Συνέντευξη στην Πέννυ Πηττά
Φωτογραφίες: Ματίνα Φουντούλη
Ένα ανοιξιάτικο απόγευμα Πέμπτης συναντήσαμε την Κατερίνα Κυρμιζή κάπου στη Νέα Σμύρνη. Μία γυναίκα πολύχρωμη, πλημμυρισμένη με θετική ενέργεια και αύρα που σε καμία περίπτωση δε θυμίζει τα χρόνια που έχουν περάσει από την κυκλοφορία της επιτυχίας «στην πίσω τσέπη του blue jean». Ένα τραγούδι που έχει συνοδεύσει τα παιδικά και εφηβικά μας χρόνια και στις μελωδίες του χανόμαστε στις αναμνήσεις.
Από τότε πέρασαν πολλά χρόνια, με ένα δίπλωμα κλασσικής κιθάρας ανά χείρας, γράφει, μελοποιεί τραγουδάει, φτιάχνει τα βίντεο κλιπ της και παράλληλα κάνει μαθήματα κιθάρας σε παιδιά.
Με το τραγούδι «της καρδιάς μου οι Κάκτοι» από το άλμπουμ “Κάκτοι Ι” με την πλήρη επιμέλεια της ίδιας επανήλθε δυναμικά στα μουσικά δρώμενα το 2018. Δυο χρόνια αργότερα, με τον Νίκο Γρηγοριάδη πάντα στο πλευρό της, σύντροφο της τόσο καλλιτεχνικά όσο και στη ζωή, κυκλοφορεί το “Κάκτοι ΙΙ” όπου ξεχωρίζει ως ένα από τα καλύτερα άλμπουμ της χρονιάς.
Σήμερα συμμετέχει στο νέο άλμπουμ του Νίκου Γρηγοριάδη που έχει τίτλο «Ο Βασιλιάς της Λύπης» και περιλαμβάνει μελοποίηση ποιημάτων ερμηνευμένα από την Κατερίνα αλλά και από γνωστούς καλλιτέχνες όπως είναι ο Γιώργος Νταλάρας και ο Μίλτος Πασχαλίδης.
Ένα ταλαντούχο κορίτσι που σε κερδίζει αμέσως με το χαμόγελο της, την αφοπλιστική της ειλικρίνεια αλλά και ένα ταλέντο που είναι πηγαίο στην προσωπικότητα της. Είχαμε μία απολαυστική αλλά κυρίως ουσιαστική συζήτηση μαζί της όπου μας άφησε μόνο θετικά συναισθήματα.
Να ξεκινήσουμε με τη δεκαετία του ’90 τότε που ως «Παραμυθένια» αλλά και με μια επιτυχία «στην πίσω τσέπη του blue jean» σε γνωρίσαμε. Τι έχει αλλάξει σε εσένα από εκείνα τα χρόνια;
Όπως λέει και το τραγούδι «Τίποτα δεν έχει αλλάξει, τίποτα δεν είναι όπως παλιά». Έχω την ίδια άποψη για το πώς θέλω να στέκομαι καλλιτεχνικά μέσα στο χώρο, όμως μεγαλώνοντας βλέπεις τα πράγματα διαφορετικά. Ξεκίνησα και ήμουν κατά ένα τρόπο τρομαγμένη. Ο πατέρας μου ήταν τραγουδιστής και η αγωνία μου ήταν μη χαρακτηριστώ. Αυτό με έκανε να αρνούμαι φωτογραφήσεις, συνεντεύξεις, να προσέχω τι θα φορέσω με αποτέλεσμα να βγαίνω πολύ σφιγμένη. Σήμερα νιώθω πιο σίγουρη και ασφαλής για τα βήματα που κάνω.
Τι έχει αλλάξει στη μουσική;
Τα πάντα όλα. Η δισκογραφία τότε ήταν ο κεντρικός αγωγός ενώ τώρα η πληροφορία και οι παραγωγές έρχονται από την «περιφέρεια» στο κέντρο. Αυτό δίνει μεγαλύτερη ελευθερία στους καλλιτέχνες γιατί δεν περνάει η δουλειά σου από πολλές επιθεωρήσεις και άτομα, ώστε όταν φτάνει στο κοινό να έχει ήδη λογοκριθεί και αλλάξει. Τώρα φτάνει αυτούσια. Από την άλλη, το διαδίκτυο περιέχει πολλές πληροφορίες, πολλά τραγούδια, πολλές δουλειές, με αποτέλεσμα να μην μπορείς να εστιάσεις κάπου και να χάνονται σημαντικά πράγματα. Εξακολουθούν όμως να υπάρχουν οι ίδιοι μηχανισμοί εξουσίας οι οποίοι όμως είναι αδιόρατοι, σε αντίθεση με το παρελθόν που ήταν γνωστοί.
