Γράφει ο Τάσος Κριτσιώλης
Τηλεοπτικές στιγμές που μας έκαναν να γελάσουμε, να κλάψουμε, να μελαγχολήσουμε, να ταυτιστούμε με τους ήρωες και να πάσχουμε μαζί τους. Πόσα συναισθήματα δε γέννησαν σε όλους μας αξέχαστα σίριαλ της μικρής οθόνης. «Ασπρόμαυρα κι έγχρωμα», άφησαν το σημάδι τους στο μυαλό και στην καρδιά μας και τα θυμόμαστε με νοσταλγία μέσα σ’ αυτό το άθλιο τηλεοπτικό τοπίο του σήμερα…
Αυτή η στήλη λοιπόν, από φέτος κάθε εβδομάδα, θα σας παρουσιάζει εναλλάξ μία σειρά και μία εκπομπή που έγραψαν τη δική τους ξεχωριστή ιστορία στην ασπρόμαυρη ή στην έγχρωμη τηλεόραση στα πρώτα 20 χρόνια πορείας της. Φιλοδοξία της, να σας θυμίσει μοναδικές κι ανεπανάληπτες στιγμές που δε θα σβήσουν ποτέ ο χρόνος και η μνήμη!
———————————————–
Από τα πρώτα δειλά βήματά της, η ελληνική τηλεόραση περιέλαβε αρκετές παιδικές εκπομπές στο πρόγραμμά της, οι οποίες βεβαίως προβάλλονταν τις μεσημεριανές και τις πρώτες απογευματινές ώρες. Επρόκειτο τόσο για εσωτερικές παραγωγές, όσο και αγορασμένες από το εξωτερικό, οι οποίες παρακολουθούνταν με ιδιαίτερο ενδιαφέρον από τα μικρά παιδιά -και όχι μόνο.
Οι μεγαλύτεροι εξ υμών, σίγουρα θυμάστε το κουκλοθέατρο του «μπαρμπα-Μυτούση» με τον «Κλούβιο» και τη «Σουβλίτσα», την αγαπημένη σκυλίτσα «Λάσι», το θέατρο σκιών με τον Ευγένιο Σπαθάρη, αλλά και τα πρώτα κινούμενα σχέδια με το Μπαγκς Μπάνι και το Ροζ Πάνθηρα.
Ωστόσο, η τηλεοπτική εκπομπή που αγαπήθηκε περισσότερο από το κοινό, ήταν «Ο Παραμυθάς». Εκείνος ο συμπαθέστατος γεράκος, με το καφέ γιλέκο, τα γυαλιά και τα άσπρα μαλλιά και μουστάκι, ο οποίος είχε τη δυνατότητα να «πετάει» και με το «μαγικό μολύβι» του ν’ αναπαριστά σε εικόνες τα παραμύθια που αφηγούταν. Αν είστε άνω των 40 ετών, αποκλείεται να μη τον παρακολουθήσατε, έστω και μια φορά…
Αυτό το ρόλο είχε αναλάβει ο Νίκος Πιλάβιος, ένας άνθρωπος με πολύ μεγάλη και σημαντική προσφορά στην παιδική τηλεοπτική (και όχι μόνο) ζώνη. Από τα «παιδιά-θαύματα» του ελληνικού κινηματογράφου, χωρίς όμως να συμμετάσχει σε πολλές ταινίες, είχε γίνει γνωστός από τα πρώτα επεισόδια του «Μεθοριακού σταθμού», όπου για περίπου τρία χρόνια υποδυόταν τον «Τάκη».
Το φθινόπωρο του 1978, αποφασίστηκε η διεύρυνση των ωρών για τα παιδικά προγράμματα της ΕΡΤ, με νέες εκπομπές και πρόσωπα, ενώ η διεύθυνση του παιδικού τμήματος ανατέθηκε στον Πιλάβιο. Έτσι, το Σάββατο 30 Σεπτεμβρίου 1978 στις 18:05 μεταδόθηκε για πρώτη φορά «Ο Παραμυθάς», σε ασπρόμαυρο φόντο βεβαίως, το οποίο άλλαξε το 1981.
Αντικείμενο της εβδομαδιαίας εικοσάλεπτης (και στην πορεία δεκαπεντάλεπτης) εκπομπής, ήταν η διήγηση ελληνικών και ξένων παραμυθιών, ζωντανεμένα σε σκίτσα και συνοδευόμενα από ηλεκτρονική μουσική. Απευθυνότανε δε σε παιδάκια τεσσάρων ως επτά ετών.
