Ασπρόμαυρα κι έγχρωμα: “Τα καθημερινά”

Γράφει ο Τάσος Κριτσιώλης 
Πέμπτη, 2 Οκτωβρίου 2014

«Τα καθημερινά»: Η επιστροφή της κωμωδίας…

Από τη στιγμή που το 1981 η «Αλλαγή» διέκοψε με συνοπτικές διαδικασίες είτε την προβολή επί χρόνια δημοφιλών σειρών (λ.χ. «Μεθοριακός σταθμός»), είτε αντίστοιχων που είχαν ήδη ξεκινήσει να γυρίζονται αλλά δεν προβλήθηκαν ποτέ («Κίτρινος φάκελος», «Οι φρουροί της Αχαΐας» κ.α.), ξαφνικά το τηλεοπτικό τοπίο τελμάτωσε επικίνδυνα.

Ο κόσμος που είχε συνηθίσει να παρακολουθεί αρκετά -κι ως επί το πλείστον καλά- σίριαλ στη μικρή οθόνη, άρχισε σιγά-σιγά να διαμαρτύρεται κι έτσι, η νέα ηγεσία της κρατικής τηλεόρασης άρχισε να σκέφτεται την παραγωγή νέων. Ξεκίνησε λοιπόν να ψάχνει άρον-άρον σενάρια και σκηνοθέτες και λίγο πριν μπει η άνοιξη του 1982, βγήκαν στο αέρα «Τα Λαυρεωτικά» του Γιώργου Μιχαηλίδη, σε πνεύμα συγγενές με τα -τότε- «πιστεύω» της κυβέρνησης. Κοντά σ’ αυτά, “Οι αξιόπιστοι” του Θάνου Λειβαδίτη, “Το μυστικό του άσπρου βράχου” του Γιάννη Μαρή και το “Αυλές και ρετιρέ”, που όμως πέρασε απαρατήρητο…

Στην πράξη, αποδείχτηκε ότι το κοινό δεν ανταποκρινόταν σε σειρές που είχαν «βαριά» και «πολιτικά» θέματα, αν και τα “Λαυρεωτικά” πήγανε πολύ καλά. Ήταν φανερό όμως ότι θα έπρεπε να περιληφθεί στο πρόγραμμα μια λαϊκή κωμωδία με καθημερινούς χαρακτήρες, που θα έδινε τη δυνατότητα στον τηλεθεατή και να γελάσει, αλλά και για να δει τον εαυτό του μέσα από τους «ήρωές» της…

Έτσι, στα τέλη του 1982 ζητήθηκε η συνδρομή ενός «μετρ» του είδους, που δεν ήταν άλλος από τον Γιάννη Δαλιανίδη. Το ωραίο της υπόθεσης, είναι ότι κλήθηκε περίπου ως «σωτήρας» από μια διοίκηση της ΕΡΤ, η οποία ένα χρόνο νωρίτερα τον είχε «αδειάσει», αρνούμενη να προβάλλει «Τ’ ανάποδα» με πρωταγωνιστή το Διονύση Παπαγιαννόπουλο, ενώ ήδη είχαν γυριστεί οκτώ επεισόδια.

Ο λόγος, ήταν ότι είχαν εγκριθεί από την…προηγούμενη «κακιά» διοίκηση του μεγάρου της Αγίας Παρασκευής και η εν λόγω σειρά δε μεταδόθηκε παρά το…2015, δηλαδή 34 χρόνια μετά…

Ο σεναριογράφος και σκηνοθέτης συμφώνησε να συνεργαστεί κι έτσι, το Σάββατο 19 Φεβρουαρίου 1983 ξεκίνησαν «Τα καθημερινά», με πρωταγωνιστές το Γιώργο Κωνσταντίνου και την Ξένια Καλογεροπούλου. Αμφότεροι, συναντήθηκαν ξανά στην οθόνη (μικρή ή μεγάλη) για πρώτη φορά μετά το 1964 και την ταινία «Γάμος αλά ελληνικά», η οποία είχε χαρίσει στην εκλεκτή ηθοποιό το βραβείο πρώτου γυναικείου ρόλου στο Φεστιβάλ Κινηματογράφου της Θεσσαλονίκης.