Αυτό όμως δεν δίνει περισσότερες ευκαιρίες στους νέους;
Ασφαλώς και δίνει. Αλλά όσο εύκολα τις δίνει τόσο εύκολα τις παίρνει.
Αν και όπως έχεις πει, τα αρχικά σου σχέδια ήταν να γίνεις μπαλαρίνα και όχι να ασχοληθείς με την μουσική. Πως κατάφερε η μουσική να σε κερδίσει;
Ήθελα να γίνω χορεύτρια για να αποφύγω να κάνω τη δουλειά του πατέρα μου. Ο δρόμος του χορού έκλεισε με ένα ατύχημα που είχα. Τότε είχα πάει σε ένα φιλικό σπίτι και με άκουσε ένας φίλος μου ο οποίος μου είπε «βγαίνεις στην ΕΡΤ, σαν νέο ταλέντο». Πράγματι βγήκα στην ΕΡΤ, το έγραψαν στη βιντεοκασέτα, το πήγαν στη Λύρα, με φώναξαν, φώναξαν και το Νίκο Γρηγοριάδη να μου γράψει τραγούδια. Κάναμε ένα ντέμο τελικά δεν προχώρησε. Μέσα σε μικρό διάστημα από τότε μου τηλεφωνεί ο Νίκος και μου λέει «υπέγραψα στη Virgin, θες να έρθεις να δοκιμάσεις και εσύ;»
…η ξαφνική επιτυχία με τρόμαξε πολύ περισσότερο από ότι με ωφέλησε. Ήμουν πολύ νέα, δεν είχα κοπιάσει αρκετά για να το πετύχω και τότε δεν μπορούσα να το εκτιμήσω. Το θεώρησα ως δεδομένο, ότι πάντα θα είναι έτσι…
Όποτε ήταν κάτι που στην ουσία δεν κυνήγησες, μπήκε στη ζωή σου ξαφνικά.
Όχι, δεν κυνήγησα τίποτα. Έγιναν όλα τελείως κινηματογραφικά. Πήγα με την κιθάρα μου στο γραφείο του Πετρίδη, έπαιξα ένα τραγούδι και υπέγραψα συμβόλαιο. Ούτε το διάβασα ούτε το πήγα σε δικηγόρο. Υπέγραψα και έτσι ξεκίνησαν όλα. Έκανα δίσκο, videoclip και δεν είχα δουλέψει ούτε ένα βράδυ νύχτα. Ξαφνικά και μετά το videoclip του Γιώργου Λάνθιμου, που τότε έπαιζε συνέχεια στην τηλεόραση, έβγαινα στο δρόμο και με αναγνώριζαν. Αυτό ήταν μεγάλο σοκ τότε!
Αυτή η ξαφνική επιτυχία πως λειτούργησε σε εσένα;
Με τρόμαξε πολύ περισσότερο από ότι με ωφέλησε. Ήμουν πολύ νέα, δεν είχα κοπιάσει αρκετά για να το πετύχω και τότε δεν μπορούσα να το εκτιμήσω. Το θεώρησα ως δεδομένο, ότι πάντα θα είναι έτσι.
Συνθέσεις, στιχουργική, ερμηνεία, καθηγήτρια μουσικής. Τι τελικά από όλα αυτά αγαπάς περισσότερο;
Πολυτεχνίτης και ερημοσπίτης, εχθές έκανα αυτή τη σκέψη. Ίσως σε άλλη χώρα με άλλα δεδομένα θα έπρεπε να αφοσιωθώ μόνο σε ένα αντικείμενο και να το εξελίξω. Αλλά εδώ δεν έχουμε αυτό το περιθώριο. Ωστόσο τα αγαπώ όλα εξίσου. Την κιθάρα φαντάσου τη σπούδασα μεγάλη από καημό μη δε καταφέρω ποτέ να παίξω αγαπημένα μου κλασσικά έργα.
Έχεις στερηθεί κάτι;
Δεν έχω κάνει πολλά live γιατί δεν είχα το χρόνο. Θα ήθελα να βγω στο live χωρίς κιθάρα και να κάνω ένα performance όπως το φαντάζομαι. Επίσης μ αρέσει πολύ η δημιουργία στο στούντιο. Να περνάς το τραγούδι από «σαράντα κύματα» για να μπορέσεις να το δημιουργήσεις αυτό που τελικά βγαίνει στο κοινό, πέρα από τη σύνθεση.
