Γράφει ο Τάσος Κριτσιώλης
“Η σημασία αυτής της στήλης του musiccorner είναι ακριβώς ότι λέει ο τίτλος της: “Αφιερωμένη εξαιρετικά” σε ανθρώπους που προσέφεραν στο ελληνικό τραγούδι, αλλά μένοντας ηθελημένα στην “οπισθοφυλακή” και χωρίς ποτέ να ζητήσουν κάτι περισσότερο από το να κάνουν αυτό που αγαπούσαν.
Η δουλειά τους περιορίστηκε στην πίστα, στο στούντιο, στη γραφή μουσικής και στίχου και πουθενά αλλού. Άλλοι έκαναν μεγάλη επιτυχία, άλλοι μικρότερη. Άλλοι συνεχίζουν την πορεία τους και παλεύουν, άλλοι έχουν αποχωρήσει. Άλλοι έχουν φύγει από τη ζωή.
Όμως, όλοι τους ανεξαιρέτως έβαλαν το δικό τους λιθαράκι στην ελληνική μουσική σκηνή και δικαιούνται αυτό που τους προσφέρουμε: Μια γωνιά “αφιερωμένη εξαιρετικά”…!
———————————————————–
«Τα ετερώνυμα έλκονται», λέει ο σοφός λαός κι αυτό δεν ισχύει μόνο για τις διαπροσωπικές σχέσεις. Κάποιες φορές, βρίσκει χώρο και στις καλλιτεχνικές. Όπως για παράδειγμα, τη συνεργασία της Μαρινέλλας με τον Κώστα Χατζή, η οποία εξέπληξε πολλούς όταν ανακοινώθηκε.
Οι λόγοι δεν εξέλιπαν: Εκείνη, μια πραγματική σταρ της πίστας, ντυμένη με φορέματα-τελευταία λέξη της μόδας, με καθαρά «εμπορικό» ρεπερτόριο και παρουσιάζοντας κάθε σεζόν πολυέξοδα σόου στα πιο ακριβά νυχτερινά κέντρα της Αθήνας. Εκείνος, «μοναχικός καβαλάρης», με μοναδική επί σκηνής συντροφιά του μια κιθάρα, να καταγγέλλει κάθε βράδυ τα στραβά κι ανάποδα του κόσμου, στο μισόφωτο της μπουάτ «Σκορπιός» στην Πλάκα…
Είχαν όμως ένα κοινό στοιχείο: Την τεράστια αγάπη κι αποδοχή από πλευράς κόσμου. Όπου εμφανίζονταν, οι άνθρωποι σχημάτιζαν ουρές για να τους ακούσουν. Οι μεν για να διασκεδάσουν και ν’ απολαύσουν ένα εντυπωσιακό σόου, οι δε για να προβληματιστούν, να κάνουν την αυτοκριτική τους και ν’ ακούσουν όσα οι ίδιοι ουδέποτε θα τολμούσαν να εκφράσουν δημοσίως…
Τι έγινε όταν αυτές οι δύο «αντίρροπες δυνάμεις» αποφάσισαν να εμφανιστούν μαζί; Αυτό είναι το «κυρίως πιάτο» του σημερινού αφιερώματος της στήλης, το οποίο έχει ως γενική θεματολογία του τα τραγούδια που ηχογράφησε η Μαρινέλλα σε μουσική Κώστα Χατζή…
Το ξεκίνημα
Τον Αύγουστο του 1975, κυκλοφορεί το προσωπικό άλμπουμ της ερμηνεύτριας με τίτλο «Για πάντα». Μέσα στις δημιουργίες διαφόρων συνθετών, υπάρχουνε και δύο του Χατζή, οι οποίες σχεδόν παράλληλα ηχογραφήθηκαν και με τη δική του φωνή, στο δίσκο του «13 τραγούδια».
