“Αφιερωμένο Εξαιρετικά” στους Σπύρο Παπαβασιλείου και Δημήτρη Μητροπάνο!

Γράφει ο Τάσος Κριτσιώλης
http://vinylmaniac.madblog.gr

Τρίτη 9 Απριλίου 2013

Η δουλειά τους περιορίστηκε στην πίστα, στο στούντιο, στη γραφή μουσικής και στίχου και πουθενά αλλού. Άλλοι έκαναν μεγάλη επιτυχία, άλλοι μικρότερη. Άλλοι συνεχίζουν την πορεία τους και παλεύουν, άλλοι έχουν αποχωρήσει. Άλλοι έχουν φύγει από τη ζωή.

Όμως, όλοι τους ανεξαιρέτως έβαλαν το δικό τους λιθαράκι στην ελληνική μουσική σκηνή και δικαιούνται αυτό που τους προσφέρουμε: Μια γωνιά “αφιερωμένη εξαιρετικά”…!

———————————————————–

Η δισκογραφική πορεία του αξέχαστου Δημήτρη Μητροπάνου στη δεκαετία του ’70 έχει συνδεθεί κυρίως με δύο συνθέτες: Τον Τάκη Μουσαφίρη και τον Σπύρο Παπαβασιλείου, οι οποίοι έπαιξαν σημαντικότατο ρόλο στη «διάπλαση» του τραγουδιστή και με τις δημιουργίες που του έδωσαν, συνέβαλαν αποφασιστικά στην καλλιτεχνική διαδρομή του.

Για τη συνεργασία του Μητροπάνου με τον Μουσαφίρη έχουμε γράψει σε παλαιότερη αντίστοιχη στήλη, οπότε ήλθε η στιγμή να «ψηλαφίσουμε» τη συνεργασία του με τον Παπαβασιλείου στις 45 και στις 33 στροφές.

Όλα ξεκίνησαν το 1969. Ο νέος τότε ερμηνευτής είχε συνδέσει τις εμφανίσεις του στα νυχτερινά κέντρα με τον Γιώργο Ζαμπέτα, ο οποίος όμως εκείνη τη χρονιά δεν επρόκειτο να δουλέψει σε μαγαζί. Έτσι, ο Μητροπάνος πηγαίνει στην «Παλιά Αθήνα» στο πλευρό της Μαρινέλλας, η οποία τότε ουσιαστικά άνοιγε τα φτερά της προς την επιτυχία αποτινάσσοντας από πάνω της τον τίτλο της «παρτενέρ του Καζαντζίδη».

Μαέστρος του κέντρου είναι ο Σπύρος Παπαβασιλείου, ο οποίος για πρώτη φορά αναλαμβάνει μια τέτοια αρμοδιότητα. Ως τότε ήταν μόνο μουσικός εκτελεστής σε τραγούδια άλλων συνθετών και μάλιστα ως τέτοιον τον είχε γνωρίσει ο Μητροπάνος το Μάρτιο του 1968, όταν ηχογραφούσε δύο κομμάτια του Γιώργου Κατσαρού σε στίχους του Πυθαγόρα («Δυο φίλοι απ’ το Βόλο» και «Γιώργο που ξέρεις τα πολλά»).

Τα πρώτα τραγούδια και τα πρώτα «σουξέ»

Στην «Παλιά Αθήνα» λοιπόν θα κάνουν πιο στενή παρέα, θα γίνουν φίλοι και φυσικά δε θ’ αργήσουν να έλθουν και τα πρώτα τραγούδια. Έτσι, τον Σεπτέμβριο του 1969 θα κυκλοφορήσει ένα δισκάκι 45 στροφών με τον Μητροπάνο να τραγουδά για πρώτη φορά δύο δημιουργίες του Παπαβασιλείου: «Οι αγάπες με προδώσανε» και «Πέρασε το καλοκαίρι», τα οποία ωστόσο δεν ακούστηκαν ιδιαίτερα.

