Γράφει ο Τάσος Κριτσιώλης
http://vinylmaniac.madblog.gr

Τρίτη 29 Οκτωβρίου 2013

“Η σημασία αυτής της στήλης του musiccorner είναι ακριβώς ότι λέει ο τίτλος της: “Αφιερωμένη εξαιρετικά” σε ανθρώπους που προσέφεραν στο ελληνικό τραγούδι, αλλά μένοντας ηθελημένα στην “οπισθοφυλακή” και χωρίς ποτέ να ζητήσουν κάτι περισσότερο από το να κάνουν αυτό που αγαπούσαν.

Η δουλειά τους περιορίστηκε στην πίστα, στο στούντιο, στη γραφή μουσικής και στίχου και πουθενά αλλού. Άλλοι έκαναν μεγάλη επιτυχία, άλλοι μικρότερη. Άλλοι συνεχίζουν την πορεία τους και παλεύουν, άλλοι έχουν αποχωρήσει. Άλλοι έχουν φύγει από τη ζωή.

Όμως, όλοι τους ανεξαιρέτως έβαλαν το δικό τους λιθαράκι στην ελληνική μουσική σκηνή και δικαιούνται αυτό που τους προσφέρουμε: Μια γωνιά “αφιερωμένη εξαιρετικά”…!

———————————————————–

Σταμάτης Κόκοτας
Από τη «Φανή» στη «Μαριάννα» 

 

Άραγε, σκεφτήκατε κάποια στιγμή πόσα τραγούδια έχουνε γραφτεί για γυναικεία και ανδρικά ονόματα; Ο στόχος των δημιουργών -και βεβαίως κυρίως των στιχουργών- ήταν να γίνουν επιτυχίες μέσω των «αφιερώσεων» του άνδρα προς τη γυναίκα ή το ανάποδο, αναλόγως με το όνομα. Πολλά από αυτά όντως αποδείχτηκαν αντάξια των προσδοκιών τους, ωστόσο υπάρχουν πολλά άλλα που είτε ακούστηκαν ελάχιστα είτε …καθόλου, χωρίς κάτι τέτοιο να σημαίνει ότι δεν άξιζαν καλύτερης τύχης…

Αφορμή για το σημερινό «αφιερωμένο εξαιρετικά» στάθηκε μια σκέψη-ερώτηση της στιγμής: «Πόσα τραγούδια με γυναικεία ονόματα έχει ηχογραφήσει ο Σταμάτης Κόκοτας»; Μια γρήγορη …επιδρομή στην προσωπική δισκοθήκη, αποκάλυψε ούτε ένα, ούτε δύο, αλλά …17 κομμάτια -σχετικά άγνωστα στο ευρύ κοινό- που είτε έχουν τίτλο μόνο το όνομα, είτε τούτο περιλαμβάνεται μέσα σ’ αυτόν.

Προσωπικά, δε νομίζω ότι άλλος τραγουδιστής έχει ερμηνεύσει τόσα πολλά τραγούδια με τίτλους γυναικείων ονομάτων. Κοίταξα διεξοδικά τη δισκογραφία του Καζαντζίδη, του Μπιθικώτση, του Πάριου, του Πουλόπουλου και άλλων ερμηνευτών, αλλά ο Κόκοτας ήταν πάντα ο …γυναικοκατακτητής!

Κι όχι μόνον αυτό, αλλά στη συγκεκριμένη κατηγορία των τραγουδιών του θα βρούμε και ορισμένα σχετικά σπάνια γυναικεία ονόματα (λ.χ. Φρύνη, Νιόβη, Πέρσα, ακόμα και …Χιονάτη) κι όλοι εσείς που τα …έτερα ημίσεά σας λέγονται έτσι, τώρα πλέον θα ξέρετε ότι υπάρχει τραγούδι που μπορείτε να τους αφιερώσετε!

afierwmeno_2013_10_29_01_kokotas

Αρχή με «Φανή» και «Μαρίνα»

Το 1968 ο Σταμάτης Κόκοτας βρίσκεται ήδη στην κορυφή του ελληνικού πενταγράμμου και είναι ίσως ο δημοφιλέστερος τραγουδιστής της εποχής, με μεγάλες επιτυχίες στο ενεργητικό του αν και με μόλις δύο ετών καριέρα στην Ελλάδα.

