Γράφει ο Παύλος Ζέρβας
Ο Roy Orbison γεννήθηκε στις 23 Απριλίου 1936 στο Τέξας. Από μικρή ηλικία έδειξε ενδιαφέρον για τη μουσική, με το πρώτο του όργανο να είναι η κιθάρα που του χάρισε ο πατέρας του. Η βαθιά, μελαγχολική φωνή του ξεχώριζε ήδη από τα πρώτα του βήματα.
Σε νεαρή ηλικία τραγουδούσε σε country συγκροτήματα. Το 1956, έπειτα από προτροπή του Johnny Cash, υπέγραψε συμβόλαιο με τη Sun Records η οποία αναζητούσε τότε τον αντικαταστάτη του Elvis Presley που είχε σπάσει το συμβόλαιό του. Πρώτη του ηχογράφηση ήταν το “Ooby Dooby”, το οποίο έφερνε στο στυλ του Presley!
Η Καριέρα Απογειώνεται
Το νερό είχε ήδη μπει στο αυλάκι για τον Roy Orbison ο οποίος είχε αρχίσει να τραβάει τα βλέματα στις ΗΠΑ. Ωστόσο όταν μετακόμισε στην Monument Records ήρθε η “απογείωση”!
Τη δεκαετία του ’60, ο Orbison γνώρισε τεράστια επιτυχία με τραγούδια που έμελλαν να γίνουν διαχρονικά. Είναι χαρακτηριατικό πως 22 τραγούδια του μπήκαν στο Top 40 του Billboard!
- “Only the Lonely” (1960) – το πρώτο του μεγάλο hit, με μια μοναδική ερμηνεία γεμάτη συναίσθημα.
- “Running scared” (1961) – μια δραματική μπαλάντα του Roy Orbison, που ξεχωρίζει για την ένταση της ερμηνείας του και την πρωτοποριακή δομή του, καθώς εξελίσσεται σταδιακά χωρίς επαναλαμβανόμενο ρεφρέν, οδηγώντας σε μια συγκλονιστική κορύφωση.
- “Crying” (1961) – μια βαθιά συναισθηματική μπαλάντα που συγκλόνισε το κοινό.
- “In dreams” (1963) – ένα από τα πιο ατμοσφαιρικά και συναισθηματικά τραγούδια του, με μια ονειρική μελωδία και στίχους που αφηγούνται μια ιστορία αγάπης που ζει μόνο μέσα στα όνειρα, δημιουργώντας μια μοναδική αίσθηση νοσταλγίας και μελαγχολίας.
- “Oh, Pretty Woman” (1964) – το τραγούδι που έγινε σήμα κατατεθέν του και παραμένει ένα από τα πιο αναγνωρίσιμα της εποχής του.
Ο Orbison είχε ταράξει τα νερά της μουσικής τη δεκαετία του 60 με τεράστια τραγούδια που ακόμη και σήμερα ακούγονται ακατάπαυστα. Το χαρακτηριστικό του στυλ τον έκανε να ξεχωρίζει. Μαύρα γυαλιά, σκούρα ρούχα και μια μοναδική σκηνική παρουσία που τον έκανε να μοιάζει απόμακρος και μυστηριώδης.
Άρχισα να φοράω γυαλιά ηλίου στην Αλαμπάμα. Ετοιμαζόμουν για μια εμφάνιση με την Patsy Cline και τον Bobby Vee, αλλά είχα ξεχάσει τα κανονικά μου γυαλιά στο αεροπλάνο. Τα μόνα που είχα μαζί μου ήταν τα γυαλιά ηλίου, και αν και αισθανόμουν αρκετά αμήχανος να ανέβω στη σκηνή με αυτά, τελικά το έκανα…
Οι σκληρές δοκιμασίες…
Κι ενώ όλα πήγαιναν περίφημα και ο Roy Orbison είχε ήδη δικαιώσει όσους πίστεψαν σ αυτόν χτίζοντας ένα τεράστιο όνομα στο χώρο, έρχεται η γροθιά στο στομάχι. Το 1966, η σύζυγός του Claudette σκοτώθηκε σε τροχαίο δυστύχημα. Δύο χρόνια αργότερα, έχασε και τους δύο γιους του σε πυρκαγιά στο σπίτι του. Αυτές οι απώλειες όπως ήταν φυσικό επηρέασαν βαθιά τη ζωή και την καριέρα του.