Από το πρώτο επεισόδιο, η αποδοχή των «Καθημερινών» από το κοινό ήτανε τόσο εντυπωσιακή, που ενώ αρχικά είχαν εγκριθεί 13, η σειρά ολοκληρώθηκε ενάμισι χρόνο αργότερα σε …62 επεισόδια και συγκεκριμένα στις 16 Ιουνίου 1984. Μετά το «Λούνα παρκ», αναμφισβήτητα αυτή είναι η μεγαλύτερη επιτυχία του Δαλιανίδη στην κρατική τηλεόραση και κατά τη γνώμη μου, η καλύτερη σειρά του απ’ όσες έχω δει…

Ελάτε μαζί μας λοιπόν, να θυμηθούμε τι και ποιοι ήταν «Τα καθημερινά»…

Η υπόθεση

Όπως σε κάθε σειρά του Γιάννη Δαλιανίδη, ενιαία υπόθεση δεν υπάρχει. Απλώς, σε κάθε επεισόδιο διαδραματίζονται αυτοτελείς ιστορίες, με βάση συγκεκριμένα πρόσωπα, οικογένειες, καταστάσεις κλπ. Το ίδιο λοιπόν συμβαίνει και στα «Καθημερινά», όπου παρακολουθούμε τη ζωή του Λεωνίδα Σοφιανού (Γιώργος Κωνσταντίνου), ο οποίος εργάζεται ως λογιστής και της γυναίκας του Ντίνας (Ξένια Καλογεροπούλου), που ασχολείται με τα οικιακά -κάποια στιγμή στον τελευταίο κύκλο επεισοδίων άνοιξε και μια μπουτίκ. Μέσα από αυτό το ζευγάρι, γινόμαστε «μάρτυρες» των γεγονότων που συμβαίνουν στην καθημερινότητά τους, δοσμένων βεβαίως με χιουμοριστικό τρόπο από πλευράς Δαλιανίδη.

Ο Λεωνίδας έχει μιαν αδελφή, την Αφροδίτη (Βέτα Προέδρου), η οποία είναι χήρα και ζει με τη μητέρα τους την Πολυξένη (Νίνα Παπαζαφειροπούλου). Η αδελφή του αποτελεί και το μεγαλύτερο «πρόβλημά» του, καθώς ουσιαστικά εκείνος τη συντηρεί οικονομικά και συνεχώς αντιμετωπίζει τη γκρίνια και τις απαιτήσεις της, στις οποίες κατά βάση ενδίδει, αφού έχουνε προηγηθεί «σπαραξικάρδιες» σκηνές, με ψεύτικα κλάματα από πλευράς της.

Διαρκώς του ζητάει χρήματα τόσο για την ίδια, όσο και για τον γιο της Φοίβο, ο οποίος εμφανίζεται από το 13^ο επεισόδιο κι έπειτα με τη μορφή του Σταμάτη Γαρδέλη, οπότε οι μπελάδες του Λεωνίδα αυξάνονται και πληθύνονται…

Παράλληλα, έχει να φροντίσει και τη γυναίκα του, η οποία συχνά-πυκνά πέφτει θύμα του ελαττώματος να είναι ευκολόπιστη και ν’ ακούει ότι της λεν οι άλλοι, με αποτέλεσμα να του ζητάει διάφορα λογικά και μη πράγματα. «Σύμμαχός» της σ’ αυτές τις απαιτήσεις είναι και η μητέρα της, η Άννα (Ελένη Ζαφειρίου), που διαρκώς την προτρέπει να «πατάει πόδι» στον άντρα της και να μην έχει μόνο το ρόλο της «υπηρέτριας» μέσα στο σπίτι.