Την επόμενη χρονιά, συνθέτης και τραγουδιστής θα βάλουν τον πρώτο κρίκο στην αλυσίδα των κοινών μεγάλων επιτυχιών τους. Είναι «Ο Αλή-πασάς» που αποτελεί ένα από τα πιο γνωστά τραγούδια των πρώτων ετών της καριέρας του Μητροπάνου.

Ωστόσο, το 1971 είναι η χρονιά του «Κλαίει απόψε η γειτονιά» που έκτοτε και μέχρι την τελευταία επί πίστας εμφάνιση του ερμηνευτή δε θα έλειπε ποτέ από το ρεπερτόριό του. Εξίσου γνωστό θα γίνει και το κομμάτι που υπάρχει στην άλλη πλευρά του 45αριού, το «Φιλί-φιλί σ’ ανάστησα»

Οι «χρυσές» επιτυχίες

Οι δυο τους θα συναντηθούν ξανά στο στούντιο τρία χρόνια αργότερα, το 1974. Ο Μητροπάνος έχει κάνει μεγάλη εντύπωση με τον «Άγιο Φεβρουάριο» των Μούτση-Ελευθερίου και το «Δρόμο για τα Κύθηρα» των Κατσαρού-Λυμπερόπουλου, είναι πλέον πολύ γνωστός και χρειάζεται ένα «κάτι» για να φτάσει στην κορυφή.

Αυτό το «κάτι» θα του δώσουν από κοινού για τα επόμενα σχεδόν δέκα χρόνια ο Παπαβασιλείου, αλλά και ο Τάκης Μουσαφίρης που έχει μπει δυναμικά στη δισκογραφία. Έτσι, στα τέλη εκείνης της χρονιάς κυκλοφορεί το άλμπουμ «Κυρά ζωή», όπου τα μισά τραγούδια υπογράφει συνθετικά ο Παπαβασιλείου με στίχους του Τάσου Οικονόμου. Το ομότιτλο γίνεται μεγάλη επιτυχία -ένα από τα πιο «στακάτα» ζεϊμπέκικα του Μητροπάνου-, ενώ ακούγονται αρκετά και τα «Πέσε κάτω και θα δεις» και «Άστα φίλε παραείναι»

Και φτάνουμε στο 1976. Είναι η χρονιά κυκλοφορίας του δίσκου «Λαϊκά ‘76», όπου πλέον ο ερμηνευτής εκτοξεύεται στα ύψη και κερδίζει τον πρώτο «χρυσό» του, με πωλήσεις άνω των 50.000 αντιτύπων. Παπαβασιλείου και Μουσαφίρης μοιράζονται τις δημιουργίες, με τον πρώτο να δίνει στον Μητροπάνο το πασίγνωστο, διαχρονικό κι αγαπημένο «Καλοκαίρια και χειμώνες», ένα από τα πιο ισχυρά «σήματα κατατεθέντα» της καριέρας του…

Η ίδια «συνταγή» θ’ ακολουθηθεί και το 1977, με το άλμπουμ «Ερωτικά λαϊκά» που κι αυτό θα «χρυσωθεί» με 50.000 και πλέον πωλήσεις. Ο Σπύρος Παπαβασιλείου εδώ παρουσιάζει το «Συγνώμη» -με συνταγή αλά «Καλοκαίρια» της προηγούμενης χρονιάς- που γίνεται μεγάλη επιτυχία, ενώ ακούγεται πολύ και το «Θα βρεις μια στιγμή να με νιώσεις».

Τον Ιανουάριο του 1979 κυκλοφορεί ο δίσκος «Παράπονο» (πάλι με πωλήσεις άνω των 50.000), με το ομότιτλο σε μουσική Παπαβασιλείου να ξεχωρίζει αμέσως. Ο συνθέτης συμμετέχει μόνο με τρία τραγούδια, εκ των οποίων εκτός του προαναφερθέντος ξεχωρίζει και το «Μη μιλάς».

