Ασπρόμαυρα κι έγχρωμα: “Ουράνιο τόξο”

Τηλεοπτικές στιγμές που μας έκαναν να γελάσουμε, να κλάψουμε, να μελαγχολήσουμε, να ταυτιστούμε με τους ήρωες και να πάσχουμε μαζί τους. Πόσα συναισθήματα δε γέννησαν σε όλους μας αξέχαστα σίριαλ της μικρής οθόνης. «Ασπρόμαυρα κι έγχρωμα», άφησαν το σημάδι τους στο μυαλό και στην καρδιά μας και τα θυμόμαστε με νοσταλγία μέσα σ’ αυτό το άθλιο τηλεοπτικό τοπίο του σήμερα…

Αυτή η στήλη λοιπόν, από φέτος κάθε εβδομάδα, θα σας παρουσιάζει εναλλάξ μία σειρά και μία εκπομπή που έγραψαν τη δική τους ξεχωριστή ιστορία στην ασπρόμαυρη ή στην έγχρωμη τηλεόραση στα πρώτα 20 χρόνια πορείας της. Φιλοδοξία της, να σας θυμίσει μοναδικές κι ανεπανάληπτες στιγμές που δε θα σβήσουν ποτέ ο χρόνος και η μνήμη!

———————————————–
Το φθινόπωρο του 1983, συμπληρώθηκαν δύο χρόνια από τότε που η «Αλλαγή» πήρε τα σκήπτρα της πολιτικής εξουσίας. Σε τηλεοπτικό επίπεδο, τα πράγματα σίγουρα είχαν αλλάξει, αλλά δυστυχώς προς το χειρότερο, με ελάχιστες εξαιρέσεις. Τα σίριαλ που προβάλλονταν, δεν είχανε τη δυναμική και την ποιότητα των προηγούμενων ετών και ουσιαστικά ήτανε φανερό ότι η «χρυσή» εποχή της εγχώριας μικρής οθόνης είχε περάσει…

Εκείνη την περίοδο, γίνανε κάποιες προσπάθειες ώστε ν’ ανανεωθεί το ενδιαφέρον των τηλεθεατών, καθώς και τα δυο κανάλια αποφάσισαν να επενδύσουν σε περισσότερες ελληνικές παραγωγές, προσελκύοντας μάλιστα κι εξαιρετικούς ηθοποιούς, οι οποίοι σπανίως εμφανίζονταν στο γυαλί. Μεταξύ αυτών, ο Δημήτρης Παπαμιχαήλ, ο Ανδρέας Μπάρκουλης, η Ελένη Ανουσάκη κ.α.

Μέσα σε όλα τούτα, η ΕΡΤ-1 ζήτησε τη συνεργασία του Βασίλη Γεωργιάδη για μια καινούργια τηλεοπτική σειρά. Ο αξέχαστος και σπουδαίος σκηνοθέτης, στη δεκαετία του ’70 είχε συνδέσει το όνομά του με πολύ μεγάλες στιγμές της τηλεόρασης που βασίζονταν στη λογοτεχνία, όπως μεταξύ άλλων «Ο Χριστός ξανασταυρώνεται», ο «Γιούγκερμαν», «Οι Πανθέοι» και ο «Συνταγματάρχης Λιάπκιν», τα οποία ήταν αληθινά αριστουργήματα.

Ήταν η πρώτη φορά που ο Γεωργιάδης θα σκηνοθετούσε μιαν έγχρωμη παραγωγή κι έτσι, ξεκίνησε να γυρίζει το «Ουράνιο τόξο», ένα σίριαλ σύγχρονο και με στόχο να θίξει ένα μέρος των προβλημάτων της καθημερινότητας.

Έκανε πρεμιέρα την Τρίτη 27 Σεπτεμβρίου 1983 στις 22:15 και περιλάμβανε 16 επεισόδια των 45 λεπτών, ολοκληρώνοντας τον κύκλο του στις 10 Ιανουαρίου 1984, δίνοντας τη σκυτάλη στο «Χατζημανουήλ», ο οποίος ξεκίνησε στις 31 εκείνου του μήνα. Το σενάριο στα πρώτα δέκα έγραψε ο Πάνος Κοντέλλης και στα υπόλοιπα έξι ο Γιάννης Κανδήλας, ενώ η τηλεσκηνοθεσία ήτανε του Βασίλη Βλαχοδημητρόπουλου.