Φυσικά, ο Λεωνίδας δε μπορεί ν’ ανεχτεί όλη αυτή την κατάσταση κι επειδή είναι νευρικός και ανυπόμονος, τα ξεσπάσματά του είναι αρκετά συχνά κι έντονα, αφού νιώθει καταπιεσμένος και δε μπορεί να βρει την ησυχία του ούτε στο σπίτι, αλλά ούτε και στο γραφείο.

Εκεί, υπάρχουνε μεταξύ άλλων ο διευθυντής του ονόματι Φίλιππος Γουναρόπουλος (Ανδρέας Ντούζος), ο οποίος είναι παντρεμένος (τη σύζυγό του υποδύεται η Κάρμεν Ρουγγέρη) και η γραμματέας του Ελένη (Καίτη Ιμπροχώρη). Μεταξύ τους υπάρχει κάποιο φλερτ, αλλά τελικώς η Ελένη παντρεύεται με τον καλύτερο φίλο του, το Γιάννη Θέμελη (Κώστας Παληός) και φεύγει από το γραφείο.

Την αντικαθιστά η Τζέσικα Πολυχρονοπούλου (Καίτη Φίνου), η οποία είναι αρραβωνιασμένη με τον Παύλο Αργυρίου (Κώστας Ευρυπιώτης) και φυσικά, ο Γουναρόπουλος δεν αφήνει ευκαιρία για ευκαιρία που να μη τη φλερτάρει, χωρίς όμως αποτέλεσμα…

Γενικότερα, η σειρά κινείται μέσα σε αυτό το κλίμα και διάφορα εύθυμα περιστατικά έρχονται να ταράξουν τη ζωή των πρωταγωνιστών, χαρίζοντας αβίαστες στιγμές γέλιου στους τηλεθεατές.

Το καστ

Η επιλογή των προσώπων που θα ενσάρκωναν τους ρόλους που έγραψε ο Δαλιανίδης δε θα μπορούσανε να είναι ιδανικότεροι. Ο Γιώργος Κωνσταντίνου είχε ήδη πίσω του σχεδόν 30 χρόνια καριέρας ως -κυρίως κωμικός- πρωταγωνιστής και ο «Λεωνίδας» του ταίριαζε γάντι. Μάλιστα, χρόνια αργότερα ανέφερε σε συνεντεύξεις του ότι παρά τις μεγάλες επιτυχίες που είχε κάνει στο μεταξύ στη μικρή οθόνη, υπήρχαν αρκετοί που στο δρόμο τον φώναζαν ακόμη «Λεωνίδα». Σημειωτέον ότι είναι από τις ελάχιστες φορές που συμμετείχε σε τηλεοπτική σειρά, το σενάριο της οποίας δεν είχε γράψει ο ίδιος…

Η Ξένια Καλογεροπούλου είχε κι εκείνη διανύσει μιαν αξιολογότατη πορεία στο χώρο του θεάματος κι έχοντας τότε ήδη μια δεκαετή και πλέον εμπειρία στο παιδικό θέατρο -με το οποίο εξακολουθεί και σήμερα ν’ ασχολείται-, δεν της ήταν ιδιαίτερα δύσκολο να ενσαρκώσει έναν «ανάλαφρο» κωμικό ρόλο.

