Γράφει ο Αλέξης Λιόλης
alexli@musiccorner.gr
14/4/2010
www.musiccorner.gr

Δισκογραφικές συναντήσεις

Λίνα Νικολακοπούλου – Ελευθερία Αρβανιτάκη

«Τον Ιούνιο του 1990 συναντηθήκαμε με την Ελευθερία για να μιλήσουμε γι’ αυτόν το δίσκο. Τρία χρόνια πριν η Δήμητρα Γαλάνη είχε ανακαλύψει μια μουσική που, όπως είπε, ταίριαζε στη φωνή της Ελευθερίας. Ήταν το τωρινό τραγούδι ΜΕΝΩ ΕΚΤΟΣ που έγινε και ο τίτλος του δίσκου μας. Μ’ αυτό το τραγούδι λοιπόν στην αρχή, ξεκινήσαμε να σκεφτόμαστε τον ήχο και το λόγο αυτής της δουλειάς.
Το επόμενο σήμα ήταν οι μουσικές του Χρήστου Νικολόπουλου.
Έτσι συναντήσαμε το Νίκο Αντύπα.
Μ’ αυτό το υλικό στη συνέχεια όλα πήραν το δρόμο τους. Ο Νίκος δεν ενορχήστρωσε απλώς. Ανασύνθεσε. Αυτός είναι ο σωστός όρος για την παρουσία του σ’ αυτό το δίσκο…».

Με τα λόγια αυτά, περιγράφει η Λίνα Νικολακοπούλου την πρώτη δισκογραφική συνεργασία της με την Ελευθερία Αρβανιτάκη στο «Μένω εκτός». Οι δυο τους είχαν, ήδη, συναντηθεί επί σκηνής το 1987, όταν η τραγουδίστρια συμμετείχε στην πρώτη «Λεωφόρο» της Άλκηστης Πρωτοψάλτη, μια μουσική παράσταση με την επιμέλεια του Σταμάτη Κραουνάκη, της Λίνας Νικολακοπούλου και του Ανδρέα Βουτσινά.

Ο δίσκος «Μένω εκτός» κυκλοφόρησε το 1991 και αποτελεί μία από τις σημαντικότερες εκδόσεις της δεκαετίας του ’90. Χαρακτήρισε με τα τραγούδια του τον ήχο της εποχής. Περιλαμβάνει συνθέσεις του Ara Dinkjian («Μένω εκτός» και «Δυνατά»), του Χρήστου Νικολόπουλου («Καρδιά μου εγώ», «Πρόσωπο με πρόσωπο» και «Της καληνύχτας τα φιλιά»), του Νίκου Ξυδάκη («Σαν δεύτερη φωνή»), του Γιώργου Ζήκα («Κύμα το κύμα»), του Zoran Simganovic («Όμορφή μου αγάπη») και του Αντώνη Μιτζέλου («Με το ίδιο μακό» και «Δεν απαντά»). Στο δίσκο υπάρχει και ένα παραδοσιακό τσιγγάνικο, το «Καθρεφτίζω το νου», από την ταινία «ROM» του Μ. Καραμαγγιώλη. Τους στίχους στα εννιά από τα έντεκα τραγούδια έγραψε η Λίνα Νικολακοπούλου.
Η ίδια αναφέρει: «Μου βγήκε ένας λόγος καινούργιος, πολύ τολμηρός, ποιητικός, κλασικός, αλλά και διαχρονικός. Νιώθω ότι δεν έχει παλιώσει καθόλου το Μένω εκτός». Και συνεχίζει η αγαπημένη μας στιχουργός: «Θυμάμαι την Ελευθερία… Ο μόνος στίχος που δεν κατάλαβε και με ρώτησε είναι: «Στο λαιμό θα δέσω αρχή» και της είπα ότι αν δω τον άλλο να κλαίει θα ξαναρχίσω από την αρχή μια ιστορία που δεν θέλω, δηλαδή θα μου δεθεί θηλιά η αρχή η καινούργια» (περιοδικό «DNA», Δεκέμβριος 1997).

Το 1993, στο σάουντρακ με τη μουσική και τα τραγούδια του Δημήτρη Παπαδημητρίου για την τηλεοπτική σειρά του «Mega» «Αναστασία», σε σενάριο της Μιρέλλας Παπαοικονόμου, η Ελευθερία Αρβανιτάκη ηχογράφησε τρία τραγούδια: «Αναστασία», «Να ’χε η νύχτα άκρη» και το «Θέλω να σε δω», όλα σε στίχους της Λίνας Νικολακοπούλου.