Τη δεκαετία του ’70, η καριέρα του βρέθηκε σε ύφεση. Συνέχισε να ηχογραφεί δίσκους, αλλά δεν μπορούσε σε καμία περίπτωση να επαναλάβει τις τεράστιες επιτυχίες των 60’s. Οι συναυλίες του συχνά είχαν ελάχιστο κοινό. Ένα χαρακτηριστικό παράδειγμα ήταν η εμφάνισή του στο Cincinnati Gardens την ημέρα των 40ών γενεθλίων του, τον Απρίλιο του 1976, όπου η προσέλευση ήταν απογοητευτική. Ο συγγραφέας Peter Lehman σχολίασε ότι η απουσία του Orbison ενίσχυε το μυστηριώδες προφίλ του: «Αφού ποτέ δεν ήταν ξεκάθαρο από πού προήλθε, κανείς δεν έδινε σημασία στο πού είχε πάει – απλώς είχε χαθεί».
Παρ’ όλα αυτά υπήρχαν καλλιτέχνες που κρατούσαν ζωντανό το όνομά του διασκευάζοντας τις συνθέσεις του, ενω άλλοι όπως ο Bruce Springsteen έπαιζαν τα τραγούδια του στις συναυλίες τους.
Σαν να μην έφταναν όλες οι δυσκολίες που περνούσε, στα τέλη του 1977 διαπιστώθηκε ότι είχε σοβαρά προβλήματα στις στεφανιαίες αρτηρίες και ήταν σε κρίσιμη κατάσταση. Στις 18 Ιανουαρίου 1978, υποβλήθηκε σε εγχείρηση ανοιχτής καρδιάς. Συγχρόνως υπέφερε από έλκος στομάχου ενώ ήταν βαρύς καπνιστής από την εφηβεία του. Παρόλο που ένιωσε ανανεωμένος μετά την επέμβαση, δεν εγκατέλειψε το κάπνισμα, παρά τις αυστηρές συστάσεις των γιατρών του.
Το να είσαι τραγουδοποιός και ερμηνευτής σημαίνει ότι τα τραγούδια πηγάζουν από βαθιά μέσα σου και τα αντιμετωπίζεις με τον σεβασμό ενός καλλιτέχνη. Δεν θα μπορούσα ποτέ να κοροϊδέψω τον εαυτό μου…
Κι όμως επέστρεψε δυναμικά!
Παρά τα αμέτρητα προβλήματα και όσα φοβερά συνέβησαν στη ζωή του τη δεκαετία του 70, ο Roy Orbison βρήκε τρόπο και επέστρεψε δυναμικά. Ακόμη κι αν στην Αμερική η δημοτικότητά του δεν έφτασε ποτέ στα επίπεδα των 60’s, ο Orbison είχε τεράστια απήχηση σε πάρα πολλές χώρες, στην Ευρώπη, την Αυστραλία, παντού.
Το 1981, μαζί με την Emmylou Harris, κέρδισε το πρώτο του βραβείο Grammy για το ντουέτο “That Lovin’ You Feelin’ Again“, που συμπεριλήφθηκε στην ταινία Roadie.
Το 1987, επανηχογράφησε κλασικά κομμάτια του στο άλμπουμ In Dreams: The Greatest Hits και έγραψε μαζί με τον Glenn Danzig το “Life Fades Away” για την ταινία Less Than Zero.
Την ίδια χρονιά, ερμήνευσε ντουέτο με την k.d. lang το “Crying” για το soundtrack της ταινίας Hiding Out, μια ερμηνεία που τιμήθηκε με Grammy μετά τον θάνατό του.
Η φωνή μου είναι ένα δώρο. Το ταλέντο μου είναι ένα δώρο. Η διαδικασία της ζωής είναι ένα δώρο. Η ευκαιρία για το ταξίδι είναι ένα δώρο…
Η απόλυτη αναγνώριση ήρθε το 1987, όταν εισήχθη στο Rock and Roll Hall of Fame, με τον Bruce Springsteen να τον παρουσιάζει, λέγοντας πως όταν έφτιαχνε το Born to Run, ήθελε “στίχους σαν του Bob Dylan, ήχο σαν του Phil Spector, αλλά πάνω απ’ όλα, να τραγουδάει όπως ο Roy Orbison“. Ο Orbison, συγκινημένος, ζήτησε ένα αντίγραφο της ομιλίας του Springsteen, λέγοντας πως αισθανόταν επιτέλους “δικαιωμένος”. Λίγο μετά, υπέγραψε συμβόλαιο με τη Virgin Records, που κυκλοφόρησε μια συλλογή με τις μεγαλύτερες επιτυχίες του και ξεκίνησε την παραγωγή ενός νέου άλμπουμ, σηματοδοτώντας μια θριαμβευτική επιστροφή.
Ο λόγος για τη συνεργασία του με τον Jeff Lynne των Electric Light Orchestra. Αυτή η συνεργασία δημιούργησε τελικά τους Traveling Wilburys, μαζί με τους Bob Dylan, George Harrison, Tom Petty και Jeff Lynne! Αυτή η μαγική πεντάδα δημιούργησε ένα άλμπουμ το 1988 που ήταν …καταδικασμένο να πετύχει!
