Γράφει ο Αλέξης Λιόλης
alexli@musiccorner.gr
17/2/2010
www.musiccorner.gr
Η γενιά του 2010
Δεν ξέρω αν ο όρος «γενιά του 2010» εκφράζει μια πραγματικότητα στο σύγχρονο ελληνικό τραγούδι ή αποτελεί μόνο ένα ευφυές εύρημα κενό περιεχομένου…
Ποια είναι η λεγόμενη γενιά του 2010; Αν υπάρχει, πως ορίζεται; Από ποιους αποτελείται; Ποιοι «χωράνε» εντός της και ποιοι αποκλείονται; Ποια είναι τα κοινά χαρακτηριστικά των εκπροσώπων της; Νομίζω πως στα παραπάνω ερωτήματα, δύσκολα μπορεί να δοθεί μια πειστική απάντηση.
Αν επιχειρήσουμε να εντάξουμε σ’ αυτήν ερμηνευτές, δημιουργούς και τραγουδοποιούς που έκαναν τα τελευταία χρόνια την εμφάνισή τους στο χώρο, είτε στη δισκογραφία είτε σε live εμφανίσεις (Νατάσσα Μποφίλιου, Ελεονώρα Ζουγανέλη, Ρίτα Αντωνοπούλου, Μαρία Παπαγεωργίου, Κωστής Μαραβέγιας, Γιάννης Χαρούλης, Δανάη Παναγιωτοπούλου, Αλέξανδρος Εμμανουηλίδης, Γεράσιμος Ευαγγελάτος, Κώστας Τσίρκας Θέμης Καραμουρατίδης – για να μη διευρύνουμε περαιτέρω τον ούτως ή άλλως ενδεικτικό κατάλογο), θα διαπιστώσουμε πως πέρα από την ηλικιακή τους συγγένεια δεν υπάρχει κάτι άλλο που να συνδέει επί της ουσίας τις αφετηρίες τους, τις πορείες τους έκτοτε, τα καλλιτεχνικά τους ζητούμενα, τις επιδιώξεις τους από δω και πέρα, τις ανασφάλειές τους γιατί όχι, τη διάθεση «πατροκτονίας» που μπορεί να χαρακτηρίζει τις προθέσεις τους, τον τρόπο παρουσίας τους και τον τρόπο αντιμετώπισης της δημοσιότητας που τους αναλογεί ή που κάποιες φορές μερικοί εξ’ αυτών διαχειρίζονται όχι με τον πιο «ήσυχο» τρόπο…
Σαφώς και καθένας ή καθεμιά χωριστά «είπαν» πράγματα με τη γραφή τους – αν σταθούμε στους δημιουργούς – αλλά το «προϊόν» τους δεν έχει ακόμα κριθεί στο χρόνο. Θα είναι όντως μια πρόταση καινούργια και ανατρεπτική ή θα μείνει ως ένα ξέσπασμα που θα σκάσει κάποια στιγμή σα φούσκα; Το έργο τους μπορεί να έχει την άψη και την ορμή της ηλικίας τους, αλλά μήπως κάποιες φορές υπονομεύεται από το πως τα παιδιά αυτά στέκονται στα πράγματα; Δεν ξέρω και κανείς δεν μπορεί εκ των προτέρων να γνωρίζει ή να προβλέψει με ακρίβεια τι μέλλει γενέσθαι. Μακάρι στο βάθος του τούνελ να υπάρχει άπλετο φως και μακάρι οι νέοι άνθρωποι που θα ’ρθουν να μπολιάσουν το ελληνικό τραγούδι με ωραία στοιχεία και να το πάνε πολλά βήματα παρακάτω. Προς το παρόν, ευχολόγια διατυπώνονται «ευκαίρως ακαίρως» κι ένας ενθουσιασμός πολύ βιαστικός, κατά τη γνώμη μου, αγκαλιάζει – αν δε σφίγγει κιόλας – τη φερόμενη γενιά του 2010, για την οποία έγινε λόγος για πρώτη φορά σε ένα αφιέρωμα του περιοδικού «Δίφωνο» (τ. 141 – Ιούνιος 2007). Εκεί γράφτηκε, ανάμεσα στ’ άλλα πομπώδη, ότι «η γενιά του 2010 δείχνει να έχει τη δυναμική ν’ αλλάξει το μουσικό τοπίο και επί της ουσίας μοιράζει την τράπουλα. Το μέλλον είναι εδώ και τους ανήκει». Επιτρέψτε μου να έχω τις αμφιβολίες μου ως προς τις παραπάνω διαπιστώσεις… Κι ας διαψευστώ… Κι ας είμαι στο τέλος εγώ ο γκρινιάρης ή ο δύστροπος…
Η αξία της, όπως και να ‘χει, «θα φανεί στο χειροκρότημα»… Ως τότε να περιμένουμε μόνο μπορούμε με ανοιχτά τα μάτια και τ’ αυτιά μας, δεδομένης και της πολύ άσχημης κατάστασης που επικρατεί τελευταία τόσο στη δισκογραφική παραγωγή όσο και στη δισκογραφική αγορά. Πολλοί, βέβαια, είναι εκείνοι που σπεύδουν να ρίξουν το λίθο του αναθέματος στα μεγάλα ονόματα του τραγουδιού, που όπως ισχυρίζονται δεν αφήνουν το πεδίο ελεύθερο για να δράσουν τα νέα παιδιά. Μπορεί να συμβαίνει κι αυτό, αλλά η ισοπέδωση στην προσέγγιση του θέματος «νέοι – παλιοί» ούτε βοηθάει ούτε προχωράει τα πράγματα.
Θα κλείσω με αποσπάσματα από μια συνέντευξη της Δήμητρας Γαλάνη, πριν λίγους μήνες στην «Καθημερινή», που νομίζω ότι βάζει το θέμα στη σωστή του βάση:
«Δεν μου αρέσει να “διακρίνω” τις γενιές. Ιδιαίτερα σε ό,τι αφορά τη μουσική. Πιστεύω ότι η τέχνη γενικότερα, όταν πραγματικά συμβαίνει, δεν έχει χρόνο. Αντιθέτως, θα έλεγα ότι τον καταργεί… Γκρινιάζουμε. Για το τραγούδι, τους νέους, τους δημιουργούς. Η γκρίνια απορρέει από τις ενοχές μας. Βλέπουμε την αμηχανία και αναθεματίζουμε. Αντί να κάτσουμε να δούμε σε τι φταίξαμε. Τους νέους θα τους στηρίζω μέχρι να πεθάνω. Πάντα μας ξεπερνάνε οι νέοι, γιατί έχουν μια καινούργια οπτική. Πρέπει να μάθουμε από τα μάτια τους. Σε αυτούς κάτι δικό μας που θα μπορούσε να τους είναι χρήσιμο, είναι η σοφία της βραδύτητας που μπορεί να έχει ένας άνθρωπος. Η σκέψη και η εμπειρία που ανακατεύεται με την παρόρμηση είναι χρήσιμο από έναν άνθρωπο που έχει διανύσει την απόσταση από έναν άλλο που τώρα την ξεκινάει. Εσύ παρέχεις αυτό και εκείνοι τη νέα ματιά. Είναι όμως επί ίσοις όροις. Το θέμα είναι να συνεργάζονται οι δύο πλευρές. Το θέμα είναι πως, στην Ελλάδα, έχουμε καταφέρει αυτά τα δυο συστήματα – νέοι και παλιοί – να είναι εχθροί αντί να βρίσκονται σε μόνιμη συνεργασία…».