Αρχικά, πρόκειται για το πασίγνωστο «Κι ύστερα», μιαν από τις πιο διαχρονικές στιγμές της ελληνικής δισκογραφίας των τελευταίων 50 ετών. Η Μαρινέλλα το ερμήνευσε με το δικό της τρόπο, βάζοντας τη «σφραγίδα» της επάνω του. Βεβαίως, το ίδιο έκανε και ο δημιουργός του, με τη δική του ερμηνευτική άποψη…
Το άλλο, είναι το «Πάλι ύπνος δε με πιάνει», ενορχηστρωμένο υποδειγματικά από τον Κώστα Κλάββα. Εδώ είναι που η ερμηνεύτρια ξεδιπλώνει το μεγαλύτερο μέρος των φωνητικών δυνατοτήτων της, ειδικά στο ρεφρέν…
Η ώρα του «Ρεσιτάλ»
Όπως αναφέραμε και στην αρχή, Μαρινέλλα και Κώστας Χατζής ήταν δύο τελείως διαφορετικοί καλλιτέχνες. Άλλο ρεπερτόριο, άλλος τρόπος παρουσίασης της δουλειάς τους, άλλος τρόπος ζωής και ούτω καθεξής. Υπήρχαν όμως δύο κοινά στοιχεία: Η αγάπη τους για το καλό τραγούδι και …ο παραγωγός τους Φίλιππος Παπαθεοδώρου, που έκανε και το «προξενιό». Αμφότεροι δέχτηκαν με μεγάλη χαρά να συνεργαστούν κι έτσι ξεκίνησε η προετοιμασία μιας από τις πιο ιστορικές στιγμές στην ιστορία της ελληνικής δισκογραφίας.
Χρειάστηκαν περίπου έξι μήνες για να γραφτούν τα τραγούδια -όλα σε μουσική Χατζή- και να γίνουν οι πρόβες για μία και μοναδική εμφάνιση, που ήταν προγραμματισμένη για την Κυριακή 28 Μαρτίου 1976 στον «Σκορπιό».
Μαρινέλλα και Χατζής δούλεψαν με πολύ κέφι αλλά και μεγάλη αγωνία για το τελικό αποτέλεσμα, αφού δε μπορούσαν εκ των προτέρων να γνωρίζουν αν θα είχε επιτυχία το «πάντρεμά» τους.
Και η μεγάλη στιγμή έφτασε. Εκείνο το βράδυ, η μπουάτ ήταν κατάμεστη κι όταν οι δύο καλλιτέχνες ανέβηκαν στη σκηνή για να παρουσιάσουν το «Ρεσιτάλ» τους, ο κόσμος τους αποθέωσε.
Η επιτυχία ήταν πραγματικά τεράστια και το κοινό αποδέχτηκε στο μέγιστο βαθμό τους δύο «αταίριαστους». Η παράσταση είχε αποφασιστεί να ηχογραφηθεί και να κυκλοφορήσει σε δίσκο, ο οποίος επίσης έτυχε αποθεωτικής υποδοχής και αποδοχής.
Οι πωλήσεις ξεπέρασαν τα 500.000 αντίτυπα κι από τους τέσσερις τοίχους της μπουάτ, το «Ρεσιτάλ» ταξίδεψε σε ολόκληρη την Ελλάδα κι αγαπήθηκε όσο λίγα άλμπουμ. Σχεδόν παράλληλα με την κυκλοφορία του, Μαρινέλλα και Χατζής εμφανίστηκαν και στο Αλεξάνδρειο Μέλαθρο της Θεσσαλονίκης όπου επίσης αποθεώθηκαν.
Ακούγοντας το δίσκο, πολλές φορές θα νιώσετε τη συγκίνηση, τα έντονα συναισθήματα και την αγαλλίαση που ένιωθαν όλοι εκείνοι οι τυχεροί που έδωσαν το παρών στον «Σκορπιό». Έχουν αποτυπωθεί τα πάντα, με κάθε λεπτομέρεια.