Ο Jeff Lynne θυμάται ότι στις ηχογραφήσεις όλοι ένιωθαν δέος μπροστά στον Orbison: «Ακόμα κι όταν είχαμε γίνει φίλοι και γελούσαμε μαζί, μόλις έμπαινε στο στούντιο και ξεκινούσε να τραγουδά, έτρεμαν όλοι».
Το πρώτο άλμπουμ των Traveling Wilburys, “Vol. 1“, κυκλοφόρησε στις 25 Οκτωβρίου 1988, με τον Orbison να έχει ένα δικό του σόλο κομμάτι, το “Not Alone Any More“. Η συμμετοχή του εντυπωσίασε τους κριτικούς, ενώ ο ίδιος προσπαθούσε να εκμεταλλευτεί αυτή τη δεύτερη ευκαιρία στη δόξα. Παρόλο που ένιωθε ευγνωμοσύνη για τη νέα επιτυχία του, δυσκολευόταν να το πιστέψει. Για να ανταποκριθεί στις απαιτήσεις της εποχής, έχασε βάρος και ακολούθησε έναν πιο σύγχρονο τρόπο ζωής, συμμετέχοντας ακόμα και σε βιντεοκλίπ.
Μπορεί να είμαι ένας ζωντανός θρύλος, αλλά αυτό σίγουρα δεν βοηθάει όταν πρέπει να αλλάξω ένα σκασμένο λάστιχο…
Λίγο μετά την κυκλοφορία αυτού του album, ολοκλήρωσε και το σόλο άλμπουμ του “Mystery Girl“, σε παραγωγή Jeff Lynne, τον οποίο πλέον θεωρούσε τον καλύτερο συνεργάτη του. Στο άλμπουμ συμμετείχαν καλλιτέχνες όπως ο Elvis Costello και ο Bono, ενώ ο γιος του, Wesley, του προσέφερε και ο ίδιος τραγούδια. Το album περιείχε το υπέροχο “You Got It” αλλά και το μαγευτικό “A Love So Beautiful“. Περιείχε επίσης το “California Blue“, ένα απίστευτα μελωδικό κομάτι, αλλά και το “She’s a Mystery to Me“…
Οι σπουδαίες ημέρες είχαν επιστρέψει για τον Roy Orbison, μεγάλες επιτυχίες, συναυλίες, συνεντεύξεις, ταξίδια, έκαναν το πρόγραμμά του βαρύ. Ο ίδιος όμως δεν ήθελε να χάσει την ευκαιρία της αναγέννησης της καριέρας του. Ωστόσο εκεί στα τέλη του 1988 παραπονιόταν για πόνους στο στήθος. Παρ’ όλα αυτά ταξίδεψε στην Ευρώπη για να παραλάβει ένα βραβείο στο Diamond Awards Festival στην Αμβέρσα, όπου παράλληλα γυρίστηκε και το βιντεοκλίπ του “You Got It”. Το φορτωμένο του πρόγραμμα περιλάμβανε πολλές συνεντεύξεις καθημερινά, κάτι που τον καταπόνησε. Στη διάρκεια της τελευταίας συνέντευξης, υπέφερε από έναν έντονο πονοκέφαλο.
Στις 4 Δεκεμβρίου 1988, ο Roy Orbison έδωσε μια συναυλία στο Front Row Theater στο Οχάιο. Ήταν εξαντλημένος αλλά παρόλα αυτά κατάφερε να δώσει μια εντυπωσιακή εμφάνιση, αποσπώντας θερμά χειροκροτήματα. Νιώθωντας ωστόσο πως δεν είναι πολύ καλά, αποφάσισε να επιστρέψει στο σπίτι του για να ξεκουραστεί μερικές μέρες, προτού ταξιδέψει ξανά στο Λονδίνο για τα γυρίσματα δύο ακόμα βιντεοκλίπ με τους Traveling Wilburys. Παράλληλα, είχε ήδη προγραμματίσει περιοδείες στις ΗΠΑ και την Ευρώπη για το επόμενο έτος.
Το “You got it” έκανε τεράστια επιτυχία παντού, στην Αμερική και σε όλο τον κόσμο. Δυστυχώς, δεν πρόλαβε να χαρεί αυτή την επιτυχία του, καθώς η μοίρα επενέβη ξανά δίνοντάς του αυτή τη φορά τη χαριστική βολή. Εφυγε από τη ζωή ξαφνικά στις 6 Δεκεμβρίου 1988, από καρδιακή προσβολή.