…μια επανεκτέλεση τραγουδιού λειτουργεί σαν μαμαδίστικη αγκαλιά. Επιλέγουμε το γνώριμο, αυτό που θα μας ζεστάνει και θα μας παρηγορήσει γιατί δεν έχουμε το κουράγιο, την ενέργεια και το χρόνο για να εξερευνήσουμε νέες τέχνες και νέες μουσικές…
Αυτό είναι κάτι αντίστοιχο με αυτό που συμβαίνει στις επανεκτελέσεις, μόνο που εσύ το κάνεις από την αρχή.
Αυτό είναι η οπτική και το συναίσθημα που θες να αφήσει το τραγούδι, δεν την βρίσκεις αμέσως. Γι’ αυτό και πολλές φορές δεν είναι επιτυχημένες οι πρώτες εκτελέσεις στα τραγούδια γιατί ακριβώς δεν υπάρχει η απόσταση και η επίγνωση που προσφέρει ο χρόνος. Βέβαια η επιτυχία των επανεκτελέσεων δεν είναι πάντα αυτό. Σε μια εποχή σκληρή που βάλλεσαι από παντού και η καθημερινότητα είναι δύσκολη, μια επανεκτέλεση τραγουδιού λειτουργεί σαν μαμαδίστικη αγκαλιά. Επιλέγουμε το γνώριμο, αυτό που θα μας ζεστάνει και θα μας παρηγορήσει γιατί δεν έχουμε το κουράγιο, την ενέργεια και το χρόνο για να εξερευνήσουμε νέες τέχνες και νέες μουσικές.
Αν είχαμε μια χρονομηχανή που μας μετέφερε σε όποια δεκαετία θέλουμε. Θα την χρησιμοποιούσες και αν ναι που θα γύρναγες;
Η πρώτη μου σκέψη είναι η Αμερική στα 60s. Όμως έζησα ωραία ζωή. Θυμάμαι το εστιατόριο που είχαν οι γονείς μου στην Ίο, όταν ήμουν παιδί. Εκείνη την εποχή ήταν της μόδας το punk και θυμάμαι τα νιάτα και όλη αυτή την ελευθερία εκείνων των ανθρώπων. Τα ζούσα όλα από τη παιδική μου ηλικία. Μέσα από εκείνους αλλά και τα βιντεοκλίπ που γράφαμε τότε από το Μουσικόραμα, προέκυψε και η αγάπη μου για την pop κουλτούρα. Την αγαπούσα αυτή τη δεκαετία και την ξέρω πολύ καλά.
Όχι μάλλον δε θα τη χρησιμοποιούσα τη χρονομηχανή, δεν θα ήθελα να έχω χάσει τη φρεσκάδα και τη λαχτάρα εκείνων των χρόνων.
Μίλησε μας για τα άλμπουμ “Κάκτοι Ι”, “Κάκτοι ΙΙ”, τι σε ενέπνευσε, πως προέκυψε αυτό το όνομα και τι ήταν αυτό που ήθελες να ακούσει και να νιώσει περισσότερο ο κόσμος μέσα από αυτό το άλμπουμ.
Είναι τραγούδια που είχα ξεκινήσει να γράφω από το 2013. Είναι ένας απολογισμός των προηγούμενων χρόνων. Είχα γίνει μανούλα, είχα μετρήσει απώλειες σε φίλους, σε συνεργάτες, είχα χάσει το μπαμπά μου. Σε αυτά τραγούδια θεωρώ ότι ξεκίνησε η ωριμότητα μου. Τα έπιανα και τα άφηνα μέσα στα χρόνια, έκανα διορθώσεις βελτιώσεις. Είναι πραγματικά «της καρδιάς μου οι κάκτοι» αυτά τα τραγούδια.
Τελικά μήπως να περιμένουμε και το Κάκτοι ΙΙΙ;
Σίγουρα! Τα τραγούδια είναι έτοιμα, γραμμένα από εκείνη τη περίοδο. Ακόμα τα δουλεύω. Έχω υλικό ακόμα και για …Κάκτους 4! Είναι το έργο τέχνης μου, που δουλεύεται μέσα στα χρόνια ή μάλλον είναι η ζωή μου σε έργο τέχνης.
