Let us die young or let us live forever…! Ο μύθος του “27 club” …

26/7/2011
www.musiccorner.gr
Γράφει η Ελένη Λαμπράκη

Όλοι μιλάμε για μία μεγάλη απώλεια στο χώρο της μουσικής. Για κάποιους ήταν σοκαριστικό και για κάποιους αναμενόμενο. Ανεξάρτητα όμως από το αν ανήκουμε στους ρομαντικούς ή στους κυνικούς, η αλήθεια είναι μία: η Amy Winehouse, αυτή η μικροσκοπική Βρετανίδα με την υπέροχη φωνή, μπήκε στο πάνθεον των καλλιτεχνών που ο θάνατός τους σε πολύ νεαρή ηλικία προσέθεσε λίγη ακόμα στην ήδη τεράστια φήμη που είχαν λόγω του ταλέντου τους. Για τους λάτρεις των θεωριών συνομωσίας αποτελεί και την πιο πρόσφατη είσοδο στο “27 club” έναν αστικό μύθο του rock ‘n’ roll που αποτελείται από μια λίστα νέων ταλαντούχων μουσικών που βρέθηκαν νεκροί στα 27 τους χρόνια. Ξεκινώντας με τον bluesman Robert Johnson ο οποίος δηλητηριάστηκε με στρυχνίνη στα 27 του, ο αριθμός των “αδικοχαμένων” καλλιτεχνών όλο και μεγαλώνει. Κάποιοι όμως από αυτούς είχαν ήδη αφήσει ανεξίτηλο το στίγμα τους στη μουσική σκηνή…

Brian Jones
Ήταν ο ιδρυτής των Rolling Stones, ίσως ο πιο χαρισματικός μουσικός τους και ο άτυπος αρχηγός τους που σταδιακά επισκιάστηκε από το συνθετικό δίδυμο Jagger/Richards. Έχοντας δείξει προβληματική συμπεριφορά από την εφηβεία του (αλλά και μουσική ιδιοφυΐα καθώς έπαιζε άπταιστα πάρα πολλά μουσικά όργανα), υιοθέτησε ένα μποέμικο τρόπο ζωής που περιελάμβανε γενναίες δόσεις αλκοόλ και ναρκωτικών ουσιών. Υπήρξε κιθαρίστας του συγκροτήματος μέχρι το 1969, όταν αναγκάστηκε να αποχωρήσει. Βασική αιτία ήταν η σχέση του με τα υπόλοιπα μέλη του συγκροτήματος η οποία σταδιακά χειροτέρευε. Από τη μια πλευρά ο Jagger και ο Richards δεν αναγνώριζαν την «αρχηγία» του Jones. Από την άλλη ο Jones έβλεπε ότι η επιρροή του και ο ρόλος του στο συγκρότημα που είχε ο ίδιος δημιουργήσει μειωνόταν.

Την ίδια περίοδο η εξάρτησή του από το αλκοόλ και τα ναρκωτικά έγινε ακόμα μεγαλύτερη, συμβάλλοντας έτσι στις συναισθηματικές μεταπτώσεις που έκαναν τη συμπεριφορά του δύσκολη και πολλές φορές ανυπόφορη. LSD, μαριχουάνα, αμφεταμίνες και κοκαΐνη που βρέθηκαν στην κατοχή του, τον οδήγησαν δύο φορές σε δίκη, μία το 1967 και μία το 1968. Το ποινικό του μητρώο πλέον δεν του επέτρεπε την έκδοση των απαραίτητων δικαιολογητικών για να ακολουθήσει την περιοδεία του συγκροτήματος στις Η.Π.Α., ενώ η κατάσταση της υγείας του είχε επιδεινωθεί κι άλλο. Στις 9-6-1969 με δημόσια δήλωσή του ανακοίνωσε την αποχώρησή του από τους Rolling Stones.