Οι άνθρωποι με ρωτούν συχνά πώς θα ήθελα να με θυμούνται και απαντώ ότι θα ήθελα απλώς να με θυμούνται…
“l drove all knight”, το τραγούδι που γράφτηκε για τον Orbison αλλά …δεν το είπε πρώτος!
Το “I Drove All Night” είναι ένα τραγούδι των Αμερικανών τραγουδοποιών Billy Steinberg και Tom Kelly, το οποίο αρχικά γράφτηκε για τον Roy Orbison. Ο Orbison ηχογράφησε το κομμάτι το 1987, ένα χρόνο πριν από τον θάνατό του, αλλά η δική του εκδοχή δεν κυκλοφόρησε μέχρι το 1991!
Προτού βγει η εκδοχή του Orbison, το τραγούδι ερμηνεύτηκε από τη Cyndi Lauper, η οποία το κυκλοφόρησε ως single το 1989, στο πλαίσιο του άλμπουμ της A Night to Remember. Αργότερα, το 2003, το τραγούδι διασκευάστηκε και από την Celine Dion!
A love so beautiful…
Το A Love So Beautiful είναι ένα άλμπουμ-φόρος τιμής στον Roy Orbison, που κυκλοφόρησε το 2017. Σε αυτήν την ιδιαίτερη συλλογή, οι κλασικές επιτυχίες του Orbison αποκτούν νέα διάσταση, καθώς συνοδεύονται από ενορχηστρώσεις της Royal Philharmonic Orchestra. Το άλμπουμ περιλαμβάνει μερικά από τα πιο εμβληματικά τραγούδια του, όπως τα Oh, Pretty Woman, Crying, Only the Lonely και το ομώνυμο A Love So Beautiful.
Μια ξεχωριστή πινελιά στο άλμπουμ είναι η συμμετοχή των γιων του Orbison, με τον Alex Orbison στα ντραμς, τον Roy Jr. στην κιθάρα και τον Wesley Orbison να αναλαμβάνει κιθαριστικές παρεμβάσεις. Η Royal Philharmonic Orchestra, που έχει συνεργαστεί και σε παρόμοια πρότζεκτ με καλλιτέχνες όπως ο Elvis Presley και οι The Beatles, προσθέτει μια μεγαλοπρεπή και συγκινητική διάσταση στις ερμηνείες του Orbison, διατηρώντας όμως την αυθεντική μαγεία της φωνής του.
Η προσωπική του ζωή…
Ο Roy Orbison παντρεύτηκε την αγαπημένη του, Claudette Frady, το 1957, όμως ο γάμος τους διαλύθηκε το 1964. Δυστυχώς, η Claudette σκοτώθηκε το 1966 σε αυτοκινητιστικό δυστύχημα.
Στις 25 Μαρτίου 1969, ο Orbison παντρεύτηκε τη Γερμανίδα Barbara Jakobs, με την οποία έμεινε παντρεμένος μέχρι τον θάνατό του το 1988. Η Barbara ήταν επιχειρηματίας και μουσική παραγωγός. Έφυγε από τη ζωή το 2011, χτυπημένη από καρκίνο, ακριβώς 23 χρόνια μετά τον θάνατο του συζύγου της.
Από τον γάμο του με την Claudette, ο Orbison απέκτησε τρεις γιους. Δύο από αυτούς, ο Roy DeWayne και ο Anthony King, έχασαν τραγικά τη ζωή τους σε πυρκαγιά που ξέσπασε στο σπίτι της οικογένειας στο Hendersonville του Τενεσί, ενώ ο Orbison βρισκόταν στη Βρετανία για συναυλία στο Bournemouth. Ο μικρότερος γιος του από τον ίδιο γάμο, Wesley (γεννημένος το 1965), μεγάλωσε με τους γονείς του Roy Orbison.
Με τη Barbara Jakobs, ο Orbison απέκτησε άλλους δύο γιους: τον Roy Kelton Orbison Jr. (1970) και τον Alexander Orbison (1975).
Πριν κοιμηθείς, μην ξεχάσεις να πεις ευχαριστώ για όλα τα καλά που συνέβησαν σε σένα τις τελευταίες 24 ώρες…
Ο Roy Orbison παραμένει μια από τις πιο εμβληματικές μορφές της rock & roll. Η φωνή του, γεμάτη πάθος και μελαγχολία, άφησε ανεξίτηλο σημάδι στη μουσική βιομηχανία. Τα τραγούδια του εξακολουθούν να ακούγονται και να εμπνέουν καλλιτέχνες κάθε γενιάς.
Η μουσική του ήταν πάντα γεμάτη συναισθήματα, ταξιδεύοντας τον ακροατή σε έναν κόσμο ονείρων και απώλειας. Ο ίδιος, άλλωστε, έμεινε γνωστός ως ο μοναχικός ονειροπόλος της rock & roll…