Συνέντευξη στην Ειρήνη Ζαβιτσάνου
Φωτογραφίες: Ματίνα Φουντούλη
Στάθης Δρογώσης: ο τραγουδοποιός με τον χειμαρρώδη λόγο, το χαλαρό ροκ στυλ, το γλυκό χαμόγελο και τον αυτοσαρκασμό στο τσεπάκι. Ξεκινώντας με το συγκρότημα «τα φώτα που σβήνουν», από το 2001 ακολουθεί σόλο καριέρα η οποία του έχει χαρίσει ουκ ολίγες επιτυχίες και τον έχει κατατάξει ανάμεσα στους αγαπημένους τραγουδοποιούς της νέας γενιάς. Και όχι άδικα, καθώς το αξίζει…
Μυρτώ Βασιλείου: το κορίτσι με το αθώο παιδικό πρόσωπο και το σπινθηροβόλο βλέμμα. Την αμεσότητα και τον αυθορμητισμό. Μια ιδιαίτερη χροιά στη φωνή που την κάνει να ξεχωρίζει. Την γνωρίσαμε μέσα από την πρώτη της δισκογραφική δουλειά το 2016 με τίτλο «Μαζί το Χειμώνα» σε συνεργασία με τον Κώστα Τσίρκα και έκτοτε δεν χορταίνουμε να την ακούμε. Στα σκαριά και το νέο project με τίτλο «ΚΑΤΑΦΥΓΙΟ», γεύση από το οποίο πήραμε με το ολόφρεσκο τραγούδι «Το μέσα μου Φως».
Τι θα λέγατε για μια «ρομάντζα»; Θυμάστε εκείνες τις παλιές, τις ξένοιαστες, τις αθώες (ή και τις όχι τόσο αθώες), τις πρώτες βόλτες με το νεανικό μας έρωτα; Όταν το μόνο που θέλαμε ήταν να περπατήσουμε χέρι-χέρι, δίχως να μας νοιάζει αν έχει ήλιο ή βροχή, αν είναι χειμώνας ή καλοκαίρι, όταν το μόνο που είχε σημασία ήταν η αξία της στιγμής, της στιγμής και της ευτυχίας. Τα χρόνια όμως περνούν και εμείς μεγαλώνουμε, βουτάμε με το κεφάλι στη ρουτίνα, στις ευθύνες και τις υποχρεώσεις…
Για σκεφτείτε όμως πώς θα ήταν να γυρίσουμε το χρόνο πίσω και να απολαύσουμε ξανά μια βόλτα από αυτές τις παλιές… Ο Στάθης και η Μυρτώ μας προκαλούν να το κάνουμε! Μετρούν αντίστροφα για την έναρξη της «Ρομάντζας» στο Σταυρό του Νότου. Εμείς τους συναντήσαμε στο Άλσος της Νέας Σμύρνης, κάναμε …πικνικ και μας μίλησαν για ΌΛΑ…
«Ρομάντζα» είναι ο «τίτλος» που δώσατε στις κοινές σας εμφανίσεις. Μ’ αρέσει πολύ ο τίτλος αυτός. Πώς γεννήθηκε;
Σ.Δ.: Ήταν μια ιδέα της Μυρτώς και του Κώστα Τσίρκα. Ψάχναμε να βρούμε ένα concept και τα παιδιά είχαν αυτήν την ιδέα: μια παράσταση με πολύ ρομαντικά τραγούδια…
Μ.Β.: Βέβαια να πω ότι και ο Στάθης και ο Κώστας είναι ρομαντικοί τύποι, έχουν τα ίδια γούστα, όχι στα τραγούδια, στις κοπέλες (γέλια) και όλα τα τραγούδια τους είναι ρομαντικά. Αφού λοιπόν, αποφασίσαμε αυτή τη σύμπραξη, είδαμε ότι το κοινό στοιχείο, το κύριο θέμα είναι ο ρομαντισμός, οπότε λέμε ας το χρησιμοποιήσουμε. Με τον όρο «ρομάντζα» εννοούμε τη νυχτερινή, τη ρομαντική βόλτα. Θέλουμε να κάνουμε τον κόσμο να έρθει μαζί μας σε αυτή τη βόλτα και να τραγουδήσουμε όλοι μαζί.
Πολύ όμορφα και ιδανικά μου ακούγονται όλα αυτά, υπάρχει όμως ακόμη στις μέρες μας χώρος για ρομαντισμό;
Μ.Β.: Πιστεύω ναι, υπάρχει. Ο ρομαντισμός είναι στάση ζωής. Ξεκινάει από μέσα μας. Είναι η ματιά με την οποία επιλέγεις να δεις τα πράγματα. Ακόμα κι όταν αυτά δεν πάνε καλά, δεν χρειάζεται να μιζεριάζουμε. Μπορούμε να τα αντιμετωπίσουμε με διαφορετικό τρόπο. Ο ρομαντισμός είναι τρόπος ζωής και νοοτροπίας. Έχει μέσα του την ελπίδα, την αισιοδοξία, τη χαρά, την αθωότητα. Όλα αυτά δηλαδή που σε κάνουν να ξεπερνάς εμπόδια και δυσκολίες και να λες έτσι είναι η ζωή, πάμε παρακάτω.