Ήταν δε η μοναδική φορά που εμφανίστηκε στην τηλεόραση σε σειρά συνεχείας, αφού ο «Κίτρινος φάκελος» στον οποίο πρωταγωνιστούσε το 1981 δεν προβλήθηκε ποτέ. Απλώς, είχε συμμετοχή σε δύο κύκλους της σειράς “Αθάνατες ιστορίες αγάπης” το 1976…

Σχεδόν παράλληλα με «Τα καθημερινά», η Καλογεροπούλου κάθε Τετάρτη και για τρία χρόνια, παρουσίαζε το δημοφιλές τηλεπαιχνίδι «Ζωντανό σταυρόλεξο» κι αργότερα την «Τρίλιζα»…

Οι δύο «συμπεθέρες», είχανε την τύχη να ερμηνευθούν από την Ελένη Ζαφειρίου και τη Νίνα Παπαζαφειροπούλου, οι οποίες βεβαίως λόγω της συγγενικής «ιδιότητάς» τους, δεν είχανε και τις καλύτερες των σχέσεων. Πολύ καλή και η Βέτα Προέδρου στο ρόλο της μονίμως ανικανοποίητης, «βολεμένης» στη βοήθεια του Λεωνίδα και συνεχώς παραπονούμενης -σχεδόν πάντα χωρίς λόγο- Αφροδίτης, κι εξαίρετος ο Ανδρέας Ντούζος ως Γουναρόπουλος.

Και πάμε στο «νέο αίμα» του καστ, το οποίο στα «Καθημερινά» έκανε την πρώτη τηλεοπτική εμφάνισή του: Ο Σταμάτης Γαρδέλης -το teenager είδωλο της εποχής- είναι ιδανικός στο ρόλο του Φοίβου-«οργισμένου νιάτου» που δεν έχει σκοπό να δουλέψει, αλλά να «ξεζουμίζει» οικονομικά διαρκώς τη μητέρα και το θείο του. Γοητευτικότατες η Καίτη Φίνου ως γραμματέας του Γουναρόπουλου και η Βάσια Παναγοπούλου ως Νάνσυ (το πρώτο κορίτσι του Φοίβου -το δεύτερο ήταν η Σοφία Αλιμπέρτη), ενώ έχουμε και τη συμμετοχή του Κώστα Ευρυπιώτη και του Παύλου Ευαγγελόπουλου. Όλα αυτά τα παιδιά, κάνανε το ντεμπούτο τους στην τηλεόραση στην εν λόγω σειρά, ενώ τα περισσότερα ήταν ήδη γνωστά από προηγούμενες ταινίες του Δαλιανίδη («Τα τσακάλια», «Βασικά καλησπέρα σας» κ.α.).

Επειδή δεν είχα χάσει σχεδόν κανένα επεισόδιο των «Καθημερινών» (με βόλευε το ότι προβάλλονταν Σάββατο που δεν είχα σχολείο…), θυμάμαι την εντυπωσιακή Βίνα Ασίκη στο ρόλο της Πόπης Κτενίδου, που ήτανε γειτόνισσα του ζευγαριού Λεωνίδα-Ντίνας. Πρόκειται για το απόλυτο sex symbol της δεκαετίας του ’80, τουλάχιστον μέχρι να εμφανιστεί η Βάνα Μπάρμπα…

Επίσης, μου έχει μείνει η συμμετοχή της Δήμητρας Σερεμέτη ως Λουκία, η οποία ήτανε παιδική φίλη της Ντίνας και κάθε φορά που εμφανιζόταν, όλο και κάποιο κακό θα συνέβαινε στο ζευγάρι, με αποτέλεσμα να της κολλήσει ο χαρακτηρισμός της «γρουσούζας»…

Σχόλιο

Με τη χρονική απόσταση των τριών και πλέον δεκαετιών και λαμβάνοντας υπόψη τις επόμενες τηλεοπτικές δουλειές του Γιάννη Δαλιανίδη, θα μπορούσαμε να πούμε ότι «Τα καθημερινά» ήταν ο «μπούσουλας» πάνω στον οποίο στηρίχτηκε ο αξέχαστος δημιουργός για τα μετέπειτα επί μικρής οθόνης πεπραγμένα του. Υπάρχουν ακόμα και διάλογοι που χρησιμοποιήθηκαν αυτούσιοι -με αλλαγμένα μόνο τα ονόματα- στο «Ρετιρέ», στους «Μικρομεσαίους» κλπ, ενώ πάνω-κάτω και οι χαρακτήρες των πρωταγωνιστών ήταν ίδιοι, με πρώτον εκείνο του γκρινιάρη που έχει χίλια δυο στο κεφάλι του και πιέζεται από παντού.

