Γράφει ο Θανάσης Παπαζαφειρόπουλος
Ο Prince (Rogers Nelson), αποτέλεσε αναμφίβολα ένα παγκόσμιο μουσικό φαινόμενο που για σαράντα ολόκληρα χρόνια κινήθηκε σε πολύ υψηλά εμπορικά επίπεδα, κέρδισε σημαντικά βραβεία, μεταξύ των οποίων ένα Oscar και εφτά Grammy και λατρεύτηκε σαν θεός τη δεκαετία του ’80, που τα πάντα άλλαξαν στη μουσική. Με επιρροές από σχεδόν κάθε γνωστό μουσικό ρεύμα, δημιούργησε το δικό του προσωπικό ύφος που τον έκανε να ξεχωρίσει, με αναπόσπαστο φυσικά στοιχείο αυτό της εκκεντρικής του εμφάνισης.
Είναι όμως, γεγονός, ότι ο Prince δε θα μείνει στη μουσική ιστορία μόνο για τα καλλιτεχνικά επιτεύγματά του αλλά και για μια σειρά από ζητήματα που κατά καιρούς έθιξε -ίσως και με ακραίους τρόπους- γύρω από τα πνευματικά δικαιώματα των δημιουργιών του. Έχοντας ζήσει μεγάλες εμπορικές δόξες, δεν κατάφερε ποτέ να δει με καλό μάτι την είσοδο του κόσμου στην εποχή της ευρυζωνικότητας και του Internet, ούτε πίστεψε στα οφέλη της διάδοσης του έργου του μέσω αυτού.
Όλα άρχισαν το 2007, όταν τόσο η ηλεκτρονική πλατφόρμα αγορών του E-bay όσο και το YouTube, που μέτραγε μόλις δύο χρόνια λειτουργίας, βρέθηκαν στο στόχαστρο των δικηγόρων του. Είπε τότε, χαρακτηριστικά, πως “ενώ έχουν τη δυνατότητα να φιλτράρουν το πορνογραφικό και παιδοφιλικό υλικό, φαίνεται να επιλέγουν το αντίθετο για το μουσικό και κινηματογραφικό περιεχόμενο που δεν έχει άδεια κυκλοφορίας, καθώς αυτός είναι ο πυρήνας της επιχειρηματικής τους επιτυχίας”.
Από τότε, ξεκίνησε ένας κύκλος αγωγών και δικαστικών μαχών που έφτασε στα όρια της υπερβολής – αν δεν τα ξεπέρασε κιόλας. Με σύμμαχο τη Universal, ο Prince και οι δικηγόροι του δε δίστασαν να τα βάλουν αρχικά με ένα θαυμαστή που είχε δημοσιεύσει ένα μικρό βίντεο, στο οποίο ακουγόταν ανεπαίσθητα ένα τραγούδι του (υπόθεση Universal VS Lenz). Εκείνη την περίοδο, πολλές σελίδες που προέβαλαν το έργο του αναγκάστηκαν να συσπειρωθούν με σκοπό να αντιμετωπίσουν τη νομική λαίλαπα που τους απαγόρευε τη χρήση οποιουδήποτε υλικού είχε σχέση με τον ίδιο και το έργο του.
Το 2008, σε μία άλλη πολύκροτη και χαρακτηριστική περίπτωση, απαιτήθηκε από το YouTube και πολλές άλλες σελίδες, να αφαιρέσουν τα βίντεο που είχαν ανέβει από τη ζωντανή του εμφάνιση στο Coachella Music Festival. Ήταν η στιγμή που ο Prince παρουσίασε για πρώτη φορά μία διασκευή του “Creep” των Radiohead. Το ειρωνικό της υπόθεσης είναι ότι οι ίδιοι οι Radiohead δεν επιθυμούσαν την απαγόρευση του βίντεο, υποστηρίζοντας πως το τραγούδι είναι δικό τους και ο κόσμος πρέπει να μπορεί να το ακούσει!
Σε μία από τις τελευταίες του δικαστικές περιπέτειες, το 2014, θύματα έπεσαν αυτή τη φορά και απλοί θαυμαστές του που έτυχε να κοινοποιήσουν στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης ηλεκτρονικούς συνδέσμους που παρέπεμπαν χωρίς άδεια σε υλικό από συναυλίες του. Η αγωγή περιελάμβανε μεταξύ άλλων, άμεση παραβίαση πνευματικών δικαιωμάτων, μη εξουσιοδοτημένη χρήση και λαθρεμπόριο! Ωστόσο, η αγωγή άμεσα αποσύρθηκε.
Ο Prince δεν είναι πια στη ζωή. Αλλά τι θα γίνει με τον τεράστιο μουσικό όγκο τον οποίο άφησε πίσω του; Αναζητώντας ακόμα και σήμερα το όνομά του στο YouTube δε θα βρει κανείς παρά μόνο ελάχιστες στιγμές της σαραντάχρονης πορείας του ενώ ο ίδιος πρόλαβε να αποσύρει τη μουσική του από το Spotify και το i-Tunes. Ίσως αυτός να είναι και ο λόγος που τα τελευταία χρόνια το όνομά του χάθηκε αισθητά από την επικαιρότητα. Η σύγχρονη πραγματικότητα που έχει διαμορφωθεί στον τρόπο με τον οποίο διακινούμε πλέον τη μουσική και πολλά άλλα είδη τέχνης, δημιουργίας και ψυχαγωγίας, δίνει μεγάλη ώθηση στους νέους αλλά δυστυχώς αποσύρει με βίαιο τρόπο το παρελθόν που επιλέγει να μείνει μακριά από αυτή τη διαδικασία. Ο θάνατος του Prince δε θα μπορέσει να δοξαστεί στο YouTube όπως δοξάστηκε ο θάνατος του Michael Jackson ή του David Bowie. Δε μπορείς να υποστηρίξεις ξεκάθαρα ούτε την εύκολα προσβάσιμη αλλά κατά τ’ άλλα ασύδοτη επαφή με τη δημιουργία ούτε και την απόλυτη καλλιτεχνική εσωστρέφεια που στερεί από τις νέες γενιές τη γνωριμία με το παρελθόν. Η αλήθεια βρίσκεται πάντα στη μέση. Ας ελπίσουμε τουλάχιστον η διαδικτυακή δημοκρατία να μας βγει σε καλό…
————-
*** Απαγορεύεται αυστηρά η αναδημοσίευση υλικού, χωρίς την άδεια του Music Corner…