Σ.Δ.: Εγώ τον είχα ξεχάσει τον ρομαντισμό μέχρι που η κόρη μου πήγε από το νηπιαγωγείο στο δημοτικό και έχασε …τον καλό της, τον πρώτο της έρωτα (γέλια). Υπάρχει μέσα μας ο ρομαντισμός. Βλέπεις ότι ακόμη και τα παιδάκια στο σχολείο «ερωτεύονται» με τον πιο αθώο τρόπο, τον τελείως αγνό, αυτό που λέμε αγόρι-κορίτσι, με αυτήν την παιδική αφέλεια και αθωότητα…
Την 1η Νοεμβρίου ξεκινάτε λοιπόν «Ρομάντζα» από τον Σταυρό του Νότου. Τι διαφορετικό να περιμένουμε σε αυτές τις εμφανίσεις σας;
Σ.Δ.: Κάθε σύμπραξη είναι διαφορετική. Σου δίνει ο άλλος την ενεργητικότητα του, την κοσμοθεωρία του, όλα είναι διαφορετικά και όλα μοιάζουν. Αυτό που θεωρώ σημαντικό στις επερχόμενες εμφανίσεις, είναι ότι έχουμε μια φοβερή ορχήστρα και έτσι θα ελευθερωθώ και δεν θα παίζω πολύ στο πιάνο. Αυτό είναι κάτι που συμβαίνει πρώτη φορά και το περιμένω. Να πούμε επίσης ότι θα υπάρχουν και αρκετές εκπλήξεις, θα πηγαίνουμε από R.N.M. σε Κορκολή! Την άλλη έκπληξη δεν θα σου την μαρτυρήσω. Πάντως θα είμαστε αγαπησιάρικα και ωραία σε μια αγαπημένη μουσική σκηνή…
Μ.Β.: Θα έχουμε ντουέτα γνωστά, που τα λέμε με ένα διαφορετικό τρόπο, τόσο από άποψη ενορχήστρωσης, όσο και ερμηνευτικά. Θα υπάρχουν επίσης τραγούδια που δεν είναι καν ντουέτα και εμείς θα τα έχουμε διαμορφώσει ως τέτοια. Βασικά, θα υπάρχουν «θεματικές ενότητες», δηλαδή τραγούδια πιο παλιά, τραγούδια πιο σύγχρονα, έχει ένα ενδιαφέρον πως εξελίσσεται όλο αυτό και πώς «μπερδεύονται» μεταξύ τους, πάντα με τις εξαιρετικές ενορχηστρώσεις του Αλέξαδρου Λιβιτσάνου.
…στατιστικά, στην πορεία με όλους τους συνεργάτες, γινόμαστε και φίλιοι, δένουμε και το σημαντικό είναι να παίζεις με κάποιον που μπορεί να αγγίξει την ψυχούλα σου, να ταιριάζετε…
Η μεταξύ σας συνεργασία πώς προέκυψε;
Σ.Δ.: Μέσω του Δημήτρη Τζιμέα που ήμουν μαζί του στα «φώτα που σβήνουν», γνώρισα πιο παλιά τον Κώστα Τσίρκα. Μου είχε παίξει κάποια τραγούδια και επειδή ο ίδιος είναι πολύ χαμηλών τόνων, προσπαθούσαμε μια ομάδα ανθρώπων να τον πιέσουμε να βγάλει δίσκο. Έπειτα ξανασυναντηθήκαμε, μου έβαλαν να ακούσω ένα demo το οποίο αρχικά δεν μου άρεσε πολύ. Μετά όμως από 2-3 μήνες το ξανάκουσα, τραγουδούσε η Μυρτώ σε αυτό και ήταν κάτι τελείως διαφορετικό, το είχαν αλλάξει! Ο δίσκος των παιδιών «Μαζί το χειμώνα» είναι μια ωραία άποψη, πολύ φρέσκος, δεν είναι ούτε έντεχνο, ούτε ροκ, είναι ένα υβρίδιο. Τους είδα στο ΖΟΟ, φοβερό κλίμα, φοβερή συνεργασία και είπα ότι πρέπει να παίξω μαζί τους… Τώρα βέβαια να πω ότι εγώ κάνω καλλιτεχνικές συνεργασίες, δεν κάνω συνεργασίες με βάση προσωπικές συμπάθειες. Στατιστικά, στην πορεία με όλους τους συνεργάτες, γινόμαστε και φίλιοι, δένουμε και το σημαντικό είναι να παίζεις με κάποιον που μπορεί να αγγίξει την ψυχούλα σου, να ταιριάζετε.
Μ.Β.: Όπως τα λέει είναι… εγώ τον Στάθη τον γνώρισα πέρυσι στο ΖΟΟ. Τον ήξερα βέβαια σαν τραγουδοποιό, τον θαύμαζα αλλά δεν τον είχα γνωρίσει. Μέσω λοιπόν και του Κώστα Τσίρκα, όταν ήρθε η συγκεκριμένη πρόταση για συνεργασία στον Σταυρό, είπαμε ναι με τα χίλια! Ήταν κάτι που ήθελα πάρα πολύ και πιστεύω θα ταιριάξουμε…
Με τι αίσθηση θέλετε να φεύγει ο κόσμος από τα live σας; Τι να παίρνει μαζί του;
Μ.Β.: Καταρχάς να έχει περάσει όμορφα και να σκέφτεται το βράδυ: “α! υπάρχει κι αυτή η πλευρά των τραγουδιών και της ζωής, η όμορφη!” Στόχος μας να τραγουδήσουν όλοι μαζί μας και να νιώσουν σαν το σπίτι τους, να πουν ρε παιδί μου κάτι έγινε απόψε εκεί μέσα, όλοι μαζί κάτι κάναμε. Θα είναι σαν να είμαστε κάπου όμορφα έξω, το όλο κλίμα που θέλουμε να επικρατεί θα είναι γιορτινό, θα υπάρχουν μπαλόνια που δείχνουν μια θετικότητα, μια καλή πλευρά. Θέλουμε όλο αυτό που έχουμε στο μυαλό μας να καταφέρουμε, να γίνει πραγματικότητα. Δηλαδή να έρθει ο κόσμος και να γίνουμε όλοι μια παρέα, να τραγουδήσουμε μαζί, τα τραγούδια που σιγοψιθυρίζει ο καθένας μόνος του, θέλουμε εκεί να τους δοθεί η αφορμή και να τα τραγουδήσουν δυνατά, να τα απολαύσουν. Να γυρίσουν σπίτι και να πούνε «κάτι ωραίο έγινε απόψε, περάσαμε φοβερά»!
Σ.Δ.: Εγώ θέλω ο κόσμος που θα έρθει, να γνωριστεί μεταξύ του. Να φύγουν ζευγάρια ρε παιδί μου από εκεί!