Κατά ένα μεγάλο ποσοστό, η καθιέρωσή του οφείλεται και στον Δήμο Μούτση που εκείνη τη χρονιά σε στίχους του Νίκου Γκάτσου θα του δώσει μεταξύ άλλων και τη «Φανή», ένα μάλλον «σκωπτικό» κομμάτι που μάλιστα ξεκινάει με …γαμήλιο εμβατήριο. Αυτό είναι το πρώτο γυναικείο όνομα που θα δώσει τίτλο σε τραγούδι του Κόκοτα κι έτσι δικαιωματικά μπαίνει επικεφαλής στη «λίστα»

Την επόμενη χρονιά, ο ερμηνευτής θα δοκιμάσει για πρώτη φορά να μπει στον κόσμο του «μοντέρνου» τραγουδιού και «υπεύθυνοι» γι’ αυτό θα είναι ο συνθέτης Βαγγέλης Πιτσιλαδής και ο στιχουργός Γιάννης Κιούρκας. Οι δυο τους λοιπόν θα του δώσουν το «Στις 16 Μάη μήνα» που θα γίνει αμέσως γνωστό και τουλάχιστον εκείνη την περίοδο θ’ αποτελέσει ένα από τα πολλά «σουξέ» του ερμηνευτή. Ο πολύς κόσμος πάντως το ξέρει ως «Η Μαρίνα»

Η δεκαετία του ‘70

Με το ξεκίνημα της δεκαετίας του ’70, ο Σταύρος Ξαρχάκος ετοιμάζει έναν ολοκληρωμένο δίσκο για τη φωνή του Κόκοτα που ο ίδιος ανακάλυψε κι έφερε στην Ελλάδα το 1966. Τίτλος του «Ξαρχάκος + Κόκοτας» κι εδώ συναντάμε τη «Φρύνη» σε στίχους Νίκου Γκάτσου. Ο ποιητής μνημονεύει την «καλλίστη εταίρα του αρχαίου κόσμου», η οποία ήταν ξακουστή για τη μοναδική ομορφιά και το φυσικό κάλλος της.

Το 1972, ο Σταμάτης Κόκοτας αποφασίζει να ηχογραφήσει ένα άλμπουμ με γνωστές αλλά και ξεχασμένες λαϊκές στιγμές παλαιότερων δεκαετιών με μουσική επιμέλεια του αείμνηστου Αντώνη Κατινάρη και τίτλο «12 φύλλα της καρδιάς». Τα περισσότερα τραγούδια είναι του Απόστολου Χατζηχρήστου, όπως η «Μάρω» που θα ξεχωρίσει αμέσως και θ’ ακουστεί αρκετά.

Επίσης, υπάρχει και η πασίγνωστη «Βαγγελιώ» του ίδιου δημιουργού («Βαγγελιώ δεν εισ’ εντάξει», όπως το ξέρουν οι περισσότεροι) κι έτσι άλλα δύο γυναικεία ονόματα έρχονται να προστεθούν στον «κατάλογο»

Την επόμενη χρονιά (1973), ο ερμηνευτής συνεργάζεται με τον Γρηγόρη Μπιθικώτση ο οποίος σε στίχους του Κώστα Βίρβου -μόνιμου συνεργάτη του για πολλά χρόνια- θα του δώσει τη «Λίζα», ένα από τα λίγα τραγούδια του που εμπιστεύθηκε σε άλλους τραγουδιστές στα 70’s.

Προς το τέλος του έτους, ο Κόκοτας θα συμμετάσχει στα «Ωραία του Τσιτσάνη» όπου ο μέγιστος συνθέτης παρουσιάζει γνωστές και μη δημιουργίες του της περιόδου 1938-1951. Ο ερμηνευτής λοιπόν μεταξύ άλλων θα ηχογραφήσει την πασίγνωστη «Ζαΐρα», η οποία για «χάρη» του θ’ αποκτήσει μουσική εισαγωγή για πρώτη φορά έπειτα από σχεδόν δυόμισι δεκαετίες!