Όσο για τα τραγούδια, τι να πει κάποιος; Τα περισσότερα είναι πασίγνωστα, αγαπημένα και αθάνατα, αλλά θα επικεντρωθούμε σ’ αυτά που έχουν τη συμμετοχή της Μαρινέλλας: «Σύνορα η αγάπη δεν γνωρίζει», «Δεν ειμ’ εγώ», «Σ’ αγαπώ», «Πώς να φύγεις», «Η αγάπη όλα τα υπομένει», «Πάρε με μαζί σου τσιγγάνε», «Όλος ο κόσμος είσαι συ», «Ξέχασα να πω», «Φοβάμαι», «Τρελός ή παλικάρι» και τόσα άλλα, έχουν μείνει να θυμίζουν ότι κάποτε σε τούτη δω τη γωνιά της γης υπήρχε καλό τραγούδι…
Συνέχεια μ’ ένα «Αντίο»…
Με την αποδοχή και την «αύρα» του «Ρεσιτάλ» να είναι ακόμη πολύ νωπά, «μεγάλη κυρία» ετοιμάζει το νέο της δίσκο, ο οποίος κυκλοφορεί τον Ιούλιο του 1977 με τίτλο «Μαρινέλλα-Αθηναίοι» και τη συμμετοχή του γνωστού συγκροτήματος, το οποίο συνόδευσε επί πολλά χρόνια τη Νάνα Μούσχουρη στις ανά τον κόσμο «εξορμήσεις» της.
Η παρουσία του Χατζή είναι κι εδώ έντονη, καθώς υπογράφει συνθετικά τέσσερα τραγούδια: «Αντίο» (το πιο γνωστό και διαχρονικό), «Η γαλαρία», «Είναι απλό και «Δεν ειμ’ εγώ». Η Μαρινέλλα τα τραγουδά σε δεύτερη εκτέλεση, καθώς τα πρώτα τρία είχαν παρουσιαστεί λίγους μήνες νωρίτερα από την Ελπίδα, το Δάκη και τον ίδιο το Χατζή αντιστοίχως στις κοινές εμφανίσεις τους στο «Σκορπιό», οι οποίες αποτυπώθηκαν και στο βινύλιο. Εξάλλου, το τέταρτο ακουγόταν από το δημιουργό του στο «Ρεσιτάλ», ένα χρόνο νωρίτερα…
Επιστροφή μ’ ένα «Ταμ-ταμ»
Τέσσερα και πλέον χρόνια μετά το «Ρεσιτάλ» του 1976 που αποτέλεσε έναν από τους σημαντικότερους σταθμούς της καριέρας τους, Μαρινέλλα και Κώστας Χατζής συναντιούνται ξανά στη σκηνή της μπουάτ «Σκορπιός» για την παρουσίαση ενός καινούργιου «έργου». Πρόκειται για το «Ταμ-ταμ» σε μουσική Χατζή και στίχους Φώντα Φιλέρη, με εξαίρεση ορισμένα τραγούδια τα οποία υπογράφουν άλλοι στιχουργοί.
Αυτή τη φορά, η συνεργασία τους δεν έχει ιδιαίτερη σχέση με το «Ρεσιτάλ» ως προς τη θεματολογία των τραγουδιών. Κυριαρχούν οι φυλετικές διακρίσεις και τα προβλήματα του πλανήτη (τουλάχιστον στα σημεία που τραγουδά ο Χατζής), αλλά και οι σχέσεις μεταξύ των ανθρώπων (είτε φιλικές, είτε ερωτικές).