Συνοικέσιο δηλαδή; (γέλια)
Σ.Δ.: Ναι ναι, αυτό, όπως το λες! (γέλια) Ξέρεις τι ωραίο είναι να βλέπεις ζευγάρια και να σου λένε γνωριστήκαμε στη συναυλία σου; Πολύ ωραία αίσθηση! Είναι το πιο γλυκό πράγμα αν το σκεφτείς…
…όταν έγραψα το «μην το πεις πουθενά», ήθελα να φύγω από την Ελλάδα και η ειρωνεία είναι ότι το τραγούδι έγινε επιτυχία και κάθισα…
«Μην το πεις πουθενά… θέλω να φύγω μακριά»… Έχεις …«τάσεις φυγής»; Υπήρξε περίοδος ή περίοδοι στη ζωή σου που είπες τώρα θέλω να τα παρατήσω όλα και να φύγω;
Σ.Δ.: Ναι, υπήρξαν. Σίγουρα υπήρξαν φορές στη ζωή μου που ήθελα να τα παρατήσω και να φύγω αλλά δεν το έκανα. Είμαι κότα. Τους θαυμάζω τους ανθρώπους που έχουν τα κότσια και το κάνουν. Εγώ δεν θα μπορούσα, είμαι δειλός. Δεν μπορώ δηλαδή να αφήσω πίσω μου ότι έχω και να φύγω, την οικογένειά μου, τους φίλους μου… όχι δεν θα μπορούσα. Θαυμάζω αυτούς που ρίχνουν μαύρη πέτρα πίσω και φεύγουν. Όταν έγραψα το «μην το πεις πουθενά», ήθελα να φύγω από την Ελλάδα και η ειρωνεία είναι ότι το τραγούδι έγινε επιτυχία και κάθισα!
Νομίζω ότι όλοι κάποια στιγμή έχουμε τάσεις φυγής και το βρίσκω φυσιολογικό. Πιστεύω ότι ο καθένας το βιώνει με τον δικό του τρόπο…
Σ.Δ.: Μεγάλο σεβασμό σε όσους καταφέρνουν και το κάνουν. Ωραίο συναίσθημα αλλά δύσκολο. Χρειάζεται να έχεις τεράστιο ψυχικό σθένος για να πάρεις μια τέτοια απόφαση. Πολλές φορές σκέφτομαι ότι ίσως το κάνω μέσα από τα τραγούδια μου, το βιώνω εκεί. Ζω μια φανταστική ζωή μέσα στα τραγούδια μου. Καλλιτεχνικά μιλώντας όλοι οι μεγάλοι καλλιτέχνες, συγγραφείς, έχουν μια περίοδο στη ζωή τους που τα έχουν παρατήσει όλα και έχουν ζήσει κάπου αλλού…
Μ.Β.: Εγώ δεν συμφωνώ απόλυτα… Μεγαλώνοντας πιστεύω ότι δεν κάνεις τόσο ριζικές αλλαγές, δύσκολα κάνεις σημαντικές νέες φιλίες, δεν τα παρατάς εύκολα να φύγεις.
Μυρτώ, νέο project με τίτλο «ΚΑΤΑΦΥΓΙΟ», το οποίο έρχεται δύο χρόνια μετά από την κυκλοφορία του άλμπουμ «Μαζί το χειμώνα». Μίλησε μας λίγο γι’ αυτό…
Μ.Β.: Είναι η νέα ολοκληρωμένη δουλειά με τον Κώστα Τσίρκα. Τις ενορχηστρώσεις τις έχει κάνει ο Αλέξανδρος Λιβιτσάνος, που θα είναι μαζί μας και στις παραστάσεις στο Σταυρό. Πρόκειται για ένα πρότζεκτ το οποίο απαρτίζεται από τέσσερα τραγούδια –ένα εκ των οποίων έχει ήδη κυκλοφορήσει– και αυτό που θέλουμε να δείξουμε είναι ότι νοηματικά και τα τέσσερα τραγούδια καταλήγουν σε μια ασφάλεια, σε ένα μέρος που νιώθουμε καλά, αυτό είναι το «καταφύγιο». Να μην αποκαλύψω όμως ακόμη κάτι για τα επόμενα καθώς ενδέχεται να υπάρξει οποιαδήποτε αλλαγή…
Στο κομμάτι που κυκλοφόρησε λοιπόν, «Το μέσα μου φως» σε στίχους του Γεράσιμου Ευαγγελάτου και μουσική του Κώστα Τσίρκα, τραγουδάς «άλλο φως δεν γνωρίζω απ’ το μέσα μου φως». Τελικά εκεί πιστεύεις ότι βρίσκεται το φως του καθενός; Στο μέσα του;
Μ.Β.: Κατά μια έννοια ναι, αλλά αυτό δεν έρχεται από μόνο του, κάτι πρέπει να σου δίνει ώθηση και δύναμη για να μπορείς να το ακολουθήσεις. Σίγουρα υπάρχει στο μέσα του καθενός αλλά αυτό το φως δεν μπορεί να φωτίσει και πρέπει κάτι να γίνει για να δώσει λάμψη, κάποιος να μας το βγάλει προς τα έξω, κάποιος να μας παρακινήσει… Δεν είναι αυτόφωτο…
…θέλω να περνάω και χρόνο χωρίς τη μουσική. Δεν μπορώ να είμαι ευτυχισμένος και ολοκληρωμένος μόνο μέσα από την μουσική, θέλω να είμαι καλά και στη ζωή μου…
Σε όλους τους επαγγελματικούς χώρους και δη στο δικό σας, υπάρχουν κατά καιρούς δύσκολες καταστάσεις και απογοητεύσεις. Πώς τις βιώνετε και με τι «όπλα» τις πολεμάτε;
Σ.Δ.: Κάποιοι με φάρμακα! (γέλια) Κοίτα, για μένα η μεγαλύτερη αποτυχία ήταν η κυκλοφορία του δίσκου «Όμορφη ζωή» η οποία ήρθε μετά από μια μεγάλη επιτυχία που είχε ο προηγούμενος μου δίσκος. Περίμενα λοιπόν και τότε, ότι ο κόσμος θα με ακολουθήσει και στον επόμενο δίσκο μου, ότι θα γίνει κάτι καλό και τελικά δεν έγινε τίποτα! Ήταν αποτυχία. Είχα επενδύσει πολύ ενέργεια, πολύ κόπο. Ο κόσμος δεν σε ακολουθεί πάντα και γι’ αυτό πρέπει να έχεις μεγάλη αντοχή. Αυτό που συνέβη ήταν μια κατραπακιά. Τώρα πώς το πολέμησα: αποφάσισα να αφοσιωθώ στο παιδί μου, παθιάστηκα με άλλα πράγματα, διοχέτευα αλλού την ενέργειά μου, σπούδασα, ασχολήθηκα με την πολιτική, έκανα τέσσερα χρόνια τότε να γράψω μουσική, ώσπου μου ζητήθηκε να γράψω για την Χαρούλα Αλεξίου και αφού άρεσαν τα τραγούδια μου σε αυτή τη σπουδαία καλλιτέχνιδα, αυτό έγινε αφορμή να ξανασχοληθώ με τη μουσική. Ήταν τότε που έγραψα επίσης και για την Ελευθερία Αρβανιτάκη. Γενικά, δεν είμαι τόσο φιλόδοξος ώστε να ζω μόνο με τη φιλοδοξία μου. Το να παλεύεις κάθε μέρα εμμονικά να πετύχεις και να είσαι στην κορυφή, δεν το μπορώ. Θέλω να περνάω και χρόνο χωρίς τη μουσική. Δεν μπορώ να είμαι ευτυχισμένος και ολοκληρωμένος μόνο μέσα από την μουσική, θέλω να είμαι καλά και στη ζωή μου.