Η συνύπαρξη Παπαβασιλείου-Μουσαφίρη στις δισκογραφικές δουλειές του Μητροπάνου θα ολοκληρωθεί το 1980, με το επίσης «χρυσό» εμπορικά άλμπουμ «Λαϊκά του σήμερα». Εκεί, ο πρώτος υπογράφει μεταξύ άλλων το πασίγνωστο «Όπου παν οι πολλοί» που είναι και το «σουξέ» του δίσκου…

Η δεκαετία του ’80 και το τέλος…

Στις αρχές του 1983 φτάνει η στιγμή και για την πρώτη ολοκληρωμένη δισκογραφική δουλειά του Σπύρου Παπαβασιλείου με τον Δημήτρη Μητροπάνο, που κυκλοφορεί το Πάσχα εκείνης της χρονιάς με τον τίτλο «Λαϊκές στιγμές». Μπορεί οι πωλήσεις να μην ήταν εκείνες που ίσως και οι δύο θα περίμεναν, αλλά το άλμπουμ περιλαμβάνει ορισμένα πολύ ωραία τραγούδια εκ των οποίων το «Σ’ αγαπώ σαν αμαρτία» περιλαμβανόταν πάντα στο ρεπερτόριο του Μητροπάνου στις επί πίστας εμφανίσεις του.

Ακολουθεί μια τετραετία «αναζήτησης» για τον ερμηνευτή, ο οποίος λίγο πριν φύγει από την τότε Polygram μετά από είκοσι χρόνια αποκλειστικής συνεργασίας, θα συμμετάσχει με τέσσερα κομμάτια στο δίσκο του Παπαβασιλείου με στίχους του Λάκη Τεάζη «Το δικό μας τραγούδι», στον οποίον επίσης παίρνουν μέρος ο Δημήτρης Κοντολάζος και η Κατερίνα Στανίση.

Δημιουργός και τραγουδιστής θα επιλέξουν τον πρώτο χρόνο της τελευταίας δεκαετίας του 20ού αιώνα (1990) για να προχωρήσουν στη δεύτερη -και τελευταία- ολοκληρωμένη δισκογραφική συνεργασία τους, με την ετικέτα της τότε MINOS πλέον. Πρόκειται για το άλμπουμ «Εσύ λέγε με έρωτα», όπου ο συνθέτης επιλέγει μια πιο «σύνθετη» ενορχήστρωση με βάση τα keyboards, τα συνθεσάιζερ και γενικότερα με όργανα που δίνουν ένα πιο σύγχρονο τόνο στα τραγούδια του. Ακούστηκαν πολύ τότε 3-4 από αυτά, αλλά χάθηκαν μέσα στα χρόνια. Πρώτο σε απήχηση ήταν το «Θα ζήσω και χωρίς εσένα» και κατά δεύτερο λόγο το «Δηλητήριο», ενώ αξίζει ν’ αναφέρουμε ότι το ομότιτλο υπογράφει στιχουργικά η Άντζυ Σαμίου.

Έκτοτε, Μητροπάνος και Παπαβασιλείου δε συναντήθηκαν ποτέ ξανά στο βινύλιο ή στο CD. Ο μεν ερμηνευτής έκανε στροφή στην καριέρα του ηχογραφώντας δίσκους με «έντεχνους» συνθέτες (Μάριος Τόκας, Γιάννης Σπανός, Θάνος Μικρούτσικος κ.α.) σημειώνοντας τεράστια εμπορική και καλλιτεχνική επιτυχία, ο δε συνθέτης αραίωσε την παρουσία του στα καλλιτεχνικά δρώμενα κι έφυγε από τη ζωή το 2009 χτυπημένος από την επάρατη νόσο, για να τον ακολουθήσει και ο «Μήτσος» τρία χρόνια μετά. Ποιος ξέρει, ίσως τώρα εκεί πάνω ετοιμάζουν κάτι καινούργιο!

Πάντως, ο Παπαβασιλείου ήταν ο ενορχηστρωτής στη συναυλία που έκανε ο Μητροπάνος το φθινόπωρο του 1990 στο Λυκαβηττό για να γιορτάσει τα 25 χρόνια του στο τραγούδι, ενώ αμφότεροι παρέμειναν φίλοι ως το τέλος…

Η …σούμα

Συνολικά, ο Δημήτρης Μητροπάνος ηχογράφησε σε πρώτη εκτέλεση 62 τραγούδια του Σπύρου Παπαβασιλείου. Ας τα θυμηθούμε αναλυτικά και κατά χρονολογική σειρά:

1969: «Οι αγάπες με προδώσανε» (Σ. Τσώτου), «Πέρασε το καλοκαίρι» (Γ. Κιούρκα).