Την ίδια περίοδο, θα συνεργαστεί και πάλι με τον Κατινάρη για ένα δίσκο με παλιά κι ως επί το πλείστον άγνωστα λαϊκά τραγούδια. Στα «Παλιά μεράκια» -περί ων ο λόγος- θα βρούμε τη «Νέα Βαγγελίτσα» του Απόστολου Χατζηχρήστου, ο οποίος φαίνεται ότι είχε «αδυναμία» στο εν λόγω όνομα…

Απ’ τη «Νιόβη» στη…«Ναντίν»

Η μεταπολίτευση του 1974 πέραν όλων των άλλων, έφερε στο προσκήνιο το πολιτικό τραγούδι που δέσποσε στις συναυλίες, στις δημιουργίες συνθετών και στιχουργών και στις προτιμήσεις του κοινού τουλάχιστον τους πρώτους μήνες της. Η επιστροφή του Μίκη Θεοδωράκη έπειτα από επτά χρόνια στην Αθήνα έδωσε τη δυνατότητα σε όλες τις εταιρείες να κυκλοφορούν κατά κόρον όλο το έργο που δημιούργησε στη διάρκεια της επταετίας και δεν είχε γίνει γνωστό στην πατρίδα μας.

Ωστόσο, ο Σταμάτης Κόκοτας έμεινε έξω από αυτό το «παιχνίδι» -όπως και αρκετοί άλλοι συνάδελφοί του- και συνέχισε τη δική του πορεία με το γνωστό ρεπερτόριό του. Μεταξύ άλλων λοιπόν, συνεργάστηκε ξανά με το «δίδυμο» Πιτσιλαδή-Κιούρκα σε πιο «μοντέρνο» στυλ αλλά και με κάποιες λαϊκές «πινελιές»

Προς το τέλος του ’74, αυτή η διάθεση των δημιουργών «γέννησε» τη «Νιόβη», ένα ωραίο τραγούδι που κυκλοφόρησε αρχικά σε 45άρι δισκάκι κι εν συνεχεία στον «μεγάλο» δίσκο «Κόκοτας Νο 5: Εγώ και ο έρωτας». Πρόκειται για ένα άλμπουμ που -κατά τα ειωθότα της εποχής- περιλάμβανε πρόσφατες ηχογραφήσεις του ερμηνευτή στις 45 στροφές αλλά και συμμετοχές του σε ολοκληρωμένους «κύκλους» συνθετών.

Η «Νιόβη» βρήκε θέση και στην ολοκληρωμένη δουλειά που έφτιαξαν οι Πιτσιλαδής-Κιούρκας για τον Κόκοτα στις αρχές του 1975, αλλά οι δημιουργοί δεν την άφησαν …μόνη! Έτσι λοιπόν, στο δίσκο «Θα συναντηθούμε»… «συναντώνται» η «Νιόβη» και η «Ιφιγένεια»!

Και φτάνουμε στο 1977 και στην «Τελευταία νύχτα», τον πρώτο δίσκο που γράφει ο Απόστολος Καλδάρας για τη φωνή του ερμηνευτή σε στίχους Λευτέρη Παπαδόπουλου. Η τεράστια επιτυχία του «Γιε μου» θα οδηγήσει σε πωλήσεις άνω των 50.000 αντιτύπων, όμως υπάρχει ένα τραγούδι που πραγματικά «τσακίζει κόκαλα». Πρόκειται για την «Πέρσα», όπου ο «πρόεδρος» περιγράφει την ιστορία μιας πόρνης που συναντά «σ’ ένα λιμάνι, σ’ ένα δρόμο, σε μια τρύπα» ο «ήρωας» που ως μικρό παιδί δέχτηκε από τα χείλη της το πρώτο του φιλί, πριν αυτή καταλήξει στο βούρκο και τελικά στο θάνατο. Εκπληκτικοί στίχοι, αλλά και συγκλονιστική ερμηνεία…