Μ.Β.: Εγώ δεν έχω προλάβει, ευτυχώς, να ζήσω ακόμη καμιά στενάχωρη κατάσταση αλλά το πρώτο πράγμα που μου είχε πει από την αρχή ο Κώστας Τσίρκας είναι ότι από τη μια μέρα στην άλλη μπορεί να μην γίνει τίποτα, να μην φτάσω «στα αυτιά» κανενός αλλά μπορεί και να γίνει κάτι καλό. Έτσι πάντα το κρατώ αυτό στο πίσω μέρος του μυαλού μου. Περισσότερο φοβάμαι ότι θα απογοητευτώ από τους ανθρώπους μέσα στο χώρο μας, όχι από τη μουσική…
Στάθη είσαι τραγουδοποιός. Από τι εμπνέεσαι για να γράψεις μουσική; Είναι βιωματικά τα τραγούδια σου;
Σ.Δ.: Είναι εντελώς βιωματικά. Story telling κάνω βασικά. Στα τραγούδια μου βάζω και βγάζω όλο τον ψυχικό μου κόσμο, ξέρεις αυτό το ότι όλα μου φταίνε, ποτέ δεν νιώθω ασφαλής και πουθενά, εξιδανικεύω το παρελθόν, ελπίζω για το μέλλον, δεν ζω το παρόν, όλες τις ανησυχίες ενός καλλιτέχνη… είναι ένα είδος εξομολόγησης, σαν μια δημόσια ψυχανάλυση!
Ξέρω ότι έχεις γράψει μουσική ακόμη και για θεατρικά έργα. Μίλησέ μου λίγο για αυτήν τη δραστηριότητά σου.
Σ.Δ.: Ναι, το κάνω και είναι κάτι που μου δίνει πολύ μεγάλη χαρά και ικανοποίηση. Ξέρεις εκεί δεν υπάρχει το άγχος που έχω για κάποιο τραγούδι, δηλαδή στίχοι, μουσική, σύνθεση… Η μουσική σε μια θεατρική παράσταση είναι λειτουργική κυρίως και χρησιμοποιείται προκειμένου να αναδείξει μια σκηνή ή κάτι τέτοιο. Είναι ωραία η αίσθηση να κάθομαι να γράφω πχ 10 μουσικές, να τις πηγαίνω στον σκηνοθέτη και εκείνος να επιλέγει, να μην έχω το άγχος αυτής της επιλογής, να είμαι ο στρατιώτης, όχι ο στρατηγός. Είμαι μέλος μιας ομάδας χωρίς να έχω εγώ τον πρώτο ρόλο και αυτό με ξεκουράζει.
Τώρα γράφεις για κάποια παράσταση;
Σ.Δ.: Ναι, γράφω για το «Γαμήλιο εμβατήριο» του Άγγελου Τερζάκη, σε σκηνοθεσία της Ρουμπίνης Μοσχοχωρίτη, που θα παίζεται στο Σύγχρονο Θέατρο. Πρόκειται για μια εξαιρετική παράσταση, ένα φοβερό έργο της σχολής του ’30 που έχει φεμινιστικό χαρακτήρα και καταδεικνύει το καταθλιπτικό κλίμα της εποχής και τις εγκλωβισμένες ηρωίδες.
…δεν έχω καθαρό στίγμα. Έχω κλασσικές σπουδές στο πιάνο, μου αρέσει η κλασσική μουσική αλλά και η ροκ. Είμαι μη καθαρό είδος, παίρνω στοιχεία από παντού, οπότε να το διορθώσω αυτό και να πω: «δεν είμαι μόνο έντεχνος»…
Σε κάποια παλιότερη συνέντευξή σου, είχες δηλώσει «δεν είμαι έντεχνος». Τι γίνεται τελικά με όλες αυτές τις «ταμπέλες», τους περιορισμούς και χαρακτηρισμούς στη μουσική;
Σ.Δ.: Το πρόβλημα είναι ότι δεν έχω καθαρό στίγμα. Έχω κλασσικές σπουδές στο πιάνο, μου αρέσει η κλασσική μουσική αλλά και η ροκ. Είμαι μη καθαρό είδος, παίρνω στοιχεία από παντού, οπότε να το διορθώσω αυτό και να πω: «δεν είμαι μόνο έντεχνος». Κατά κύριο λόγο και όταν ξεκίνησα, είχα ακούσματα ροκ: τρύπες, ξύλινα σπαθιά κτλ. Δυστυχώς στην Ελλάδα επιτυχία κάνουν οι πιο ξεκάθαροι, στο εξωτερικό δεν συμβαίνει αυτό.