1970: «Το παλιόπαιδο» (Γ. Κιούρκα), «Εκεί που γνωριστήκαμε» (Γ. Κιούρκα), «Ο Αλή-πασάς» (Κ. Βέργου), «Πάρε το φεγγάρι κι έλα» (Κ. Βέργου).

1971: «Φιλί-φιλί σ’ ανάστησα» (Β. Μαρινάτου), «Κλαίει απόψε η γειτονιά» (Β. Μαρινάτου).

1974: Στίχοι Τάσου Οικονόμου: «Κυρά ζωή», «Πέσε κάτω και θα δεις», «Άστα φίλε παραείναι», «Ο βιοπαλαιστής», «Μη ρωτάς γιατί», «Άστα και μην τα ρωτάς»».

1976: Στίχοι Τάσου Οικονόμου: «Τώρα που τραγουδώ», «Τα λιανοντέρτια», «Όλα εδώ γραμμένα», «Καλοκαίρια και χειμώνες», «Πέντε πάνω-πέντε κάτω».

1977: Στίχοι Τάσου Οικονόμου: «Συγνώμη», «Όπου πάει να ξημερώσει», «Θα βρεις μια στιγμή να με νιώσεις», «Ποιος να φταίει», «Τι να πω-τι να πεις», «Έξι μήνες σε ζητάω».

1979: «Παράπονο» (Τ. Οικονόμου), «Κράτα με ένα μεσημέρι» (Τ. Οικονόμου), «Μη μιλάς» (Γ. Καλαμίτση).

1980: Στίχοι Τάσου Οικονόμου: «Όπου παν οι πολλοί», «Ας γίνουν όνειρα», «Απόψε σε θέλω πολύ», «Θα ‘σαι καλοκαίρι», «Δες τα μάτια μου» (Μ. Κουφιανάκη), «Άδικος χαμένος κόπος».

1983: Στίχοι Λάκη Τεάζη: «Σ’ αγαπώ σαν αμαρτία», «Δρόμοι σκονισμένοι», «Θα ‘ρθω μεσάνυχτα», «Κλαίω τον κόσμο τον πικρό», «Θα με βρεις», «Δεν έχω διαβατήριο», «Τι τραγούδι να μου γράψεις», «Πώς να φωνάξω δυνατά».

Στίχοι Νίκου Βρεττού: «Δεν έχω καιρό», «Φτωχομαχαλάς», «Σε θυμάμαι».

1987: Στίχοι Λάκη Τεάζη: «Ιστορία φρίκης», «Το δικό μας τραγούδι» (με τον Δ. Κοντολάζο και την Κ. Στανίση), «Τρελός δεν είμαι», «Μην είσαι ψεύτρα».

1990: «Θα ζήσω και χωρίς εσένα» (Αγγ. Αξιώτη), «Με γρανάζια σπασμένα» (Σμ. Μαραγκουδάκη), «Εσύ λέγε με έρωτα» (Α. Σαμίου), «Έλα καρδούλα μου» (Αν. Σπυρόπουλου), «Ίσως απάνω στο πιοτό» (Μ. Κουφιανάκη), «Μεσάνυχτα ακριβώς» (Σμ. Μαραγκουδάκη), «Δηλητήριο» (Φ. Δούρου), «Συμπτώσεις» (Κ. Καπτάνη), «Τι δε λέγανε για σένα» (Αγγ. Αξιώτη), «Θέλω να πίνω» (Αν. Σπυρόπουλου), «Θα ‘ρθουν κι άλλα πολλά» (Αγγ. Αξιώτη), «Της αγάπης τα τραύματα» (Σμ. Μαραγκουδάκη).

———————

***Απαγορεύεται αυστηρά η αναδημοσίευση υλικού, χωρίς την άδεια του Music Corner…