Σχετικά με το νέο άλμπουμ του Νίκου Γρηγοριάδη «Ο Βασιλιάς της Λύπης» στο οποίο συμμετέχεις και περιλαμβάνει μελοποιημένη ποίηση. Αισθανόμαστε ότι κατά κάποιον τρόπο αυτή η δουλειά είναι και «δικό σου» παιδί. Μίλησε μας για αυτό.
Είναι και «δικό μου» παιδί και γιατί είμαι συμπαραγωγός αλλά και γιατί το έχω ζήσει όταν ο Νίκος το έφτιαχνε στον καναπέ του σπιτιού μας και έκανα τις «παρεμβάσεις» μου. Είναι σημαντικό άλμπουμ, γιατί καταπιάνεται με την ποίηση κάνοντας τη γήινη, καθημερινή για όλους. Πιστεύω ότι ο Νίκος κατάφερε να δώσει ποπ κουλτούρα σε αυτά τα εκπληκτικά ποιήματα που σου μιλούν και σήμερα.
Από την εμπειρία σου και με τα μαθήματα κιθάρας, πιστεύεις ότι οι νέοι μας είναι εκπαιδευμένοι στο να αγκαλιάσουν ποιοτικά τραγούδια όπως αυτά που υπάρχουν στο άλμπουμ του Νίκου Γρηγοριάδη;
Όχι δεν είναι έτοιμοι. Είναι λίγα τα παιδιά που έχουν το υπόβαθρο σήμερα. Ακόμα και τα παιδιά του ωδείου που υποτίθεται ότι δίνουν σημασία στην καλλιέργεια αγαπούν την τραπ. Υπάρχει μεγάλο χάσμα. Κάνουμε χατίρια όμως στα παιδιά για να μπορέσουν να αγαπήσουν και τα κλασσικά με κάποιο τρόπο.
…είμαστε οι προσωπικοί μας βασιλιάδες της λύπης τα τελευταία χρόνια. Ιδιαίτερα η γενιά η δική μου. Είναι η γενιά που τη βρήκε η κρίση στα πιο δημιουργικά της χρόνια…
Ο «Βασιλιάς της λύπης» πιστεύεις ότι τελικά είναι ένας άνθρωπος που ζει ανάμεσά μας;
Όλοι μας είμαστε οι προσωπικοί μας βασιλιάδες της λύπης τα τελευταία χρόνια. Ιδιαίτερα η γενιά η δική μου. Είναι η γενιά που τη βρήκε η κρίση στα πιο δημιουργικά της χρόνια. Ο χρόνος περνάει και αυτή η γενιά δε θα μπορέσει ποτέ να δώσει τα μέγιστα που θα μπορούσε γιατί έχουν έρθει οι επόμενοι. Για όλες όμως τις ηλικίες, τίποτα από όσα υπολογίζαμε δεν βγήκε και όλους μας αγγίζει αυτή η λύπη.
Στο άλμπουμ υπάρχουν και συνεργασίες με άλλους μεγάλους καλλιτέχνες, όπως για παράδειγμα στο τραγούδι “Red Roses” που ερμηνεύεις μαζί με τον Γιώργο Νταλάρα. Πως είναι να συνεργάζεσαι με έναν τόσο σπουδαίο ερμηνευτή;
Στην αρχή ένιωθα μεγάλο δέος. Ειδικά όμως ο Γιώργος Νταλάρας είναι ένας γλυκύτατος άνθρωπος, δημιουργικός με τη λαχτάρα του εργάτη της μουσικής που σε κάνει να νιώθεις άνετα. Το ίδιο όμως συμβαίνει και με το Μίλτο Πασχαλίδη, πιο νέος αλλά εξαιρετικά συνεργάσιμος και γλυκός άνθρωπος, με αγάπη για αυτό που κάνει. Είναι χαρά να δουλεύεις μαζί τους. Ακόμα και στα βίντεο κλιπ που τα κάναμε μόνοι, μας εμπιστεύτηκαν αμέσως.
…δεν ξέρω αν μπορούμε να απαρνηθούμε αυτή τη φύση μας για να μπορέσουμε να σταματήσουμε όλα αυτά τα κακά και απάνθρωπα που συμβαίνουν. Με ανησυχεί αν αυτό μπορεί να σταματήσει με κάποιον τρόπο ή είναι έτσι φτιαγμένος ο κόσμος μας ώστε πάντα να υπάρχει το καλό και το κακό…
Το τραγούδι «η μπαλάντα της μάνας» είναι αναμφίβολα ένα από τα πιο συγκλονιστικά του δίσκου. Τι σημαίνει για εσένα αυτό το τραγούδι;
Δεν έχω ξανατραγουδήσει ποτέ και να τρέχουν δάκρυα. Έκανα δύο take και δεν μπόρεσα να κάνω άλλο, αυτό κρατήθηκε κιόλας. Όταν το πήρα και άρχισα να το τραγουδάω, γέμισα με εικόνες από τα χαμένα προσφυγόπουλα που πνίγηκαν από όλες εκείνες τις μανάδες που έχασαν τα παιδιά τους. Είναι πραγματικά απάνθρωπο, ασύλληπτο να βλέπεις μανάδες με τα μωρά τους πεθαμένα στη παραλία. Όπως απάνθρωπος είναι και ο πόλεμος στην Ουκρανία, δε περίμενα ποτέ ότι στην Ευρώπη θα δούμε τέτοιες εικόνες.