Να σε γυρίσω μερικά χρόνια πίσω. Τον Δεκέμβριο του 2010 και ενώ η δισκογραφία δεν είναι και στα καλύτερά της, εσύ σε πείσμα των καιρών δημιουργείς την δική σου δισκογραφική: την «ANTELMA MUSIC». Τι αποκόμισες από αυτή την εμπειρία;
Σ.Δ.: Πολύ ωραία εμπειρία! Εκτός από τις ενορχηστρώσεις, τους στίχους και όλα αυτά που έκανα στο μουσικό κομμάτι, τύλιγα και πακέτα και τα πήγαινε ο πατέρας μου στο ταχυδρομείο, έμαθα όλη την αλυσίδα (γέλια). Σταμάτησα γιατί δεν υπήρχαν χρήματα. Όλο αυτό για να δουλέψει, για να είναι βιώσιμο, χρειάζεται να υπάρχουν κάποιες προϋποθέσεις, δεν μπορεί να είσαι οικογενειακή επιχείρηση…
Θα ξανασχοληθείς με αυτό το κομμάτι; Υπάρχουν κάποια μελλοντικά σχέδια;
Σ. Δ.: Ναι, το σκέφτομαι… Μελλοντικά, θα προσπαθήσω να βγάλω όλους τους δίσκους σε βινύλιο. Έρχεται εργοστάσιο με βινύλιο στην Ελλάδα, το οποίο είχε κλείσει πριν 20 χρόνια. Είναι κάτι που μου αρέσει πολύ και η εμπειρία μου δισκογραφικά είναι ότι τόσο στη δική μου εταιρεία, όσο και εδώ που είμαι τώρα, στις πλέον επαγγελματικές εταιρείες δίσκων, πάντα είχα καλλιτεχνική ελευθερία, δεν υπέστην ποτέ λογοκρισία και είμαι χαρούμενος για όλες τις συνεργασίες μου…
…κάνοντας την αυτοκριτική μου και κοιτάζοντας πίσω, υπήρξα διδακτικός, βαρετός και δυστυχώς ενώ είχα καλές προθέσεις έφτιαξα ένα τέρας, μια περσόνα, έναν άλλο Στάθη, έναν Στάθη διαδικτυακό, καταγγελτικό, είδα τη σκοτεινή μου πλευρά. Ότι έγινε, έγινε, αλλά θεωρώ ότι ο καλλιτέχνης πρέπει να θέτει ερωτήσεις, όχι απαντήσεις…
Με πολύ έντονη πολιτική συνείδηση, είχες κατά το παρελθόν και εξακολουθείς να έχεις άποψη και στάση για τα πολιτικά δρώμενα στη χώρα μας. Πόσο σημαντικό είναι ένας καλλιτέχνης να βγαίνει και να εκφράζει ως δημόσιο πρόσωπο τις πολιτικές του πεποιθήσεις δεδομένου φυσικά ότι επηρεάζει μια μεγάλη μερίδα ανθρώπων;
Σ.Δ.: Κάνοντας την αυτοκριτική μου και κοιτάζοντας πίσω, υπήρξα διδακτικός, βαρετός και δυστυχώς ενώ είχα καλές προθέσεις έφτιαξα ένα τέρας, μια περσόνα, έναν άλλο Στάθη, έναν Στάθη διαδικτυακό, καταγγελτικό, είδα τη σκοτεινή μου πλευρά… Ότι έγινε, έγινε, αλλά θεωρώ ότι ο καλλιτέχνης πρέπει να θέτει ερωτήσεις, όχι απαντήσεις. Ο άλλος θέλει να ακούσει μουσική, όχι να του πεις τι να ψηφίσει. Να λέει στο κόσμο σου έχω μια ερώτηση, βρες την απάντηση, όχι σου έχω και την ερώτηση και την απάντηση και πάμε να ψηφίσουμε…
Θυμάμαι αρκετά έντονα κάτι που είχες δηλώσει πιο παλιά: «ο ΣΥΡΙΖΑ είναι επίσημα, ότι πιο γελοίο έχει περάσει από τη χώρα…»
Σ.Δ.: Ναι, έτσι. Γελοίοι ήμασταν και όσοι πέσαμε από τα σύννεφα… Σε αυτή την κρίση ξεγυμνωθήκαμε, υπήρξε ένα σοκ. Στο κακό πάντα πρώτα λες ενστικτωδώς ποιος φταίει, ποιος το έκανε, και όχι πως θα το διορθώσουμε. Δεν είμαι και πολύ περήφανος για τη δράση μου και την ενασχόλησή μου με την πολιτική…
Ήταν λοιπόν μια λάθος απόφαση η ενασχόλησή σου με την πολιτική; Ο Νίτσε είπε: «η μεγαλύτερη τέχνη είναι να ξέρεις να αποχωρείς την πιο κατάλληλη στιγμή». Κι εσύ αποχώρησες…
Σ.Δ.: Για να ασχοληθείς με τα κοινά πρέπει να έχεις μόρφωση, καλλιέργεια, να μην διχάζεις, να βρίσκεις λύσεις, να συνθέτεις απόψεις και να διαχειρίζεσαι ομάδες. Είναι ολόκληρη τέχνη, δεν είναι κάτι απλό. Δεν μπορεί κάποιος που γράφει τραγούδια να λύσει πχ. το κυκλοφοριακό ή να σου έχει λύση για το οικονομικό πρόβλημα. Δεν κάνω για πολιτικός, δεν μπορώ να ελιχθώ. Ήταν λάθος ναι, τελείως λάθος και δεν θα ξανασχοληθώ με την πολιτική. Δεν έχω την κατάλληλη ψυχοσύνθεση να ασχοληθώ με την πολιτική. Σαν πολίτης εννοείται θα έχω την άποψή μου, θα την εκφράζω, κι ως εκεί.
