‘μένα ένα μήνυμα για το ότι, πρέπει να κάνουμε τα πράγματα που θέλουμε και μας αρέσουν, χωρίς να υπολογίζουμε κόστος! Και έτσι το ‘κανα!»
Cayetano: «Καταρχήν, να ευχαριστήσω πάρα πολύ την ΕΜΙ, που έδωσε την ευκαιρία, να μαζευτούμε σε ένα cd, κατά την άποψή μου, τόσοι πολλοί αξιόλογοι νέοι δημιουργοί. Με κάποιους γνωριζόμαστε από παλιά, με κάποιους θα γνωριστούμε στη συνέχεια, αλλά ο σεβασμός πάντα υπάρχει και υπήρχε. Όσον αφορά στη δικιά μου δουλειά, στο δικό μου remix τουλάχιστον, ήταν μία αρκετά δύσκολη επιλογή. Χάρηκα πολύ όμως που, για πρώτη φορά, κατάφερα να αγγίξω τη φωνή της Μελίνας νομότυπα τουλάχιστον! Και, ακόμη περισσότερο, που ήταν και η φωνή του Χατζιδάκι από πίσω. Ήταν διπλή η πρόκληση για ‘μένα, το ευχαριστήθηκα όσο τίποτα άλλο! Προσπάθησα να κάνω ό,τι καλύτερο μπορούσα, να κάνω το κομμάτι δικό μου στην ουσία. Ελπίζω να σας αρέσει, καλή επιτυχία στο cd, ελπίζουμε και σε άλλες τέτοιες προσπάθειες από εταιρείες μεγάλες!»
Marsheaux: «Ευχαριστούμε πρώτα από όλα, πάρα πολύ. Χαιρόμαστε που παίρνουμε κι εμείς μέρος σε αυτό. Για εμάς ήταν ιδιαίτερη η χαρά γιατί συνδυάσαμε δύο πράγματα και Παπαθανασίου και Μελίνα! Ήταν καταπληκτικά, ευχαριστούμε πάρα πολύ που ήμασταν μέρος σε αυτό!»
Serafim Tsotsonis: «Καλησπέρα… Όταν πρωτοάκουσα αυτό το κομμάτι, με συγκίνησε πάρα πολύ. Μου άρεσαν πάρα πολύ τα όργανα, όλη η ενορχήστρωση γενικά ήταν πολύ φρέσκια και πολύ της εποχής μας, γενικά στο «Paname». Ήταν μία πάρα πολύ ωραία πρόκληση γενικά, για να το πειράξω και να το κάνω διαφορετικό, να κάνω μία άλλη φόρμα πάνω σε αυτό. Κι ήταν μεγάλη μου χαρά που συμμετείχαμε Έλληνες!»
Monsieur Minimal (Χρήστος): «Χαίρομαι κι εγώ πάρα πολύ που συμμετέχω σε όλο αυτό το project, όπως είπε ο μελλοντικός μας πρόεδρος, Γιώργος! Είναι μεγάλη μου χαρά να συνεργάζομαι με φίλους και αξιόλογους μουσικούς της φάσης μας και της γενιάς μας. Εμένα στην αρχή, μου ήρθε ένα request message της Αγγέλας και την ευχαριστώ για αυτό και τη μεσολάβηση του Γιάννη, για να κάνω ένα remix σε κομμάτι της Μελίνας, το οποίο δε μου βγήκε, δε μου έβγαζε κάτι και, ρώτησα αν μπορώ να κάνω κάτι πρωτότυπο. Έψαξα να βρω για τη Μελίνα και αυτό που με συγκίνησε, ήταν η δυνατή της προσωπικότητα και η καθαρότητα αυτού του ανθρώπου, με την οποία διεκδίκησε την επιστροφή των μαρμάρων στη χώρα μας και η αγάπη που είχε για αυτή τη χώρα! Ελπίζω να πάει καλά και σε αντίστοιχες δουλειές, να είμαστε πάλι εδώ!»
(PH)2: «(…) Όταν είχαμε μία λίστα αρχικά με τα τραγούδια, εγώ τρόμαξα, γιατί δεν ήξερα κανένα! Μας άρεσε πολύ το «Je suis grecque» γιατί ταίριαζε πολύ σε κάτι που θέλαμε πολύ καιρό να κάνουμε. Θέλαμε να κάνουμε κάτι που να έχει σχέση με το swing (…), αλλά υπάρχει και μία πολιτική επίφαση στο όλο πράγμα! Το κομμάτι αυτό το είχε πει σε μία συγκυρία που είχε πει τη φράση «Εγώ γεννήθηκα Ελληνίδα και θα πεθάνω Ελληνίδα, ενώ ο Παττακός, που μου στέρησε την ελληνική υπηκοότητα, γεννήθηκε φασίστας και θα πεθάνει φασίστας!». Λοιπόν, εμείς θέλαμε να κάνουμε και μία δήλωση ότι, ήταν μία εποχή τότε, που η πολιτική παρήγαγε πολιτισμό. Σήμερα αυτό το πράγμα δε συμβαίνει, όπως ξέρουμε πάρα πολύ καλά όλοι μας και, για αυτό διαλέξαμε αυτό το τραγούδι!»