Επιπλέον, υπάρχει και διαφορετικό μουσικό ύφος ιδιαίτερα στο δεύτερο δίσκο, όπου παρατηρείται μια προσπάθεια «ευθυγράμμισης» με το παραδοσιακό-τσιγγάνικο τραγούδι και δη το μοιρολόι (κλασικό παράδειγμα το «Ντίρι μάνα μ’ ντίρι»)…
Το διπλό άλμπουμ ηχογραφήθηκε στις 11 Νοεμβρίου 1980 στο «Σκορπιό», κυκλοφόρησε τον Δεκέμβριο της ίδιας χρονιάς και ξεπέρασε σε πωλήσεις τις 100.000 αντίτυπα, χωρίς όμως να φτάσει την εμπορική και καλλιτεχνική επιτυχία του «Ρεσιτάλ».
Ωστόσο, περιλαμβάνει πολύ γνωστές κι αγαπημένες στιγμές, αποτυπωμένες κυρίως με τη φωνή της Μαρινέλλας: «Μια χαμένη Κυριακή», «Αχ πώς με κοιτάς», «Δε θέλω γράμμα» και «Ντίρι μάνα μ’ ντίρι» που αναφέραμε και παραπάνω…
Και πάμε στο 1985, όταν η Μαρινέλλα θα συμμετάσχει στο δίσκο του Αντώνη Καλογιάννη “Και που λες ευτυχία”. Εκεί, τραγουδά το ρεφρέν του “Πάρε ένα κοχύλι απ’ το Αιγαίο” (“Η καρδιά μου φύλλο-φύλλο), ως “ένθετο” στο κομμάτι “Μου ‘χες τάξει Άννα”, το οποίο ουσιαστικά αποτελεί τη συνέχεια του “κοχυλιού”…
Η τελευταία δισκογραφική «Συνάντηση»
Ο Αύγουστος του 1987, ξαναφέρνει κοντά τον Κώστα Χατζή και τη Μαρινέλλα. Αυτή τη φορά στο στούντιο κι όχι στη μπουάτ «Σκορπιός», όπου είχαν ηχογραφηθεί δύο από τα σπουδαιότερα άλμπουμ στην ιστορία της δισκογραφίας, το «Ρεσιτάλ» το 1976 και «Το ταμ-ταμ» το 1980…
Είναι η τρίτη (και δυστυχώς τελευταία μέχρι σήμερα) δισκογραφική δουλειά των δυο τους, η οποία μπορεί να μην έχει τη μαγεία των προηγούμενων συνεργασιών τους, αλλά ακούγοντάς την πραγματικά μαγεύεσαι. Νομίζεις ότι είσαι μαζί τους σε μια συντροφιά και τραγουδάς δίπλα τους, καθώς έτσι κι αλλιώς όλες οι συνεργασίες τους είχαν ένα «παρεΐστικο» κλίμα…
Εκείνη την εποχή, ακούγονταν στα ραδιόφωνα πάρα πολλά από τα τραγούδια του άλμπουμ και θα επικεντρωθούμε σ’ εκείνα που ακουγόταν η Μαρινέλλα: «Ιθάκη», «Τώρα ζω», «Να ‘ταν ο κόσμος μια κάλπη», «Τα σ’ αγαπώ σου ένα σωρό», «Μας κόψαν το φως» κ.α. Μπορεί με τα χρόνια να έχουνε σχεδόν ξεχαστεί, αυτό όμως δεν αναιρεί την αξία και τη σημαντικότητά τους…
Οι δύο σπουδαίοι καλλιτέχνες μπορεί να μη συνεργάστηκαν έκτοτε στη δισκογραφία, όμως πριν λίγα χρόνια κατάφεραν και πάλι να μαγέψουν το κοινό εντός κι εκτός Ελλάδος, με το επί σκηνής «ξανασμίξιμό» τους. Οι τυχεροί που τους απόλαυσαν, είχαν την ευκαιρία να μάθουν ή να θυμηθούν ορισμένες από τις πιο όμορφες στιγμές της εγχώριας μουσικής ιστορίας…
————
*** Απαγορεύεται αυστηρά η αναδημοσίευση υλικού, χωρίς την άδεια του Music Corner…