…αν μπορούσα θα άλλαζα την αγένεια που χαρακτηρίζει τις προσωπικές μας σχέσεις…
Μυρτώ, σε ένα από τα πιο όμορφα τραγούδια σου, η «Χώρα μου», αλληγορικά βέβαια, ερμηνεύεις «αυτή είναι η χώρα μου λοιπόν, δεν ξέρω αν έχω κάτι να αλλάξω». Το τραγούδι είναι σαφώς ερωτικό και μιλάει για πρόσωπο αλλά πηγαίνοντας ένα βήμα παραπέρα, αν μπορούσες να αλλάξεις κάτι σε αυτή τη χώρα, τι θα ήταν αυτό;
Μ.Β.: Πιστεύω, αν μπορούσα θα άλλαζα την αγένεια που χαρακτηρίζει τις προσωπικές μας σχέσεις. Κάποιοι φανατίζονται χωρίς λόγο, μαλώνουν χωρίς να έχουν να χωρίσουν σημαντικά πράγματα. Δεν θεωρώ σημαντικά δηλαδή ούτε τα χρήματα, ούτε τις πολιτικές πεποιθήσεις, ούτε την εθνικότητα, όλα αυτά με ενοχλούν, με εκνευρίζουν. Θα ‘θελα να αλλάξω τον τρόπο που βλέπουμε τα πράγματα. Να είμαστε πιο ανοιχτοί, πιο αληθινοί και πιο αλτρουιστές, να αγαπιόμαστε. Να είμαστε λίγο πιο ανθρώπινοι, πιο συνειδητοποιημένοι.
Αφήνοντας το κεφάλαιο πολιτική, πάμε στα δικά μας: στη μουσική. Υπάρχει κάτι για το οποίο μετανιώνεις στη μέχρι τώρα πορεία σου;
Σ.Δ.: Ευτυχώς όχι! Στη μουσική μου πορεία δεν μετανιώνω για τίποτα. Κοιτώντας τις συνεργασίες μου και με τον προηγούμενο δίσκο που έκανα έναν απολογισμό, διαπίστωσα ότι από όλες τις συνεργασίες πήρα κάτι και κυρίως πολύ αγάπη. Είμαι τυχερός…
Όμορφη αίσθηση λοιπόν αυτή. Να υποθέσω ότι υπήρξαν άνθρωποι που σας στήριξαν είτε κατά το ξεκίνημά σας- εσένα Μυρτώ- είτε πιο μετά, Στάθη; Άνθρωποι που σας βοήθησαν και πιστεύετε ότι τους οφείλετε ένα μεγάλο ευχαριστώ;
Μ.Β.: Πέρα από την οικογένειά μου, την οποία αισθάνομαι πάντα δίπλα μου να με αγαπά, να με στηρίζει και να με θαυμάζει, θα ήθελα να ευχαριστήσω τη δασκάλα μου στην φωνητική, την Αμαλία Βίνος. Φυσικά, ένα μεγάλο ευχαριστώ οφείλω στη Νατάσσα (Μποφίλιου), καθώς εκείνη ευθύνεται για όλο αυτό το ξεκίνημα, πίστεψε σε μένα και ότι μπορώ να τραγουδήσω τα τραγούδια του Τσίρκα. Ήταν μεγάλη η επιμονή της και το πείσμα της ότι η συνεργασία μου με τον Κώστα θα αποδώσει και εν τέλει είχε δίκιο. Το μεγαλύτερο φυσικά ευχαριστώ, το οφείλω στον άνθρωπο που αν δεν υπήρχε δεν θα είχα προχωρήσει, τον Κώστα Τσίρκα. Θα τον ευχαριστώ για πάντα και είμαι πολύ ευγνώμων και πολύ τυχερή που τον έχω. Είναι το άλλο μου μισό στην καλλιτεχνική ζωή. Ο Κώστας είναι τόσο σημαντικός, τόσο ξεχωριστός και καλός, με βοήθησε και με βοηθά με την ανιδιοτέλεια που τον χαρακτηρίζει, δεν κάνει ποτέ κάτι με δόλο για να ανεβάσει τον εαυτό του, είναι όλα μοιρασμένα στη μέση… Έχουμε κάνει τόσα πράγματα μαζί και ελπίζω να συνεχίσουμε να δημιουργούμε. Του χρωστάω πάρα πολλά…
Σ.Δ.: Τον Μανώλη Φάμελλο, που ήταν ο άνθρωπος που με έβγαλε στην δισκογραφία και ξεκίνησα με τα «φώτα που σβήνουν» και στην πορεία ο Γιάννης Κότσιρας, που εμπιστεύθηκε έναν σχεδόν άγνωστο τραγουδοποιό που ήμουν τότε και με βοήθησε στο δεύτερο ξεκίνημα που έκανα. Τον Γιάννη τον αγαπώ και τον συμπαθώ ιδιαίτερα, είναι ένας καταπληκτικός και πολύ γλυκός άνθρωπος. Έπειτα, τον Νίκο Πορτοκάλογλου, μαζί του έμαθα βασικά τι είναι συναυλία και αρκετούς ακόμη όπως τη Λία Χατζηδητρίου, τον Χρήστο Παπαμιχάλη… Μεγάλο ευχαριστώ χρωστάω και στη γιαγιά μου, την Ευσταθία, που με σπούδασε μουσική, ήταν ποιήτρια και εκείνη έβαλε στην ψυχούλα μου αυτό το μικρόβιο. Ξέρεις, μου αρέσει η ερώτησή σου πολύ, γιατί συνήθως ξεχνάμε ποιοι μας βοήθησαν και πώς ξεκινήσαμε και αυτό είναι ένα χαρακτηριστικό που συναντάς εύκολα σε νέους καλλιτέχνες και με εξοργίζει. Είναι καλό να αναφέρουμε όσους μας βοήθησαν…
Κοινωνικός, πολιτικός, εθνικός ρατσισμός. Γινόμαστε όλοι καθημερινά μάρτυρες επεισοδίων που αντανακλούν τη σοβαρότητα του θέματος στη σύγχρονη –κατά τα άλλα– κοινωνία μας.