Ντέιβιντ: «Είναι εξαιρετική η συλλογή! Εγώ την πήρα στα χέρια μου σήμερα, όπως και οι περισσότεροι. Εγώ, επέλεξα να μη δουλέψω σε ένα περισσότερο γνωστό κομμάτι, ακριβώς, σε ένα τραγούδι. Όπως είπε και ο Γιώργος ο Μουχταρίδης, που τα λέγαμε πριν στο φουαγιέ, η Μελίνα δεν είναι για ‘μένα μία τραγουδίστρια, μία ηθοποιός, είναι παραπάνω! Ίσως είναι η πιο δυνατή φυσιογνωμία που έχει η Ελλάδα τον τελευταίο μισό αιώνα και, αυτό το βλέπω και στο εξωτερικό, το βλέπω και στην Αγγλία πάρα πολύ! (…)»
MIKRO: «Να πω ότι έχουμε έναν κοινό παρονομαστή με τη Μελίνα Μερκούρη, όσον αφορά στο ότι η Μελίνα Μερκούρη τραγουδούσε, χωρίς να είναι τραγουδίστρια, ήταν ηθοποιός, έπαιζε σε ταινίες, χωρίς να είναι ηθοποιός με τη στενή έννοια του όρου και, γενικά, έκανε πράγματα γιατί ήταν μέσα απ’ τη ψυχή της! Έτσι ακριβώς, υπάρχει αυτός ο κοινός παρονομαστής, γιατί κι εμείς, κάνουμε μουσική, χωρίς να είμαστε μουσικοί, δεν έχουμε περγαμηνές, είμαστε τελείως αυτοδίδακτοι. Ποτέ δε θεωρούσαμε τους εαυτούς μας μουσικούς, αλλά κάναμε μουσική! (…)»
Όλγα Κουκλάκη: «Το «Paname» νομίζω ότι είναι ένα από τα πιο ωραία τραγούδια της Μελίνας, γιατί δεν είναι πάντα τα πιο γνωστά τραγούδια τα πιο ωραία. Η Μελίνα για ‘μένα, αντιπροσωπεύει τη γυναικεία δύναμη, είναι μία περσόνα, είναι μία καλλιτέχνιδα, δεν είναι ούτε τραγουδίστρια, ούτε ηθοποιός και αυτό είναι ακριβώς που την κάνει ξεχωριστή. Και, όταν διάλεξα το τραγούδι, δε σκεφτόμουν τίποτα άλλο, από το ίδιο το τραγούδι και τη Μελίνα σαν προσωπικότητα και, θέλω να ελπίζω, ότι αυτό που έκανα, έχει να κάνει με την προσωπικότητα αυτή και αναδεικνύει το ίδιο το τραγούδι. Γιατί, ο ελληνικός πολιτισμός πρέπει να βγει προς τα έξω και, ίσως αυτό το album, αυτή η συλλογή, είναι μία ευκαιρία για να γίνει αυτό!»
Stavento (Μιχάλης): «Βασικά, μιλάω τελευταίος και δε ξέρω τι θα μπορούσα να πω γιατί, τα έχουν πει όλα οι προλαλήσαντες. Και έκανα και πρόβα στο σπίτι μου, για να δω τι θα πω, αλλά συνήθως, όταν πιάνω το μικρόφωνο λέω άλλ’ αντ’ άλλων! Οπότε, το μόνο που έχω να πω, είναι ότι θέλω να ευχαριστήσω την Εμμανουέλα, την κυρία Μάτσα, την Αγγέλα και τον Γιάννη τον Κοττάκη, που μου δώσανε την ευκαιρία να συνευρεθώ με τόσους ωραίους καλλιτέχνες. Διάλεξα να κάνω μία πρόζα της Μελίνας για το λόγο του ότι, δεν είναι τραγούδι, είναι πρόζα περισσότερο και, είμαι πάρα πάρα πολύ χαρούμενος που, μέσα από αυτή τη δουλειά κατάφερα να «πειράξω» το Μάνο και τη Μελίνα, γιατί από παιδί τους ακούω και είμαι πολύ χαρούμενος που «πείραξα» κι εγώ τη Μελίνα με αυτόν τον τρόπο! Σας ευχαριστώ πάρα πολύ!»
Πρόκειται για μία καταπληκτική δουλειά με πολλούς ταλαντούχους ανθρώπους συγκεντρωμένους για ένα σκοπό στον ίδιο δίσκο. Το album αυτό δένει με «συνέπεια», παρά το γεγονός ότι έχει δημιουργηθεί από δεκαπέντε εντελώς διαφορετικούς καλλιτέχνες. Και βέβαια, καθόλη τη διάρκεια της ακρόασης, η παρουσία της ίδιας της προσωπικότητας της Μελίνας Μερκούρη, είναι αισθητή, θυμίζοντας μεγάλες καλλιτεχνικές στιγμές της ή φωτίζοντας άλλες, λιγότερο προβεβλημένες πτυχές, ολοκληρώνοντας έτσι με επιτυχία τον κύκλο αυτής της δισκογραφικής δουλειάς, που στόχο είχε να δημιουργήθει κάτι όμορφο και δυνατό για τα είκοσι χρόνια της απουσίας της.
