Γράφει η Πέννυ Γέρου
www.musiccorner.gr
Τετάρτη, 18 Δεκεμβρίου 2013
Ο Μεγάλος Δικτάτωρ
Ξέρω πως τα λόγια για τον Charlie Chaplin και ειδικά την ταινία «Ο Μεγάλος Δικτάτωρ» πάντα περισσεύουν. Πάντα όμως νιώθω την ανάγκη να πω δυο λόγια για αυτόν τον άνθρωπο, ο οποίος σίγουρα σαν άνθρωπος δεν ήταν σε όλα τέλειος, αλλά με το κινηματογραφικό του έργο γέμιζε (και γεμίζει μέχρι σήμερα) γέλιο και ελπίδα τις ζωές μας.
Κατά τη γνώμη μου αυτή η ταινία θα έπρεπε να προβάλλεται σε όλα τα σχολεία, σε όλες τις κινηματογραφικές λέσχες και σε κάθε ευκαιρία, διότι τόσο η ιστορία της ταινίας όσο και το μήνυμά της θα έφερναν τεράστια αλλαγή στον τρόπο που σκεφτόμαστε – όχι μόνο στην Ελλάδα αλλά και σε κάθε μέρος του κόσμου.
Από την αρχή ακόμα της πολιτικής δράσης του Hitler, ο Chaplin αποφάσισε να εκμεταλλευτεί τις απίστευτες ομοιότητές του με αυτό το πρόσωπο. Όταν συνειδητοποίησε πως γεννήθηκαν με μια βδομάδα διαφορά και κουβαλούν αρκετά κοινά χαρακτηριστικά στην εμφάνισή τους, αποφάσισε να στρέψει όλα αυτά τα στοιχεία εναντίον του Hitler και να τον αποτυπώσει στη μεγάλη οθόνη, θέτοντάς τον αντιμέτωπο με το κοινό, με ένα φυσικά χιουμοριστικό και αλληγορικό τρόπο, όπως πάντα.
Στην ταινία ο Charlie Chaplin ενσαρκώνει δύο ρόλους: τον δικτάτορα «Adenoid Hynkel» και έναν φτωχό πλην τίμιο Εβραίο μπαρμπέρη. Οι δυο αυτοί χαρακτήρες μοιάζουν απίστευτα πολύ κι έτσι το μοιραίο λάθος έγινε μια μέρα: ο ανυποψίαστος μπαρμπέρης περάστηκε για το δικτάτορα και κάπως έτσι ήρθε η ώρα να βγάλει το δικό του λόγο. Μόνο που ο μπαρμπέρης έβγαλε από το στόμα του λέξεις που ο στρατός του Hynkel δεν περίμενε.
Στο σημείο αυτό αξίζει να αναφερθεί πως ο Chaplin είχε γράψει το σενάριο, ώσπου ενημερώθηκε για την εισβολή του Hitler στη Γαλλία, κι έτσι αποφάσισε να αλλάξει το τέλος της ταινίας, προσθέτοντας τον καταιγιστικό και γεμάτο δύναμη λόγο του, στοχεύοντας πάντα τον Hitler και τη νοοτροπία της ιμπεριαλιστικής πολιτικής του που ξεδιπλωνόταν μπροστά στα μάτια όλης της Ευρώπης εκείνη την εποχή.
Αυτός ο λόγος παραμένει από τους ιστορικότερους στο χώρο της μεγάλης οθόνης. Και είναι τραγικό το πόσο επίκαιρος μένει, όταν η κινηματογράφηση και η προβολή του έγιναν γύρω στο 1940. Φυσικά ο Hitler απαγόρευσε την προβολή της ταινίας στη Γερμανία. Ευτυχώς όμως έργα σαν κι αυτά σώζονται για να τα βλέπουμε δεκαετίες μετά. Ακόμα κι αν ο Chaplin δεν κατάφερε να περάσει τότε το μήνυμα που ήθελε στη Γερμανία και σε κάθε επεκτατική πρόθεση, ας εκμεταλλευτούμε σήμερα αυτό το λόγο, ας τον προωθήσουμε κι ας τον μοιραστούμε με όσους γνωρίζουμε.
Η ταινία «Ο Μεγάλος Δικτάτωρ» ήταν από τα δυνατά όπλα του Chaplin για την εποχή εκείνη. Επιστράτευσε όλον του τον ανθρωπισμό σε μερικές λέξεις και τον άφησε ελεύθερο μέσα από τη μεγάλη οθόνη, έτσι, φορώντας τη στολή του δικτάτορα και χτυπώντας απροκάλυπτα όσα η ίδια η στολή εκπροσωπούσε.
Δε θα μπορούσα να ξεχωρίσω μια πρόταση, ένα κομμάτι από το λόγο του, από αυτό το μανιφέστο του ανθρωπισμού. Κάθε φορά τα μάτια μου καρφώνονται στα μάτια του Chaplin, τα μάτια που κρύβουν απογοήτευση και θλίψη για την κατηφόρα και τη ματαιοδοξία του ανρθώπου και την ίδια στιγμή αντικατοπτρίζουν την ελπίδα στο βροντερό «Let us all unite!».
Κι εσύ που ακόμα δε γνωρίζεις, ακόμα μισείς κι ακόμα διψάς για κυριαρχία και εκδίκηση, δες και άκουσέ τον.
————
*** Απαγορεύεται αυστηρά η αναδημοσίευση υλικού γραπτού ή φωτογραφιών, χωρίς την άδεια του Music Corner…