Γράφει ο Αλέξης Λιόλης
alexli@musiccorner.gr
9/6/2010
www.musiccorner.gr

Δισκογραφικές συναντήσεις…

Μάνος Χατζιδάκις – Λίνα Νικολακοπούλου

Ο Ιούνιος μνημονεύει Μάνο Χατζιδάκι

Έφυγε από τη ζωή στις 15 Ιουνίου του 1994 και στη σημερινή «Κιβωτό» θα αναζητήσουμε το πως «πέρασε» ο Μάνος Χατζιδάκις και το έργο του, μέσα από τη σκέψη και τη γραφή της Λίνας Νικολακοπούλου.

Οι δυο τους δε συναντήθηκαν ποτέ δισκογραφικά. Ή, μάλλον, αυτό έγινε με ένα τρόπο …μεταφυσικό θα λέγαμε, όταν ο Χατζιδάκις είχε αναχωρήσει για τον αστρικό του προορισμό…

Τέσσερα χρόνια μετά, η Λίνα Νικολακοπούλου κλήθηκε να γράψει στίχους σε τρία μουσικά θέματα του συνθέτη για την ταινία «The 300 Spartans» (με τον ελληνικό τίτλο «Ο Λέων της Σπάρτης») του Rudolf Mate, που γυρίστηκε στην Ελλάδα το 1961. Τις μελωδίες του αυτές ο Χατζιδάκις τις «ξανακοίταξε» λίγο καιρό αργότερα, όταν το ’67 βρέθηκε στην Αμερική και τους έδωσε τότε μια πρώτη μορφή τραγουδιών με αγγλικούς στίχους. Τα τραγούδια παρέμειναν στο αρχείο του για πολλά χρόνια, ως τη στιγμή που με τους ελληνικούς στίχους της Λίνας Νικολακοπούλου γεννήθηκαν «Η εποχή της αγάπης», «Η σκάλα τ’ ουρανού» και η «Οριζόντια εικόνα». Ο Νίκος Κυπουργός έβαλε την οριστική ενορχηστρωτική πινελιά και η Δήμητρα Γαλάνη ερμήνευσε τα τρία παραπάνω τραγούδια του Χατζιδάκι και της Λίνας στο δίσκο της «Χορός με τη σκιά μου» (1998).

«Η εποχή της αγάπης» ηχογραφήθηκε και από το Μάριο Φραγκούλη σ’ ένα cd μ’ αυτό τον τίτλο, που κυκλοφόρησε πριν από λίγους μήνες και περιείχε τραγούδια του Μάνου Χατζιδάκι. Μπορεί ο Φραγκούλης, με τη σύμπραξη του Μουσικού Συνόλου «Μάνος Χατζιδάκις», να έκανε ό,τι μπορούσε για να αποδώσει ερμηνευτικά το υλικό, δεν κατάφερε, όμως, με τον τρόπο της ερμηνείας του να αναδείξει το ύφος και την ατμόσφαιρα των τραγουδιών. Στο cd υπάρχει και το «Sleeping Princess» με τους μέχρι πρότινος ανέκδοτους στίχους του, αυτό που ως «Σκάλα τ’ ουρανού» τραγουδήθηκε στο «Χορό με τη σκιά μου» από τη Δήμητρα Γαλάνη…

Μπορεί δισκογραφικά Χατζιδάκις και Νικολακοπούλου να μη «βρέθηκαν» ποτέ μαζί σε κοινό χρόνο, υπάρχει όμως η καταγραφή της τελευταίας τους επικοινωνίας. Ιδού, πως η αγαπημένη μας στιχουργός θυμάται εκείνη τη φορά:

«Θυμάμαι την τελευταία φορά που είδα τον Χατζιδάκι… είχε δώσει συναυλία στο Μέγαρο με την “Ορχήστρα των Χρωμάτων” και το βράδυ καθίσαμε στο εστιατόριο. “Εσείς δεν έχετε γράψει τη Σωτηρία της ψυχής;”, μου λέει. “Μάλιστα” του απαντώ κι επειδή είχε ήδη πρόβλημα με την καρδιά του με ρωτάει: “Για τη σωτηρία της καρδιάς, τίποτα;”. Δεν απάντησα… Μόνο χαμογελούσα. Αυτή η γλύκα… Τίποτα. Μόνο χαμογελούσα πολύ. Αισθανόμουν πως ό,τι και να έλεγα θα ήταν πιο τραχύ απ’ αυτό που άκουγα. Τον θεωρώ ότι ήταν το άκρον άωτον της ευγένειας και της κομψότητας. Ακούω με χαρά πολλούς ανθρώπους να λένε ότι τους λείπει και όχι μόνο ως καλλιτέχνης, αλλά και ως προσωπικότητα της χώρας… Είναι η μεγαλύτερη δικαίωση!».

 Το Μάρτιο του 2002 σ’ ένα κείμενό της, με τον τίτλο «ΥΔΩΡ ΠΟΛΥ ου δυνήσεται σβέσαι την αγάπην», για το γνωστό πολιτιστικό περιοδικό «Ως3» η Λίνα Νικολακοπούλου έγραψε – ανάμεσα στ’ άλλα – για τον μεγάλο απόντα:

«Όχι ότι δεν έχουμε ανθρώπους δικούς ή σαν δικούς, αιώνες τώρα, που μας τρέφουν και μας ανατρέφουν, πνευματικά και ηθικά, από όποια χώρα και όποια φυλή τούς έδωσε το αίμα τους, αλλά μερικοί πολλές φορές μάς λείπουν, πολλές στιγμές μάς λείπουν, μια και τα βήματά τους ή το ξενύχτι τους στις πόλεις όπου ζούμε ήταν παράθυρο με φως όλες τις άγριες ώρες…

 Ο Μάνος Χατζιδάκις είναι ο δικός μου Ιορδάνης ποταμός. Σ’ αυτόν τρέχω σαν διψασμένη, σκονισμένη και άπνοη κάθε φορά που οι φλέβες μου γίνονται ξύλινες από την ανομβρία αυτού του τόπου, να πέσω ξανά να βαφτιστώ τον λόγο τον ερχόμενο, να μετανιώσω για τα ύψη και τα βάθη που δεν αναζήτησα με πειθαρχία συνεχή, να ξανανιώσω. Σε αυτό το ζωντανό νερό της εκφρασμένης τέχνης του και της αισθητικής του. Με τα πνευστά και τα έγχορδα, έξοχη φωτοσκίαση και αύρα ολόγυρα από τη φωνή του τραγουδιστή. Γιατί έρχεται από πολύ μακριά ετούτη η γνώση στραμμένη πάντοτε στο φως, συνειδητά σαν άσκηση. Με τα κρουστά να ελαφρώνουνε το πάτημα του σώματος, για να το κάνουν λυγερό και αέρινο, να σκαρφαλώνει πιο ψηλά, να βλέπει κάτω, να αγαπάει…

Ο Μάνος Χατζιδάκις είναι προσωπική μας υπόθεση, καθενός χωριστά. Όχι του κράτους, όχι των φεστιβάλ, όχι των εορτών και πανηγύρεων. Είναι υπόθεση που διεγείρει μέσα μας το αίτημα για πολιτισμό, αισθητική, ελευθερία, καθρέφτισμα της εγκλωβισμένης μας ψυχής και αντάμωμά της νοερό με τον τόπο από όπου ήρθε κι έτσι νωπή κατοίκησε στο σώμα μας. Δεν λείπει ετούτο στους πολλούς, γι’ αυτό μιλώ για υπόθεση σαφώς προσωπική. Να ανάβουμε ο καθένας το κερί του από τη φλόγα του έργου του κάθε νύχτα Μεγάλου Σαββάτου, Μεγάλου Ερωτικού, Μεγάλης Ερημίας, γιατί η μουσική του είναι μια Μεγάλη Βδομάδα Δημιουργίας και Παθών, και έχει μια Κυριακή που ξημερώνει, πάντα αναστάσιμη στο τέλος…».

ΑΦΗΣΤΕ ΜΙΑ ΑΠΑΝΤΗΣΗ

Please enter your comment!
Please enter your name here