Γράφει ο Τάσος Κριτσιώλης
«Μια φορά κι ένα καιρό, ήταν μια πανέμορφη πόλη, που οι φιλόξενοι κι ανοιχτόκαρδοι κάτοικοί της λάτρευαν τη μουσική. Έτσι λοιπόν, για πολλά – πολλά χρόνια κάθε Σεπτέμβριο, πλημμύριζε από μελωδίες που έγραψαν μεγάλη ιστορία»…
Κάπως έτσι θα μπορούσε ν’ αρχίζει ένα «παραμύθι», αναφερόμενο στο Φεστιβάλ τραγουδιού της Θεσσαλονίκης. Μα, μήπως κάτι τέτοιο δεν ήταν; Από το 1962 και μέχρι τις αρχές της δεκαετίας του ’80, η πρωτεύουσα της Μακεδονίας μόλις ξεκινούσε ο Σεπτέμβριος έβαζε τα καλά της, για να υποδεχτεί τους εκλεκτούς καλεσμένους της από το χώρο της μουσικής. Τα βλέμματα όλης της φιλόμουσης Ελλάδας, στρέφονταν στο «Αλεξάνδρειο Μέλαθρο», για πολλά χρόνια τόπο διεξαγωγής του Φεστιβάλ.
Κάθε 15 ημέρες λοιπόν, θα γυρίζουμε το ρολόι του χρόνου σ’ εκείνες τις αξέχαστες εποχές, παρουσιάζοντας χρόνο με το χρόνο τα τραγούδια, τους δημιουργούς και τους ερμηνευτές που γράψανε τη δική τους ξεχωριστή ιστορία στο θεσμό. Όλα αυτά, μαζί με διάφορα παραλειπόμενα, εντός κι εκτός σκηνής…
———————————————————–
1981: Το τέλος μιας εποχής…
Ο «εορτασμός» της 20ής διοργάνωσης του Φεστιβάλ Τραγουδιού Θεσσαλονίκης, συνέπεσε με τη διεξαγωγή μιας από τις πιο έντονες προεκλογικές περιόδους στην ιστορία της χώρας μας. Όλα έδειχναν ότι η «αλλαγή» ήτανε προ των πυλών, αλλά τα πολιτικά πάθη ήταν ιδιαίτερα οξυμμένα και οι συγκεντρώσεις των κομμάτων -κυρίως των «μεγάλων»- ήτανε γεμάτες από κόσμο και σημαίες, αναλόγως με το χρώμα του καθενός…
Παράλληλα, ήταν η πρώτη φορά που η ελληνική τηλεόραση πρόβαλλε τόσο πολύ τις προεκλογικές ομιλίες των πολιτικών αρχηγών, σε σημείο που πλέον τα προγράμματα της ΕΡΤ και της ΥΕΝΕΔ έβγαιναν από…μπαλκόνια και πλατείες. Ειδικά από το απόγευμα και μετά, δεν περνούσε μέρα που να μην υπάρχουν απευθείας ή μαγνητοσκοπημένες μεταδόσεις κομματικών συγκεντρώσεων…
Μέσα σε όλον αυτό τον ορυμαγδό, το Φεστιβάλ Τραγουδιού της συμπρωτεύουσας διοργανώθηκε για 20ή φορά. Μόνο που από τούτη την «επέτειο», έλειπε ο άνθρωπος που το πήρε «μωρό» και το άφησε «ώριμο έφηβο». Ο Άλκης Στέας δεν ήτανε πλέον ο «οικοδεσπότης» του κοινού και των τηλεθεατών στο Αλεξάνδρειο Μέλαθρο κι έτσι, κάθε χρονιά ο παρουσιαστής ήτανε διαφορετικός και ουδείς κατάφερε να μονιμοποιηθεί σ’ αυτή τη θέση…