Θυμηθείτε λίγο: Τον αντίστοιχο «Λεωνίδα» των «Καθημερινών» έπαιζε ο Ιάκωβος Ψαρράς στα «Λιονταράκια του κυρ-Ηλία» το 1985, η Κατερίνα Γιουλάκη στο «Ρετιρέ» το 1990, η Μάρθα Καραγιάννη στους «Μικρομεσαίους» το 1992 κ.ο.κ. Πρώτος διδάξας βεβαίως στον εν λόγω ρόλο, ήταν ο Διονύσης Παπαγιαννόπουλος στο «Λούνα παρκ»…

Βεβαίως, τα περιστατικά προσαρμόζονταν αναλόγως με τις επιταγές της κάθε εποχής. Για παράδειγμα, μπορεί στη σημερινή νέα γενιά να φαίνονται εξωφρενικά λ.χ. η δυσκολία αγοράς μιας έγχρωμης τηλεόρασης ή ενός παιχνιδιού PACMAN, η εργασία της γυναίκας εκτός σπιτιού κλπ –θέματα που υπάρχουνε στα «Καθημερινά»-, όμως τότε ήτανε μεγάλο και σημαντικό γεγονός να διαθέτεις αυτές τις συσκευές, ενώ το «ασθενές» φύλλο ακόμη δεν είχε χειραφετηθεί πλήρως…

Όπως ήδη τόνισα, έχω την άποψη ότι «Τα καθημερινά» ήταν ανώτερα απ’ όλες τις μετέπειτα σειρές του Δαλιανίδη. Ίσως επειδή ήταν η πρώτη φορά που ο δημιουργός έδινε περισσότερο βάση στα πρόσωπα και στους χαρακτήρες, παρά στο τραγούδι ή στο παιχνίδι, όπως στο «Λούνα παρκ». Ίσως γιατί οι πρωταγωνιστές ήταν εξαιρετικοί -με όλο το σεβασμό στους αντίστοιχους των άλλων ανάλογων σειρών. Ίσως γιατί εξαιτίας κάποιων ανόητων, έχει μείνει μόνο το πρώτο επεισόδιο στα αρχεία της πάλαι ποτέ ΕΡΤ, καθώς όλα τα υπόλοιπα σβήστηκαν. Ίσως γιατί η εποχή ήταν διαφορετική. Ίσως γιατί στην ηλικία των έξι ετών τα έβλεπα όλα εξαιρετικά. Ίσως, ίσως, ίσως…

Ευτυχώς υπάρχουνε τα πρώτα 12 επεισόδια των «Καθημερινών», τα οποία το 1987 κυκλοφόρησαν σε τρεις βιντεοκασέτες, που η καθεμιά περιλάμβανε τέσσερα. Ωστόσο, τα υπόλοιπα 52 (συν ένα που περιλάμβανε συρραφή πρώτου και δεύτερου κύκλου εν όψει της έναρξης του τρίτου) χάθηκαν για πάντα κι έτσι, δε θα μπορέσουμε να ξαναδούμε το «νέο αίμα» που έκανε το ντεμπούτο του σ’ αυτά…

Να πούμε ότι η μουσική τίτλων του Γιώργου Θεοδοσιάδη ήταν ακριβώς η ίδια που είχε χρησιμοποιηθεί με τον ίδιο σκοπό στην πασίγνωστη ταινία του Δαλιανίδη «Βασικά καλησπέρα σας» το 1982…

————

*** Απαγορεύεται αυστηρά η αναδημοσίευση υλικού, χωρίς την άδεια του Music Corner…