Ο Γεωργιάδης διάλεξε σημαντικούς και σπουδαίους ηθοποιούς για το καστ της σειράς, με τους περισσότερους εκ των οποίων είχε συνεργαστεί και στο παρελθόν τηλεοπτικά (με κάποιους και κινηματογραφικά): Άγγελος Αντωνόπουλος, Μπέτυ Αρβανίτη, Νίκος Παπαναστασίου, Μαρία Τζομπανάκη και Ανθή Ανδρεοπούλου είναι ορισμένοι από αυτούς, ενώ έδωσε την ευκαιρία σε δύο πολύ νέα παιδιά να κάνουνε το ντεμπούτο τους στη μικρή οθόνη: Την Ελένη Ράντου και το Σπύρο Μισθό.

Ακριβώς μιαν εβδομάδα πριν τη μετάδοση του πρώτου επεισοδίου, στις 20 Σεπτεμβρίου του ‘83, η ΕΡΤ-1 ξεκίνησε με το «Ουράνιο τόξο» τις promo προβολές της για τους δημοσιογράφους, με αφορμή την παρουσία της στη Διεθνή Έκθεση Θεσσαλονίκης και την παρουσίαση του χειμερινού προγράμματός της.

Προβλήθηκαν το δεύτερο και το έβδομο επεισόδιο, αλλά οι κριτικές ήταν αποκαρδιωτικές, έως προσβλητικές. Το σενάριο χαρακτηρίστηκε από «επιφανειακό» έως «μνημειώδους βλακείας», ενώ οι ερμηνείες των πρωταγωνιστών «μέτριες έως κακές». Ίσως όλα αυτά να επηρέασαν και να «πάγωσαν» το τηλεοπτικό κοινό, καθώς η σειρά δεν έτυχε ιδιαίτερης αποδοχής, βεβαίως με βάση τα τότε δεδομένα και τους συντελεστές της. Ήταν η τελευταία δουλειά του Βασίλη Γεωργιάδη στην ελληνική τηλεόραση και η μόνη που σώζεται ολόκληρη στο αρχείο της ΕΡΤ…

Η υπόθεση

Η ιστορία ξεκινά την ημέρα που ο επιχειρηματίας Γιώργος Αρώνης (Άγγελος Αντωνόπουλος) εκλέγεται πρόεδρος του επιμελητηρίου. Πρόκειται για την κορυφαία επαγγελματική στιγμή του, καθώς με κόπο και μόχθο ετών κατάφερε να μετατρέψει το υπόγειο τυπογραφείο του πεθερού του σ’ ένα από τα πιο σύγχρονα εργοστάσια γραφικών τεχνών.

Κι όμως, πίσω από αυτή την επιτυχημένη πορεία του, ο Αρώνης δε φαίνεται να είναι ιδιαίτερα ευτυχισμένος. Οι σχέσεις του με τη σύζυγό του Κατερίνα (Μπέτυ Αρβανίτη) περιστρέφονται στην τυποποιημένη καθημερινότητα, ενώ ήδη έχουνε ξεκινήσει συγκρούσεις με τα δυο παιδιά του: Τη 17χρονη Μίνα (Ελένη Ράντου) και το φοιτητή Άλκη (Σπύρος Μισθός).

Η κόρη του, σε μια προσπάθεια να κερδίσει την ανεξαρτησία της, έχει μπλέξει με κάποιες ύποπτες παρέες που την οδηγούνε στη σύλληψή της από την αστυνομία για ναρκωτικά. Ο γιος του, επέλεξε να σπουδάσει στο Πολυτεχνείο, αντί οικονομικές επιστήμες που ήθελε ο πατέρας του, ώστε να τον διαδεχτεί στις επιχειρήσεις του.