Το 1981, ήταν η χρονιά της Μαρίας Αλιφέρη. Ίσως το πιο δημοφιλές αλλά και βαλλόμενο από την κριτική πρόσωπο της εποχής όσον αφορά τον τηλεοπτικό χώρο, ήταν η σχεδόν απόλυτη κυρίαρχος της μικρής οθόνης. Ξεκινώντας με τα θρυλικά «Τετράγωνα των αστέρων», συνέχισε με το «Κάνε ό,τι κάνω» (είχε σταματήσει ήδη όταν έγινε το Φεστιβάλ) και η «τριλογία» ολοκληρώθηκε με την περιβόητη «Κραυγή των λύκων» του Νίκου Φώσκολου, στην οποία είχε τον πρωταγωνιστικό ρόλο. Έτσι λοιπόν, ήταν επόμενο να κληθεί να παρουσιάσει εκείνη τον 20ό διαγωνισμό τραγουδιού, ο οποίος έλαβε χώρα το διήμερο 25 και 26 Σεπτεμβρίου 1981, σχεδόν 20 μέρες πριν τις εκλογές…
Στο καθαρά μουσικό μέρος, ουσιαστικά το Φεστιβάλ εκείνης της χρονιάς ήτανε το τελευταίο της «χρυσής εποχής». Έτσι λοιπόν, κρίναμε ότι η ανασκόπηση στη διοργάνωση του ’81 έπρεπε να είναι η τελευταία τούτης της στήλης, καθώς τα επόμενα χρόνια ουσιαστικά γινόταν για…να γίνεται κι ελάχιστα πρόσωπα και γεγονότα χρήζουν αναφοράς. Περιορίστηκε σχεδόν αποκλειστικά σε θεσσαλονικιούς δημιουργούς, πολύ λίγοι εκ των οποίων γίνανε γνωστοί και είχανε σημαντική πορεία στο χώρο.
Φυσικά, υπήρξαν καλλιτέχνες όπως η Σοφία Βόσσου, ο Διονύσης Τσακνής κι αργότερα ο Σάκης Ρουβάς, οι οποίοι κάνανε τα πρώτα βήματά τους στο Φεστιβάλ και ουσιαστικά από κει ξεκίνησε η καριέρα τους. Επί τούτου, θ’ ακολουθήσει μιαν ειδική αναφορά σε 15 ημέρες, όπου θα παρουσιαστούν οι πιο ενδιαφέρουσες στιγμές των διοργανώσεων από το 1983 ως το 2008…
Επιστρέφουμε στο 1981, όπου το πρώτο βραβείο κέρδισε η Ελένη Δήμου με το «Μια αγάπη σαν κι αυτή» της Σάσας Μανέτα, συγκεντρώνοντας 265 βαθμούς. Η σπουδαία ερμηνεύτρια είχε δημιουργήσει αίσθηση και το 1980, συμμετέχοντας στο θεσμό με το «Αν η καρδιά σου» που είχε καταταγεί στην τρίτη θέση, αλλά η νίκη της το ’81 αποτέλεσε την ουσιαστική απαρχή μιας μακράς και σημαντικής καριέρας. Αμέσως υπέγραψε συμβόλαιο συνεργασίας με τη MINOS και λίγους μήνες αργότερα, κυκλοφόρησε ο πρώτος προσωπικός δίσκος της με τίτλο «Έχω φίλους», στον οποίο βεβαίως υπήρχε και το νικητήριο τραγούδι του Φεστιβάλ.