Σχεδόν ένα μήνα μετά ανασύρθηκε αναίσθητος από την πισίνα του σπιτιού του, στις 3-7-1969. Ο ιατροδικαστής διαπίστωσε το θάνατο του, ο οποίος προήλθε από πνιγμό που οφειλόταν στη χρήση βαρβιτουρικών και αλκοόλ καθώς η καρδιά και το ήπαρ του είχαν παραμορφωθεί από τις χρόνιες καταχρήσεις. Πολλά ακούστηκαν έκτοτε ότι δεν επρόκειτο για ατύχημα αλλά για δολοφονία και 30 χρόνια αργότερα η Scotland Yard αποφάσισε να ερευνήσει ξανά την υπόθεση. Παρ’ όλα αυτά τίποτα δεν επιβεβαιώθηκε ποτέ, και ο Brian Jones, ένας πολλά υποσχόμενος μουσικός είναι ένας από τους πρώτους rock star που μας αποχαιρέτησε στα 27 του. (Η ειρωνεία είναι πως με αφορμή το θάνατό του ο Jimi Hendrix του αφιέρωσε ένα τραγούδι στην αμερικάνικη τηλεόραση και o Jim Morrison εξέδωσε ένα ποίημα για τον αδικοχαμένο συνάδελφό του. Και οι δύο θα πεθάνουν όχι πολύ καιρό αργότερα από παρόμοια αίτια στην ίδια ηλικία!).

Jimi Hendrix
Θεωρείται από τους περισσότερους, ένας από τους μεγαλύτερους κιθαρίστες στην ιστορία της rock μουσικής. Γεννημένος το Νοέμβριο του 1942 στο Seattle, ο ευαίσθητος και συνεσταλμένος Jimi Hendrix βρήκε στη μουσική τη διέξοδο για τα οικογενειακά προβλήματα που αντιμετώπιζε. Απέκτησε την πρώτη του κιθάρα στα 15 και έμαθε να παίζει ακούγοντας δίσκους και παρακολουθώντας άλλους κιθαρίστες. Αγαπούσε τον Elvis Presley, τον Β.Β. King, τον Muddy Waters… Το 1966 γνωρίζεται με τον Chas Chandler, μπασίστα των Animals και φέρελπι μουσικό manager. Αυτός με τη σειρά ακούγοντάς τον στο “Hey Joe”, πιστεύει αμέσως στο ταλέντο του Hendrix και συμβάλει στη δημιουργία της μπάντας “The Jimi Hendrix Experience”.

Μέχρι το 1968 έχει κυκλοφορήσει 3 studio albums και έχει κατακτήσει Ευρώπη και Αμερική. Η σπουδαία εμφάνιση του group στο Monterey International Pop Festival το 1969 έχει κινηματογραφηθεί με τον Hendrix στο τέλος της παράστασής του να σπάει και να βάζει φωτιά στην κιθάρα του επί σκηνής, κάτι που θα επαναλάβει αρκετές φορές στο μέλλον! Σταδιακά το στυλ του εξελίσσεται, η μουσική του γίνεται πιο «δύσκολη», πιο ψυχεδελική.

Με το επόμενο σχήμα που δημιουργεί, τους “Gypsy Sun and Rainbows” κάνει τη θρυλική εμφάνισή του στο Woodstock το 1969. Έπαιξαν ασταμάτητα μπροστά σε 180.000 κόσμο για δύο ολόκληρες ώρες. Λίγο καιρό μετά το συγκρότημα διαλύεται και τη θέση του παίρνουν οι “Band of Gypsies” με τους οποίους ο Hendrix ηχογραφεί το ομότιτλο live album το οποίο ήταν και το τελευταίο πριν πεθάνει.

Στις 18-9-70 η τότε σύντροφος του Monika Dannemann τον βρήκε αναίσθητο στο διαμέρισμά της στο Λονδίνο. Πέθανε πιθανόν λίγη ώρα αργότερα. Αιτία ο συνδυασμός αμφεταμινών με υπερβολική δόση υπνωτικών χαπιών και ίσως αλκοόλ που του προκάλεσε αναρρόφηση. Υπάρχουν αντικρουόμενες απόψεις για το αν ήταν ακόμα ζωντανός όταν έφτασε το ασθενοφόρο και για το κατά πόσο ο γιατρός του προέβη στις απαραίτητες ενέργειες ή όχι. Η υπόθεση δεν έχει διευκρινιστεί πλήρως μέχρι και σήμερα, αλλά ο αρτιότερος ίσως δεξιοτέχνης της ηλεκτρικής κιθάρας έφυγε από τη ζωή στα 27 του χρόνια…