Το ’93, επίσης, στο δίσκο του Βασίλη Παϊτέρη «Πυρκαγιά με πυρκαγιά», Αρβανιτάκη και Παϊτέρης μοιράστηκαν το ομότιτλο κομμάτι γραμμένο από το Βασίλη Παϊτέρη σε στίχους Λίνας Νικολακοπούλου.

Ένα χρόνο μετά, ήρθε ο δίσκος «Τα κορμιά και τα μαχαίρια», με συνθέσεις του Αρμένιου Ara Dinkjian σε ενορχήστρωση του Δημήτρη Παπαδημητρίου. «Το δίσκο αυτό, τον έζησα σαν μια μεγάλη μουσική περιπέτεια, ένα ταξίδι άλλο», σημειώνει στο ένθετο η Ελευθερία Αρβανιτάκη. Το στιχουργικό βάρος των τραγουδιών επωμίστηκε ο Μιχάλης Γκανάς, ενώ η Λίνα Νικολακοπούλου δεν έλειψε κι απ’ αυτή τη δουλειά της Ελευθερίας. Στα «Κορμιά και τα μαχαίρια» έγραψε τους στίχους σε τρία τραγούδια: «Η βάρκα», «Τα σχοινιά» και το μεγαλειώδες «Παράπονο – Η ξενιτιά» πάνω σε δύο παραδοσιακά αρμένικα τραγούδια.

Και πάλι σε σάουντρακ, κινηματογραφικό αυτή τη φορά. Με τη μουσική του Νίκου Κηπουργού για το «Black out» του Μενέλαου Καραμαγγιώλη, το 1998. Η Ελευθερία συμμετέχει ερμηνεύοντας εδώ το τραγούδι του Κηπουργού «Μη φεύγεις» σε στίχους της Λίνας.

Και φτάνουμε στο 2000 και στον ορχηστρικό δίσκο του Αντώνη Μιτζέλου «Beyond the light». Μια ακόμα συμμετοχή της Αρβανιτάκη καταγράφεται στο εν λόγω άλμπουμ με το τραγούδι του Μιτζέλου «Ζωγράφισε» σε στίχους Λίνας Νικολακοπούλου. Ορχηστρικές και οι «Μικρές ιστορίες» της Ευανθίας Ρεμπούτσικα, ένας δίσκος που κυκλοφόρησε το 2001 και στο υλικό του θα βρούμε δύο τραγούδια με τη φωνή της Ελευθερίας. Στο ένα εξ αυτών, («Με την πλάτη») οι στίχοι ανήκουν στη Λίνα Νικολακοπούλου.

Στους προσωπικούς δίσκους της ερμηνεύτριας που ακολούθησαν, στην «Εκπομπή» του 2001 και στο «Όλα στο φως» του 2004, δεν υπάρχει κάποιο τραγούδι σε στίχους της Λίνας Νικολακοπούλου. Για την τελευταία δουλειά της Αρβανιτάκη, όμως, που κυκλοφόρησε στα τέλη του 2008, η Λίνα έγραψε ελληνικούς στίχους πάνω σε μια μελωδία των Αntonio Quintero & Manuel Quiroga κι έτσι γεννήθηκε το τραγούδι «Στο παλάτι της καρδιάς σου» («Carcel de Oro»). Μέσα στα λόγια του τραγουδιού «κρύβεται» κι ο τίτλος του άλμπουμ: «Και τα μάτια κι η καρδιά»…

Μετά απ’ την παραπάνω σύντομη καταγραφή, αυτό που θα μπορούσε να ειπωθεί – εν κατακλείδει – είναι πως για την Ελευθερία Αρβανιτάκη, όπως βεβαίως και για πολλούς άλλους, η Λίνα Νικολακοπούλου αποδείχτηκε ο καλός φύλακας άγγελος. Τα τραγούδια της, ειδικά από το «Μένω εκτός», έδωσαν ανάσα στη δισκογραφική καριέρα της Αρβανιτάκη, που την εποχή εκείνη έπνεε τα λοίσθια. Αλλά και εν συνεχεία… Σκεφτείτε την Αρβανιτάκη, χωρίς το «Θέλω να σε δω» ή το «Παράπονο – Ξενιτιά» στις αποσκευές της. Κάτι σημαντικό θα έλειπε από το παζλ της δισκογραφίας της.

