Γράφει η Πέννυ Γέρου
www.musiccorner.gr
Τετάρτη 5 Φεβρουαρίου 2014
Manhattan
Η αλήθεια είναι ότι δεν είμαι σίγουρη αν είναι ο κατάλληλος καιρός για να γράψω για μια ταινία του Woody Allen. Μετά τις τελευταίες επιστολές και αναλύσεις που κάνουν το γύρο του Διαδικτύου αυτές τις μέρες, ο περισσότερος κόσμος ακούει το όνομα του μεγάλου σκηνοθέτη και «αλλάζει πεζοδρόμιο»… Εγώ παρόλα αυτά βρέθηκα σε μια προβολή της ταινίας Manhattan (1979) τις προάλλες και πέρασα υπέροχα, χωρίς να έχω στο νου μου πραγματικά τα όσα είχα ακούσει. Δεν είμαι από τους ανθρώπους που λένε εύκολα «δε με νοιάζει τι κάνει στην προσωπική του ζωή, εγώ θαυμάζω το έργο του» αν όντως γνωρίζουν πράγματα. Υπάρχει παρόμοια version για το «κρεβάτι του», αλλά αυτό μπορεί να με ακούσει κανείς να το λέω. Παρόλα αυτά όμως, πράγματα σαν αυτά που κυκλοφόρησαν χρειάζονται διασταύρωση και, από όσο είδα, η ιστορία φαίνεται αρκετά «μαγειρεμένη».
Με μια τέτοια σκέψη λοιπόν είδα επιτέλους το Manhattan, μια, κατά τη γνώμη μου, πολύ καλογυρισμένη ταινία, με πολύ χιούμορ κι ένα άρωμα retro που ανάβλυζε από το ασπρόμαυρο της προβολής, τη μουσική, αλλά και τις μικρές αναφορές στο βουβό κινηματογράφο εδώ κι εκεί…
Στην ταινία του Woody Allen παρατηρούμε 4 άτομα να μπλέκονται μεταξύ τους με έναν πολύ περίεργο τρόπο, άλλα έμμεσα και άλλα άμεσα, με δεσμούς προβληματικούς, σχεδόν επικίνδυνους για τους ίδιους. Ο Yale (Michael Murpy) απατά τη σύζυγό του με την ασταθή ψυχολογικά και γεμάτη συμπλέγματα (που καλύπτουν μια γκάμα από την καταγωγή της ως την ανάγκη της για τον ψυχαναλυτή της!) Mary (Diane Keaton). Την ίδια στιγμή, ο κολλητός φίλος του Yale, Isaac (Woody Allen), διαζευγμένος δις, έχει ερωτικές σχέσεις με την κατά πολύ μικρότερή του Tracy (Mariel Hemingway). Μετά από ένα μικρό τσακωμό των δυο πρώτων, ο Isaac σπεύδει να μπει στη ζωή της Mary, μιας γυναίκας πραγματικά προβληματικής. Γνωρίζοντας ότι ο Isaac έχει ήδη δυο διαζύγια, θα απορούσε κανείς γιατί εξακολουθεί να κυνηγά τις λάθος γυναίκες. Στην περίπτωση αυτή μάλλον θέλει να νομίζει πως θα βρει επιτέλους μια γυναίκα να τη «φιξάρει», να την κάνει δική του. Η Tracy, στο μεταξύ, ήταν πολύ «ώριμη» και «ερωτευμένη» μαζί του για να ταιριάζει στα προβληματικά του κριτήρια.
Ο Isaac παρουσιάζεται ως μια ιδιαίτερα ενδιαφέρουσα προσωπικότητα. Καταρχάς, στοιχείο επαρκές για να τον προσέξεις, είναι ότι δεν είναι ικανός να εκφράσει οργή! Παρόλα αυτά έχει μια καταπληκτική αίσθηση του χιούμορ να αντιμετωπίζει τα πάντα, ακόμα κι αν αυτό το κάνει ασυναίσθητα. Το χιούμορ και η κυνικότητά του είναι ίσως τα στοιχεία που τον κρατούσαν ακέραιο στη ζωή του. Ο ίδιος είχε ως Θεό τον εαυτό του: με βάση την εικόνα κάποιου θα έπρεπε να πατρονάρει τον εαυτό του – εκείνος διάλεξε τη δική του. Όπως και να το κάνεις, ιδιάζουσα περίπτωση.
Ακόμη, ο Isaac κυνηγούσε – αν και μέσα από προβληματικές καταστάσεις – το τέλειο, το αψεγάδιαστο, εκείνο για το οποίο δε θα μετάνιωνε ποτέ, το ορθό, το δίκαιο, το ιδανικό. Δε δεχόταν το ψέμα, την απιστία, την απληστία. Ήθελε μια μέρα, αν ποτέ γινόταν σκελετός σε ακαδημαϊκή αίθουσα, να έχουν να λένε καλά λόγια οι μαθητές για τον ίδιο! Όλα αυτά βέβαια τα κυνηγά με μια νευρικότητα, γίνεται ένα νευρόσπαστο της ίδιας του της ηθικής, της ίδιας του της σκέψης.
Δεν προσπαθούσε ποτέ – συνειδητά – να «φάει τα μούτρα» του. Ήταν παγιδευμένος στα συναισθήματα, τις σκέψεις και τα όρια που έχει βάλει ο ίδιος στον εαυτό του – στα πρέπει του. Έψαχνε απεγνωσμένα μια διέξοδο από όλα αυτά, αλλά το μόνο που καταφέρνει είναι να τροφοδοτεί αρρωστημένες καταστάσεις – είτε τη σχέση του με την πρώην γυναίκα του, το δεσμό του με τη Mary, το χωρισμό του με την Tracy. Προσπαθούσε να δραπετεύσει από τον αυστηρό εαυτό του, αλλά μάλλον μάταια…
So many feelings
end up in here
left so alone I’m with
the one I most fear
I’m sick and I’m tired
of reasoning
just want to break out
shake off this skin
I can’t escape myself
Στο τέλος ο Isaac κάνει το μεγάλο βήμα. Στέκεται απέναντι από την Tracy και αναμετριέται με τον εαυτό του στην ουσία. Κατά πόσο θα μπορέσει να τσαλακώσει αυτό το τέλειο «εγώ» που έχει χτίσει, το οποίο ζητούσε συνεχώς ευχαρίστηση σε λάθος μέρος. Ακόμα και στη συγκεκριμένη, τελευταία, σκηνή, ίσως ο Isaac τσαλακώνει για λίγο το «εγώ» του, αλλά ταυτόχρονα προσπαθεί να το ικανοποιήσει, να το επιβεβαιώσει. Από την άλλη, ίσως γινόμαστε και λίγο καχύποπτοι με τον ήρωα και όντως να ζητά να μείνει η Tracy επειδή πράγματι το θέλει.
Όπως και να’ χει, ο Woody Allen παραμένει απολαυστικός με μια ακόμα ταινία και ομολογώ πως θα ήθελα να συναντήσω στη ζωή μου έναν τόσο περίεργο τύπο, με 1002 συμπλέγματα και εκρήξεις, αρκεί να είχε χιούμορ και να προσπαθούσε, έστω και για μικρές στιγμές, όπως αυτή της τελευταίας σκηνής, να παλέψει με τον εαυτό του.
————
*** Απαγορεύεται αυστηρά η αναδημοσίευση υλικού γραπτού ή φωτογραφιών, χωρίς την άδεια του Music Corner…