Janis Joplin
Αν η κλασσική rock μουσική μπορεί να χαρακτηριστεί από μια γυναικεία φωνή, αυτή είναι σίγουρα της Janis Joplin. Έχει χαρακτηριστεί η βασίλισσα του Rock n’ Roll, και θεωρείται μία από τις σπουδαιότερες φωνές που έχουν ποτέ περάσει. Αλλά αυτά δεν έχουν καμία σημασία για ένα δυστυχισμένο, μελαγχολικό πλάσμα που άκουγε blues και ζωγράφιζε. Αλλά ούτε και για τους συμμαθητές της. Για αυτούς ήταν μια υπέρβαρη απροσάρμοστη με σημαδεμένο πρόσωπο, κατάλληλος δέκτης για πάσης φύσεως κοροϊδία.

Τα πρώτα ενήλικά της χρόνια τη βρίσκουν να μετακομίζει από το Τέξας στο Σαν Φρανσίσκο και να ηχογραφεί αυτοσχέδια τα πρώτα της blues κομμάτια, ενώ η ίδια ήταν ήδη εθισμένη στην ηρωίνη, σε άλλα ψυχοτρόπα ναρκωτικά και στο αλκοόλ. Το 1965 επιστρέφει στο σπίτι της και κάνει σοβαρές προσπάθειες να απαλλαγεί  από τα ναρκωτικά και να υιοθετήσει έναν πιο συμβατικό τρόπο ζωής, ενώ παράλληλα κάνει σόλο εμφανίσεις στο Austin. Το εξαιρετικό μέταλλο της φωνής της συγκινεί μουσικούς και παραγωγούς και η νεαρή Janis γυρίζει στο Σαν Φρανσίσκο για να ενωθεί με το ψυχεδελικό rock συγκρότημα Big Brother and the Holding Company. Έπαιξαν μαζί δύο χρόνια κατά τη διάρκεια των οποίων η φωνή και οι ερμηνείες της απέσπασαν διθυραμβικές κριτικές!

Λίγο καιρό με την κυκλοφορία του 2^ου album τους οι δρόμοι τους χωρίζουν. Δυστυχώς όμως για τη Joplin αυτή η συνεργασία, εκτός από επιτυχία και φήμη επανέφερε και τον εθισμό της στα ναρκωτικά. Στη συνέχεια σχηματίζει τους Kozmik Blues Band και κυκλοφορεί ακόμα ένα δίσκο, δεν καταφέρνει όμως να κερδίσει τους κριτικούς με τη νέα της προσπάθεια. Στις ζωντανές της εμφανίσεις και στο Woodstock και στο Madison Square Garden εμφανίζεται στα πρόθυρα της κατάρρευσης.

Μετά από μία ακόμα προσπάθεια να απεξαρτηθεί χωρίς μακροπρόθεσμη επιτυχία σχηματίζει τους “Full Tilt Boogie Band” με τους οποίους περιοδεύει το 1970. Την ίδια χρονιά θα ξεκινήσει να ηχογραφεί το “Pearl” , το πιο σπουδαίο και διάσημο album της, κάτι το οποίο η ίδια δε θα μάθει ποτέ. Στις 4-10-1970 δε θα εμφανιστεί ποτέ στο studio για την επόμενη ηχογράφηση. Ο μάνατζερ του συγκροτήματος θα τη βρει νεκρή στο δωμάτιο του ξενοδοχείου όπου διέμενε από υπερβολική χρήση ηρωίνης, πιθανόν νοθευμένης. Έχουν περάσει μόλις 16 μέρες από το θάνατο του Jimi Hendrix και η rock σκηνή θρηνεί μια ακόμα μεγάλη απώλεια. Η 27χρονη Janis Joplin δεν θα ξανατραγουδήσει ποτέ, θα ανοίξει όμως το δρόμο για πολλές γυναίκες ερμηνεύτριες στο μέχρι τότε ανδροκρατούμενο κόσμο της rock…

Jim Morrison
Ίσως το πιο χαρακτηριστικό παράδειγμα του τρίπτυχου: ωραίος – ταλαντούχος και καταραμένος. Ο Jim Morrison τα είχε όλα αυτά σε υπερβολικό βαθμό. Ποιητής, συγγραφέας, στιχουργός, εμπνευστής και τραγουδιστής των “Doors”, μέσα σε λίγα χρόνια κατάφερε να αγγίξει την κορυφή και να γίνει ίσως η πιο χαρισματική rock φιγούρα εκείνης της εποχής. Από τα σχολικά του χρόνια δείχνει μια πρωτοφανή αγάπη στη λογοτεχνία και τη φιλοσοφία. Διαβάζει Nietzsche, Rimbaud, Baudelaire, Kerouak και Ginsberg. To 1964 ολοκληρώνει τις προπτυχιακές του σπουδές στο πανεπιστήμιο της California με διάκριση στον κινηματογράφο. Θα γυρίσει μάλιστα και δύο ταινίες.