Βλέποντας, πάντως, τις δισκογραφικές κινήσεις και των δύο κυριών τα τελευταία χρόνια, διαπιστώνεις μετά λύπης ότι κάπου κατέβασαν τον πήχη… Η Αρβανιτάκη αρκείται στην κυκλοφορία πολυσυλλεκτικών δίσκων βασισμένων στη συνταγή «λίγο απ’ όλα», απ’ όπου ξεπηδάνε κάθε φορά ένα δυο αδιάφορα hits με ημερομηνία λήξης. Μπορεί να μη λείπουν και κάποιες καλές στιγμές, αλλά αυτές, τελικά, χάνονται. Εξαίρεση αποτελεί ο σπουδαίος δίσκος της με το Νίκο Ξυδάκη «Γρήγορα η ώρα πέρασε», βασισμένος σε μελοποιημένη ποίηση, που όμως δεν τον υποστήριξε όσο και όπως του άξιζε.

Απ’ την άλλη, από τη γραφή της Λίνας Νικολακοπούλου απουσιάζει πια η μεγάλη και δυνατή στιγμή, η καινούργια πρόταση, το αναμενόμενο ξάφνιασμα. Είναι, βέβαια, παρούσα, έχει τον τρόπο της να μας κερδίζει κάθε φορά, άλλοτε περισσότερο κι άλλοτε λιγότερο, να μας κάνει να την περιμένουμε, να την αναζητάμε και να την «προσέχουμε», αλλά εμείς που λατρεύουμε και εκτιμούμε τη Νικολακοπούλου – όχι μόνο ως στιχουργό που με το λόγο της «έσκισε» την καρδιά μας, αλλά και ως μια σημαίνουσα προσωπικότητα του ελληνικού τραγουδιού – απογοητευόμαστε όταν την παρακολουθούμε να αναλώνεται σε κινήσεις ανούσιες και αδιάφορες, όπως λ.χ. η παραγωγή της στο τελευταίο άλμπουμ του συγκροτήματος «Άνεμος» ή η συμμετοχή της στα «Φανερά μυστικά» της Άλκηστης Πρωτοψάλτη… Έχω την αίσθηση – και δεν την έχω μόνο εγώ – ότι οι ρίμες της κουράστηκαν κάπως, αλλά εύχομαι κι ελπίζω πως θα το κάνει ξανά το θαύμα της…

Πάμε τώρα και στα της επικαιρότητας. Αυτό τον καιρό η Ελευθερία Αρβανιτάκη, έχοντας ολοκληρώσει τις εμφανίσεις της στη Θεσσαλονίκη, επέστρεψε στην Αθήνα. Τη βρίσκουμε «Πρόσωπο με πρόσωπο», μόνη επί τρεις ώρες στη σκηνή, κάθε Παρασκευή και Σάββατο ως τις 8 Μαΐου, στο «Rex». Κι όπως έγινε γνωστό, οι παραστάσεις αυτές αποτυπώνονται ψηφιακά σε ένα live cd που αναμένεται σύντομα να κυκλοφορήσει.

Κλείνοντας, θέλω να κρατήσω στη στήλη ένα απόσπασμα από συνέντευξη της Ελευθερίας Αρβανιτάκη την περασμένη Κυριακή στην «Ελευθεροτυπία» και στο δημοσιογράφο Φώτη Απέργη:

«Είμαι σίγουρη ότι ένα μέρος του κοινού είναι έτοιμο για εκπλήξεις. Ζούμε σε μια εποχή όχι μόνον οικονομικής, αλλά και πολιτικής και ηθικής κρίσης. Και ο κόσμος που αντιλαμβάνεται ως ήττα την ακράτεια και την ανοησία που κυριαρχούν, αποζητάει ένα καινούριο μέτρο. Παρ’ όλο που θα γίνουμε φτωχότεροι, πιο μετρημένοι, μοιάζει σα να το ‘χουμε ανάγκη. Η υπέρβαση σ’ αυτή την εποχή είναι καλοδεχούμενη. Και κυρίως στη νεολαία. Κοιτάξτε γύρω: Πειραματικές παραστάσεις πάνε καλά, γκρουπάκια παίζουν σε μικρούς χώρους σ’ όλη την Ελλάδα και γίνονται γνωστά. Κάτι θα βγει και θα ‘ναι ωραίο»…

ΑΦΗΣΤΕ ΜΙΑ ΑΠΑΝΤΗΣΗ

Please enter your comment!
Please enter your name here