Σ.Δ.: Νιώθω σαν να παίζουμε σε ταινία επιστημονικής φαντασίας, σε ένα δυστοπικό μέλλον. Μου έκανε φοβερή εντύπωση το γεγονός ότι πρόσφατα πέθαναν είκοσι μετανάστες σε τροχαίο και αυτό πέρασε σαν …τρίτη είδηση. Είναι φοβερό πόσο πολύ έχουμε συνηθίσει το θάνατο. Με σοκάρει ότι έχουμε ένα κολαστήριο στη Μόρια και εμείς κοιτάμε την πάρτι μας, ζούμε τη ζωή μας, είμαστε στον μικρόκοσμο μας… Είναι πραγματικά συλλογική ντροπή και φταίμε που ανεχόμαστε αυτήν την κατάσταση. Μια άλλη είδηση που με εξόργισε ήταν ότι Έλληνες γονείς δεν ήθελαν να στείλουν τα παιδιά τους σχολείο γιατί θα πήγαιναν 4 προσφυγάκια. Δε θέλω να λειάνω τις γραμμές αλλά δυστυχώς κάθε μέρα πάμε και πιο κάτω, κάτι έχουμε κάνει λάθος…
Πιστεύετε ότι ο ρατσισμός που υπάρχει σε όλα τα επίπεδα είναι προϊόν-αποτέλεσμα της κρίσης;
Μ.Β.: Όλα είναι θέμα της ψυχολογίας που μας έχει δημιουργήσει αυτή η κατάσταση. Το άχτι, τον θυμό, τα παράπονα, τα δικά μας ψυχολογικά τα βγάζουμε εκεί γιατί δεν μπορούμε να ξεσπάσουμε κάπου αλλού. Πάντα ξεσπάμε στον πιο αδύναμο, προκειμένου να επιβιώσουμε εμείς. Η κρίση φταίει γιατί έχει αποδυναμώσει την αυτοπεποίθηση των ανθρώπων, υπάρχει ακραίος ανταγωνισμός. Αντί να ασχοληθούμε πώς θα κάνουμε τη δική μας ζωή καλύτερη κοιτάμε πώς θα κάνουμε τη ζωή του άλλου χειρότερη.
Σ.Δ.: Υπάρχει η εντύπωση ότι είμαστε οι αδικημένοι του πλανήτη και σε αυτό φταίει και η Αριστερά. Έχουμε μια ψυχοπαθολογική κοσμοθεωρία ότι είναι όλοι εναντίον μας και εμείς εναντίον όλων. Δεν έχουμε πολιτικοκοινωνική συνείδηση. Μόνο την οικογένεια και το σόι μας κοιτάμε, μόνο το σπίτι και την αυλή μας, δεν υπάρχει το εμείς. Είναι σοκαριστικό όλο αυτό, γιατί ακόμη είμαστε σαν κοινωνία σε αυτό το στάδιο. Λίγο να ζήσεις έξω βλέπεις πόσο πίσω και πόσο διαφορετικά είμαστε.
Παράλληλα με την κρίση στην κοινωνία θεωρείτε ότι βιώνουμε και μια άλλη κρίση; Εκείνη των αξιών;
Μ.Β.: Πιστεύω ότι η νέα γενιά δεν θα είναι τόσο χάλια καθώς έχει επίγνωση του τι συμβαίνει και έχει «ξυπνήσει». Ο καθένας, αρχίζοντας από τον εαυτό του, μπορεί να διορθώνει πράγματα, δεν έχουν όλοι την ευκαιρία να τα εντοπίζουν, όσοι τα βλέπουν λοιπόν ας μην τα επαναλαμβάνουν. Το σημαντικό είναι να καταλάβουμε ότι δεν χρειάζεται να πέσουμε όλοι μέσα στα σκατά για να βγούμε μετά και να παλέψουμε. Το βλέπουμε το πρόβλημα, είναι ορατό και έχουν γίνει μυριάδες λάθη, ας μην κάνουμε τα ίδια. Αυτή είναι η πραγματική επανάσταση: να μεγαλώσεις έναν άνθρωπο και ξαφνικά να υπάρχουν σε ένα σχολείο παιδιά που μπορούν να σκέφτονται και να δρουν διαφορετικά.
Σ.Δ.: Υπάρχει ένα όριο σε όλα. Ναι, περνούν κρίση οι αξίες αλλά θα πρέπει να πάμε παρακάτω. Για παράδειγμα, εγώ θα ήθελα να περάσει κρίση ο θεσμός της ελληνικής οικογένειας και να έρθει η κρίση στην αξία της κοινωνικής συνείδησης, να μάθουμε να σεβόμαστε. Να φύγει το παιδί από τον ασφυκτικό κλοιό της ελληνίδας μαμάς και μπαμπά, που ορίζουν το παιδί δημιουργώντας του ψυχολογικά προβλήματα. Θα πρέπει δούμε την εικόνα μας στον καθρέφτη χωρίς να την ωραιοποιήσουμε και κοιτώντας την κατάματα να δούμε τι μπορούμε να κάνουμε.