Οι κόντρες των παιδιών με τον Αρώνη είναι συχνές, αναδεικνύοντας το «χάσμα γενεών» που υπάρχει μεταξύ τους. Με αφορμή όλα τούτα τα περιστατικά, εκείνος αρχίζει να σκέφτεται ότι για να φτάσει τόσο ψηλά στον επιχειρηματικό τομέα, ουσιαστικά αποξενώθηκε απ’ αυτά, καθώς δε μπόρεσε να σταθεί στο πλάι τους και να καταλάβει τις ανάγκες και τα «θέλω» τους.

Ο επιχειρηματίας έχει άλλα τρία αδέλφια. Το μεγαλύτερο Άρη (Φοίβος Ταξιάρχης) που χάθηκε μετά τον Εμφύλιο κι έτσι ο Γιώργος ανέλαβε χρέη προστάτη στην οικογένειά του, τον Πιέρο (Νίκος Παπαναστασίου), ένα μποέμ και μικροκομπιναδόρο τύπο, που δεν ενδιαφέρεται παρά μόνο να περνά καλά και να…τρώει τα λεφτά του αδερφού του και τη μικρότερη, τη Μαρίκα (Ανθή Ανδρεοπούλου). Το μεγάλωμά τους κι αργότερα ο γάμος του, τα παιδιά και η επιχείρηση, δεν του άφησαν περιθώρια να «μετρήσει» ορισμένα πράγματα στη ζωή του.

Η μεγάλη αλλαγή γι’ αυτόν, θα έλθει όταν στο εργοστάσιο θα προσληφθεί η νεαρή Άννα (Μαρία Τζομπανάκη), ως αντικαταστάτρια στο μοντάζ ενός ηλικιωμένου που συνταξιοδοτήθηκε. Θα γνωριστούν εξαιτίας ενός…λάθους της πάνω στη δουλειά, εκείνος θα γοητευθεί από την παρουσία και την προσωπικότητά της και γρήγορα θ’ αναπτυχθεί μεταξύ τους μια θυελλώδης σχέση.

Ο Αρώνης για πρώτη φορά στη ζωή του θα νιώσει ότι ως τότε είχε ακολουθήσει λάθος δρόμο και θα ξεκινήσει την «επανάστασή» του, η οποία θα έχει ολέθριες συνέπειες για την οικογένειά του…

Κάπου εκεί, ο Άρης θα επιστρέψει στην Ελλάδα από την Τασκένδη, στην οποία ζούσε επί πολλά χρόνια ως πολιτικός πρόσφυγας. Στην αρχή του Εμφυλίου, ουδείς γνώριζε αν ζει ή πέθανε. Ωστόσο, η συναγωνίστρια και αγαπημένη του Κλειώ (Ηρώ Κυριακάκη) στην εξορία όπου βρισκόταν, είχε μάθει ότι εκείνος είχε διαφύγει στη Ρωσία κι αργότερα πληροφορήθηκε ότι βρισκότανε στην Τασκένδη.

Όλο αυτό το διάστημα λοιπόν, τον περίμενε να γυρίσει για να κάνει πραγματικότητα το νεανικό όνειρό της, το οποίο όμως θα γκρεμιστεί όταν ο Άρης επιστρέφει στην Αθήνα παντρεμένος με τη Μάσενκα (Βασιλιώ Αλεξανδρινή), μια καλοσυνάτη Ρωσίδα. Και η Κλειώ, που θυσίασε όλη τη ζωή της γιατί θεωρούσε χρέος της την αναμονή του, καταλαβαίνει πλέον ότι το ποτάμι δε γυρίζει πίσω. Δε της μένει λοιπόν, παρά να ζήσει με τις αναμνήσεις και την πίκρα της…

Άρης και Γιώργος θα συναντηθούν μετά από χρόνια, αλλά μετά τη συγκίνηση των πρώτων στιγμών και παρά το ότι πάντα τους δένει μια μεγάλη αδελφική αγάπη, πολύ γρήγορα θα διαπιστώσουν ότι δεν έχουνε τίποτα κοινό. Ο καθένας έχει τραβήξει το δικό του δρόμο και δε μπορούν να βοηθήσουν ο ένας τον άλλο στα θέματα που τους απασχολούν…