Ένα χρόνο αργότερα, και ενώ έχει ήδη υιοθετήσει ένα μποέμικο τρόπο ζωής που περιλαμβάνει καθημερινές ποσότητες LSD, ο πρώην συμφοιτητής του Ray Manzarek θα ενθουσιαστεί από τους στίχους και τα ποιήματά του και θα του προτείνει να σχηματίσουν ένα rock συγκρότημα. Οι Doors θα γεννηθούν το καλοκαίρι του 1965 και μέσα στην επόμενη διετία θα γνωρίσουν τεράστια επιτυχία με την κυκλοφορία των 2 πρώτων album τους “The Doors” και “Strange Days” που θα περιέχουν μερικά από τα γνωστότερα κομμάτια τους όπως το “Light my fire”, το “People are strange” και το “Break on through (to the other side)”.

Η πορεία όμως του Morrison είναι αντιστρόφως ανάλογη της επιτυχίας του. Από το 1969 αρχίζει να αντιμετωπίζει σοβαρά προβλήματα λόγω της εξάρτησής του από τα ναρκωτικά, με πιο χαρακτηριστική τη μήνυση για δημόσια μέθη, για προσβολή δημοσίας αιδούς κατά τη διάρκεια συναυλίας του στο Miami. Θα βρεθεί νεκρός δυο χρόνια αργότερα στο διαμέρισμά του στο Παρίσι στις 03-07-1971. Ως αιτία θανάτου θα δηλωθεί ανακοπή καρδιάς αλλά η μη διενέργεια αυτοψίας από το γιατρό που εξέτασε το πτώμα θα δημιουργήσει πολλά ερωτηματικά. Η σύντροφός του Pamela Courson που θα ανακαλύψει το πτώμα θα δώσει αντικρουόμενες εκδοχές του συμβάντος, θα υποστηρίξει όμως έντονα πως ο θάνατός του Morrison ήταν ατύχημα λόγω υπερβολικής δόσης ηρωίνης. Σχεδόν μια δεκαετία μετά θα ξεκινήσει μια φήμη πως ο θάνατος του ήταν σκηνοθετημένος και πως θέλησε απλά να ξεφύγει από τα φώτα της δημοσιότητας και να ζήσει ήρεμος και ευτυχισμένος σε κάποιο μακρινό μέρος. Αυτή η άποψη έχει βρει πολλούς ένθερμους υποστηρικτές, πράγμα καθόλου απίθανο καθώς η λατρεία των θαυμαστών στο πρόσωπό του είχε ξεπεράσει κάθε προηγούμενο. Επισήμως όμως ο Jim Morrison έφυγε από τη ζωή σε ηλικία 27 ετών…

Kurt Cobain
Δεν είχαν μόνο τα 70’s τους αδικοχαμένους “θεούς” τους. Ποιος θα ξεχάσει άλλωστε το θρήνο για τον πρόωρο χαμό του Kurt Cobain στα μέσα της δεκαετίας του ’90; Βγαίνοντας από μια δεκαετία του ’80 με τη glam rock και τη disco να κυριαρχούν, το 1987 ο τραγουδιστής/κιθαρίστας Kurt Cobain και ο μπασίστας Krist Novoselic, εξ Αμερικής ορμώμενοι, δημιουργούν τους Nirvana, ένα συγκρότημα που όχι αδίκως θα θεωρηθεί ότι επηρέασε και διαμόρφωσε όσο λίγα τις μουσικές τάσεις της εποχής του. Κυρίως όμως ανέδειξε τη grunge στο πιο δημοφιλές είδος rock μουσικής στα 90s, κάτι που ο Cobain δεν ενέκρινε καθώς διαφωνούσε με τους fans που αδυνατούσαν να καταλάβουν τη φιλοσοφία του συγκροτήματος.

