Γράφει ο Δημήτρης Κονιδάρης
Σαν σήμερα στις 15 Απριλίου 1951 γεννήθηκε στη Λαμία ο Κώστας Σμοκοβίτης, μία από τις ωραιότερες και πιο λαμπερές φωνές στο ελληνικό τραγούδι με πλήθος εξαιρετικών ερμηνειών, κυρίως στο διάστημα 1973-1990.
Ας πάρουμε όμως τα πράγματα από την αρχή. Ο μικρός Κώστας έμαθε μόνος του φυσαρμόνικα, δείγμα του πάθους του για τη μουσική και του ταλέντου του. Τα πρώτα του ακούσματα αποκτήθηκαν από την οικογένειά του, κυρίως από τη μητέρα του, καθώς και από τα πανηγύρια της περιοχής. Μεγαλώνοντας συνήθιζε να τραγουδά σε παρέες με φίλους του δείχνοντας το χάρισμά του. Το 1972 κέρδισε το πρώτο βραβείο σε ένα διαγωνισμό τραγουδιού που έλαβε χώρα στην Πανελλήνια Έκθεση Λαμίας. Αξιοσημείωτο είναι το ότι δεν είχε δηλώσει συμμετοχή αλλά οι φίλοι του, εν αγνοία του ιδίου. Το τραγούδι που ερμήνευσε επιτυχημένα ήταν το «Μη χτυπάς» του Λουκιανού Κηλαηδόνη. Μετά από αυτό ο ηθοποιός και παρουσιαστής της βραδιάς Κώστας Βενετσάνος και ο συνθέτης Χρήστος Μουραμπάς, μαέστρος της ορχήστρας, του πρότειναν να κάνει ακρόαση σε κάποια δισκογραφική, όπερ και εγένετο στα περίφημα στούντιο της COLUMBIA στον Περισσό για λογαριασμό της ΜΙΝΟΣ του Μάτσα. Η ακρόαση ήταν επιτυχημένη και ο νεαρός Κώστας υπέγραψε συμβόλαιο συνεργασίας.
Η συνέχεια ήταν πολύ επιτυχημένη αφού συμμετείχε σε πολλούς δίσκους που ήταν αξιολογότατοι, είτε σημείωσαν επιτυχημένη πορεία στο εμπορικό κομμάτι είτε όχι. Πρώτη συμμετοχή, σε δίσκο 45 στροφών, ήταν το 1973 με επανεκτέλεση του τραγουδιού «Μια Κεφαλονίτισσα» των Λουκιανού Κηλαηδόνη και Νίκου Γκάτσου. Επόμενος δίσκος ήταν με το πασίγνωστο «Ο χάρος βγήκε παγανιά» των Δήμου Μούτση και Μάνου Ελευθερίου που είχε ακουστεί αρχικά από τον Δημήτρη Μητροπάνο. Ο πρώτος ολοκληρωμένος δίσκος που συμμετείχε ήταν «Το μεγάλο τραγούδι-12 ψαλμοί του Δαυίδ» σε μουσική Γιώργου Γεωργιάδη στον οποίο τραγουδούσε και η Χάρις Αλεξίου. Σε αυτόν ο Σμοκοβίτης απέδωσε τα τραγούδια: «Τραγουδήστε» (μαζί με την Αλεξίου), «Σωστά μιλάτε τάχα», «Όλου του κόσμου οι χάρες», «Πάντα στο φως».
Ωστόσο, η μεγάλη ώρα που ανέδειξε το νεαρό τραγουδιστή ήταν με το δίσκο «Καλημέρα ήλιε» (1973) του Μάνου Λοΐζου στον οποίο ο Σμοκοβίτης συμμετείχε σε τραγούδια όπως «Ας μην είχες κάνει τόσα λάθη», «Όταν σε είδα να ξυπνάς», «Δώδεκα παιδιά», «Χτύπησαν αργά την πόρτα» και το θρυλικό «Καλημέρα ήλιε».
Ιδιαιτέρως σημαντική ήταν η συμμετοχή του στον «Προδομένο λαό»(1974) του Μίκη Θεοδωράκη και του Βαγγέλη Γκούφα με τα κομμάτια «Βογγά το κάστρο τ’ Αναπλιού» και «Ακόμα τούτη η Άνοιξη» όπως και στο δίσκο «Για ρεμπέτες και φίλους» (1974) του Απόστολου Καλδάρα. Επόμενος σταθμός ήταν ο δίσκος «Μια χαρά, μια καϋμός» (1974) των Νίκου Καρβέλα και Βαρβάρας Τσιμπούλη πριν ο Καρβέλας στραφεί στο σαφώς χαμηλότερης ποιότητας εμπορικό τραγούδι που χαρακτήρισε τη μετέπειτα καριέρα του. Η πολύ παραγωγική πορεία του νεαρού ερμηνευτή συνεχίστηκε στο δίσκο «Άσπρο μαύρο» (1974) σε μουσική του Γιώργου Χατζηνάσιου και στίχους της Σώτιας Τσώτου.