Δύο χρόνια μετά (1979), σε μουσική Στέλιου Ζαφειρίου και στίχους Γιώργου Κανελλόπουλου ο Κόκοτας θα διακωμωδήσει τις συνήθειες της νεολαίας της εποχής με τη «Ναντίν» και «το άσπρο της το τζιν». Ένα αρκετά γνωστό τραγούδι μέσα από το δίσκο «Με αγάπη Σταμάτης»

Η περίοδος 1980-1990

Με το «έμπα» της νέας δεκαετίας (1980), ο ερμηνευτής θα συνεργαστεί ξανά με τον Απόστολο Καλδάρα έπειτα από τρία χρόνια σε μιαν ολοκληρωμένη δουλειά με τίτλο «Ο Σταμάτης Κόκοτας τραγουδά για όλους». Αυτή τη φορά χωρίς την επιτυχία της «Τελευταίας νύχτας», όμως εδώ υπάρχει άλλο ένα γυναικείο όνομα ως τίτλος τραγουδιού. Η «Σόνια», μια όμορφη και τρυφερή μπαλάντα…

Ο Κόκοτας «μεταγράφεται» στην πανίσχυρη MINOS και μετά από τρία χρόνια δισκογραφικής αποχής, τον Οκτώβριο του 1983 κυκλοφορεί το πρώτο άλμπουμ στη νέα εταιρεία του, το «Για πάντα». Οι στίχοι είναι του Λευτέρη Παπαδόπουλου, εκτός από δύο τραγούδια που έχουν «λόγια» του ίδιου του ερμηνευτή και που κατά σύμπτωση περιλαμβάνουν γυναικεία ονόματα στον τίτλο τους: «Αγαπούλα Κατίνα» και «Μπράβο που σε λένε Νίκη»

Αυτό το «φαινόμενο» θα το συναντήσουμε ξανά στα τέλη του 1989, όταν ο Σταμάτης Κόκοτας θα συνεργαστεί για πρώτη -και τελευταία ως σήμερα- φορά με τον Τάκη Μουσαφίρη με αφορμή το δίσκο «Ευτυχώς υπάρχουν και τα όνειρα». Εδώ θα βρούμε τη «Χιονάτη» (από το γνωστό παραμύθι, αλλά υπάρχει και βαφτιστικό όνομα…) και την «Ελένη μιας ζωής», ένα τραγούδι που ο συνθέτης και στιχουργός έγραψε για την αδελφή του -στην οποίαν άλλωστε αφιερώνει και το άλμπουμ.

Τα γυναικεία ονόματα σε τραγούδια του Κόκοτα θα τελειώσουν το 1990, όταν ο ίδιος θα γράψει τους στίχους για το «Μαριάννα μου» σε μουσική Μιχάλη Τερζή που περιλαμβάνεται στο άλμπουμ «Θα μείνει η αγάπη μας» που κάνει με τον συνθέτη. Πρόκειται οπωσδήποτε για μια ξεχωριστή στιγμή, αν σκεφτούμε ότι πρόκειται για την κόρη του ερμηνευτή στην οποία και το αφιερώνει…

Όπως λοιπόν γίνεται αντιληπτό, υπάρχουν αρκετά ονόματα γυναικών στα τραγούδια του Σταμάτη Κόκοτα που μπορείτε ν’ αφιερώσετε σε θήλυ αγαπημένο σας πρόσωπο. Στη φίλη, στη σύζυγο, στην κόρη, σε οποιαδήποτε. Αρκεί βεβαίως να έχει ένα από τα …16 ονόματα που αναφέραμε παραπάνω!

—————–

*** Απαγορεύεται αυστηρά η αναδημοσίευση υλικού, χωρίς την άδεια του Music Corner…

ΑΦΗΣΤΕ ΜΙΑ ΑΠΑΝΤΗΣΗ

Please enter your comment!
Please enter your name here