Λίγο μετά την επίσημη παρουσίαση, είπαμε δύο λόγια παραπάνω με μερικούς από τους καλλιτέχνες που μεταμόρφωσαν τα κομμάτια της Μελίνας Μερκούρη:
Music Corner: Νομίζω φαίνεται ξεκάθαρα ένα πολύ ωραίο αισθητικό αποτέλεσμα με την ολοκλήρωση του δίσκου. Εσύ πως το βλέπεις;
Monsieur Minimal: Συνολικά είναι πάρα πολύ όμορφη δουλειά, από όλους! Και σήμερα ειδικά, επειδή δεν είχα τη δυνατότητα να τα ακούσω όλα πιο πριν, μου άρεσαν πάρα πολλά κομμάτια!
Music Corner: Θες να μας πεις πώς διάλεξες εσύ το δικό σου κομμάτι στο δίσκο;
Monsieur Minimal: Εγώ δε διάλεξα να κάνω ένα remix, διάλεξα να κάνω ένα original κομμάτι και πάνω σε αυτό ήθελα να αποτυπώσω την εικόνα της Μελίνας και την προσωπικότητά της στο πολιτικο-κοινωνικό επίπεδο. Δηλαδή, είχα καταλάβει τη μοναδικότητά της ως καλλιτέχνης, ως αληθινός καλλιτέχνης, όχι μόνο με την ιδιότητα του ηθοποιού ή του τραγουδιστή, αλλά ως ένας άνθρωπος, που είναι εραστής της τέχνης! Αυτό που με συγκίνησε, ήταν το σθένος, η καθαρότητά της και ο τρόπος που διεκδίκησε την επιστροφή των μαρμάρων… Έτσι, έκανα μία φανταστική εικόνα και σκέφτηκα πώς θα ήταν να γράφω στην δεκαετία του ’70 ένα τραγούδι για τη Μελίνα Μερκούρη και έκανα αυτό το πράγμα!
Music Corner: Τι είχες στο μυαλό σου όταν επέλεξες το δικό σου κομμάτι για το δίσκο;
Cayetano: «Χάρτινο το φεγγαράκι», αγαπημένο κομμάτι, με αυτό μεγάλωσα και αντηχούσε στα αυτιά μου μία ζωή… Ήταν το κομμάτι που με έκανε να αγαπήσω το Χατζιδάκι, από την άλλη, ήταν η αισθαντική φωνή της Μελίνας… Αυτό… Δηλαδή, νομίζω, η εξήγηση η δικιά μου τελειώνει εκεί.
Music Corner: Τι σημαίνει για σένα η Μελίνα Μερκούρη;
Cayetano: Η Μελίνα για ‘μένα σημαίνει αυτό που θα ‘πρεπε να είναι η γυναίκα με «γ» κεφαλαίο. Δηλαδή να είναι μαχητική, να ξέρει τι θέλει, να το διεκδικεί… Ταυτόχρονα όμως, να είναι μία πολύ ευγενική παρουσία και αφόρητα σέξυ!
Music Corner: Με τι κριτήριο επέλεξες τη δική σου συμμετοχή στο album;
Serafim Tsotsonis: Εγώ επέλεξα να κάνω γενικά το πιο «περίεργο» κομμάτι, του Leo Ferre. Μου άρεσε πάρα πολύ η αρμονία, το ηχόχρωμα της Μελίνας, γιατί την αγαπώ τη Μελίνα και σαν γυναίκα και για αυτό που ήταν για την Ελλάδα, κάτι ιερό δηλαδή. Και ειδικά το κομμάτι, το «Paname», είναι κάτι μουσικά πιο φρέσκο, όπως είπα και πριν, σαν ενορχήστρωση και, άνετα ένα κομμάτι τόσο παλιό, θα μπορούσε να ακουστεί και τώρα. Και… ήθελα να πειραματιστώ και με ένα πράγματα που δεν είναι και γνωστό κιόλας, ώστε να το εξελίξω διαφορετικά και να το χρωματίσω με το δικό μου τρόπο!
Music Corner: Τι πιστεύεις ότι είναι αυτό που λείπει με την απουσία της Μελίνας Μερκούρη; Τι μήνυμα θα ήθελε να περάσει αν ήταν εδώ;
Serafim Tsotsonis: Συνεχίστε να κάνετε δημιουργικά και ουσιαστικά πράγματα σε αυτή τη χώρα. Αυτό!
Αποκλειστικές φωτογραφίες του MusicCorner από την παρουσίαση
*** Απαγορεύεται αυστηρά η αναδημοσίευση υλικού γραπτού ή φωτογραφιών, χωρίς την άδεια του Music Corner…