Στη δεύτερη θέση με 235 βαθμούς κατετάγη το «Φύλλο-φύλλο» των Διονύση Κομιώτη και Καλλιόπης Χοϊδά, ερμηνευμένο από τη Χαρούλα Ντάνου. Η συγκεκριμένη τραγουδίστρια είχε κάποια παρουσία στη δισκογραφία για ένα διάστημα (με σουξέ τύπου… «Γλυκέ μου φαλάκρα για σένα φτάνω στα άκρα»…), αλλά χάθηκε από το προσκήνιο σχετικά γρήγορα…
Η τριάδα των βραβείων συμπληρώθηκε με τον Αντύπα Μαζλουμίδη (ή απλώς Αντύπα…), ο οποίος είχε πάρει μέρος στο Φεστιβάλ και την προηγούμενη χρονιά. Το ’81 εμφανίστηκε με το «Και φύσαγε Θεέ μου ένας βοριάς» του Νίκου Βρεττού, ένα κομμάτι εντελώς διαφορετικού ύφους από εκείνα με τα οποία έφτασε στην κορυφή του «εμπορικού» τραγουδιού από το 1985 και μετά. Συνολικά, συγκέντρωσε 229 βαθμούς…
Έντονες αντιδράσεις, ψηφίσματα κι επιστολές…
Πάντως, τα…παρατράγουδα και οι αντιδράσεις δεν έλειψαν από το 20ό Φεστιβάλ. Κατ’ αρχήν, στο τέλος της δεύτερης βραδιάς η Μαρία Αλιφέρη διάβασε μπροστά στο μικρόφωνο ένα απόσπασμα από το πρακτικό της συνεδρίασης της καλλιτεχνικής επιτροπής, η οποία με ψήφους 14-9 αναγνώριζε το πολύ χαμηλό επίπεδο των τραγουδιών και ζητούσε από τους καλλιτέχνες να πλαισιώσουν και πάλι στο μέλλον -όπως τα πρώτα χρόνια- την εκδήλωση. Πάντως, το ψήφισμα δε βρήκε σύμφωνο τον πρόεδρο της ΔΕΘ Μάρκο Μπούρο, ο οποίος ανέφερε ότι το επίπεδο ήταν υψηλό…
Επιπλέον, υπήρξανε και πάλι έντονες αμφιβολίες για το «αδιάβλητο» των αποτελεσμάτων και ούτε λίγο ούτε πολύ, έγινε λόγος για «προσυμφωνημένα» βραβεία. Παραθέτουμε ένα απόσπασμα από το σχόλιο του Νίκου Αβαγιανού, ο οποίος συμμετείχε στο Φεστιβάλ με το «Ωραίος που είσαι κύριε κόσμε» του Φίλιππου Νικολάου, όπως υπάρχει γραμμένο από τον ίδιο κάτω από το βίντεο του τραγουδιού που έχει «ανεβάσει» στο διαδίκτυο:
«Ζητάω από το Φίλιππο Νικολάου να μου γράψει ένα τραγούδι για το φεστιβάλ. Πραγματικά γράφει 3 και μαζί διαλέγουμε αυτό και το στέλνουμε στην επιτροπή. Προκρίνεται στα 20 που θα ακουστούν στην 1η βραδιά του διαγωνισμού. Από την εταιρεία του έχουν πέσει επάνω του, για να πάρουν το τραγούδι να το δώσουν σε κάποιον δικό τους, αλλά ο Φίλιππος προς τιμήν του αρνείται, λέγοντας «το τραγούδι γράφτηκε για το Νίκο».
Όλοι το είχαν για 2ο βραβείο, γιατί το 1ο ήταν κανονισμένο να το πάρει η Ελένη Δήμου, γιατί όταν συναντιόμαστε, μου έλεγε «καλώς το 2ο βραβείο». Όμως δεν δικαίωσα το Φίλιππο τότε, γιατί ενώ στις πρόβες τα πήγα περίφημα, τη βραδιά του διαγωνισμού ήμουν ΑΙΣΧΟΣ ίσως από τρακ, ανασφάλεια, τον πόλεμο που μου γινόταν, δεν ξέρω….».
Επί τούτου, αξίζει να παραθέσουμε την επιστολή που έστειλε ο συμμετέχων στο φεστιβάλ Σταύρος Ζώρας στο περιοδικό «ΒΕΝΤΕΤΑ» (τεύχος 859, 4 Νοεμβρίου 1981), ο οποίος επίσης αναφέρεται σε «στημένα» αποτελέσματα…
———
*** Απαγορεύεται αυστηρά η αναδημοσίευση υλικού, χωρίς την άδεια του Music Corner…