Στη συνέχεια ακολούθησε μια από τις 2-3 κομβικότερες δουλειές του ερμηνευτή και αναφερόμαστε, βεβαίως, στο σπουδαίο δίσκο του Σταύρου Κουγιουμτζή με τίτλο «Τα τραγούδια του καιρού μας» (1977) στον οποίο ο Σμοκοβίτης έδωσε μερικές από τις καλύτερες ερμηνείες του σε τραγούδια όπως:
- «Το μπλου τζιν» σε στίχους Άκου Δασκαλόπουλου
- «Σαν τα τριαντάφυλλα» σε στίχους Μιχάλη Μπουρμπούλη
- «Το καλοκαίρι το μορτάκι» σε στίχους Άκου Δασκαλόπουλου
- «Θα φύγω κάποια μέρα» σε στίχους Μιχάλη Μπουρμπούλη
- «Προχθές τα ξημερώματα» σε στίχους Μιχάλη Μπουρμπούλη
- «Ταξιδεμένο μου πουλί» σε στίχους Μάνου Ταξείδη (Μάνου Ελευθερίου)
- «Η μικρή οθόνη» σε στίχους Άκου Δασκαλόπουλου
- «Παίρνω τους δρόμους» σε στίχους Βαρβάρας Τσιμπούλη
- «Θα βάλω ρούχο δανεικό» σε στίχους Μιχάλη Μπουρμπούλη
Πρόκειται ασφαλώς για έναν ωραιότατο δίσκο με πανέμορφα τραγούδια που σημείωσαν αξιοπρόσεκτη επιτυχία αλλά όχι, ίσως, στο βαθμό προηγούμενων έργων του Κουγιουμτζή. Άλλωστε, δεν πρέπει να παραβλέπουμε ότι η συγκεκριμένη περίοδος ήταν γεμάτη από πλήθος αριστουργηματικών έργων και δεν ήταν καθόλου εύκολο για ένα δίσκο να πετύχει εμπορικά. Δεν υπάρχει, όμως, η παραμικρή αμφιβολία για την υψηλότατη ποιότητά του δίσκου καθώς και τις εξαίσιες ερμηνείες του Σμοκοβίτη. Γενικά, σε οτιδήποτε είχε τραγουδήσει ο ταλαντούχος καλλιτέχνης είχε αφήσει το στίγμα του με τη χαρακτηριστική φωνή του: καθαρή, διαυγής, γλυκιά, μελωδικότατη με καθαρή άρθρωση και ένα ξεχωριστό ηχόχρωμα που κερδίζει εύκολα και τον απαιτητικότερο ακροατή.
Ύστερα από αυτόν τον δίσκο ο Σμοκοβίτης άλλαξε δισκογραφική αλλά το χαρακτηριστικότερο στοιχείο είναι ότι από τη δεκαετία του 1980 και μετά διαφοροποιήθηκε δραματικά το τοπίο στο ελληνικό τραγούδι. Δυστυχώς τα εκλεκτά και θαυμαστά έργα της περιόδου 1960-1979 δεν είχαν συνέχεια. Οι συνθέτες και οι στιχουργοί μπήκαν στο περιθώριο και δόθηκε η σκυτάλη περισσότερο στους τραγουδιστές καθώς και σε λιγότερο ικανούς δημιουργούς. Ορισμένοι ερμηνευτές δεν ακολούθησαν αυτήν την κατρακύλα της μουσικής και αυτό είχε ως αποτέλεσμα να μείνουν εκτός νυμφώνος. Ο Σμοκοβίτης έμεινε πιστός στις αρχές που υπηρέτησε από το ξεκίνημα της καριέρας του και δεν δέχτηκε να κάνει εκπτώσεις. Παραμένοντας αταλάντευτος στα καλλιτεχνικά του «πιστεύω», που συνάδουν με τη γενικότερη στάση ζωής του, δεν δέχτηκε να γίνει μέρος ενός συστήματος που παράγει κατώτερης ποιότητας τραγούδια. Αυτό είχε σαν αποτέλεσμα να μείνει κάπως στο περιθώριο η φωνή του. Εντούτοις συμμετείχε σε αξιόλογους δίσκους όπως:
- «Τριαντάφυλλο κι αγκάθι» (1981) σε μουσική Θεόδωρου Δερβενιώτη και στίχους Κώστα Βίρβου
- «Τρελό καλοκαίρι» (1985) σε μουσική Μιχάλη Τερζή και στίχους Άκου Δασκαλόπουλου