Στο μεταξύ, ο Άλκης θα παντρευτεί με πολιτικό γάμο τη Δήμητρα (Γιούλη Καλογεράτου), μια συμφοιτήτριά του, καθώς φαίνεται ότι εκείνη περιμένει παιδί. Παράλληλα, η Μίνα εξακολουθεί να έχει σχέσεις με το Μάικλ (Γιάννης Κουρκουμέλης), παρά το γεγονός ότι ουσιαστικά εξαιτίας του είχε μπλεξίματα με την αστυνομία. Θα το μετανιώσει για ακόμη μια φορά…

Όσον αφορά τον Πιέρο, προσπαθεί να συνεργαστεί με το Φώτη (Χρήστος Φράγκος), έναν ομογενή από την Αυστραλία που έχει αρκετά χρήματα. Εκείνος θα δείξει ενδιαφέρον, περισσότερο όμως επειδή είναι γοητευμένος από τη Μαρίκα, την οποία θα ζητήσει σε γάμο, δίνοντάς της έτσι μια δεύτερη ευκαιρία, καθώς στάθηκε άτυχη με τον πρώτο σύζυγό της.

Εξάλλου, ο μποέμ, φίλαυτος και καλοπερασάκιας αδερφός του Αρώνη θα έχει μια μεγάλη κι αναπάντεχη ευκαιρία ν’ αλλάξει τη ζωή του, καθώς θα γνωρίσει την Καίτη (Κάκια Ιγερινού), η οποία για πρώτη φορά θα τον κάνει να σκεφτεί το ενδεχόμενο μιας ολικής μεταστροφής. Όμως, θα τη χάσει κι αυτή, καθώς θα επιλέξει να συνεχίσει την ίδια πορεία, ζώντας εις βάρος των άλλων και κυρίως του αδερφού του…

Η σχέση του Γιώργου με την Άννα θα οδηγήσει στα πρόθυρα της διάλυσης την οικογένειά του, καθώς σιγά-σιγά η Κατερίνα θ’ αντιληφθεί την αλλαγή του, ενώ επιπλέον η Μαρίκα θα τον δει μαζί της στο αεροδρόμιο, όπου πηγαίνει για ν’ αποχαιρετήσει το Φώτη.

Ο Αρώνης εξακολουθεί να νιώθει ελεύθερος κι ευτυχισμένος, όμως όλα θ’ ανατραπούν όταν η Άννα θα μπει στον καλλιτεχνικό χώρο. Παράλληλα με τη δουλειά της στο εργοστάσιο, καλλιεργεί και τη φωνή της και το «σύστημα» δε θ’ αργήσει να την ανακαλύψει.

Θα γνωριστεί με παραγωγούς και συνθέτες, θα υπογράψει συμβόλαιο σε δισκογραφική εταιρεία και ο πρώτος δίσκος που θα ηχογραφήσει, θα σημειώσει μεγάλη επιτυχία. Έτσι, από τη μια στιγμή στην άλλη θα γίνει πασίγνωστη και πλέον ως πρώτο μέλημα θα έχει την καριέρα της.

Βεβαίως, αυτό θα έχει επιπτώσεις στη σχέση της με τον Αρώνη, για τον οποίο θ’ αρχίσει λίγο-λίγο να μην ενδιαφέρεται ιδιαίτερα κι εκείνος ξαφνικά θα αισθανθεί μόνος. Για να συνέλθει, θα επιστρέψει στις παλιές δραστηριότητές του και θα γίνει πάλι ο γνωστός δυνατός και αξιοσέβαστος επιχειρηματίας, με νέες ιδέες και ανοίγματα στις δουλειές του.

Παράλληλα, θα διαπιστώσει αλλαγές προς το καλύτερο και στην οικογένειά του. Η Μίνα θα συνέλθει από τις περιπέτειες που την οδήγησαν οι εφηβικές τρέλες της και θ’ αλλάξει τη ζωή της, ενώ και ο Άλκης θα καταφέρει να χαράξει ένα σωστό δρόμο στη ζωή του.

