Γράφει η Μαρία Αβραμίδου
Την Κυριακή, 18 Σεπτεμβρίου είχα την ευκαιρία να παρακολουθήσω στο Θέατρο του Αττικού Άλσους το “Chronos Project”, με τη Δήμητρα Γαλάνη και τέσσερις αληθινά δεξιοτέχνες μουσικούς: τον Πέτρο Κλαμπάνη (κοντραμπάσο), τον Θωμά Κωνσταντίνου (ούτι, λαούτο, κιθάρα), τον Σπύρο Μάνεση (πιάνο) και τον Χρήστο Ραφαηλίδη (βιμπράφωνο).
Η παράσταση περιλάμβανε τραγούδια που ενώνουν τη Σαπφώ και τον Διονύσιο Σολωμό με τον Ελύτη, τον Σεφέρη, τον Καρυωτάκη και τον Γκάτσο, περνούν μέσα από τη δημοτική, παραδοσιακή και βυζαντινή μουσική και φθάνουν στον Τσιτσάνη, τον Χατζιδάκι, τον Θεοδωράκη και τον Ξαρχάκο. Κάποιους απ’ τους προαναφερθέντες, η Δήμητρα Γαλάνη είχε την τύχη να τους έχει δασκάλους της, όπως η ίδια ανέφερε, και να διαμορφώσει έτσι μέσα από τους ανθρώπους αυτούς και την τέχνη τους, το αξιακό της σύστημα –το αξιακό σύστημα όλων μας, όπως πιστεύει.
Στο πέρασμα του Χρόνου – Chronos (έννοιας πολύ σχετικής, όπως διευκρίνισε η ερμηνεύτρια) αποδεικνύεται ότι τα τραγούδια αυτά έχουν περάσει στο DNA μας, έχουν γίνει κομμάτι της ελληνικής ταυτότητας. Γιατί τί άλλο μπορεί να είναι η ελληνικότητα, αν όχι ο παφλασμός της θάλασσας, το θρόισμα των φύλλων, ο ήχος από τις φωνές των ανθρώπων που κατοικούν σ’ αυτόν τον τόπο και το απαράμιλλο φως του ήλιου πάνω από το Αιγαίο; Όλα αυτά τα ηχοχρώματα, μάς αποκαλύφθηκαν –καινούργια και διαχρονικά μαζί– χάρη στους απίστευτους, εξαιρετικά μελετημένους αυτοσχεδιασμούς των εξαιρετικών μουσικών. Κατανοώ ότι η φράση «μελετημένος αυτοσχεδιασμός» μοιάζει οξύμωρη, ωστόσο κρύβει μέσα της τη δουλειά, την αφοσίωση και την αγάπη αυτών των ανθρώπων για τα τραγούδια, και τον τρόπο με τον οποίον τα προσέγγισαν. Προσωπικά ένιωσα ότι ανέλυαν κάθε κομμάτι στα υλικά από τα οποία είναι φτιαγμένο και, νότα-νότα, το συνέθεταν ξανά, αναδεικνύοντας τα μυστικά της δικής του και της δικής τους ψυχής. Η Ελληνική Μουσική, χάρη στις ερμηνείες τους, βρήκε σημεία επαφής με την αμερικανική jazz, ακόμη και με μελωδίες της Άπω Ανατολής. Διότι η Ελληνική Μουσική έχει το προνόμιο της οικουμενικότητας. Ακριβώς όπως η Ελληνική Γλώσσα διατηρεί αναλλοίωτη την ουσία της εδώ και χιλιάδες χρόνια. Και είναι αυτή η απαράμιλλη ένωση Μουσικής και Γλώσσας που αναδείχθηκε στο “Chronos Project”, με φόντο μάλιστα έργα σπουδαίων μας ζωγράφων και εικαστικών καλλιτεχνών.
Στην ουσία της Ελληνικότητας, όλα και όλοι είμαστε ένα. Τα θετικά και τα αρνητικά μας, οι πίκρες και οι χαρές μας, οι καημοί και οι ελπίδες μας. Όλα αυτά εκφράστηκαν και μέσω των λιτών και μετρημένων ερμηνειών της Δήμητρας Γαλάνη, η οποία απέδωσε ξεχωριστό χαρακτήρα σε κάθε τραγούδι, διατηρώντας αυτή τη φορά για τον εαυτό της ρόλο «δευτεραγωνιστή». Η πρωτοκαθεδρία ανήκε στους μουσικούς της και, κυρίως, στον ίδιο τον Λόγο και τη Μουσική. Στον Αιώνιο Χρόνο στον οποίο κινήθηκε και τον οποίον ανέδειξε αυτή η παράσταση, στο επίκεντρο βρισκόταν η ουσία, όχι περιττά «τερτίπια».
Καθώς η βραδιά έφθανε προς το τέλος της, με το τραγούδι των γρύλλων να συνοδεύει διακριτικά το κουιντέτο μέσα από το Άλσος και τον τεράστιο δίσκο του φεγγαριού να υψώνεται στο βάθος, δύο μέρες μετά την Πανσέληνο, ο Χρόνος ήταν η Στιγμή. Και η Στιγμή, κάποιες –ίσως σπάνιες– φορές, μπορεί να κρατήσει Αιώνια. Αρκεί να τη φωτίζει η Αλήθεια της ανθρώπινης Ψυχής. Εν τέλει, πέρα από την Τέχνη, νομίζω ότι μόνο η Αλήθεια της Ψυχής μας μπορεί να μας συντροφεύσει και να γίνει οδηγός που –γιατί όχι;– θα καταφέρει να μας υψώσει πάνω από τη μιζέρια της καθημερινότητας. Ναι, κατά περίπτωση, η ιδέα που έχουμε για το ποιοι είμαστε ή για τη χώρα μας μπορεί να είναι εσφαλμένα υπεροπτική ή πάσχουσα από σύνδρομο κατωτερότητας –το ελληνικό φως ώρες-ώρες μάς τυφλώνει. Αν, όμως, μάθουμε να το κοιτάζουμε με ανοιχτό μυαλό και, κυρίως, ορθάνοιχτη καρδιά, τότε θα μας ευλογήσει με θέρμη και αισιοδοξία. Και το ταξίδι στον Χρόνο θα συνεχιστεί Αλλιώς…
*** Απαγορεύεται αυστηρά η αναδημοσίευση υλικού, χωρίς την άδεια του Music Corner…