Η σκέψη μας γυρνάει στα χαμένα προσφυγόπουλα που χάθηκαν στις θάλασσες, αλλά και σε όλες εκείνες τις μάνες που χάνουν τα παιδιά τους σε αυτές τις δύσκολες συνθήκες. Τι πιστεύεις ότι χρειάζεται αλλάξει για να γίνει καλύτερος ο κόσμος μας και να μη ξαναμετρήσουμε θύματα;
Στο «μάνα κουράγιο» του Μπρέχτ λέει κάποια στιγμή ότι «η καλύτερη φάμπρικα είναι ο πόλεμος». Δεν ξέρω αν μπορούμε να απαρνηθούμε αυτή τη φύση μας για να μπορέσουμε να σταματήσουμε όλα αυτά τα κακά και απάνθρωπα που συμβαίνουν. Με ανησυχεί αν αυτό μπορεί να σταματήσει με κάποιον τρόπο ή είναι έτσι φτιαγμένος ο κόσμος μας ώστε πάντα να υπάρχει το καλό και το κακό.
Σχεδιάζεις το μέλλον; Υπάρχει κάτι στα άμεσα σχέδια σου καλλιτεχνικά;
Κάνω πολλά σχέδια προσπαθώντας να βρω ένα τρόπο να έχει έρισμα αυτό που κάνω, στο κοινό που με αγαπάει και παραμένει σταθερό σε εμένα. Έχω τρία εγχειρήματα στο μυαλό μου τολμηρά και δύσκολα, ελπίζω να μπορέσω να τα πραγματοποιήσω και τα τρία.
…σε ένα κόσμο ωφελιμιστικό η μάνα είναι η μόνη φιγούρα που δεν ζητάει να ωφεληθεί, που δίνει χωρίς να περιμένει να πάρει. Η έννοια της μάνας είναι από τα πιο ιερά, καθαρά πρότυπα που μας έχουν μείνει. Όταν όλος ο κόσμος καταρρέει πάντα θα γυρνάμε στις μάνες μας…
Με αφορμή την γιορτή της μητέρας, και όντας και εσύ μητέρα αλλά έχοντας τραγουδήσει και τη «Μπαλάντα της μάνας». Ποιες είναι οι σκέψεις σου για να κλείσουμε τη συνέντευξη;
Αυτές τις ημέρες στα μέσα έχουν ακουστεί πολύ η δήλωση μιας ηθοποιού ότι «δε θέλω να γίνω μάνα γιατί θα σκλαβωθώ». Από την πλευρά της έχει δίκιο. Όμως θα ήθελα να είμαστε περισσότερο φειδωλοί για πράγματα που δε γνωρίζουμε. Φυσικά δεν είμαστε όλοι για αυτό το ρόλο και δεν είναι απαίτηση από κάθε γυναίκα να είναι αναπαραγωγική μηχανή. Η μητρότητα όμως δεν είναι σκλαβιά, είναι χαρά και βαθιά αγάπη.
Επίσης γυρίζει το μυαλό μου πολύ στις μανούλες του πολέμου που τρέχουν με τα μωρά στην αγκαλιά να σωθούν. Σε ένα κόσμο ωφελιμιστικό η μάνα είναι η μόνη φιγούρα που δεν ζητάει να ωφεληθεί, που δίνει χωρίς να περιμένει να πάρει. Η έννοια της μάνας είναι από τα πιο ιερά, καθαρά πρότυπα που μας έχουν μείνει. Όταν όλος ο κόσμος καταρρέει πάντα θα γυρνάμε στις μάνες μας. Σε αυτές τις μάνες θα ήθελα να ανήκει αυτή η ημέρα…
————–
*** Απαγορεύεται αυστηρά η αναδημοσίευση υλικού, γραπτού ή οπτικού, χωρίς την άδεια του Music Corner…