Όσο για το γάμο του, θα επιστρέψει στη γυναίκα του και θα συνεχίσουνε να ζουν όπως πριν, όμως πλέον θα υπάρχει ένα «ράγισμα» ανάμεσά τους, μετά από όλη αυτή την ιστορία. Μπορούμε να πούμε λοιπόν ότι έπειτα από την καταιγίδα, στη ζωή των πρωταγωνιστών βγαίνει το ουράνιο τόξο…

Το καστ

Οι περισσότεροι ηθοποιοί που κλήθηκαν να ενσαρκώσουν τους χαρακτήρες της σειράς, δίχως αμφιβολία ήταν καταξιωμένοι στη συνείδηση του κοινού και ήδη είχανε διανύσει πολλά «χιλιόμετρα» στο χώρο της υποκριτικής. Επίσης, υπήρχανε και ορισμένοι νέοι, οι οποίοι σε γενικές γραμμές δικαίωσαν τις προσδοκίες των «ειδικών».

Ο Άγγελος Αντωνόπουλος και η Μπέτυ Αρβανίτη που υποδύθηκαν στο πρωταγωνιστικό ζευγάρι, απέδωσαν εξαιρετικά τους ρόλους τους, βασισμένοι στη μεγάλη εμπειρία που κουβαλούσαν από τη χρόνια ενασχόλησή τους με το θεατρικό σανίδι, αλλά και τη μικρή και μεγάλη οθόνη.

Η αλήθεια είναι ότι η εκλεκτή ηθοποιός ήτανε πολύ προσεκτική όσον αφορά τις τηλεοπτικές επιλογές της και ήταν μόλις το τέταρτο εγχώριο σίριαλ στο οποίο πρωταγωνίστησε, μετά τη «Γαλήνη», το «Συνταγματάρχη Λιάπκιν» και τους «Παραστρατημένους». Βεβαίως, συμμετείχε και στο περίφημο «Ποιος πληρώνει το βαρκάρη», που μεταδόθηκε από το BBC το 1978…

Όσο για τον Αντωνόπουλο, ήταν ήδη μεγάλος τηλεοπτικός «σταρ» από την εποχή του περιβόητου «συνταγματάρχη Βαρτάνη» στον «Άγνωστο πόλεμο» του Νίκου Φώσκολου. Ακολούθησε ο ρόλος του Ανδρέα Πανθέου στους «Πανθέους» του Τάσου Αθανασιάδη, ο οποίος επίσης του έδωσε ευρεία δημοτικότητα.

Όσο για το Νίκο Παπαναστασίου, θεωρώ ότι δεν υπήρχε πιο ιδανικός για το ρόλο του μποέμ, καλοπερασάκια και «παράσιτου» αδερφού του Αρώνη, σε βάρος του οποίου ζούσε. Τρόπον τινά, θυμίζει τον αντίστοιχο του Κλέου Κιτρινάκη στο «Γιούγκερμαν» του Καραγάτση, τον οποίο και πάλι ο ίδιος είχε υποδυθεί…

Και πάμε στην Ηρώ Κυριακάκη, ο ρόλος της οποίας είναι σχεδόν «φωτοτυπία» της «θείας Μαρίας» που έπαιζε στη «Γαλήνη». Όπως εκεί, έτσι κι εδώ, περιμένει με μεγάλη αγωνία ένα αγαπημένο πρόσωπο που έχει χρόνια να δει και κάνει σχέδια κι όνειρα. Ωστόσο, η πραγματικότητα τη διαψεύδει οικτρά. Στη «Γαλήνη» ο γιος που αναμένει δε βρίσκεται στη ζωή, ενώ στο «Ουράνιο τόξο» ο άνδρας που αγαπά, επιστρέφει στην Ελλάδα παντρεμένος…

Η Μαρία Τζομπανάκη δίνει τη δική της νεανική «φρεσκάδα» στη σειρά, ενώ αποδεικνύει και τις εξαιρετικές φωνητικές ικανότητές της, σε τραγούδια που έγραψε ειδικά για κείνη ο Γιάννης Καραλής. Εξάλλου, Ελένη Ράντου και Σπύρος Μισθός κάνουν ένα άκρως ελπιδοφόρο ντεμπούτο στη μικρή οθόνη, ξεκινώντας μια καριέρα που σε γενικές γραμμές θεωρείται επιτυχημένη (ιδιαίτερα εκείνη της τότε νεαρής ηθοποιού).