Με τον πρώτο τους δίσκο “Bleach” έγιναν αναγνωρίσιμοι, η καταξίωση όμως ήρθε με το 2^ο album τους “Nevermind” και το “Smells like teen spirit” να γίνεται ο ύμνος μιας ολόκληρης γενιάς. Ο Kobain είχε όλα τα φόντα του rock star. Δύσκολη παιδική ηλικία, άσχημο οικογενειακό περιβάλλον, προβληματική εφηβεία… Στα 14 παίρνει δώρο την πρώτη του κιθάρα και αρχίζει να μελετάει κομμάτια από τα αγαπημένα του punk rock συγκροτήματα. Περίπου στην ίδια ηλικία ξεκινάει να καπνίζει μαριχουάνα.

Στη σύντομη διάρκεια της καριέρας του σαν επαγγελματίας μουσικός και τραγουδιστής δε συμβιβάστηκε ποτέ με την επιτυχία του συγκροτήματος προσπαθώντας με κάθε τρόπο να γίνει η μουσική του εύπεπτη και mainstream. Δεν κατάφερε όμως να συμβιβαστεί ούτε με την ίδια του τη ζωή καθώς αυτοκτόνησε με όπλο στις 5-4-1994. Είχαν προηγηθεί κι άλλες απόπειρες αυτοκτονίες, κυρίως από υπερβολική δόση ηρωίνης, χαπιών και αλκοόλ. Ο ίδιος ήταν εξαρτημένος χρήστης ηρωίνης από τις αρχές του ’90, στην οποία εθίστηκε για να απαλλαγεί από τους χρόνιους στομαχικούς πόνους που υπέφερε. Άλλος ένας καλλιτέχνης που δεν κατάφερε να νικήσει τους δαίμονές του και έβαλε τέλος στη ζωή του στα 27 του χρόνια…

Δε θα μάθουμε ποτέ τι άλλο θα μπορούσαν να μας προσφέρουν οι παραπάνω καλλιτέχνες. Ίσως εξαιρετικές μουσικές και μεγαλειώδεις ερμηνείες. Ίσως και τίποτα και να γινόντουσαν καρικατούρα του εαυτού τους. Δυστυχισμένες ψυχές που δεν βρήκαν ποτέ την ευτυχία ή πολύ ελεύθερες που δεν κατάφεραν να φυλακιστούν σε ένα σώμα και μια μόνο ζωή. Η εποχή μας πια έχει “απομυθοποιήσει” τα είδωλά της. Η χρήση ναρκωτικών που έκανε κάποτε τον Hendrix και τον Morrison θεούς, σήμερα είναι ξεκάθαρα κατακριτέα.

Εικόνες της Amy Winehouse σε τραγική κατάσταση έκαναν ουκ ολίγες φορές το γύρο του κόσμου, ενώ ταυτόχρονα έβαζαν στοιχήματα με την ημερομηνία του θανάτου της. Πολλοί είναι αυτοί που εκμεταλλεύτηκαν τις ιστορίες των πρόωρα νεκρών rock star, πολλοί θα σπεύσουν να εκμεταλλευτούν και την παρούσα συγκυρία. Φοβάμαι πως δεν θα είναι η τελευταία περίπτωση ενός εξαιρετικού ταλέντου που τα προσωπικά του πάθη σκηνοθέτησαν την τελευταία σκηνή πολλές ώρες νωρίτερα. Ίσως όμως ο όρος «αδικοχαμένος» να είναι λιγάκι εγωιστικός. Αδικοχαμένοι καλλιτέχνες γιατί δεν πρόλαβαν να αφήσουν ακόμα μεγαλύτερη μουσική κληρονομιά σε εμάς. Ήταν ευτυχισμένοι όμως; Προφανώς και όχι. Σίγουρα η υπερβολική δόση ή η αυτοκτονία δεν τους χάρισε την ευτυχία, έδωσε όμως ένα τέλος στη βασανιστική για αυτούς αναζήτησή της. Εμείς κρατάμε την καλύτερη εικόνα τους… νέοι, όμορφοι και ταλαντούχοι με τις φωνές και τις μουσικές τους κατάφεραν να μείνουν ζωντανοί για πάντα!