…αν με ρωτούσε κάποιος γιατί είμαι υπερήφανος, δεν θα έλεγα για την μουσική μου. Θα έλεγα για την συμμετοχή μου στην ίδρυση του κοινωνικού ωδείου…
Κοινωνικό ωδείο. Μιλήσέ μας λίγο Στάθη για αυτή την υπέροχη και αξιέπαινη πρωτοβουλία…
Σ.Δ.: Φτιάχτηκε το 2011, ήταν μια καλή εκδοχή του διαδικτυακού Στάθη (γέλια). Φτιάξαμε μια δομή από την οποία έχουν περάσει εκατοντάδες παιδιά. Είναι ένας χώρος όπου φτωχά παιδιά κάνουν μαθήματα με αξιόλογους καθηγητές. Αν με ρωτούσε κάποιος γιατί είμαι υπερήφανος, δεν θα έλεγα για την μουσική μου. Θα έλεγα για την συμμετοχή μου στην ίδρυση του κοινωνικού ωδείου. Με κάνει υπερήφανο και μου δίνει μεγάλη χαρά το γεγονός ότι δύο κοριτσάκια ήταν εξαιρετικά ταλέντα και πήραν υποτροφία στο ωδείο Αθηνών, παιδιά που αν δεν υπήρχε το κοινωνικό ωδείο δεν θα είχαν ασχοληθεί με τη μουσική. Εδώ και δυο χρόνια βοηθάω από λίγο πιο μακριά και δίνουμε την σκυτάλη ο ένας εθελοντής στον άλλο και αυτό είναι σημαντικό. Να αναφέρουμε φυσικά ότι το κοινωνικό ωδείο χρειάζεται πάντα τη συμμετοχή εθελοντών και όποιος θέλει και μπορεί να βοηθήσει ,καλό είναι να απευθυνθεί σε αυτό…(koinwniko.wdeio@gmail.com – www.koinwnikowdeio.blogspot.gr)
Ποιο πιστεύετε ότι είναι το βασικό στοιχείο που πρέπει να χαρακτηρίζει έναν καλλιτέχνη;
Σ.Δ.: Νομίζω η ενσυναίσθηση. Να αφουγκράζεται, να βλέπει την μεγάλη εικόνα, και να έχει κατανόηση. Να μπορεί να πιάσει τον παλμό, να δει πέρα από αυτό που φαίνεται μπροστά του, να δει λίγο παραπέρα. Η ενσυναίσθηση και η κατανόηση λοιπόν. Αυτό που με εντυπωσιάζει είναι ότι μεγάλοι καλλιτέχνες είναι κακοί άνθρωποι. Οι πραγματικά σπουδαίοι καλλιτέχνες πρέπει να κάνουν αφαιρέσεις στο μυαλό τους και να μπορούν να δουν ότι δεν βλέπουν οι άλλοι.
Μ.Β.: Πρέπει να ξεχωρίζεις χωρίς να ξεχνάς ότι είσαι ισάξιος με όλους. Να έχεις τα χαρακτηριστικά που πρέπει να έχει ένας άνθρωπος. Να ξέρει ότι μπορεί να πρεσβεύει κάτι διαφορετικό αλλά ταυτόχρονα να κατανοεί ότι είναι ίδιος με τους άλλους, ότι δεν είναι κάτι παραπάνω…
Τα social media παίζουν έναν σημαντικό ρόλο στη σημερινή ζωή. Ευλογία ή κατάρα ή και τα δυο συνάμα; Ποια η σχέση σας με αυτά;
Σ.Δ.: Eγώ πλέον έχω πιο χαλαρή σχέση μαζί τους. Αφού πέρασε ένα φεγγάρι που έμπαινα έγραφα και ανέβαζα τις …αμπελοσοφίες μου, τώρα δεν ασχολούμαι τόσο πολύ. Πιο πολύ το χρησιμοποιώ ως μέσο προβολής της δουλειάς μου, τους δίσκους μου, τις συναυλίες μου και όχι για πράγματα που σχετίζονται με την προσωπική μου ζωή. Υπάρχει θεωρώ ένα όριο αξιοπρέπειας πώς πρέπει να τα χρησιμοποιείς, λίγο έχει ξεφύγει το πράγμα…
Μ.Β.: Ναι και εγώ το ίδιο. Περισσότερο το έχω ως μέσο προβολής και προώθησης της δουλειάς μου, τα τραγούδια μου, τις εμφανίσεις μου. Πιο παλιά το χρησιμοποιούσα κατά κόρον για να μιλήσω με φίλες, παρέες κτλ αλλά τώρα όχι ιδιαίτερα. Η γενιά μου ήταν στο μεταίχμιο, πρόλαβα και τα «μήλα» στους δρόμους και τότε ξεκινούσε το facebook…
Εχετε κάποιο μοτο; Ποιο είναι αυτό;
Σ.Δ.: Εγώ πιστεύω στο νόμο του Μέρφι. «Αν κάτι μπορεί να πάει στραβά θα πάει…..»
Μ.Β.: Το μότο του μπαμπά μου: «τι είμαστε; Τι είμαστε;» και έκτοτε πρέπει να απαντήσω εγώ και η αδερφή μου : «Βασιλείου, οι Βασιλείου όλα τα κάνουν» (γέλια) . Επίσης, χρησιμοποιώ πολύ συχνά τη φράση: «όλα γίνονται για κάποιο λόγο». Το πιστεύω αυτό και δεν χρειάζεται να απογοητευόμαστε γιατί ο τροχός γυρίζει…
Παιδιά, θέλετε να κλείστε εσείς την συνέντευξη λέγοντας ο ένας κάτι για τον άλλο;
Σ.Δ.: Η Μυρτώ έχει ένα σπάνιο πράγμα, είναι τόσο ζεν που πιστεύω ότι θα τα καταφέρει γι’ αυτό το λόγο, είναι το αντίθετο της καριερίστριας. Να συνεχίσει έτσι και πιστεύω ότι θα βγει κάτι καλό, κάτι ιδιαίτερο… το πιστεύουμε αρκετοί άνθρωποι, έχει πολλά να πει και να δώσει…
Μ.Β.: Ο Στάθης είναι ένας καλλιτέχνης που θαυμάζω και για τη μουσική του αλλά και για τον χαρακτήρα του. Δεν είναι από τους ανθρώπους που προσπαθούν να «αρπάξουν» για να βγουν εκείνοι κερδισμένοι. Δίνει χώρο, έχει κατανόηση και βοηθάει. Είμαι πολύ τυχερή που η πρώτη μου ολοκληρωμένη συνεργασία για μια σειρά παραστάσεων είναι με έναν τόσο ξεχωριστό άνθρωπο, γιατί όλα τα αντιμετωπίζουμε με χιούμορ, με όρεξη και θετικότητα.
Music corner : Σας ευχαριστώ πολύ! Καλή επιτυχία και …..ραντεβού στο Σταυρό την 1η Νοεμβρίου για «Ρομάντζα»
Σ.Δ. / Μ.Β.: Εμείς ευχαριστούμε πολύ… Θα σας περιμένουμε…
————–
*** Απαγορεύεται αυστηρά η αναδημοσίευση υλικού, γραπτού ή οπτικού, χωρίς την άδεια του Music Corner…