Από εκεί και πέρα, εκτός των ως τώρα αναφερθέντων, στο σίριαλ συμμετείχαν και οι: Νίκος Μπιρμπίλης (Μπρατάκος), Άγγελος Γεωργιάδης (Μανώλης), Χαρά Αποστόλου (Αλίκη), Τάκης Βουλαλάς (Παύλος), Δημήτρης Κουκής (πατέρας της Δήμητρας), Φαίη Δαμιανάκη (Σόνια), Άκης Μαράς (Σάκης), Τάσος Λύδης (τελετάρχης γάμου), Σταύρος Αβδούλος (καθηγητής) και Αρίστος Αηδονόπουλος (Σκουρής).

Σχόλιο

Στην ηλικία των σχεδόν επτά ετών που ήμουνα τότε, παρακολουθούσα το «Ουράνιο τόξο» κι όταν αυτό δε γινόταν επειδή την επόμενη μέρα ήμουνα πρωινός στο σχολείο και κοιμόμουνα νωρίς, ζητούσα από τη μητέρα μου να μου διηγηθεί την περίληψη του επεισοδίου. Όμως, με τα χρόνια ξέχασα την υπόθεση και θυμόμουνα μόνο το επώνυμο του Αντωνόπουλου (Αρώνης) και το όνομα του Παπαναστασίου (Πιέρος).

Είδα ξανά τη σειρά πέρσι, όταν μεταδόθηκε σ’ επανάληψη και πλέον έχοντας κριτική σκέψη, μπορώ να πω ανεπιφύλακτα ότι οι κριτικές που γράφτηκαν τότε γι’ αυτήν, ήτανε πέρα για πέρα άδικες και υπερβολικές. Αναρωτιέμαι, τι θα έγραφαν άραγε οι ίδιοι τηλεκριτικοί για τα τηλεοπτικά σκουπίδια του σήμερα;

Το «Ουράνιο τόξο» είναι μιαν αξιοπρεπέστατη σειρά, με εξαιρετικό καστ και φυσικά ανάλογη σκηνοθεσία από το Βασίλη Γεωργιάδη. Θίγει πολύ «λεπτά» θέματα όπως τα ναρκωτικά, μ’ έναν εντελώς διαφορετικό τρόπο από εκείνο που το παρουσίασε η περιβόητη «Κάθοδος» τον Ιανουάριο του ’83, η οποία μεταδόθηκε από την ΕΡΤ-2 και προκάλεσε θύελλα αντιδράσεων.

Επίσης, αναφέρεται και στο ζήτημα των πολιτικών προσφύγων που έζησαν έτσι για πολλά χρόνια λόγω του Εμφυλίου, το οποίο τότε βρισκότανε στην επικαιρότητα μετά την αναγνώριση της Εθνικής Αντίστασης από την κυβέρνηση της «Αλλαγής» το καλοκαίρι του 1982…

Κι όλα αυτά, χωρίς να παραλείπει τα θέματα της καθημερινότητας και των σχέσεων τόσο ανάμεσα σ’ ένα ζευγάρι, όσο και με τα παιδιά του. Έχω τη γνώμη ότι αδικήθηκε πολύ από τις κριτικές εκείνης της εποχής και αν μεταδιδότανε σήμερα για πρώτη φορά, θα είχε εντελώς διαφορετική τύχη…

*Οι φωτογραφίες προέρχονται από τεύχη του περιοδικού “Ραδιοτηλεόραση”, που υπάρχουν στο αρχείο του συντάκτη της στήλης.

———–

*** Απαγορεύεται αυστηρά η αναδημοσίευση υλικού, χωρίς την άδεια του Music Corner…