Αφηγητής -και σκηνοθέτης του προγράμματος- ήταν ο ίδιος ο Πιλάβιος με τη μορφή του «Παραμυθά», ο οποίος στα μάτια των παιδιών φάνταζε ως «σούπερ ήρωας». Κι αυτό γιατί «πετούσε» πάνω από τα μέρη στα οποία εξελισσόταν η κάθε ιστορία, ενώ ταυτόχρονα το «μαγικό μολύβι» ζωγράφιζε σε σκίτσα τα όσα εκείνος έλεγε.
Πολύτιμοι συνεργάτες του στην όλη προσπάθεια, ήταν ο Αλέξης Κυριτσόπουλος που έφτιαχνε τα σκίτσα, αλλά συνεργαζότανε και στο συγγραφικό κομμάτι της εκπομπής, η φιλόλογος και συγγραφέας παιδικών βιβλίων Πιερρέτα Διαμαντοπούλου, η οποία τον πρώτο χρόνο της εκπομπής έγραφε τα παραμύθια, ο Σταύρος Λογαρίδης κι εν συνεχεία ο Σταμάτης Σπανουδάκης που γράφανε τη μουσική, η Ελίνα Τανιμανίδη στην τηλεσκηνοθεσία και η Μαρίζα Ντεκάστρο, που είχε ρόλο συμβούλου παιδαγωγού.
Οι «πτήσεις» του «Παραμυθά» διακόπηκαν στις 4 Σεπτεμβρίου 1982, όταν και μεταδόθηκε η τελευταία εκπομπή. Μέχρι τότε, κάθε Σάββατο επί τέσσερα χρόνια προσπαθούσε μέσα από τη γοητεία του παραμυθιού να δώσει στα παιδιά να καταλάβουν τη ζωγραφική, τις ανθρώπινες σχέσεις, τα ζώα, τα χρώματα, τη φύση κτλ. Κι όλα αυτά, δοσμένα με πολύ απλό τρόπο, ώστε ν’ αντιλαμβάνονται όλα τα παιδάκια τι ήθελε να πει, δίνοντάς τους συγχρόνως ερεθίσματα να χρησιμοποιήσουνε τη φαντασία τους.
Επιπλέον, πολύ συχνά υπήρχανε και διαγωνισμοί, με όμορφα δώρα. Για παράδειγμα, λίγο πριν το τέλος του πρώτου κύκλου της εκπομπής, την άνοιξη του 1979, τα παιδιά καλούνταν να γράψουνε ποιοι φίλοι του “Παραμυθά” είχαν έλθει στη γενέθλιά του και τι δώρα του έφερε ο καθένας. Οι νικητές, κέρδιζαν από μιαν όμορφη ζωγραφιά με το «μαγικό μολύβι».
Φυσικά, μετά το τέλος του αγαπημένου ήρωα, ο Πιλάβιος συνέχισε την τηλεοπτική παρουσία του. Αρχικώς με το «Γράψτε την ιστορία» και κυρίως με τη «Χιλιοποδαρούσα», από τις πιο αγαπημένες παιδικές εκπομπές της δεκαετίας του ’80.
Για να επιστρέψουμε στον «Παραμυθά», ήταν ένα πρόγραμμα με σεβασμό και αγάπη στο παιδί, που μέσα σε μόλις 15 λεπτά της ώρας του έδινε την ευκαιρία ν’ αρχίσει να μαθαίνει χρήσιμα πράγματα. Ο γράφων έχει πολύ έντονες αναμνήσεις απ’ αυτόν, αφού σχεδόν ποτέ δεν έχανε εκπομπή…
Το όνομα του Πιλάβιου, σίγουρα είναι συνδεδεμένο με τον αγαπημένο ήρωα των παιδιών. Στα χρόνια που ακολούθησαν, εξέδωσε αρκετά βιβλία με παραμύθια, ενώ προς έκπληξη όλων, το 2011 ξαναγύρισε στη δημόσια τηλεόραση με το ρόλο του «Παραμυθά» για 26 εκπομπές, δίνοντας τη δυνατότητα στους παλαιότερους και συγκινηθούνε και στα παιδάκια να τον γνωρίσουν…
Εν κατακλείδι, ο συμπαθέστατος «γεράκος» έχει μείνει στην τηλεοπτική ιστορία ως μιαν από τις πιο αναγνωρίσιμες κι αγαπητές μορφές της μικρής οθόνης. Τότε που τα παιδικά προγράμματα δεν περιείχαν βία, ούτε ωθούσανε τους μικρούς φίλους της τηλεόρασης στα όπλα και στη βία…
—————
* Οι φωτογραφίες προέρχονται από τεύχη του περιοδικού “Ραδιοτηλεόραση”, που υπάρχουν στο αρχείο του συντάκτη της στήλης.
———–
*** Απαγορεύεται αυστηρά η αναδημοσίευση υλικού, χωρίς την άδεια του Music Corner…