- «Ό,τι φάμε κι ό,τι πιούμε» (1988) του Δημήτρη Σκαμάγκα
- «Τα κορίτσια της Κυριακής» (1988) σε μουσική του Μιχάλη Τερζή και σε στίχους Bertolt Brecht, Δημήτρη Τσεκούρα, Φώντα Λάδη, Ριχάρδα Χουχ, Μιχάλη Τερζή, Ρίτας Παππά, Άκου Δασκαλόπουλου, Βασίλη Ρώτα, Κώστα Χατζόπουλου, Δήμητρας Μπιθικώτση, Ντίνου Παπανδρέου
- «Η Αλτάνα της Πάργας» (1990) σε μουσική Μιχάλη Τερζή και στίχους Κώστα Ασημακόπουλου
- «Όλα για σένα» (1990) σε μουσική Χρήστου Νικολόπουλου, Θανάση Πολυκανδριώτη, Τάκη Σούκα, Μιχάλη Τερζή και στίχους Ιφιγένειας Γιαννοπούλου, Μπάμπη Διπλάρου, Χριστόφορου Μπαλαμπανίδη, Στάθη Σκλαβουνάκου, Πάνου Φαλάρα, Μιχάλη Παπαθανασίου, Δημήτρη Ρήτα
- «Τρελό ταξιδάκι» (1995)
- «Εφτά» (2011)
- «Χρωστάνε μια συγγνώμη» (2016)
Αξιοσημείωτες ήταν οι ερμηνευτικές παρουσίες του σε σειρές της ελληνικής τηλεόρασης ενώ έκανε περιοδείες σε αρκετές χώρες όπως Αυστρία, Ελβετία, Γερμανία, Καναδά, ΗΠΑ, Αυστραλία. Οπωσδήποτε δεν έλειψαν οι εμφανίσεις σε νυκτερινά κέντρα καθώς και σε συναυλίες ανά την επικράτεια.
Τονιστέον ότι μετά το πέρας της φοίτησής του στη Δευτεροβάθμια Εκπαίδευση, γράφτηκε στην Ανωτέρα Σχολή Ηλεκτρονικών και προσλήφθηκε στον ΟΤΕ, κατόπιν εξετάσεων, το 1979 όπου εργάστηκε έως το 2006 όταν συνταξιοδοτήθηκε. Γενικώς δεν ήταν λίγοι οι πολιτιστικοί και όχι μόνο φορείς που τίμησαν τον Σμοκοβίτη για την προσφορά του στο ελληνικό τραγούδι αλλά όλες αυτές οι βραβεύσεις, παρόλο που ήταν αναγκαίες και σημαντικές, δεν αξίζουν όσο η αγάπη και η εκτίμηση του απλού Έλληνα ακροατή που γνωρίζει από καλό τραγούδι. Μπορεί η παρουσία του στη δισκογραφία να είναι διόλου ευκαταφρόνητη, όπως προαναφέραμε, αλλά μια τόσο εξαίρετη φωνή θα μπορούσε και θα έπρεπε να αξιοποιηθεί ακόμα περισσότερο. Όσοι έχουν νιώσει ένα μέρος από τη μαγική δεκαετία του 1970, γνωρίζουν την προσφορά του στη μουσική της χώρας μας και αναγνωρίζουν ότι το όνομά του είναι ένα ιδιαιτέρως αξιοσέβαστο κεφάλαιο στον τομέα των ερμηνευτών. Ασφαλώς δεν παραγνωρίζεται η μετέπειτα πορεία του αλλά, δυστυχώς, η πτώση και παρακμή του ελληνικού τραγουδιού από το 1980 συμπαρέσυρε στο διάβα της πολλούς καλλιτέχνες και τους έθεσε εκτός προσκηνίου. Ωστόσο, ο αειθαλής Κώστας Σμοκοβίτης συνέχιζε τις εμφανίσεις του στην προ κορονοϊού εποχή προσφέροντας χαρά και υψηλή αισθητική απόλαυση στους θιασώτες της γνήσιας λαϊκής και έντεχνης μουσικής στην πατρίδα μας.
Εμείς δεν έχουμε παρά να τον ευχαριστούμε για όσα υπέροχα τραγούδια έχει τραγουδήσει με τη μαγική και κρυστάλλινη φωνή του και να του ευχηθούμε ολόψυχα να είναι πολύχρονος και καλόχρονος.
Βιβλιογραφία-αναφορές
—————
*** Απαγορεύεται αυστηρά η αναδημοσίευση υλικού γραπτού ή οπτικού, χωρίς την άδεια του Music Corner…